Geçici görevli personele adalet hizmetleri tazminatı ödenir mi?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne geçici görevli şube müdürü olarak görevlendirilen bir personel, söz konusu görevlendirme nedeniyle fiilen görev yapmadığı gerekçesiyle tarafına adalet hizmetleri tazminatı ödemesi yapılmadığını, söz konusu işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek, adalet hizmetleri tazminatı ödenmesi için tavsiye kararı verilmesi talebiyle KDK'ya başvurmuştur.
İlgilinin başvurusunu değerlendiren KDK, Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (III) sayılı Cetvelin “Adalet Hizmetleri Tazminatı” başlıklı (F) bölümünde belirtilen kurumlarda fiilen görev yapma şartını sağlamadığı gerekçesiyle ilgilinin başvurusunu reddetmiştir.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
RET KARARI
SAYI : 2025/7710-S.25.11311
BAŞVURU NO : 2025/3856
KARAR TARİHİ : 08/07/2025
BAŞVURAN
Adres:
BAŞVURUYA KONU İDARE : CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
BAŞVURUNUN KONUSU : Adalet hizmetleri tazminatı talebi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ : 24/02/2025
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza tarafından yapılan başvuruda; başvuran 2012 yılından bu yana Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünde cezaevi müdürü unvanıyla görev yaptığını, 03.10.2022 tarihinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne geçici görevli şube müdürü olarak görevlendirildiğini, söz konusu görevlendirme nedeniyle fiilen görev yapmadığı gerekçesiyle tarafına adalet hizmetleri tazminatı ödemesi yapılmadığını, söz konusu işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek, adalet hizmetleri tazminatı ödenmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün 20.03.2025 tarih ve E. / sayılı cevabi yazısında;
2.1. Bakanlar Kurulunun 17.04.2006 tarihli ve / sayılı Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar’da bulunan III Sayılı Cetvelin (F) Adalet Hizmetleri Tazminatının “Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları ile adli, idari ve askeri yargıda (Ceza İnfaz Kurumları ve İcra Müdürlükleri personeli dahil) fiilen görev yapan memurlardan” kimlere ödeneceğinin belirtildiği, fiilen bu görevi ifa etmeyen ve diğer kamu kurumlarında geçici görevle çalışan personele ödenemeyeceği,
2.2. Ayrıca aynı Karar’ın (F) Adalet Hizmetleri Tazminatı başlıklı 4 üncü maddesinde geçen "Cezaevi Müdürü, İdare Memuru, İnfaz ve Koruma Başmemuru, İnfaz ve Koruma Memurlarından; a- Özel eğitim ve iyileştirme tatbik edilen cezaevleri, D ve F tipi cezaevleri ile Ankara Kapalı, Bayrampaşa ve Buca Cezaevlerinde görevli olanların tazminat oranlarına 13’er, b- Diğer cezaevlerinde görevli olanlar ile 3.7.2005 tarihli ve 5402 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca kurulan Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürlüğünde görevli olanların tazminat oranlarına 10’ar, puan ilave edilir." hükmüne istinaden ödenen 13 ve 10 puanın fiilen çalışmaya karşılık verildiği, bu tazminatın fiilen bu görevi ifa etmeyen ve diğer kamu kurumlarında geçici görevle çalışan personele ödenemeyeceği,
2.3. Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2024 ve 2025 Yıllarını Kapsayan 7 nci Toplu Sözleşmesinin İkinci Kısım Birinci Bölüm 24 üncü maddesinde “(1) 17.04.2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (III) sayılı Cetvelin “F-Adalet Hizmetleri Tazminatı” bölümünde yer alan oranlar; Ankara, İstanbul, İzmir illerinde görev yapanlar için 15 puan, diğer büyükşehirlerde görev yapanlar için 10 puan ve diğer illerde görev yapanlar için 5 puan artırımlı uygulanır.” hükmüne istinaden ödenen 15, 10 ve 5 puanın da fiilen çalışmaya karşılık verildiği, bu tazminatın fiilen bu görevi ifa etmeyen ve diğer kamu kurumlarında geçici görevle çalışan personele ödenemeyeceği,
İfade edilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3.18.10.1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “'Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler...”,
4.6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
5.657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun, “Zam ve Tazminatlar” başlıklı 152 nci maddesinin “II- Tazminatlar: (Değişik: 20/3/1997 - KHK-570/9 md.)” başlıklı kısmında, “II- Tazminatlar: Görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro ünvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar göz önüne alınarak bu Kanunda belirtilen en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının, (...)
G) ADALET HİZMETLERİ TAZMİNATI
Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları, Adli, İdari, Askeri Yargıda (ceza infaz kurumları ve icra müdürlükleri personeli dahil) görevli bu Kanuna tabi personelden;
a)Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunanlar için % 180 ine,
b)Yardımcı Hizmetler Sınıfında bulunanlar ile Teknik Hizmetler Sınıfında olduğu halde bu sınıfın özel hizmet tazminatından yararlanamayanlar için % 56 sına,
c)(Mülga: U/10/20U-KHK-666/1 md.)[260]
d)Cezaevi Müdürü, İnfaz ve Koruma Başmemuru, İnfaz ve Koruma Memurlarına ayrıca % 10 una,
e)(Ek: 24/11/2021-7343/35 md.) İcra başmüdürlerine ayrıca % 50 sine,
H)Bu kanunda belirtilen hizmet sınıflarında olup da yukarıdaki bölümlerde yer alan tazminatlardan yararlanmayan personelden;
a)Yardımcı Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda bulunanlar için % 45 ine,
b)Diğer hizmet sınıflarına ait kadrolarda bulunanlar için % 50 sine,
kadar, bu nispetleri aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca belirlenecek esas, ölçü ve nispetler dahilinde yukarıdaki tazminatlar ödenir. (...) "
6.05.05.2006 tarih ve 26159 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2006/10344 sayılı Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara ilişkin Bakanlar Kurulu Kararının “Diğer Tazminatlar ” başlıklı III SAYILI CETVEL’in “AdaletHizmetleri Tazminatı” başlıklı F bendinde, “YüksekMahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları ile adli, idari ve askeri yargıda (Ceza İnfaz Kurumları ve İcra Müdürlükleri personeli dahil) fiilen görev yapan memurlardan; 1- Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunanlardan; (...)
f- İnfaz ve Koruma Başmemurları ile İnfaz ve Koruma Memurlarından; Oranı (%)
-1-4 üncü dereceli kadrolara atanmış olanlar: 100 -1-4 üncü derecelerden aylık alanlar: 75 -5-9 uncu derecelerden aylık alanlar: 66 -Diğer derecelerden aylık alanlar: 64 "
Hükümleri yer almaktadır.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
7.Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin reddi yönündeki öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
8.Başvuran; 03.10.2022 tarihinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne geçici görevli şube müdürü olarak görevlendirildiğini, söz konusu görevlendirme nedeniyle fiilen görev yapmadığı gerekçesiyle tarafına adalet hizmetleri tazminatı ödemesi yapılmadığını belirterek, adalet hizmetleri tazminatı ödenmesini talep etmektedir.
9.Konuyla ilgili mevzuat düzenlemeleri incelendiğinde, 657 sayılı Kanun'un 152 nci maddesinde belirtildiği üzere, görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro unvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar göz önüne alınarak, hangi işi yapanlara ve hangi görevde bulunanlara ne miktarda ve hangi oranlarda özel hizmet tazminatı ödeneceği hususunda Cumhurbaşkanına takdir yetkisi verildiği, bu kapsamda 05.05.2006 tarih ve 26159 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 17.04.2006 tarih ve / sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli (III) sayılı Cetvelin “Adalet Hizmetleri Tazminatı” başlıklı (F) bölümünde, adalet hizmetleri tazminatının ödeneceği kişilerin görev yerleri, hizmet sınıfları, kadro veya görev unvanları ve bulundukları derecelere göre belirlendiği anlaşılmaktadır.
10.Bu kapsamda somut uyuşmazlık incelendiğinde başvuranın kadro unvanı ceza infaz kurumu müdürü olmakla birlikte Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığında geçici görevle şube müdürü olarak görev yaptığı,
yukarda yer verilen Karara ekli (III) sayılı Cetvelin “Adalet Hizmetleri Tazminatı” başlıklı (F) bölümünde belirtildiği üzere adalet hizmetleri tazminatından yararlanabilmek için kadro (görev) unvanının yeterli olmadığı, Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları ile adli, idari ve askeri yargıda (Ceza İnfaz Kurumları ve İcra Müdürlükleri personeli dahil) fiilen görev yapılmasının da gerektiği, başvuranın geçici görevli olarak görev yaptığı sürece anılan Kurumlarda fiilen görev yapma şartını sağlayamadığı anlaşılmaktadır.
11.Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığında geçici görevle çalışması nedeniyle yukarda yer verilen Karara ekli (III) sayılı Cetvelin “Adalet Hizmetleri Tazminatı” başlıklı (F) bölümünde belirtilen kurumlarda fiilen görev yapma şartını sağlamadığı anlaşıldığından, başvuruya konu talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
12. İyi yönetim ilkelerine 28.03.2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup, söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; Kurumumuzca istenilen bilgi ve belgelerin idare tarafından süresi içerisinde, tam ve gerekçeli olarak Kurumumuza gönderildiği, ancak idarenin, başvurana verdiği cevapta hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği bu nedenle “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uymadığı anlaşılmış olup, idarenin bundan böyle bu ilkeye de uyması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
13. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren durmuş olan dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup (varsa) dava açma süresinden arta kalan sürede görevli ve yetkili mahkemelerde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan nedenlerle BAŞVURUNUN REDDİNE,
Ret kararının BAŞVURANA ve CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE tebliğine, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Mehmet AKARCA Kamu Başdenetçisi
