Danıştay’dan Emsal Karar: Gözaltında Geçen Süreler Mazeretsiz Devamsızlık Sayılamaz
İdare Mahkemesi tarafından verilen; gözaltında geçen sürenin mazeretsiz devamsızlık sayılamayacağı ve bu sebeple tesis edilen fesih işleminin hukuka aykırı olduğu yönündeki karar, Danıştay 12. Dairesi tarafından hukuka uygun bulunarak onandı.
Danıştay 12. Dairesi, sözleşmeli personelin görevine son verilmesine ilişkin bir uyuşmazlıkta emsal bir onama kararı verdi. Anadolu Üniversitesi bünyesinde 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi uyarınca görev yapan personelin, gözaltında bulunduğu süreler "mazeretsiz devamsızlık" kabul edilerek sözleşmesi feshedilmişti. Yerel mahkemenin bu işlemi hukuka aykırı bularak iptal etmesi üzerine, Danıştay son sözü söyleyerek kararı kesinleştirdi.
Yerel Mahkeme: Gözaltı Hali İrade Dışıdır
Davayı ilk derece mahkemesi sıfatıyla inceleyen İdare Mahkemesi, davacının belirli tarihler arasında adli bir soruşturma kapsamında gözaltında tutulduğunu, serbest bırakılmasını müteakip derhal görevine dönmek için başvuruda bulunduğunu tespit etti.
Mahkeme, iptal gerekçesinde şu ifadelere yer verdi:
"Davacının işe gelmeme sebebinin gözaltında bulunmasından kaynaklandığı, bu durumun mazeret olarak kabulü gerektiği, dolayısıyla mazeretsiz ve kesintisiz üç gün göreve gelmeme fiilinin sübuta ermediği anlaşılmaktadır."
Bu tespit doğrultusunda, fesih işleminde "sebep unsuru" yönünden hukuka uyarlık görülmeyerek işlemin iptaline hükmedildi.
Danıştay Denetimi ve Onama Kararı
Davalı idarenin, iptal kararına karşı yaptığı istinaf başvurusunun Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilmesi üzerine dosya temyiz incelemesine gitti. Temyiz istemini görüşen Danıştay 12. Dairesi, İdare Mahkemesi tarafından tesis edilen iptal hükmünü ve bu hükme karşı yapılan istinaf reddi kararını hukuk ve usul yönünden yerinde buldu.
Danıştay, davalı idarenin;
-
Davacının mazeretsiz olarak göreve gelmediği,
-
Kararın usule aykırı olduğu,
-
Davacının daha sonra KHK ile kamu görevinden çıkarıldığı ve davanın konusuz kaldığı
yönündeki iddialarını yerinde görmeyerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA oybirliğiyle karar verdi.
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2019/749 E. , 2023/3535 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/749
Karar No : 2023/3535
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü /…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Anadolu Üniversitesi Rektörlüğünde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli uçak bakım makinisti olarak görev yapan davacı tarafından, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın Ek 6. maddesinin (c) bendi uyarınca sözleşme dönemi içerisinde mazeretsiz ve kesintisiz üç gün veya toplam on gün süreyle görevine gelmediğinden bahisle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin Anadolu Üniversitesi Personel Daire Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararla; dava konusu olayda, davacının Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığının E:… sayılı soruşturma dosyasında şüpheli sıfatıyla 20/03/2017 - 23/03/2017 tarihlerinde gözaltına alındığı, … Sulh Ceza Hakimliğinin … tarih ve E:… sayılı sorgu kararı ile adli kontrol altına alınmasına karar verilmesi üzerine, 24/03/2017 tarihinde görevine başlamak üzere dilekçe verdiği, 21/03/2017 - 22/03/2017 - 23/03/2017 tarihlerinde işe gelmeme sebebinin, belirtilen tarihler arasında gözaltında bulunmasından kaynaklandığının görüldüğü, bu durumda, gözaltında bulunması nedeniyle göreve gelmemek fiilinin mazeret olarak kabulü gerektiğinden, sözleşme dönemi içerisinde mazeretsiz ve kesintisiz üç gün veya toplam on gün süreyle görevine gelmemesi durumunun sübuta erdiğinden bahsedilemeyeceğinden, mazeret durumunun varlığı dikkate alınmadan, davacı hakkında tesis edilen sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Üniversitelerin harçtan muaf olduğu, yargılama giderlerinden olan harçların davalı idareye yüklenmesinin hukuka aykırı olduğu, davacının izinsiz ve mazeretsiz olarak göreve gelmediğinin sabit olduğu, işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu, davacının Kanun Hükmünde Kararname ile ihraç edildiği, kamu görevlisi sıfatını haiz olmayan davacı tarafından konusuz kalan dava hakkında ret kararı verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 15/06/2023 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
