Hazırlık soruşturmasını yürüten savcı disiplin soruşturmasını yapabilir mi?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla tecziye edilen bir personel, söz konusu işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
Davaya bakan ilk derece mahkemesi; adli soruşturma ile idari soruşturmanın aynı Cumhuriyet Savcısı tarafından yürütüldüğü ve ceza yargılamasına ilişkin hazırlık soruşturmasında alınan beyanlardan yola çıkılarak muhakkik raporunun düzenlendiği, disiplin hukuku ile ceza hukuku soruşturma ve yargılama usulleri, verilen cezanın niteliği, bu cezanın doğurduğu sonuçlar ve etkileri ile ceza ve suçların tanımı ve konuluş amaçlarının birbirinden farklı özellik gösterdiği; ilgili hakkındaki iddiaların gerçekliğinin Devlet Memurları Kanunu ve disiplin hükümleri kapsamında ortaya konulması amacıyla hazırlık soruşturmasını yürüten Cumhuriyet Savcısı dışında bir soruşturmacı tayin edilerek disiplin hukukunda belirlenen usullere uygun olarak soruşturma yapılarak sonucuna göre işlem yapılması gerektiği halde bu yönde bir soruşturma yapılmaksızın verilen disiplin cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar vermiştir.
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2021/448 E. , 2023/2913 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/448
Karar No : 2023/2913
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ..........................................................Ceza İnfaz Kurumunda infaz koruma başmemuru olarak görev yapan davacının, ...................................................E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda görev yaptığı dönemdeki fiilleri nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) altbendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı hakkında ...............................Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan … numaralı adli soruşturma ile idari soruşturmanın aynı Cumhuriyet Savcısı tarafından yürütüldüğü ve ceza yargılamasına ilişkin hazırlık soruşturmasında alınan beyanlardan yola çıkılarak … tarih ve … sayılı muhakkik raporunun düzenlendiği; tanık ifadelerinin birçoğunda, davacının rüşvet almadığı, baskı uygulamadığı, menfaat temin etmediği, müşteki ...'nın birtakım usule aykırı isteklerinin davacı tarafından reddedildiğinin belirtildiği, bu yüzden müştekinin davacıya karşı husumet beslemiş olabileceğinin değerlendirilmesi gerektiği, kaldı ki davacının bazı mahkumlardan menfaat sağladığı iddiaları ile ilgili beyanların görgü veya somut bir bilgi belgeye dayanmadığı, sadece duyumlardan ibaret olduğu, bir kısım tanık beyanlarının çelişkili olduğu, davacının lehine olan tüm delillerin araştırılmadığı ve değerlendirilmediği; diğer yandan, davacının rüşvet aldığı ve mahkumlardan bir takım menfaatler sağladığına yönelik olarak gerçekleştirilen disiplin soruşturmasındaki iddiaların sübuta erip ermediğinin ceza yargılaması sonucunda kesinlik kazanacağı, bu durumda, her ne kadar adli soruşturma aşamasında alınan tanık ifadeleri dava dosyasına eklenmiş ise de; disiplin hukuku ile ceza hukuku soruşturma ve yargılama usulleri, verilen cezanın niteliği, bu cezanın doğurduğu sonuçlar ve etkileri ile ceza ve suçların tanımı ve konuluş amaçlarının birbirinden farklı özellik gösterdiği; davacı hakkındaki iddiaların gerçekliğinin Devlet Memurları Kanunu ve disiplin hükümleri kapsamında ortaya konulması amacıyla hazırlık soruşturmasını yürüten Cumhuriyet Savcısı dışında bir soruşturmacı tayin edilerek disiplin hukukunda belirlenen usullere uygun olarak soruşturma yapılarak sonucuna göre işlem yapılması gerektiği halde bu yönde bir soruşturma yapılmaksızın verilen disiplin cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; İdare Mahkemesi tarafından, disiplin hukuku bakımından usulüne uygun olmadığı kanaatine varılan soruşturma raporuna dayalı olarak tesis edilen işlemde, aynı soruşturma raporunda yer verilen tanık beyanlarından yola çıkılarak "tanıkların davacıya karşı husumet beslemiş olabileceğinin değerlendirilmediği, davacının bazı mahkumlardan menfaat sağladığı iddiaları ile ilgili beyanların görgü veya somut bir bilgi belgeye dayanmadığı, sadece duyumlardan ibaret olduğu, bir kısım tanık beyanlarının çelişkili olduğu" gerekçesine de yer verilmesi ve bu şekilde, disiplin hukukuna aykırı olduğu sonucuna varılan soruşturma raporunda yer alan delillerin hukuki değerlendirmeye tabi tutulması suretiyle işlemin hukuka uygunluğu veya aykırılığı bakımından bir sonuca varılmasında ve "davacının rüşvet aldığı ve mahkumlardan bir takım menfaatler sağladığına yönelik olarak gerçekleştirilen disiplin soruşturmasındaki iddiaların sübuta erip ermediğinin ceza yargılaması sonucunda kesinlik kazanacağı" yolundaki gerekçesinde yargılama hukukuna egemen olan ilke ve kurallar dikkate alındığında hukuka uyarlık bulunmamakla birlikte, "davacı hakkındaki iddiaların gerçekliğinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen disiplin hükümleri kapsamında ortaya konulması amacıyla hazırlık soruşturmasını yürüten Cumhuriyet Savcısı dışında bir soruşturmacı tayin edilerek Disiplin Hukukunda belirlenen usullere uygun olarak soruşturma yapılarak sonucuna göre işlem yapılması gerektiği halde bu yönde bir soruşturma yapılmaksızın verilen disiplin cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi hukuka uygun bulunduğundan, Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun bu yönüyle reddi gerektiği sonucuna varılmış ve istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı hakkında yapılan disiplin soruşturması sonucunda, davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılması teklifi üzerine tesis edilen işlemin mevzuata uygun olduğu, disiplin soruşturmasına konu fiilin sübut bulduğu belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 29/05/2023 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.
