Disiplin kurulu dosyayı yüksek disiplin kuruluna gönderebilir mi?
Bilindiği gibi, "Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak" fiili 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin (E) maddesinin (g) alt bendinde Devlet memurluğundan çıkarma cezası gerektiren disiplin suçları arasında sayılmıştır.
Bu kapsamda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile tecziye edilen bir personel söz konusu işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
Davaya bakan ilk derece mahkemesi; yapılan soruşturma neticesinde ilgili hakkında teklif edilen kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilebilmesi için, yetkili Bakanlık Disiplin Kurulu kararının alınması amacıyla soruşturma dosyasının Bakanlık Disiplin Kuruluna gönderildiği; ancak, Bakanlık Disiplin Kurulunun önerilen cezaya ilişkin kabul ya da ret yönünde bir karar vermesi gerekirken, fiilin Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektirdiği gerekçesiyle dosyayı doğrudan Yüksek Disiplin Kuruluna gönderdiği; ancak bu aşamada, Disiplin Kurulunun yetkisinin, önerilen kademe ilerlemesinin durdurulmasına ilişkin cezayı kabul ya da ret olduğu, Kanun'da bunun dışında bir yetki kullanabileceği yönünde düzenleme olmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline hükmetmiştir.
İstinaf başvurusunu inceleyen Bölge İdare Mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu yönünde karar vermiştir.
Konuyu temyizen inceleyen Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2021/430 E. , 2023/2531 K. sayılı kararında; disiplin kurulunun dosyası yüksek disiplin kuruluna göndermesinin hukuka aykırı olmadığına hükmederek temyiz talebini kabulü yönünde karar vermiştir.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/430
Karar No : 2023/2531
TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Bakanlığı
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: .............................................Kapalı Ceza İnfaz Kurumu infaz koruma memuru olan davacının, ............................... L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda görev yaptığı dönemdeki fiilleri nedeniyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…,K:… sayılı kararla; yapılan soruşturma neticesinde davacı hakkında teklif edilen kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilebilmesi için, yetkili Bakanlık Disiplin Kurulu kararının alınması amacıyla soruşturma dosyasının Bakanlık Disiplin Kuruluna gönderildiği; ancak, Bakanlık Disiplin Kurulunun önerilen cezaya ilişkin kabul ya da ret yönünde bir karar vermesi gerekirken, fiilin Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektirdiği gerekçesiyle dosyayı doğrudan Yüksek Disiplin Kuruluna gönderdiği; ancak bu aşamada, Disiplin Kurulunun yetkisinin, önerilen kademe ilerlemesinin durdurulmasına ilişkin cezayı kabul ya da ret olduğu, Kanun'da bunun dışında bir yetki kullanabileceği yönünde düzenleme olmadığı açık olup; önerilen cezayı reddeden Disiplin Kurulunun dosyayı atamaya yetkili amire iade etmesi gerekirken, doğrudan Yüksek Disiplin Kuruluna sevk etme yetkisi olmadığı halde yetkisi dışında dosyayı Yüksek Disiplin Kuruluna göndermesi ve Yüksek Disiplin Kurulunun da atamaya yetkili amirin davacı hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezası teklifi olmadan karar almasının, verilen yetkinin aşılması sonucunu doğurduğu, memurlara Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilebilmesi için amirlerin bu yönde isteğinin olmasının işlemin ön şartı olduğu, uyuşmazlıkta, işlemin tesisinden önce amirlerin bu yönde herhangi bir isteği bulunmamasına ve disiplin kurullarının "amir"in teklifi olmaksızın bu yetkiyi doğrudan kullanabileceğine dair Kanun'da düzenlenmiş bir yetkisi olmamasına rağmen, dosyanın re'sen doğrudan Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilerek, kanunda öngörülen yönteme aykırı olarak amirin bu yöndeki isteği olmadan Yüksek Disiplin Kurulunca tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacının ifa ettiği görevin önemi gereği en ufak bir personel zafiyetinin vahim sonuçlar doğuracağı, davacının eyleminin sabit olduğu, tesis edilen işlemin usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulunun18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı uyarınca Dairemize devredilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
................................... Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda infaz koruma memuru olarak görev yapan davacının, ................................................................ L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda görev yaptığı dönemde çocuk hükümlü ve tutukluların talepleri olmadığı halde kantin fişine ceviz içi, kuruyemiş, ton balığı gibi malzemeleri yazdırarak aldığı, koğuşlara gidip çocukların kantinden tedarik etmiş oldukları yiyeceklerden yediği, sigara karşılığında kantin listesine yiyecek yazdırdığı, yine sigara karşılığı çay ve şeker aldığı, hükümlü ve tutuklulara telefon numarası vererek ailelerinin kendisi ile iletişime geçmesini söylediği, görüş günlerinde hükümlü ve tutuklu çocukların ailelerine, gıda malzemeleri getirmelerini söylediği, hükümlü ve tutuklu çocuklardan birisinin babasını arayarak yardımcı olacağını söylemek sureti ile 5 karton sigara aldığı, hükümlünün babasının balık lokantasına gidip para vermeden yemek yediği iddiaları üzerine yürütülen soruşturma neticesinde, eylemlerinin subüta erdiğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle temyizen bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 126. maddesinde; uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarının disiplin amirleri tarafından, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler, il disiplin kurullarının kararına dayanan hallerde valiler tarafından verileceği, Devlet memurluğundan çıkarma cezasının ise, amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verileceği hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metnine yer verilen mevzuatın, dosyadaki bilgi ve belgelerle değerlendirilmesinden, disiplin cezası vermeye yetkili mercilerce disiplin suçu sayılacak eylemlerin işlendiğinin öğrenilmesi halinde, fiili işleyen kişiler hakkında soruşturma emri verilerek, soruşturmacı görevlendirilmesiyle başlatılacak soruşturma sonucunda hazırlanacak soruşturma raporunda; adli, idari ve disiplin yönünden soruşturulan kişi hakkında soruşturmacı kanaati ve teklifinin de yer alması gerektiği, soruşturmacı tarafından soruşturmaya konu eylemin sübut bulup bulmadığı ve mevzuatta hangi disiplin cezasını gerektirdiği yönünde getirilen teklif doğrultusunda disiplin dosyasının disiplin amiri, disiplin kurulu veya yüksek disiplin kurulu tarafından değerlendirileceği; ancak, disiplin cezası vermeye yetkili disiplin amiri ve disiplin kurullarının soruşturmacının teklifi ile bağlı olmadığı, söz konusu merciler tarafından, önlerine gelen dosyaların kendi görev alanında olmadığı kanaatine varılması halinde disiplin dosyasının görevli görülen merciye gönderilebileceği, başka bir ifadeyle, Bakanlık Disiplin Kurulunun, davacının fiilleri hakkında soruşturmacı tarafından yapılan nitelendirmeye katılmak zorunluluğu bulunmadığı gibi, davacının eylemlerinin 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde belirtilen memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici harekette bulunmak fiilini oluşturduğu kanaatine ulaştığı takdirde konunun yetkili kurul tarafından görüşülmesi gerektiği yönünde karar almasını engelleyen bir düzenlemenin bulunmadığı; zira, 657 sayılı Kanun'un 126. maddesindeki "...Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur. Cezayı kabul veya reddeder" şeklindeki düzenlemenin, kurulların kendi yetki alanlarındaki cezalar bakımından uygulanabilecek bir hüküm olduğu, disiplin kurulunun kendi yetkisinde görmediği bir ceza ve bu cezaya dayanak olan fiile ilişkin dosyayı yetkili gördüğü disiplin amiri veya kurula göndermesinin, idarenin kuruluş ve görevleriyle bir bütün olduğu yönündeki anayasa kuralının gereği olduğu, aksi düşüncenin, disiplin kurulunu, kendi yetkisinde görmediği bir ceza teklifi hakkında kabul veya ret yönünde bir karar vermesi sonucuna götüreceği, bu durumun da kabul veya ret şeklinde tesis edilen idari işlemin yetki bakımından hukuka aykırı olmasına neden olacağı görülmektedir.
Bu durumda, davacının eylemlerinin memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici harekette bulunmak fiilini oluşturduğu gerekçesiyle dosyanın Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kuruluna doğrudan gönderilmesinde usule aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi karar karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava gönderilmesine, 15/05/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
