Sosyal Hizmetler Kanunu gereği atananların görevden alınması
İlkokulda hizmetli kadrosunda aday memur olarak görev yapan bir personel, belirli aralıklarla toplamda 54 gün izinsiz ve mazeretsiz olarak göreve gelmediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 56. maddesi uyarınca Devlet memurluğundan ilişiğinin kesilmiştir. Söz konusu işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
Davaya bakan ilk derece mahkemesi; aday memur olarak görev yapan ilgilinin, Mersin Valiliğine yapılan ilk atamasının, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmesine karşın, görevine son verilmesine ilişkin işlemin Mersin Valiliği tarafından tesis edildiği; bu durumda, 657 sayılı Kanun'un 56. maddesindeki usule uygun olarak disiplin amirinin teklifi üzerine üzerine atamaya yetkili amir olan Bakanlık yetkili merciileri tarafından işlem tesis edilmesi gerekirken, Valilik tarafından tesis edilen işlemde yetki yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal haklarının davanın açıldığı 05/05/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesine karşı yapılan istinaf başvurusu reddedilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün, "Yetki devri güncellemesi" konulu yazısı ile taşra teşkilatında görev yapan hizmetli personelin müstafi iş ve işlemlerinin valiliklere devredildiği, davacının atamaya yetkili amirinin gerek 02/01/2014 tarihli yetki devri güncellemesi konulu yazı gerekse 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu gereği görev yaptığı ilin Valisi olduğu, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek temyiz başvurunda bulunulmuştur,
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/920 E. , 2023/2235 K. sayılı kararında; personelin ilk atamasının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gerçekleştirildiği, görevine son verilmesine ilişkin işlemin atamaya yetkili amir olan Bakanlık yetkili mercileri tarafından tesis edilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali ve tazminat isteminin kabulü ile davacının yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmesine yönelik İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyiz konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığını belirterek temyiz talebini kabul etmiştir.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/920
Karar No : 2023/2235
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ...........................Toroslar İlçesi, ... İlkokulunda hizmetli kadrosunda aday memur olarak görev yapan davacının, belirli aralıklarla toplamda 54 gün izinsiz ve mazeretsiz olarak göreve gelmediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 56. maddesi uyarınca Devlet memurluğundan ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve E:… sayılı işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla; aday memur olarak görev yapan davacının, Mersin Valiliğine yapılan ilk atamasının, ... tarih ve ... sayılı işlemle Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmesine karşın, görevine son verilmesine ilişkin işlemin Mersin Valiliği tarafından tesis edildiği; bu durumda, 657 sayılı Kanun'un 56. maddesindeki usule uygun olarak disiplin amirinin teklifi üzerine üzerine atamaya yetkili amir olan Bakanlık yetkili merciileri tarafından işlem tesis edilmesi gerekirken, Valilik tarafından tesis edilen işlemde yetki yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal haklarının davanın açıldığı 05/05/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı "Yetki devri güncellemesi" konulu yazısı ile taşra teşkilatında görev yapan hizmetli personelin müstafi iş ve işlemlerinin valiliklere devredildiği, davacının atamaya yetkili amirinin gerek 02/01/2014 tarihli yetki devri güncellemesi konulu yazı gerekse 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu gereği görev yaptığı ilin Valisi olduğu, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Mersin ili, Toroslar ilçesi, ... İlkokulunda hizmetli kadrosunda aday memur olarak görev yapan davacının, belirli aralıklarla göreve gelmediğinin tespit edilmesi üzerine, hakkında idari soruşturma açılmış ve soruşturma raporunda davacının aday memur olduğu, toplamda (54) gün izinsiz ve mazeretsiz olarak göreve gelmediği ve adaylık sürecinde hal ve hareketlerinin Devlet memurluğuyla bağdaşmadığı değerlendirilerek disiplin amirinin teklifi üzerine 657 sayılı Kanun'un 56. maddesi uyarınca Devlet memurluğundan ilişiği kesilmiştir.
Bunun üzerine, davacı tarafından Devlet memurluğundan ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... tarih ve E:... sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Adaylık devresi içinde göreve son verme" başlıklı 56. maddesinde "Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmıyacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkileri kesilir. İlişkileri kesilenler ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına bildirilir." hükmüne yer verilmiştir.
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesinin birinci fıkrasında, "Bu Kanun veya 5395 sayılı Kanun uyarınca haklarında korunma veya bakım tedbir kararı alınmış olup fasılalı olarak geçen yararlanma süreleri dâhil iki yıldan az olmamak üzere, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının sosyal hizmet modellerinden yararlanan çocuklardan reşit olduğu tarih itibarıyla bu hizmetlerden yararlanmaya devam edenlerin işe yerleştirilmeleri aşağıdaki usul ve esaslar çerçevesinde yapılır: a) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından hangi statüde olursa olsun serbest kadro ve pozisyonları toplamının binde biri, bu madde kapsamında istihdam edilecekler için ayrılır ve her yıl belirtilen oranda kişi istihdam edilir. Serbest kadro ve pozisyon toplamının binden az olması hâlinde dahi kamu kurum ve kuruluşlarında en az bir hak sahibi istihdam edilir. b) Bu hükümden yararlanmak isteyenler, 18 yaşını doldurdukları ve korunma veya bakım tedbir kararının sona erdiği tarihten itibaren iki yıl içinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına başvururlar. İşe yerleştirmede öncelik, sırasıyla lisans, ön lisans ve ortaöğretim mezunlarına verilir. c) Bu maddede belirtilen istihdam hakkından yararlanacak kişilerin yerleştirilmesinde, Devlet memurluğuna alınacaklar için yapılacak merkezî sınav sonuçlarının kullanılması esastır. İhtiyaç duyulması hâlinde bu madde kapsamına giren hak sahiplerinin yerleştirilmesinde esas alınmak üzere ayrı bir merkezî sınav yaptırılabilir. Ancak öğrenim durumu itibarıyla yapılacak merkezî sınava giremeyeceklerin yerleştirilmelerinde kura usulü uygulanır. ç) Yerleştirme yapılacak kadro sayısı 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kurumların serbest memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonları ve işçi kadro sayısının toplamının binde biridir. Toplam kadro ve pozisyon sayısının belirlenmesinde yerleştirme yapılacak yılın başındaki veriler esas alınır. Devlet Personel Başkanlığınca bu madde kapsamında hak sahiplerinin istihdam edileceği toplam kadro sayıları her kurum için tespit edilerek yerleştirme yapılacak yılın şubat ayı sonuna kadar kurumlara bildirilir. Kurumlar, bildirilen bu kadroları merkez ve taşra teşkilatları itibarıyla dağıtımını yaparak nisan ayı sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirir. Bu madde kapsamına girenlerin yerleştirilmeleri; ortaöğrenim ve daha üst öğrenim mezunları için memur unvanlı kadrolara, diğer öğrenim mezunları için ise yardımcı hizmetler sınıfında yer alan kadrolara Devlet Personel Başkanlığınca yapılır veya yaptırılır. Kurumlarca teşkilat bazında yapılacak dağıtımın bildirilmemesi hâlinde Devlet Personel Başkanlığınca belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde resen yerleştirme yapılır..." hükmü yer almıştır.
Anılan maddenin dördüncü fıkrasında, "Bu madde kapsamında yapılacak yerleştirmelerde; yerleştirilen kişinin atama onayının alınması ile birlikte diğer kanunlardaki hükümlere bakılmaksızın ve başka bir işleme gerek kalmaksızın teklif yapılan kamu kurum ve kuruluşlarına kadrolar ihdas, tahsis ve vize edilmiş ve ilgili kurumun 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki ilgili cetvel ve bölümlerine eklenmiş sayılır. Bu şekilde ihdas edilen kadrolar, herhangi bir şekilde boşalması hâlinde başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır." ; beşinci fıkrasında ise, "Yerleştirilen hak sahiplerine ilişkin bilgiler, göreve başlama tarihinden itibaren en geç bir ay içinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığına bildirilir." hükümlerine yer verilmiştir.
12/06/2014 tarih ve 29028 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelik'in "Atama ve göreve başlama" başlıklı 13. maddesinin üçüncü fıkrasında, adayların kamu kurum ve kuruluşlarınca doğrudan atanacağı, kurumlarca ayrıca bir sınav yapılmayacağı; beşinci fıkrasında ise, atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunun, kamu kurum ve kuruluşları tarafından işlemlerin tamamlanmasını takip eden bir ay içinde Bakanlık ve Başkanlığa bildirileceği hükme bağlanmıştır.
03/05/2002 tarih ve 24744 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik'in 25. maddesinin ikinci fıkrasında ise kamu kurum ve kuruluşlarının, atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir sınav değerlendirme komisyonu kuracağı, bu komisyonun, atanmak üzere bildirilen adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif edeceği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının 2828 sayılı Kanun kapsamında yerleştirme işlemi, kura ile 20/05/2015 tarihinde Devlet Personel Başkanlığınca gerçekleştirilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün ... tarih ve E:... sayılı yazısı ile Mersin Valiliğine yerleştirilen hak sahiplerine ilişkin liste gönderilmiş, ayrıca atanmaları uygun görülen hak sahiplerine ilişkin atama iş ve işlemlerinin Valilikçe yapılacağı ve atama yapılırken izlenecek usul ve esaslar bildirilmiştir.
Davalı idare tarafından dava dosyasına sunulan Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün ... tarih ve E:... sayılı "Yetki devri güncellenmesi" konulu yazısı ile taşra teşkilatında, hizmetli kadrosunda görev yapan personelin de bulunduğu bir kısım kadrolara ilişkin özlük haklarına yönelik her türlü işlemlerin (izin, istifa, müstafi, emeklilik vb.) Valiliklerce yürütüleceği bildirilmiştir.
Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik'in 25. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan düzenleme uyarınca Mersin Valiliğinin ... tarih ve E:... sayılı yazısı ile komisyon oluşturulmuş ve davacının da aralarında bulunduğu adayların evrakları komisyonca değerlendirilerek atamalarının uygun görüldüğünün bildirilmesi üzerine, Mersin Valiliğinin ... tarih ve E:... sayılı yazısı ile davacı Toroslar İlçesi, ... İlkokuluna atanmıştır.
Bu durumda; 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi kapsamında Mersin Valiliğine yerleştirilen ve Mersin Valiliğinin ... tarih ve E:... sayılı işlemi ile atanan davacının, görevine son verilmesine ilişkin Mersin Valiliği tarafından tesis edilen ... tarih ve E... sayılı işlemde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, davacının ilk atamasının ... tarih ve E:... sayılı işlemle Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gerçekleştirildiği, görevine son verilmesine ilişkin işlemin atamaya yetkili amir olan Bakanlık yetkili mercileri tarafından tesis edilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali ve tazminat isteminin kabulü ile davacının yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmesine yönelik İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyiz konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline, tazminat isteminin kabulü ile davacının yoksun kaldığı parasal haklarının dava açma tarihinden (05/05/2016) itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 26/04/2023 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
