Görevine iade edilenlere banka promosyonu verilemez
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, "kamu görevinden ihraç edilen ve yargı kararına ya da OHAL komisyonu kararına istinaden kamu görevine iade edilenlerin, görevden ayrı kaldıkları döneme ilişkin banka promosyon ödemelerinden yararlanmalarının mümkün olmadığı" doğrultusunda giderilmesine karar verdi.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ
KURULU
Esas No : 2025/6 Karar No : 2025/15
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ
HAKKINDA KARAR
Adana Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 18/12/2024 tarih ve E:2024/54, K:2024/48 sayılı kararıyla; vekili Av tarafından Adana Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 22/10/2024 tarih ve E:2024/1171, K:2024/1585 sayılı kararı ile Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesinin 28/12/2023 tarih ve E:2023/3125, K:2023/3338 sayılı kararı ve muhtelif Bölge İdare Mahkemesi dairelerinin kararları arasındaki aykırılığın giderilmesinin istenmesi nedeniyle,
"Aykırılığın, davanın reddi yolundaki Adana Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi kararı doğrultusunda giderilmesi gerektiği" görüşüyle, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 3/C maddesinin 5. fıkrası uyarınca karar verilmesi için dosyanın Danıştay'a gönderilmesi üzerine,
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkimi 'nun açıklamaları dinlendikten sonra konu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek gereği görüşüldü:
I- AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI :
A-ADANA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 1. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2024/1171 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: ili Deniz Üs Komutanlığı Kurmay Başkanlığı emrinde Astsubay Kıdemli Başçavuş rütbesinde görev yapmakta iken 24/08/2021 tarihinde 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 35/B maddesi uyarınca kamu görevinden çıkarılan ve anılan işlemin iptali istemiyle açılan davada, Muğla 3. İdare Mahkemesinin 31/05/2022 tarih veE:2021/1021, K:2022/835 sayılı iptal kararı uyarınca Deniz Üs Komutanlığı Araştırma Merkezine memur olarak atanan davacı tarafından, kamu görevinden çıkarılması nedeniyle görevinden uzakta kaldığı süreye ilişkin parasal ve özlük haklarının ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddi işleminin, maaşlarının yasal faizlerine ve ödenmeyen banka promosyonuna ilişkin kısmının iptali ile maaş alacağı faizinin ve banka promosyonlarının ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Adana 3. İdare Mahkemesinin 31/05/2024 tarih ve E:2024/71, K:2024/900 sayılı kararının özeti:
Davanın, davacının banka promosyonunun ödenmesi istemine ilişkin kısmı yönünden;
Kamu kurumları ile bankalar arasında belirli sürelerle imzalanan ve personel maaşlarının taraf bankaya yatırılması karşılığında maaşını bu bankadan alan personele sözleşme süresince ilgili banka tarafından dönemler halinde belirli miktarda para ödenmesinin taahhüt edildiği sözleşmelere istinaden gerçekleştirilen promosyon adı altındaki ödemelerin kaynağını memur maaşlarının belirli bir süre boyunca ilgili bankaya yatırılmış olması nedeniyle bu paralardan ilgili bankanın elde ettiği menfaatin (nema) oluşturduğu, belirlenen dönem içinde davacının maaş almadığı, maaşının ilgili banka hesabına yatırılmadığı ve yapılan bu ödemelerin memurun özlük haklarını düzenleyen mevzuattan kaynaklı bir parasal hak olmadığı dikkate alındığında, ilgili dönem içinde maaş almayan davacının promosyon ödemesine hak kazanmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından, davacının banka promosyonunun ödenmesi isteminin zımnen reddine ilişkin dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, işlem nedeniyle mahrum kalındığı iddia edilen banka promosyonunun hak ediş tarihinden itibaren ayrı ayrı hesaplanacak yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi talebinin de reddi gerektiği gerekçesiyle, davacının talep ettiği banka promosyonunun ödenmesi istemine ilişkin kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Adana Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 22/10/2024 tarih ve E:2024/1171, K:2024/1585 sayılı kararının özeti:
Davanın, davacının banka promosyonunun ödenmesi istemine ilişkin kısmı yönünden;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinde düzenlenen kararın kaldırılması sebeplerinin bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verilmiştir.
B- ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 7. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2023/3125 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: .... Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde .. . Komando Tugay Komutanlığı emrinde astsubay başçavuş olarak görev yapmakta iken, 701 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 1. maddesi uyarınca kamu görevinden çıkarılan ve Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kararına istinaden sivil memur olarak kamu görevine iade edilen davacının, kamu görevinden çıkarıldığı 08/07/2018-23/05/2022 tarihleri arasındaki mali haklarının yasal faizlerinin ve banka promosyon ücretinin ödenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile anılan döneme ilişkin ödenen mali hakların yasal faizlerinin ve banka promosyon ücretinin ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Ankara 24. İdare Mahkemesinin 08/03/2023 tarih ve E:2022/911, K:2023/336 sayılı kararının özeti:
Davanın, davacının banka promosyonunun ödenmesi istemine ilişkin kısmı yönünden;
Banka promosyon ücretinin, personelin aylık ve ücretlerinin banka aracılığıyla ödenmesinin bir karşılığı olup, banka ile yapılan sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasında kurumda çalışan, maaş ve diğer ücretlerini ilgili bankadan alacak olan tüm personelin faydalandırıldığı bir ücret olduğu, 7075 sayılı Kanun'un 10. maddesi hükmüyle, göreve iade edilenlere yapılacak ödemelerin mali ve sosyal haklarla sınırlandırıldığı, kamu kurumları ile bankalar arasında belirli sürelerle imzalanan ve karşılığında anlaşma yapılan bankadan maaşını alan personele dönemler halinde ilgili banka tarafından ödeme yapılmasını taahhüt eden protokollerle belirlenen promosyon ücretlerinin anılan Kanun uyarınca mali ve sosyal hak kapsamında kabul edilmesinin mümkün olmadığı, bu durumda, işlemin promosyona yönelik kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, davacıya promosyon ücreti ödenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin, banka promosyon ücretlerinin ödenmesi talebinin reddine ilişkin kısmı ve davacının banka promosyonlarının ödenmesi istemi yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesinin 28/12/2023 tarih ve E:2023/3125, K:2023/3338 sayılı kararının özeti:
Davanın, davacının banka promosyonunun ödenmesi istemine ilişkin kısmı yönünden;
Dairelerinin daha önce istikrar kazanmış kararlarında "7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "Kararların uygulanması" başlıklı 10. maddesinde,
"...İlgililerin kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin kanun hükmünde kararname hükümleri, bu fıkrada belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmış sayılır. Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz." hükmüne yer verildiği, kamu kurumları ile bankalar arasında belirli sürelerle imzalanan ve karşılığında anlaşma yapılan bankadan maaşını alan personele dönemler halinde ilgili banka tarafından ödeme yapılmasını taahhüt eden protokollerle belirlenen promosyon ücretlerinin anılan Kanun uyarınca mali ve sosyal hak kapsamında kabul edilmesinin mümkün olmadığı, 7075 sayılı Kanun'un 10. maddesindeki düzenleme nedeniyle banka promosyonu ödenmesinin mümkün olmadığı" gerekçesiyle banka promosyonu talepleri yönünden benzer davaların reddine karar verilmiş ise de, Anayasa Mahkemesinin 12/01/2023 tarih ve 32071 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan E:2018/137, K:2022/86 sayılı kararı ile kamu görevinden çıkarılıp Komisyon tarafından görevine iade edilenlerin kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacaklarına ilişkin anılan düzenlemenin Anayasa'nın 40. maddesine aykırı olduğu sonucuna varılarak iptaline karar verilmesi sonrasında, Dairece konunun yeniden değerlendirilmesi yoluna gidilerek;
Banka promosyon ödemeleri, Kanun'da ilgililere ödenmesi gereken mali haklar kapsamında olmamakla birlikte, hukuka aykırılığı idarece kabul edilmiş bulunan kamu görevinden çıkarma işlemi olmasaydı davacının da diğer çalışanlar gibi banka promosyon ödemelerinden yararlanacağı açık olduğuna ve davacının durumunda bulunanların kamu görevinden çıkarılmaları nedeniyle herhangi bir tazminat talep edemeyeceklerine dair Kanun hükmü Anayasa Mahkemesince iptal edildiğine göre, davacının kamu görevinden uzakta kaldığı dönemde yapılan banka promosyon ödemelerinden hukuka aykırı olduğu idarece tespit edilmiş bulunan işlem nedeniyle mahrum kaldığı ve bu nedenle söz konusu ödemelerin normalde yapılması gereken tarihlerden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile istinaf başvurusuna konu idare mahkemesi kararının banka promosyonu bakımından davanın reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına; dava konusu işlemin banka promosyonu bakımından iptaline, davacının kamu görevinden uzaklaştırıldığı tarih ile kamu görevine iade edildiği tarihler arasındaki banka promosyonlarının ödenmesi gerektiği tarihlerden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte davacıya ödenmesine, kesin olarak karar verilmiştir.
II- İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kamu görevinden ihraç edilen ve yargı kararına ya da OHAL komisyon kararına istinaden kamu görevine iade edilen davacılar, kamu görevinden çıkarılmış oldukları döneme ilişkin banka promosyonlarının ödenmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
İLGİLİ MEVZUAT :
1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu:
Aylığın ödeme zamanı ve Esasları:
Madde 164 - Memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir. Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık, geri alınmaz.
Sözleşmeli personelin ücretleri sözleşme şartlarına göre; geçici personelin gündelikleri gün hesabıyla hafta veya ay sonlarında ödenir.
Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu hükümlerine göre almakta bulunan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri (sözleşmeli statüdeki personel dahil) ile kamu ve özel kesimde iş kanunlarına göre istihdam edilen işçilere çeşitli adlar altında yapılan nakdi ve ayni nitelikteki tüm ödemelerin hesaplanma kolaylığını ve basitliğini sağlamak amacıyla, bordro düzenlemesine, tahakkuk ve ödeme işlem ve sürelerine ilişkin esas ve usulleri tesbit etmeye, aydan daha kısa ya da daha uzun sürelerde yapılan ödemelerin aylık dönemler itibariyle tahakkuk ettirilmesi ve ödenmesine karar vermeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.
Üçüncü fıkra kapsamına giren personelin her türlü özlük haklarının ve tahakkuk işlemlerinin belli merkezlerden yapılabilmesi ve ödemelerin bankacılık sistemi aracılığı ile gerçekleştirilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.
2- 20/07/2007 tarih ve 26588 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Banka Promosyonları" konulu 2007/21 sayılı Başbakanlık Genelgesi:
Kamu görevlilerinin aylık ve ücretleri, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün (6) sıra Nolu Genel Tebliğinde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde bankalar vasıtasıyla ödenebilmektedir. Bu amaçla kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar arasında aylık ve ücret ödeme protokolleri yapılmakta, bu protokoller uyarınca verilecek bankacılık hizmetlerinin yanı sıra "promosyon" adı altında ayni ve/veya nakdi ek mali imkânlar da sağlanabilmektedir.
Bankalar tarafından sunulan bu ek mali imkânların tasarrufuna ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşlarında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla aşağıda belirtilen hususlara uyulması gerekmektedir.
1- Kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinin Maliye Bakanlığının mezkur Tebliğinde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde bankalar vasıtasıyla ödenmesine devam edilecektir.
2- Aylık ve ücretlerin hangi banka aracılığı ile ödeneceği, oluşturulacak üç kişilik bir komisyon tarafından istekli bankalardan teklif alınmak suretiyle tespit edilecektir. Komisyon, kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili biriminin harcama yetkilisinin başkanlığında söz konusu birimde görev yapan toplam personelin en az % 10’unun sendikalı olması halinde yetkili sendikadan bir üye ile merkez teşkilatında üst yönetici; taşra teşkilatında ise o birimin bağlı bulunduğu bir üst amir tarafından ilgili birimde görev yapanlar arasından seçilecek bir üyeden oluşacaktır. Yetkili sendikadan üye bulunmadığı durumlarda üçüncü üye ilgili birimde görev yapan personel arasından harcama yetkilisi tarafından seçilecektir. Protokol, komisyon tarafından belirlenen banka ile harcama yetkilisi tarafından imzalanacaktır.
Birden fazla birimin aylık ve ücretlerinin birlikte ödenmesi talebinde bulunmaları halinde merkezde üst yönetici, taşrada ise söz konusu birimlerin bağlı bulunduğu bir üst amir tarafından görevlendirilecek ilgili harcama yetkililerinden birinin başkanlığında oluşturulacak üç kişilik bir komisyon tarafından aylık ve ücretlerin ödeneceği banka yukarıdaki esaslara göre tespit edilecektir. Bu şekilde oluşturulacak komisyona ilgili birimlerdeki yetkili sendikalardan bu birimlerin tamamı itibarıyla en fazla üyeye sahip olan sendikadan üye alınacaktır.
3- Bankalar ile yapılacak protokollerin süresi iki yıldan az beş yıldan çok olmayacaktır.
4- (Değişik: 2010/17 Sayılı Başbakanlık Genelgesi, 10 Ağustos 2010 tarihli R.G.) Banka tarafından verilecek promosyon miktarının tamamı personele dağıtılacaktır.
5- (Değişik: 2008/18 sayılı Başbakanlık Genelgesi, 5 Ağustos 2008 tarihli R.G.) Dağıtılacak promosyonlar, ilgili banka tarafından personel adına açılan hesaba aktarılmak suretiyle ödenecektir.
6-Bu Genelgenin yayımı tarihinden önce kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinin ödenmesine yönelik olarak kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili bankalarla yapmış oldukları ve halen yürürlükte bulunan protokoller sürelerinin bitimine kadar geçerli olacaktır.
7- Genelge çerçevesinde yapılacak uygulamalar kurum personelinin rahatlıkla bilgi edinebileceği şekilde ilan panoları ve internet siteleri yoluyla ilan edilecek, aleniyet ilkesine titizlikle riayet edilecektir.
3- 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun:
Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulu:
Madde 3/C- (Ek: 18/6/2014-6545/6 md.)
4. Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulunun görevleri şunlardır:
c) Benzer olaylarda, bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya farklı bölge idare mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunması hâlinde; resen veya ilgili bölge idare mahkemesi dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların bu aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, istemin uygun görülmesi hâlinde kendi görüşlerini de ekleyerek Danıştaydan bu konuda karar verilmesini istemek.
5. (Değişik:17/10/2019-7188/7 md.) Dördüncü fıkranın (c) bendine göre yapılacak istemler, konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kuruluna iletilir. İlgili dava daireleri kurulunca üç ay içinde karar verilir. Aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.
KONU İLE İLGİLİ DİĞER KARARLAR : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun, E:2023/2432, K:2024/3157 sayılı kararı ile; davacının meslekten çıkarılmasına ilişkin Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulunun 31/08/2016 tarih ve 2016/428 sayılı kararının iptali ve bu karar nedeniyle davacının yoksun kaldığını ileri sürdüğü banka promosyonlarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi talebi yönünden yapılan değerlendirmede, banka promosyon ödemelerinin, idareler ile bankalar arasında yapılan protokollere göre maaş ödemesi yapılan personele banka tarafından yapılan ödemeler olduğu, uyuşmazlıkta davacının meslekten çıkarıldığı dönemde maaş ödemesi bulunmadığı ve ilgili banka ile imzalanan protokol kapsamında maaş ödenecek personel arasında yer almadığından promosyon ödemesinden faydalandırılmasına imkan bulunmadığı gerekçesiyle, davacının bu karar nedeniyle yoksun kaldığını ileri sürdüğü banka promosyonunun yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemi yönünden davanın reddi yolunda verilen Danıştay Beşinci Dairesi kararı onanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Aralarında Aykırılık Olduğu İleri Sürülen Uyuşmazlıkların 'Benzer Olay' Koşulu Bakımından Değerlendirilmesi:
Aykırılık istemine konu uyuşmazlıklar, kamu görevinden ihraç edildikten sonra yargı kararına veya OHAL komisyon kararına istinaden kamu görevine iade edilen davacıların, görevden ayrı kaldıkları döneme ilişkin banka promosyon ödemelerinin yapılması isteminden kaynaklanmaktadır.
Davaların konusu, yargı kararının veya komisyon kararının gereklerinin yerine getirilmesi istemlerine dayanmakta olup, davacıların kamu görevine iade edilmelerinin dayanağı olan kararların hukuki sonuçları açısından bir değerlendirme yapıldığında;
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 35. maddesinin (B) fıkrasının son bendinde;
"Bu fıkrada öngörülen usuller uyarınca, terör örgütlerine veya (İptal ibare: Anayasa Mahkemesinin 30/06/2022 tarihli ve E.:2018/137, K.:2022/86 sayılı Kararı ile) Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara (İptal ibare: Anayasa Mahkemesinin 30/06/2022 tarihli ve E.:2018/137, K.:2022/86 sayılı Kararı ile) iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilerek idari işlem tesis edilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılanların itirazları üzerine yapılacak değerlendirme sonucunda görevlerine iadesine ilişkin işlemler aynı usullerle yapılır. Bu kapsamda görevine iade edilenlere kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. (İptal üçüncü ve dördüncü cümle: Anayasa Mahkemesinin 30/06/2022 tarihli ve E.:2018/137, K.:2022/86 sayılı Kararı ile)" kuralına,
7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "Kararların uygulanması" başlıklı 10. maddesinin 1. fıkrasında,
"(Değişik: 25/7/2018-7145/22 md.) Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlere ilişkin başvurunun kabulü hâlinde karar, kadro veya pozisyonunun bulunduğu kuruma, yükseköğretim kurumlarında kamu görevinden çıkarılan öğretim elemanları için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına bildirilir. Kamu görevine iade edilmesine karar verilenlerin eski kadro veya pozisyonuna atanması esastır. (İptal üçüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 24/12/2019 tarihli ve E.: 2018/159, K.: 2019/93 sayılı Kararı ile.) ... Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. (İptal cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 30/6/2022 tarihli ve E.: 2018/137, K.: 2022/86 sayılı Kararı ile.)" kuralına yer verildiği,
Dolayısıyla, görevine iade edilen davacıların tâbi oldukları mevzuat kuralları farklı olsa da, mali ve sosyal haklarının ödeneceği yolunda benzer düzenlemeler yapıldığı görülmektedir.
Yukarıda yer verilen kurallar ile mahkemelerce verilen iptal kararlarının doğurduğu etki ve sonuçlar bir arada değerlendirildiğinde, ister hakkında 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uygulanan ve mahkemenin iptal kararı üzerine kamu görevine dönen personelin olsun, isterse de OHAL komisyon kararına istinaden kamu görevine iade edilen ve hakkında 7075 sayılı Kanun uygulanan personelin olsun, kamu görevinden çıkarılmış oldukları dönemlerde mahrum kaldıkları banka promosyon ödemesi taleplerine ilişkin uyuşmazlıkların, "benzer olay" koşulunu taşıdığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, başvuruya konu olan kararlar arasındaki aykırılığı, davacıların, haklarında tesis edilen kamu görevinden çıkarılmalarına ilişkin işlemlerin yargı kararı uyarınca iptali ya da OHAL komisyon kararı sonucunda kamu görevine iade edilmeleri üzerine, kamu görevinden çıkarılmış oldukları döneme ilişkin banka promosyonlarının, dayanak işlemin ortadan kalkmasından sonra ödenip ödenemeyeceği hususu oluşturmaktadır.
Esas Bakımından Değerlendirme:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 164. maddesinin son fıkrasında; "Üçüncü fıkra kapsamına giren personelin her türlü özlük haklarının ve tahakkuk işlemlerinin belli merkezlerden yapılabilmesi ve ödemelerin bankacılık sistemi aracılığı ile gerçekleştirilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir." kuralına yer verilmiştir.
20/07/2007 tarih ve 26588 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Banka Promosyonları" konulu 2007/21 sayılı Başbakanlık Genelgesinin 1. maddesinde, kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinin Maliye Bakanlığı Muhasabat Genel Müdürlüğünün (6) sıra nolu Tebliğinde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde bankalar vasıtasıyla ödenmesine devam edileceği; 3. maddesinde, bankalar ile yapılacak protokollerin süresinin iki yıldan az, beş yıldan çok olamayacağı; aynı Genelgenin 2010/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile değişik 4. maddesinde, banka tarafından verilecek promosyon miktarının tamamının personele dağıtılacağı; öte yandan aynı Genelgenin 2008/18 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile değişik 5. maddesinde, dağıtılacak promosyonlar, ilgili banka tarafından personel adına açılan hesaba aktarılmak suretiyle ödeneceği düzenlemelerine yer verilmiştir.
Bu düzenlemeler uyarınca, kamu görevlilerinin maaş ve özlük hakları, bankalar ile kamu görevlisinin çalıştığı kurum arasında yapılan protokoller çerçevesinde bankalar aracılığıyla ödenmektedir. Kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinin ilgili bankada belirli bir süre kalması nedeniyle banka, bu paradan elde ettiği gelirin karşılığı olarak ilgili personele promosyon adı altında ödeme yapmaktadır. Diğer bir deyişle, kamu kurumları ile bankalar arasında belirli sürelerle imzalanan ve personel maaşlarının taraf bankaya yatırılması karşılığında maaşını bu bankadan alan personele, protokol süresince ilgili banka tarafından dönemler halinde belirli miktarda para ödenmesinin taahhüt edildiği protokollere istinaden gerçekleştirilen promosyon ödemelerinin kaynağını, ilgili kamu kurumu tarafından personelin aylık ve ücretlerinin belirli bir süre boyunca ilgili bankaya yatırılmış olması nedeniyle, bu paralardan ilgili bankanın elde ettiği nema oluşturmaktadır. Dolayısıyla kamu görevlilerine yapılan promosyon ödemeleri tamamen ilgili banka tarafından karşılanmaktadır.
Aykırılığa konu uyuşmazlıklarda ise, kamu görevinden çıkarıldıkları dönem içinde davacıların maaş almadığı, dolayısıyla ilgili banka hesabına yatırılan ve banka tarafından üzerinden gelir elde edilen ve personele dağıtılması gereken bir kazanç elde edilmediği görülmektedir. Davacıların yoksun kaldıklarını ileri sürdükleri promosyon ödemesinin, memurun özlük haklarını düzenleyen mevzuattan kaynaklı bir parasal hak da olmadığı dikkate alındığında, ilgili dönem içinde maaş almayanların promosyon ödemesine hak kazanmasının mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Nitekim, konuya ilişkin Kurulumuzun E:2023/2432, K:2024/3157 sayılı kararı da aynı yöndedir.
III-SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, "kamu görevinden ihraç edilen ve yargı kararına ya da ohal komisyon kararına istinaden kamu görevine iade edilenlerin, görevden ayrı kaldıkları döneme yararlanmalarının mümkün olmadığı" doğrultusunda tarihinde oyçokluğu ile karar verildi. ilişkin banka giderilmesine promosyon ödemelerinden kesin olarak, 13/03/2025
Başkan Üye Üye Üye Üye
Üye Üye Üye Üye Üye
Üye Üye Üye
