Anayasa Mahkemesinden önemli ek gösterge kararı
|
Anayasa Mahkemesi 16/1/2025 tarihinde E.2024/128 numaralı dosyada, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na 7417 sayılı Kanun’un 5. maddesiyle eklenen geçici 47. maddenin birinci fıkrasında yer alan “…bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce...” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline, iptal hükmünün kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir. |
İtiraz Konusu Kural
İtiraz konusu kuralla, en az üç yıl süreli yükseköğretim veren fakülte ve yüksek okulları bitirmiş olup 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na ekli (I) sayılı Ek Gösterge Cetveli’nin “I- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (g) ve (h) bentlerinde sayılan ünvanlı kadrolara ilgili mevzuat hükümleri uyarınca -mesleğe özel yarışma sınavı ile girmiş ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmış olma şartına tabi olmadan- atananlardan yalnızca 15/1/2023 tarihinden önce ataması yapılanlara (g) ve (h) bentlerinde belirtilen gösterge rakamlarının uygulanması öngörülmektedir.
Başvuru Gerekçesi
Başvuru kararında özetle; kişilerin aynı mevzuat kapsamında farklı tarihlerde yapılan iki sınav sonucu kendilerine atfedilebilecek bir kusur olmaksızın sırf farklı tarihlerde atanmaları nedeniyle farklı ek gösterge rakamlarından faydalandırılmalarının makul ve haklı bir sebebe dayanmadığı, bu durumun aynı konumda bulunan kişiler arasında eşitsizliğe neden olduğu belirtilerek kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Mahkemenin Değerlendirmesi
657 sayılı Kanun’a ekli (I) sayılı Ek Gösterge Cetveli’nde belirtilen kadro ve ünvanlarda bulunan kamu görevlilerine değişen rakamlarda ek gösterge ödenmesi öngörülmektedir. İtiraz konusu kuralda ise olağan usulün dışındaki bir usulle atanmış olanların da ilgili ek gösterge rakamından yararlanmalarının temin edilmesine yönelik olarak bir düzenleme yapılmıştır. Bu kapsamda Cetvel’in “I- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (g) ve (h) bentlerinde sayılan kadrolara, mesleğe özel yarışma sınavı ile girmiş ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmış olma şartına tabi olmadan, ilgili mevzuatı uyarınca atananların da anılan ek gösterge rakamından yararlanması öngörülmüştür. Bununla birlikte bu imkân sadece Kanun’un geçici 47. maddesinin yürürlüğe girdiği 15/1/2023 tarihinden önce atanmış olanlarla sınırlı tutulmuştur. Buna göre geçici 47. maddenin yürürlük tarihi ve sonrasında atanmış olanlar söz konusu ek gösterge rakamlarından yararlanamayacaktır.
Bu bilgiler ışığında, ek göstergelerden yararlanma imkânının sadece 15/1/2023 tarihinden önce atanmış olanlara tanınmasının bu tarih ve sonrasında atanlar yönünden farklı muamele teşkil ettiği açıktır. Bu farklı muamelenin belirtilen tarihten önce atanmış olup olmama temelinde gerçekleştirildiği anlaşılmış, bu kapsamda farklı muamelenin makul ve nesnel bir temele dayanıp dayanmadığı değerlendirilmiştir.
Mesleğe özel yarışma sınavı ile girmiş ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmış olma şartları aranmaksızın Cetvel’in “I- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” bölümünde belirtilen kadrolara atanmış olanların anılan Cetvel’in (g) ve (h) bentlerinde belirtilen ek göstergelerden yararlandırıp yararlandırmama konusunda düzenleme yapılmasında kanun koyucunun takdir yetkisinin bulunduğu kuşkusuzdur. Bu bağlamda mesleğe özel yarışma sınavı ile girmiş ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmış kişilere sağlanan mali hakların belirtilen kadrolara bu şartları sağlamadan atanmış kişilere de tanınması kanun koyucunun takdir yetkisi kapsamında kalmaktadır. Bununla birlikte bu şekilde bir düzenleme yapıldığında, mesleğe özel yarışma sınavı ile girmiş ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmış olma şartlarını taşımamak bakımından aynı durumda olan kişilere (15/1/2023 tarihinden önce atanmış olanlar ile bu tarih ve sonrasında atanmış olanlara) farklı muamelede bulunulmasının nesnel ve makul bir temeli bulunmamaktadır.
Ayrıca belirtilen kadrolara mesleğe özel yarışma sınavı ile girmiş ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmış olma şartına tabi olmaksızın atama yapılması uygulamasının 15/1/2023 tarihi öncesiyle sınırlı olmadığı, bu tarihten sonra da bu uygulamaya devam edildiği gözlemlenmektedir. Söz konusu usulle atama uygulamasının belirtilen tarihten sonra da devam ettiği gözetildiğinde anılan ek göstergeden yararlanma imkânının bu tarih ve sonrasında atanmış olanlara tanınmamasının makul bir nedene dayandığının kabulü mümkün görülmemiştir.
Bu itibarla yalnızca 15/1/2023 tarihinden önce ataması yapılanlara (g) ve (h) bentlerinde belirtilen gösterge rakamlarının uygulanmasının öngörülmesi suretiyle oluşturulan farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmadığı değerlendirilerek kuralın mülkiyet hakkı bağlamında eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.
