KDK'dan hafta sonuna gelen bayram izni hakkında karar
04-05-10-11-12-13 Haziran 2025 tarihinde 6 gün yıllık izin kullanan bir personel, 6-7- 8-9 Haziran 2025 tarihleri Kurban Bayramı resmi tatil olduğu için yıllık izin günlerine dahil edilmediğini, ancak yıllık izin hakkından 8 gün düşüldüğünü, 2 gün fazladan düşülen yıllık izin hakkının iade edilmesi talebinin Mülga Devlet Personel Başkanlığının 29.04.2026 tarih ve 2635 nolu görüş yazısına istinaden Kurban Bayramının 2. ve 3. günleri Cumartesi-Pazar günlerine denk geldiği gerekçesiyle reddedildiğini belirterek KDK'ya başvurmuştur.
Başvuruyu değerlendiren KDK, ilgilinin 2025 yılı Kurban Bayramında kullanmış olduğu yıllık izin tarihleri içerisinde kalan Cumartesi - Pazar günlerine denk gelen Bayramın 2. ve 3. günlerinin yıllık izin süresinden düşülmemesi için tavsiyede bulunmuştur.
,
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2025/14372-S.25.20220
BAŞVURU NO : 2025/13596 KARAR TARİHİ : 03/11/2025
BAŞVURAN
GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI
CUMHURBAŞKANLIĞI GENEL SEKRETERLİĞİ
Yıllık izin tarihleri içerisinde kalan ve Cumartesi-Pazar günlerine denk gelen bayram günlerinin yıllık izin süresinden düşülmesine itiraz hakkında.
BAŞVURU TARİHİ : 01/08/2025
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran, 04-05-10-11-12-13 Haziran 2025 tarihinde 6 gün yıllık izin kullandığını, 6-7- 8-9 Haziran 2025 tarihleri Kurban Bayramı resmi tatil olduğu için yıllık izin günlerine dahil edilmediğini, ancak yıllık izin hakkından 8 gün düşüldüğünü, 2 gün fazladan düşülen yıllık izin hakkının iade edilmesi talebinin Mülga Devlet Personel Başkanlığının 29.04.2026 tarih ve 2635 nolu görüş yazısına istinaden Kurban Bayramının 2. ve 3. günleri Cumartesi-Pazar günlerine denk geldiği gerekçesiyle reddedildiğini, oysaki ilgili görüş yazısında “yıllık izin süreleri içerisinde kalan Cumartesi ve Pazar günlerinin yıllık izne dahil edilmesi; yıllık izin verilirken yıllık izin süreleri içerisinde kalan ve mesai günlerine denk gelen Ulusal Bayram, genel tatil günleri ile Başbakanlıkça idari izinli sayılan sürelerin yıllık izne dahil edilmemesi” belirtildiğini ifade ederek; 2025 yılı Kurban Bayramında kullanmış olduğu yıllık izin tarihleri içerisinde kalan Bayramın 2. ve 3. gününe denk gelen ve yıllık izin hakkından düşülen Cumartesi-Pazar günlerindeki 2 gün yıllık iznin iade edilmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuruya konu iddialar hakkındaki bilgi ve belge talep yazımıza istinaden Isparta Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünün 25.08.2025 tarih ve sayılı, Gençlik ve Spor Bakanlığının sayılı cevabi yazılarında ve eklerinde özetle:
2.1. Teknisyen olarak görev yapmakta olan başvuranın, 04.06.2025-13.06.2025 tarihleri arasında 10 günlük yıllık izin kullandığı;
2.2. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 01.02.2023 tarihli ve E-74073113-045.02-134939 sayılı görüş yazısında; "Bu itibarla; yıllık izin süreleri içerisinde kalan cumartesi ve pazar günlerinin yıllık izne dahil edilmesi; yıllık izin verilirken yıllık izin süreleri içerisinde kalan ve mesai günlerine denk gelen ulusal bayram, genel tatil günleri ile Cumhurbaşkanlığınca idari izinli sayılan sürelerin yıllık izne dahil edilmemesi; yıllık izin verildikten sonra Cumhurbaşkanlığınca idari izinli sayılan sürelerin yıllık izin süreleri içerisinde kalması ve mesai günlerine denk gelmesi halinde ise bu sürelerin yıllık izin süresinden düşülmesi ve daha sonra amir tarafından uygun görülen zamanlarda memura 657 sayılı Kanunun 103 üncü maddesine göre kullandırılması gerektiği, günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan personelin de aynı usulde yıllık izin kullanmasının uygun olacağı mütalaa edilmekte..." denildiği,
2.3. Söz konusu görüşte de belirtildiği üzere, başvuranın kullandığı yıllık izin süresi içerisinde kalan Kurban Bayramının cumartesi ve pazar günlerinin (7, 8 Haziran 2025) yıllık izne dahil edildiği, mesai günlerine denk gelen günlerinin ise (6, 9 Haziran 2025) yıllık izne dahil edilmediği,
açıklamalarına yer verilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 2709 sayılı T.C. Anayasasının,
3.1. “Çalışma şartları ve dinlenme hakkı” başlıklı 50 nci maddesinde:
Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.
Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.”
3.2. “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkrasında: “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”
4. 14.06.2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında: “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”
5. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun,
5.1. “Çalışma saatleri” başlıklı 99 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında: “Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir.”
5.2. “Yıllık izin” başlıklı 102 nci maddesinde: “Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir.”
5.3. “Yıllık izinlerin kullanılışı” başlıklı 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında: “Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. (Değişik cümle: 6/7/1995 - KHK-562/2 md.) Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.”
6. 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde: “Aşağıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü genel tatil günleridir... ”
düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN'IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
7. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; genel tatil günlerinin haftanın hangi gününe denk geldiğine bakılmaksızın yıllık izin süresinden düşülmemesi hususunda Tavsiye Kararı verilmesi gerektiği yönündeki öneri Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
8. Başvuran, 2025 yılı Kurban Bayramında kullanmış olduğu yıllık izin tarihleri içerisinde kalan Cumartesi - Pazar günlerine denk gelen Bayramın 2. ve 3. günlerinin yıllık izin süresinden düşülmemesini talep etmektedir.
9. Başvuru konusuna ilişkin İdare tarafından yapılan açıklamada; başvuranın, 04.06.2025-13.06.2025 tarihleri arasında 10 günlük yıllık izin kullandığı; Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 01.02.2023 tarihli ve E-74073113-045.02-134939 sayılı görüş yazısı kapsamında, başvuranın kullandığı yıllık izin süresi içerisinde kalan Kurban Bayramının cumartesi ve pazar günlerinin (7, 8 Haziran 2025) yıllık izne dahil edildiği, mesai günlerine denk gelen günlerinin ise (6, 9 Haziran 2025) yıllık izne dahil edilmediği ifade edilmiştir.
10. Anayasanın 50 nci maddesinde dinlenmenin çalışanların hakkı olduğu, ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartlarının kanunla düzenleneceği öngörülmüştür. Bu kapsamda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda, Devlet memurları için izin hakkına yer verilmiştir. 657 sayılı Kanunun 99 uncu maddesinde memurların haftalık çalışma süresi cumartesi ve pazar günleri tatil olmak üzere genel olarak 40 saat olarak belirlenmiştir. Kanunun 102 nci maddesinde hizmet süresine göre yıllık izin sürelerinin düzenlendiği; 103 üncü maddesinde ise yıllık izinlerin kullanılışına ilişkin hükme yer verildiği görülmektedir. 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde ise, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü genel tatil günleri olarak düzenlenmiştir.
11. Söz konusu kanun düzenlemelerinde genel tatil günlerinin yıllık izne dahil edilip edilmeyeceği yönünde açık bir hüküm bulunmamaktadır. Buna ilişkin uygulamadaki tereddütlerin ilk olarak mülga Devlet Personel Başkanlığının 29.04.2016 tarihli ve 2635 sayılı görüşü, sonrasında Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 01.02.2023 tarihli ve E-74073113-045.02- 134939 sayılı görüşü ile giderilmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır. Buna göre, anılan görüşlerde; yıllık izin süreleri içerisinde kalan cumartesi ve pazar günlerinin yıllık izne dahil edilmesi; yıllık izin verilirken yıllık izin süreleri içerisinde kalan ve mesai günlerine denk gelen ulusal bayram, genel tatil günleri ile Cumhurbaşkanlığınca idari izinli sayılan sürelerin yıllık izne dahil edilmemesi; yıllık izin verildikten sonra Cumhurbaşkanlığınca idari izinli sayılan sürelerin yıllık izin süreleri içerisinde kalması ve mesai günlerine denk gelmesi halinde ise bu sürelerin yıllık izin süresinden düşülmesi mütalaa edilmiştir.
12. Dinlenme ve izin hakkının Anayasa ve 657 sayılı Kanun ile güvence altına alındığı, 657 sayılı Kanunda cumartesi ve pazar günleri tatil olmak üzere memurların haftalık çalışma süresinin belirlendiği, 2429 sayılı Kanunda ise resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü genel tatil günleri olarak düzenlendiği görülmektedir. Bu kapsamda, Kurban Bayramının tüm günleri, haftanın hangi gününe denk gelirse gelsin, çalışılmayan genel tatil günleri olarak kabul edilmektedir. Yukarıda yer verilen görüşler ile ulusal bayram, genel tatil günleri ile Cumhurbaşkanlığınca idari izinli sayılan süreler yıllık izin süreleri içerisinde kalması ve mesai günlerine denk gelmesi halinde yıllık izne dahil edilmezken, cumartesi ve pazar günlerine denk gelen genel tatil günlerinin de evleviyetle yıllık izne dahil edilmemesi gerekeceği
değerlendirilmektedir.
13. Anayasanın 50 nci maddesi ile dinlenme hakkı, Anayasal güvence altına alınmıştır. Devlet memurlarına tanınan yıllık izin, hafta sonu tatili ve genel tatiller bu hakkın ayrılmaz bir parçasıdır ve daraltıcı şekilde yorumlanmaması gerekmektedir. Yıllık izin, çalışanların yıl boyunca edindikleri çalışma yükümlülükleri karşılığında dinlenme hakkı olarak kullandıkları bir süredir. Kurban Bayramı gibi genel tatiller ise çalışılmayan ve kanunla tatil ilan edilen günlerdir. Genel tatil olan gün için yıllık izin kullanılması, çalışanın açıkça aleyhine bir durum yaratarak, Anayasa ve 657 sayılı Kanun kapsamında güvence altına alınan dinlenme ve izin hakkı daraltılmış olacaktır. Genel tatil günlerinin mesai veya hafta sonu günlerine denk gelmesi fark etmeksizin, genel tatil günleri olması nedeniyle yıllık izin hakkından düşülmemesi gerektiği, aksi bir yorumun kanunun lafzına ve ruhuna aykırı yorumlanması anlamına geleceği değerlendirilmektedir.
14. Mevcut durumda tüm idareler nezdinde uygulama birliğinin sağlanması önem arz etmektedir. Hukuki belirlilik ilkesi kapsamında, idari işlemde keyfiliğin önlenmesi ve çalışanlar açısından açıklığın sağlanması gerektiği değerlendirilmektedir. Bu nedenle, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında uygulama birliğinin sağlanması; genel tatil günlerinin, haftanın hangi gününe denk geldiğine bakılmaksızın yıllık izin süresinden düşülmemesi yönünde açık ve öngörülebilir tedbirlerin alınması faydalı olacaktır.
15. Tüm bu açıklamalar, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri, idarenin konu ile ilgili açıklamaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; yıllık izin tarihleri içerisinde kalan ve Cumartesi-Pazar günlerine denk gelen bayram günleri 2429 sayılı Kanuna göre genel tatil günü niteliği taşıdığından yıllık izin süresinden düşülmemesi gerektiği; tüm kamu kurum ve kuruluşlarında uygulama birliğinin sağlanması için, genel tatil günlerinin haftanın hangi gününe denk geldiğine bakılmaksızın yıllık izin süresinden düşülmemesi hususunda gerekli tedbirlerin alınması kanaat ve sonucuna varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
16. İyi yönetim ilkelerine 28.03.2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; İdarenin “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
17. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup yetkili ve görevli mahkemelerde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE;
Yıllık izin tarihleri içerisinde kalan ve Cumartesi-Pazar günlerine denk gelen bayram günlerinin yıllık izin süresinden düşülmemesi hususunda GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında uygulama birliğinin sağlanması için, genel tatil günlerinin haftanın hangi gününe denk geldiğine bakılmaksızın yıllık izin süresinden düşülmemesi hususunda
CUMHURBAŞKANLIĞI GENEL SEKRETERLİĞİNE TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğince bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın BAŞVURANA, GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞINA ve CUMHURBAŞKANLIĞI GENEL SEKRETERLİĞİNE tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi'nce karar verildi.
Mehmet AKARCA
Kamu Başdenetçisi
