Görevden uzaklaştırılan memura devamsızlıktan ceza
Bilindiği üzere "özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün göreve gelmemek'' 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendinde kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılması gereken fiiller arasında sayılmıştır.
Bu kapsamda, 3-9 gün göreve gelmeyen bir personele tekerrür hükümleri uygulanarak memuriyetten çıkarma cezası verilmiştir. Söz konusu işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
Davaya bakan ilk derece mahkemesi; isnat edilen fiilleri işlediği sabit görülen ilgilinin, fiillerinin karşılığı 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca iki kez "Kademe ilerlemesinin durdurulması" disiplin cezası ile cezalandırılması gerektiğinden, aynı Kanunun 125. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca tekerrür nedeniyle bir ağır ceza olan "Devlet memurluğundan çıkarma" disiplin cezasıyla cezalandırılmasına yönelik dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge idare mahkemesine yapılan istinaf başvurusu reddedilmiştir.
18/07/2016 tarihinde görevden uzaklaştırıldığı ve bu hususa ilişkin davalı idare tarafından yazılı bildirim yapılmadığı, görevden uzaklaştırılan ilgilinin işe gelmediğinden bahisle hakkında tesis edilen disiplin cezasının hukuka uygun olmadığı belirtilerek temyiz talebinde bulunulmuştur.
Davayı temyizen inceleyen Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/2531 E. , 2023/2092 K. kararında; davacının 25/07/2016 - 29/07/2016 tarihleri arasında göreve gelmediği dosya kapsamında tutanaklarla sabit olmakla birlikte, görevden uzaklaştırılan bir kişinin fiilen görevine gelmesinin beklenilmesi hayatın olağan akışına aykırı olduğundan; devamsızlık fiilinin tekrar işlendiğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda düzenlenen tekerrür hükümlerinin uygulanarak davacının bir üst ceza olan Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği belirterek temyiz talebini kabul etmiştir.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/2531
Karar No : 2023/2092
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI): … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: ..........................Büyükşehir Belediye Başkanlığında veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacının, "özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün göreve gelmemek'' fiilini işlediğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de; aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin ........................ Büyükşehir Belediye Encümeni Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının, sağlık raporunun bittiği 23/07/2016 tarihi itibarıyla, görevli olduğu Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Kadın ve Aile Şube Müdürlüğündeki görevine başlaması gerekirken, 11/07/2016 tarihinden itibaren bu görevine hiç gelmediğinin anlaşıldığı, 11/07/2016-15/07/2016 tarihleri arasında görevine gelmediği gerekçesiyle tanzim edilen … tarih ve … sayılı, 25/07/2016-29/07/2016 tarihleri arasında görevine gelmediği gerekçesiyle tanzim edilen … tarih ve … sayılı disiplin soruşturma raporları ve içerisindeki tespit ve deliller dava konusu işlem ve davacının iddiaları birlikte değerlendirildiğinde, isnat edilen fiilleri işlediği sabit görülen davacının, fiillerinin karşılığı 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca iki kez "Kademe ilerlemesinin durdurulması" disiplin cezası ile cezalandırılması gerektiğinden, aynı Kanunun 125. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca tekerrür nedeniyle bir ağır ceza olan "Devlet memurluğundan çıkarma" disiplin cezasıyla cezalandırılmasına yönelik dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: 18/07/2016 tarihinde görevden uzaklaştırıldığı ve bu hususa ilişkin davalı idare tarafından yazılı bildirim yapılmadığı, görevden uzaklaştırılan davacının işe gelmediğinden bahisle hakkında tesis edilen disiplin cezasının hukuka uygun olmadığı belirtilerek, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
........................................Büyükşehir Belediye Başkanlığında veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacının, "özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün göreve gelmemek'' fiilini işlediğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendi uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de; aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin .................................. Büyükşehir Belediye Encümeni Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Diğer yandan, davacı hakkında daha önce de 3-9 gün işe gelmediği gerekçesiyle soruşturma yapıldığı ve … tarih ve … sayılı işlemle aynı madde hükmüne göre 2 yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılmasına karar verildiği, bu kararın davacıya 25/08/2016 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (b) alt bendinde, "Özürsüz, kesintisiz 3-9 gün işe gelmemek" fiili kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise; "Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir." hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
657 sayılı Kanun'da düzenlenen tekerrür müessesesi, bu Kanun'a göre cezalandırılan bir fiil veya halin belli aralıklarla işlendiği durumlarda, cezanın arttırılarak bir derece ağır ceza olarak uygulanması anlamına gelmektedir.
Tekerrür kelime olarak tekrarlama, yineleme anlamına gelmekte olup, belli bir suçun veya kabahatin belli aralıklarla işlenmesi halinde cezanın arttırılarak verilmesine neden olan hukuki bir müessesedir. Bir cezanın tekerrür nedeni ile arttırılarak verilebilmesi için önce bir Kanun maddesinin ihlali nedeni ile bir ceza verilmesi, bu cezanın ilgiliye bildirilmesini müteakip aynı veya benzer fiilin bir daha işlenmesi gerekmektedir.
657 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen ve tekerrür müessesesini düzenleyen maddesinin birinci cümlesinde özel tekerrür hali düzenlenmiştir. Buna göre özel tekerrür halinin oluşabilmesi için önceki fiil ile sonraki fiilin aynı nitelikte olması gerekmektedir. Burada her iki fiillin de aynı tür cezayı gerektirmesi önemlidir.
Diğer yandan, tekerrür müessesesi ile amaçlanan, uyması gereken düzenleme ve yasaklara uymamakta ısrar eden kamu görevlisinin ağırlaştırılmış ceza ile cezalandırılmasıdır. Bu nedenle, özel tekerrür hükmünün uygulanabilmesi için, sonraki fiilin, önceki fiille aynı olması ve aynı madde hükmüne göre cezalandırılması, bununla birlikte sonraki fiili işlediğinde, kamu görevlisinin ilk disiplin cezasını tebliğ almış olması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacının, 11/07/2016 - 15/07/2016 tarihleri arasında göreve gelmediğinden bahisle hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verildiği, bu cezanın davacıya tebliğ edildiği ve kesinleştiği anlaşılmakta ise de; İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 137. ve 138. maddeleri uyarınca görevden uzaklaştırıldığı görülmüştür.
Bu durumda, davacının 25/07/2016 - 29/07/2016 tarihleri arasında göreve gelmediği dosya kapsamında tutanaklarla sabit olmakla birlikte, görevden uzaklaştırılan bir kişinin fiilen görevine gelmesinin beklenilmesi hayatın olağan akışına aykırı olduğundan; devamsızlık fiilinin tekrar işlendiğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda düzenlenen tekerrür hükümlerinin uygulanarak davacının bir üst ceza olan Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 13/04/2023 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.
(X)KARŞI OY :
Davacının temyiz isteminin reddi ile davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması gerektiği görüşüyle, aksi yöndeki karara katılmıyorum.
