Onay tarihinden önce verilen emeklilik talebinden vazgeçilebilir mi?

İleri bir tarih belirtilmek suretiyle emeklilik talebinde bulunan bir personel, ilgililerin emekli olmak istedikleri tarihten önce bu talebinden vazgeçme talebini reddeden idarenin işleminin iptali istemiyle dava açmıştır.

İlgilinin talebini inceleyen ilk derece mahkemesi, ilgilinin başvurusunu kabul ederek işlemin iptaline hükmetmiştir.

Konuyu temyizen inceleyen Danıştay 12. Dairesi ise idari işlemin hukuka uygun olduğunu belirterek idarenin temyiz talebinin kabulü yönünde karar vermiştir.

Danıştay 12. Dairesinin 2021/87 E.  ,  2022/5547 K. sayılı  kararını; "emekliye sevk işleminin, yaş haddi, sicil, disiplin, re'sen emeklilik gibi istisnai hükümler haricinde, esas itibarıyla kamu görevlisinin iradesine bırakıldığı; isteğe bağlı emeklilik uygulamasının özelliği nedeniyle, emekliye sevk onayıyla birlikte ilgilinin emekli statüsüne girdiği, istek üzerine tesis edilen emekliye sevk işleminin, ilgilinin isteğindeki değişiklik nedeniyle geri alınmasının statü hukuku ile bağdaşmayacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

Bu durumda; davacının emeklilik talebinin kurumun en yüksek amirince onaylandığı 24/04/2019 tarihinden sonra verilen emeklilikten vazgeçme dilekçesi, emeklilik statüsünün sona erdirilmesi ve tekrar Devlet memuru statüsünü kazanması sonucunu doğurmayacağından, davacının emeklilikten vazgeçme talebinin reddi yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır."şeklinde gerekçelendirmiştir.

Danıştay 12. Daire Başkanlığı         2021/87 E.  ,  2022/5547 K.

"İçtihat Metni"

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONİKİNCİ DAİRE

Esas No : 2021/87

Karar No : 2022/5547

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

2024 temmuz 4 d işçilerin zam oranı 2024 temmuz 4 d işçilerin zam oranı

Dava konusu istem :................................................. ili, ... Belediye Başkanlığında yazı işleri müdürü olarak görev yapan davacının, emeklilik dilekçesinin 03/06/2019 tarihi itibarıyla işleme alındığı ve emeklilik başvuru işlemlerinin başlatıldığı yönündeki 03/06/2019 tarihli işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararla; 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun Ek 26. maddesi uyarınca, emeklilik işlemleri, kurum amirinin onayı ile tekemmül etmekle birlikte, aynı Kanun' un 39. maddesinin birinci fıkrasının (b) gereğince, ileri bir tarih belirtilmek suretiyle yapılan emeklilik taleplerinde, emeklilik işleminin, emeklilik onayında belirtilen tarihte yürürlüğe girecek olması karşısında, ilgililerin emekli olmak istedikleri tarihten önce bu taleplerinden vazgeçebileceklerinin kabulü gerektiği; isteği üzerine emekliye ayrılması uygun görülen davacının, emekli olmak istediği 03/06/2019 tarihinden önce birçok kez emeklilik talebinden vazgeçtiğini bildiren dilekçe verdiği ve dilekçesinin işleme konulmamasını talep ettiği görüldüğünden, emeklilik dilekçesinin işleme alınmaması gerekirken, aksi yönünde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesiz olduğu, dava konusu işlemin icrai nitelik taşımayan bilgi yazısı olduğu, dava tarihinde davacının emekli konumunda olması sebebiyle davanın konusuz kaldığı, yine bu sebeple husumetin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına yöneltilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Emeklilik dilekçesinin yıllık iznin talep edildiği 03/04/2019 tarihinde verilmesine rağmen, davalı idare tarafından kötü niyetli bir şekilde 03/06/2019 tarihinin yazıldığı, emeklilik onayının alındığı tarih göz önüne alındığında söz konusu tarihin gerçeği yansıtmadığı, Mahkeme kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin ve davalı idarenin usule ilişkin itirazları yerinde görülmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

Davalı idarede yazı işleri müdürü olarak görev yapmakta iken 03/04/2019 tarihinde 60 günlük yıllık izne ayrılan davacı, aynı tarihte verdiği dilekçe ile 03/06/2019 tarihinden itibaren emekliye ayrılma isteğinde bulunmuştur. (Her ne kadar emeklilik talep dilekçesinde bu tarih 03/06/2019 ve dava konusu işlemde ise 04/01/2019 olarak yazılmış ise de, emekliye sevk onayına ilişkin yazıda dilekçe tarihinin 03/04/2019 yazılması ve emekliye sevk onayının 24/04/2019 tarihinde alındığı dikkate alındığında; davacının emeklilik talebinin 03/06/2019 tarihinden önce olduğu açıkça anlaşılmaktadır.)

Gülpınar Belediye Başkanının 24/04/2019 tarihli onayı ile emeklilik talebi uygun görülmüştür.

Davacı tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve Gülağaç Kaymakamlığına hitaben yazılan ve 09/05/2019 tarihinde kurum kayıtlarına giren dilekçeler ile emeklilik isteğinden vazgeçildiği bildirilmiştir.

Davalı idarece, emeklilik dilekçesinin 03/06/2019 tarihi itibarıyla işleme alındığı ve emeklilik başvuru işlemlerinin başlatıldığı hususunun 03/06/2019 tarihli işlemle davacıya bildirilmesi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 19. maddesinde, "Devlet memurlarının, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emeklilik hakları vardır." düzenlemesine yer verilmiştir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na 5754 sayılı Kanun'un 68. maddesiyle eklenen "5434 sayılı Kanuna İlişkin Geçiş Hükümleri" başlıklı geçici 4. maddenin dördüncü fıkrasında; "Bu Kanunda aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde; iştirakçi iken, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar ... hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır..." hükmüne; aynı maddenin beşinci fıkrasında ise; "Bu madde kapsamına girenlerin aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır..." hükmüne yer verilmiştir.

5434 sayılı (mülga) Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nun 39. Maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine emekli aylığı bağlanacağı; Ek 26. maddesinde, 5434 sayılı Kanun ve ona ek kanunlara göre Sandıkla ilgilendirilenlerin emeklilik işlemlerinin, istek üzerine veya yaş haddi veya malüllük (adi ve vazife malüllüğü) hallerinde, iştirakçinin mensup olduğu kurumun en yüksek amirinin onayı ile tekemmül edeceği hükmü getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Yukarıda açık metinlerine yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, emekliye sevk işleminin, yaş haddi, sicil, disiplin, re'sen emeklilik gibi istisnai hükümler haricinde, esas itibarıyla kamu görevlisinin iradesine bırakıldığı; isteğe bağlı emeklilik uygulamasının özelliği nedeniyle, emekliye sevk onayıyla birlikte ilgilinin emekli statüsüne girdiği, istek üzerine tesis edilen emekliye sevk işleminin, ilgilinin isteğindeki değişiklik nedeniyle geri alınmasının statü hukuku ile bağdaşmayacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

Bu durumda; davacının emeklilik talebinin kurumun en yüksek amirince onaylandığı 24/04/2019 tarihinden sonra verilen emeklilikten vazgeçme dilekçesi, emeklilik statüsünün sona erdirilmesi ve tekrar Devlet memuru statüsünü kazanması sonucunu doğurmayacağından, davacının emeklilikten vazgeçme talebinin reddi yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,

2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Kullanılmayan …-TL yürütmenin durdurulması harcının istek halinde davalı idareye iadesine,

4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak 16/11/2022 tarihinde oybirliğiyle karar ver

Editör: Haber Merkezi