Disiplin ve ceza soruşturmasının aynı anda yapılması durumu
davacının üzerine atılı fiililerin, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda açıkça tanımlanan fiillerden olması ve ceza yargılamasına da konu edilmesi nedeniyle, davacının anılan fiili işleyip işlemediğinin ancak ceza mahkemesince verilecek kararın kesinleşmesi üzerine belirlenebileceği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, söz konusu ceza davasının sonuçlanıp sonuçlanmadığı hususunun araştırılması ve davacı hakkındaki ceza yargılaması sonuçlandıktan sonra disiplin cezasına konu fiillerin işlenip işlenmediği konusunda yeniden bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeksizin verilen davanın reddine dair İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
T.C. D A N I Ş T A Y ONİKİNCİ DAİRE Esas No : 2022/4519 Karar No : 2024/1363 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... VEKİLİ: Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı VEKİLİ: I. Hukuk Müşaviri ...
İSTEMİN KONUSU: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Antalya ili, Korkuteli ilçesi, ... Mahallesi Camiinde imam-hatip olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasınını (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Diyanet işleri Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun ... tarih ve ... sayılı kararının onaylanmasına ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı tüm özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; soruşturma raporu ve eki video görüntülerinden davacının, "... Market" isimli işyerinden para ve sigara almak suretiyle hırsızlık yaptığı ve bu durumun davacı tarafından kabul edildiği göz önüne alındığında, davacının üzerine atılı disiplin suçunu işlediği sübuta erdiğinden, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı; öte yandan, davacı tarafından, daha önce aynı fiil nedeniyle görevine son verildiği, ikinci kez işlem tesis edilmesinin hukuka aykırı olduğu ve savunma hakkının kısıtlandığı ileri sürülmüş ise de, davacının aynı eylem nedeniyle Diyanet İşleri Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemi ile, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan ortak nitelik şartını kaybettiği gerekçesiyle Diyanet İşleri Başkanlığı'ndaki görevine sona verildiği, dava konusu işlemin ise, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasınını (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezası olarak tesis edildiği, dolayısıyla işbu davaya konu işlemin mükerrer sayılabilecek nitelikte olmadığı, her iki işlemin kanuni nitelendirmesinin farklı olduğu, davacıya usulüne uygun bir şekilde savunma hakkı kullandırıldığından bu iddialarına itibar edilmediği; diğer yandan, dava konusu işlemin hukuka uygunluğunun saptanması karşısında, davacının bu işlem nedeniyle yoksun kaldığını ileri sürdüğü mali ve özlük haklarının yasal faiziyle ödenmesine karar verilmesine ilişkin talebinin de reddi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : T.K.'nın davacının kredi kartını kullanması nedeniyle yaptığı harcamalarına karşılık temel ihtiyaç ve harçlıklarını bakkal kasasından alabileceğini kendisine söylemesi üzerine kasadan para aldığını, savunma hakkının ihlal edildiğini, eksik soruşturma ile karar verildiği, ceza yargılamasının bekletici mesele yapılması gerektiğini belirtilerek, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: ... DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Davacının, Antalya ili, Alanya ilçesi ... Mahallesinde imam-hatip olarak görev yaptığı dönemde, işlediği ileri sürülen fiilleri nedeniyle yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen ... tarih ve ... sayılı soruşturma raporunda; yakın bir mahallede bulunan "... Market" isimli işyerinde hırsızlık yaptığının kamera görüntüleri ile de sabit olduğu, davacının bunu alışkanlık haline getirdiği, kendisinin; son altı aydır hırsızlık yaptığını, her defasında 50-60-TL arasında para, bazen de sigara, soda, su aldığını, bu fiili yaparken de kendisine imam-hatip olmasından dolayı duyulan güveni kullandığı, market sahibinin şüphelenmesi üzerine yaptığı video kaydı ile davacının sigara ve para çaldığının tespit edildiği ve kendisinin de söz konusu eylemleri ikrar ettiği tespitlerine yer verilerek, bu fiilleri nedeniyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca getirilen teklifi üzerine, Diyanet İşleri Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun ... tarih ve ... sayılı kararıyla davacının Devlet memurluğunda çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesi nedeniyle bu işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı tüm özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır. 12. D., E. 2022/4519 K. 2024/1363 T. 19.3.2024
İLGİLİ MEVZUAT: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde; "Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak," fiili, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasında belirtilmiş, 131. maddesinde ise, "Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması disiplin kovuşturulmasını geciktiremez.
Memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz." hükmü öngörülmüştür. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Davacıya isnat edilen ve disiplin soruşturmasına konu olan fiillerin aynı zamanda Türk Ceza Kanunu kapsamında da suç teşkil etmesi nedeniyle, davacının "bina içerisinde muhafaza altına alınmış eşya hakkında hırsızlık'' suçundan yargılandığı ve ... Asliye Ceza Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davacının 4 yıl 2 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, anılan kararın istinaf incelemesinin ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Ceza Dairesinin E:... sayılı dosyasında devam ettiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar Bölge İdare Mahkemesince, davacıya isnat edilen fiiller sübut bulduğundan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf isteminin reddine karar verilmiş ise de; davacının üzerine atılı fiililerin, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda açıkça tanımlanan fiillerden olması ve ceza yargılamasına da konu edilmesi nedeniyle, davacının anılan fiili işleyip işlemediğinin ancak ceza mahkemesince verilecek kararın kesinleşmesi üzerine belirlenebileceği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, söz konusu ceza davasının sonuçlanıp sonuçlanmadığı hususunun araştırılması ve davacı hakkındaki ceza yargılaması sonuçlandıktan sonra disiplin cezasına konu fiillerin işlenip işlenmediği konusunda yeniden bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeksizin verilen davanın reddine dair İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1. Davacının temyiz isteminin kabulüne, 2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, kesin olarak, 19/03/2024 tarihinde, oyçokluğuyla karar verildi. (X) KARŞI OY 12. D., E. 2022/4519 K. 2024/1363 T. 19.3.2024 Sayfa 3/4 Davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının kararı usul ve hukuka uygun olduğundan, onanması gerektiği görüşüyle karara katılmıyorum.
