Kamu Ön Malî Kontrol Yönetmeliği yayımlandı

Sayıştay, iğfal kabiliyeti olan belgeyle işlenen zimmet fiilinde kimleri sorumlu tuttu?

Sayman mutemedinin mahkeme harç ve giderleriyle ilgili olarak verilen avansların mahsup işlemleri sırasında; işletme kayıtlarında bulunmayan veya kayıtlarda bulunmasına rağmen karara bağlanan ya da masraf yatırılması gerekmeyen dava dosyaları ile ilgili olarak, bilgisayar ortamında belge hazırlamak, imzaları taklit ederek nitelikli, hileli ve aldatıcı şekilde gerçeğe aykırı belge düzenlemek ve mahkeme veznesine para yatırmış gibi göstermek suretiyle zimmetine para geçirilmesi bulgu konusu yapılmıştır.

Oluşan kamu zararında sorumlaların tespiti hususunu karara bağlayan Sayıştay 8. Dairesi;  kamu zararının, mutemedin mahkeme harç ve giderleri için aldığı avansları mahsup işlemi yaparken tanzim ettiği iğfal kabiliyeti olan sahte evraklarla mahkeme veznesine yatırılmış gibi göstererek zimmetine para geçirmesi nedeniyle meydana geldiğini, zimmet fiilinin aslı ile bire bir aynı olan iğfal kabiliyeti mevcut evraklar üretilmek suretiyle gerçekleştirildiğini ve bu hususun sorumluların denetim kabiliyetini ortadan kaldırdığını, sorumluların zimmet fiiline iştirak etmesi, göz yumması ve ihmalleri ile sebep olduklarına ilişkin bir delil olmadığını belirterek harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve muhasebe yetkilisinin sorumlu tutulamayacağına hükmetti.

Zimmet

…. Müdürlüğü …. Saymanlığı … yılı hesabına ait Yargılamaya Esas Raporun …. tarihinde Dairemizce yargılanması sonucunda düzenlenen … sayılı İlamın …’inci maddesinde;

… Müdürlüğü … Saymanlığı mutemedi …’nın, mahkeme harç ve giderleriyle ilgili olarak verilen avansların mahsup işlemleri sırasında; işletme kayıtlarında bulunmayan veya kayıtlarda bulunmasına rağmen karara bağlanan ya da masraf yatırılması gerekmeyen dava dosyaları ile ilgili olarak, bilgisayar ortamında belge hazırlamak, imzaları taklit ederek nitelikli, hileli ve aldatıcı şekilde gerçeğe aykırı belge düzenlemek ve mahkeme veznesine para yatırmış gibi göstermek suretiyle zimmetine para geçirmesi sonucunda … yılı için … TL tutarındaki kamu zararına konu edilen husus hakkında, … Müdürlüğünce, … tarih ve … Esas numarasıyla … Asliye Hukuk Mahkemesinde alacak davası açıldığı ve dava sürecinin hala devam ettiği anlaşılmış bulunduğundan, sorumluluk tespitinin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesini teminen alacak davası sonuçlanıp mahkeme kararı kesinleşinceye kadar konunun 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 50’nci maddesi uyarınca hüküm dışı bırakılmasına karar verilmişti.

Bu karara istinaden … Asliye Hukuk Mahkemesince Başkanlığımıza gönderilen … tarihli ve … Esas sayılı yazı ekindeki … esas sayılı davaya ilişkin gerekçeli karar ile kesinleşme şerhinin denetçi tarafından incelenerek ek rapor düzenlendiği görüldüğünden, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 50’inci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca konunun görüşülmesinin devamına karar verildi.

… Asliye Hukuk Mahkemesince düzenlenen … esas sayılı davaya ilişkin gerekçeli kararda özetle;

Davanın, kurum zararının tahsili talebine ilişkin olduğu, davacı idarenin (… Genel Müdürlüğü …. İşletme Müdürlüğü) toplam … TL (…-… yıllarına ilişkin) kurum zararını davalıların (Kurum avukatları …, … , Kurum Harcama Yetkilileri ve Gerçekleştirme Görevlileri …., …. ile …. Mutemet …. (Müteveffa) mirasçıları …, …., ve …..) sorumlulukları oranında müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ettiği, davalılar tarafından davanın reddinin savunulduğu, yargılamada toplanan deliller ile konuya ilişkin düzenlenen bilirkişi raporu incelendiğinde, kurum zararının …-… yılları arasında meydana geldiği, müteveffa ….’nın … Müdürlüğü dava servisi mutemeti olarak görev yaptığı sırada …-…yılları arasında mahkeme harç ve giderleri için aldığı toplam … TL avansı, mahsup işlemi yaparken tanzim ettiği iğfal kabiliyeti olan sahte evraklarla mahkeme veznesine yatırılmış gibi göstererek … TL’yi zimmetine geçirmesi nedeniyle zararın meydana geldiği, … vefat ettiğinden mirasçıları davalıların mirası reddettiklerine ilişkin dosyaya belge sunulmadığından zarardan sorumlu olacakları, diğer davalıların zararın meydana gelmesinden dolayı herhangi bir kusurlarının olmadığı, zira zimmet fiilinin aslı ile bire bir aynı olan iğfal kabiliyeti mevcut evraklar üretilmek suretiyle gerçekleştirildiği ve nitelikli zimmet denetim kabiliyetini ortadan kaldırdığı, davalıların zimmet fiiline iştirak etmesi, göz yumması ve ihmalleri ile sebep olduklarına ilişkin bir delil olmadığı, haklarında açılmış herhangi bir idari ve cezai soruşturma bulunmadığı, bu nedenle meydana gelen zarardan sorumlu tutulamayacakları, davalıların kamu zararı meydana gelmesinde kusurlu olmadıkları anlaşılmakla; davanın kısmen kabul kısman reddi ile davalılar …, …., …. aleyhine açılan davanın reddine, davalılar (… mirasçıları) …., …. , ve … yönünden davanın kabulüne, … TL’nin ... dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar …, …, …. ve ….’dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya (….Müdürlüğü) verilmesine hükmedilmiştir.

Mahkemece verilen … tarihli söz konusu hüküm taraflara tebliğ edilmiş, davacı idare vekili ile davalılar … ve … vekillerince süresinde istinaf edilerek … Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesinin … gün … sayılı ilamı ile davacı vekilinin istinaf talebinin reddine, davalılar … ve …’nun istinaf başvurularının kabulüne, …. …Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarihli, … esas, ... sayılı kararının kaldırılmasına ve davalılar …, …, …, …, … aleyhine açılan davanın reddine, davalılar (… mirasçıları) …, … , … ve … aleyhinde açılan davanın kabulü ile … TL’nin … dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu kişilerden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine … tarihinde karar verilmiştir.

Söz konusu karar ise davacı idare vekilince süresinde temyiz edilerek Yargıtay … Hukuk Dairesinin … tarihli ve … sayılı ilamı ile onanmış ve … tarihi itibariyle kesinleşmiştir.

Yukarıda yer verilen mahkeme kararları ve eklerinin Dairemizce denetçisine havale edilmesi üzerine denetçi tarafından düzenlenen ek raporda özetle;

… sayılı İlamın …’inci maddesinde hüküm dışı bırakılan konu ile ilgili olarak, … Asliye Hukuk Mahkemesinin kesinleşme şerhi içeren ../… Esas sayılı kararına göre söz konusu kamu zararından müteveffa mutemet …’nın mirasçılarının sorumlu olduğu, … İşletme Müdürlüğü personeli Harcama Yetkilisi (…) …., Harcama Yetkilisi-Gerçekleştirme Görevlisi (…) … ve Gerçekleştirme Görevlisi (…) …’ın ise zararın meydana gelmesinde kusurlu olmadıkları ve bundan dolayı sorumlu tutulamayacakları hükme bağlandığından, … sayılı İlamın …’inci maddesindeki hüküm dışı kararının kaldırılarak, ilamda geçen … TL hakkında ve sorumlular … İşletme Müdürlüğü personeli Harcama Yetkilisi … (….), Harcama Yetkilisi-Gerçekleştirme Görevlisi …. (…) ve Gerçekleştirme Görevlisi … (…) yönlerinden ilişilecek bir husus bulunmadığı ve yapılan işlemlerin yasal düzenlemelere uygun olduğu, ayrıca … İşletme Müdürlüğü … Saymanlığında görevli Muhasebe Yetkilileri (…) … ve (….) …. hakkında kurum tarafından dava açılmadığı ve dolayısıyla mahkeme tarafından bunlar hakkında herhangi bir hüküm de tesis edilmediği görüldüğünden herhangi bir sorumluluklarının bulunmadığı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, … İşletme Müdürlüğü … Saymanlığı mutemedi ….’nın zimmetine para geçirmesi sonucunda oluşan … TL tutarındaki kamu zararı ile ilgili olarak;

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 50’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca … tarih ve … sayılı İlamın …’inci maddesine ilişkin hüküm dışı kaydının kaldırılmasına,

Yukarıda açıklanan gerekçeler ve … ... Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih ve … Esas sayılı kararında ifade edildiği şekliyle … TL tutarındaki kamu zararının, … İşletme Müdürlüğü dava servisi mutemeti müteveffa ….’nın … yılına ilişkin mahkeme harç ve giderleri için aldığı avansları mahsup işlemi yaparken tanzim ettiği iğfal kabiliyeti olan sahte evraklarla mahkeme veznesine yatırılmış gibi göstererek zimmetine para geçirmesi nedeniyle meydana geldiği, zimmet fiilinin aslı ile bire bir aynı olan iğfal kabiliyeti mevcut evraklar üretilmek suretiyle gerçekleştirildiği ve bu hususun sorumluların denetim kabiliyetini ortadan kaldırdığı, sorumluların zimmet fiiline iştirak etmesi, göz yumması ve ihmalleri ile sebep olduklarına ilişkin bir delil olmadığı, dolayısıyla zararın meydana gelmesinde bir kusurları bulunmadığı anlaşıldığından, … İşletme Müdürlüğü personeli Harcama Yetkilisi (…) …, Harcama Yetkilisi-Gerçekleştirme Görevlisi (…) …., Gerçekleştirme Görevlisi (….) …. ile Muhasebe Yetkilileri (…) …. ve (….) ….’ın sorumlu tutulamayacaklarına,

Uyuşmazlık konusu … TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına, oy birliğiyle karar verildi.