Kaymakamlara bütçeden cep telefonu alınabilir mi?
30.06.2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı 2021/14 sayılı Tasarruf Tedbirleri Genelgesinde;
“Cep telefonları sadece Cumhurbaşkanı Yardımcısı, bakanlar, yüksek yargı organları başkanları, valiler ve belediye başkanlan ile hizmet gereksinimi dikkate alınarak 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlerde bulunanlar ile belediyelerde genel sekreterler ve genel müdürler ile sınırlı olmak üzere bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarda bakan, belediyelerde belediye başkanı, diğer idarelerde üst yönetici tarafından belirlenen makamlar için tahsis edilebilecektir. Bu şekilde cep telefonu tahsis edilen makamların listesi bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığına, belediyeler bakımından ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilecektir. Bakanlar, belediye başkanları ve üst yöneticiler tarafından; cep telefonu tahsis edilen makamlar için aylık cep telefonu görüşme ücreti limitleri, 1800 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmeyecektir.”
Denilmektedir.
T.C. Sayıştay Başkanlığı - 3. Daire
Kamu İdaresi Türü: Diğer
Yıl: 2023
İlam no.: 78
Karar No.: 533
Tutanak tarihi: 29.04.2025
Kararın Konusu: Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar
Tasarruf Tedbirleri Genelgesi Hükümlerine Aykırı İşlem Yapılması
İdare tarafından … Kaymakamlığı Makamına iphone 15 pro cep telefonu alınmak suretiyle Tasarruf Tedbirleri Genelgesi hükümlerine aykırı işlem yapıldığı gerekçesiyle … TL kamu zararına sebebiyet verildiği, söz konusu kamu zararından da Harcamaya onay veren … Başkanı, ilişikli ödeme emirleri ve eki belgelerde imzası bulunan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlileri ile ilişikli ödeme emrine imza atmaktan imtina ederek şerh koyan, daha sonra ise muhasebe işlem fişi ile ödemeyi gerçekleştiren muhasebe yetkilisinin sorumlu olduğu iddiasına ilişkin Dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.
Esasa ilişkin olarak;
30.06.2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı 2021/14 sayılı Tasarruf Tedbirleri Genelgesinde;
“Cep telefonları sadece Cumhurbaşkanı Yardımcısı, bakanlar, yüksek yargı organları başkanları, valiler ve belediye başkanlan ile hizmet gereksinimi dikkate alınarak 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlerde bulunanlar ile belediyelerde genel sekreterler ve genel müdürler ile sınırlı olmak üzere bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarda bakan, belediyelerde belediye başkanı, diğer idarelerde üst yönetici tarafından belirlenen makamlar için tahsis edilebilecektir. Bu şekilde cep telefonu tahsis edilen makamların listesi bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığına, belediyeler bakımından ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilecektir. Bakanlar, belediye başkanları ve üst yöneticiler tarafından; cep telefonu tahsis edilen makamlar için aylık cep telefonu görüşme ücreti limitleri, 1800 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmeyecektir.”
Denilmektedir.
Yapılan incelemede, Tasarruf Tedbirleri kapsamında cep telefonu alabilecek kişilerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1 sayılı cetvelinde belirlenmiş olmasına ve ilgili cetvelde kaymakamlar sayılmamasına rağmen İdare bütçesinden … Kaymakamlığı Makamına iphone 15 Pro 256 GB cep telefonu alındığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde Genelge kapsamında yer alan kişilerden olmayanlara cep telefonu alınması açıkça yasaklanmış olmasına rağmen Genelge kapsamında yer almayan Kaymakamlık Makamına cep telefonu alınması ve bedelinin İdare bütçesinden ödenmesi 10.12.2013 tarih ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinde; “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan, mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması suretiyle kamu kaynağında eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararının oluşmasına sebebiyet vermiştir.
Sorumluluğa ilişkin olarak;
Söz konusu kamu zararının oluşmasında;
5018 sayılı Kanun’un “Harcama talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.” hükmü gereğince ilişikli ödeme emri belgesini imzalamak suretiyle mevzuata aykırı harcama ve ödeme yapılması talimatını veren harcama yetkilisinin,
31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı 3. Mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların “Ön malî kontrol süreci” başlıklı 12 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Harcama yetkilileri, (…) bir veya daha fazla sayıda gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirir. Ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlileri, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol yaparlar. Bu gerçekleştirme görevlileri tarafından yapılan kontrol sonucunda, ödeme emri belgesi üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşülerek imzalanır.” hükmü gereğince ilişikli ödeme emri belgesini, eki belgelere ve mevzuata uygunluğu yönünden inceledikten sonra “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhi düşerek imzalayan gerçekleştirme görevlisinin,
Yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca mevzuata aykırı olan söz konusu harcamaya onay veren … Başkanının,
İlişikli ödeme emrine imza atmaktan imtina ederek şerh koyan, daha sonra ise, kendisi tarafından imzalanmamış olan ödeme emrinde belirtilen tutarın muhasebe işlem fişi ile ödemesini gerçekleştiren muhasebe yetkilisinin,
Sorumluluğu bulunmaktadır.
Sonuç itibarıyla;
1) … Kaymakamlığı Makamına iphone 15 pro cep telefonu alınmak suretiyle Tasarruf Tedbirleri Genelgesi hükümlerine aykırı işlem tesis edilmek suretiyle oluşan … TL kamu zararının sorumlular Harcama Yetkilisi (…) …, Gerçekleştirme Görevlisi (…) …, Diğer Gerçekleştirme Görevlisi (…) … ile Muhasebe Yetkilisi (…) …’na müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faiziyle birlikte ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de savunma eki belgelerden söz konusu kamu zararının tamamının; işlemiş faizi ile birlikte Telefonun satın alındığı ahizden, … tarihli ve … numaralı banka dekontu ile tahsil edildiği, … tarihli ve … numaralı muhasebe işlem fişi ile de İdare hesabına gelir olarak kaydedildiği anlaşıldığından konu ile ilgili ilişilecek husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy çokluğuyla karar verildi.
Azınlık Görüşü:
…’nın karşı oy gerekçesi;
“Bahse konu işlemler sonucunda bir kamu zararı oluştuğu yönündeki Daire Kararına katılmakla birlikte, kamu zararının ahizden tahsil edilmesi sebebiyle ilişiğinin kalmadığı kararına katılmıyorum. Zira;
Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Kamu zararından doğan alacakların tahsil şekilleri” başlıklı 12 nci maddesinin ilk fıkrasında; kamu zararından doğan alacakların, sorumlulardan ve/veya ilgililerden, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte tahsil edileceği hükme bağlanmış olup aynı Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde “İlgili”; kendisine yersiz veya fazla ödeme yapılan gerçek ve/veya tüzel kişi ya da kişiler şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre kamu zararının tahsil edileceği “ilgili”, kendisine fazla veya yersiz ödeme yapılan kişi olmalıdır. Bahse konu durumda İdare, Borçlar Hukuku hükümlerine uygun şekilde, karşı tarafla anlaşarak ve bedelini ödemek suretiyle bir cep telefonu satın almıştır. Dolayısıyla telefonu İdareye satan kişiye herhangi bir fazla veya yersiz ödeme yapılmamıştır, telefonu satan kişi sebepsiz zenginleşmemiştir. Ortada satıcı açısından bir sebepsiz zenginleşme olmadığından İlama konu kamu zararının kendisinden tahsili hukuken mümkün değildir. Bu sebeple tahsili yapılan tutarın satıcıya iadesi, kamu zararı olarak belirtilen tutarın, buna sebebiyet veren Sorumlularından tazminine hükmedilmesi,
…
Gerekir.”
