Mesai Dışı Çalışma Karşılığı İzin Talebine Ombudsman’dan Ret

T.C. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), Hakkari İl Sağlık Müdürlüğü'ne yapılan mesai dışı çalışma karşılığı idari izin talebine ilişkin başvuruyu reddetti. Kurum, ilgili mevzuat çerçevesinde, söz konusu çalışmanın karşılığının ek ödeme ile karşılandığını, bu nedenle izin kullandırılamayacağını değerlendirdi.

Başvuru Konusu ve İddialar

Başvuran vekili, Hakkari Devlet Hastanesi'nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı olarak görev yapan müvekkilinin , 2025 yılı Şubat, Mart ve Nisan aylarında toplam 47 saat fazla mesai yaptığını. Müvekkil, bu çalışmalar karşılığında idari izin kullanmak üzere başvuruda bulunmuş , ancak Sağlık Bakanlığı Genelgesi gerekçe gösterilerek başvuru reddedilmiştir.

Vekil, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 178. maddesi uyarınca fazla çalışmanın karşılığının izin veya ücretle telafi edilmesinin esas olduğunu ve 99. maddesinin haftalık 40 saati aşan çalışmaların ancak zorunlu hallerde ve karşılığında izin verilerek yapılabileceğini açıkça belirttiğini iddia etti. Ayrıca, önceki tarihlerde yapılan benzer izin taleplerinin Başhekimlik tarafından onaylandığını , bu nedenle son ret işleminin çelişkili ve keyfi nitelik taşıdığını öne sürdü. Mesai dışı çalışmaların, hizmet sunumunun aksamaması için gönüllülük esasına dayalı olarak yerine getirildiği ifade edildi.

İdarenin Savunması ve Mevzuat Dayanakları

Başvuruya konu idare olan Hakkari İl Sağlık Müdürlüğü, yapılan mesai dışı çalışılan saatler için icap ve normal nöbet ücreti ödenmemesi gerektiğini , ayrıca yine mesai dışı çalışma saatleri için izin kullandırılması uygulamasının bulunmadığını ifade etti.

İdare, 209 sayılı Kanun ve buna dayalı Sağlık Tesislerinde Mesai Dışı Sağlık Hizmeti Sunumuna Yönelik Usul ve Esaslar Genelgesi düzenlemelerine uygun işlem tesis edildiğini ve keyfi nitelikte işlem tesis edilmediğini belirtti.

KDK'nın Değerlendirme ve Gerekçesi

KDK, başvuruyu 657 sayılı Kanun, 209 sayılı Kanun, Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği ve Mesai Dışı Sağlık Hizmeti Sunumuna Yönelik Usul ve Esaslar Genelgesi ışığında inceledi.

Temel tespitler ve gerekçe şu şekildedir:

1. Hizmetin Tanımı ve Karşılığı: 657 sayılı Kanunun Ek 33. maddesi, nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlara nöbet ücreti ödeneceğini düzenlemektedir. Ancak 209 sayılı Kanun ise nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılara karşılık ilgililere ayrıca ek ödeme yapılacağını hükmetmiştir.

2. Mesai Dışı Çalışma Hükmü: Sağlık Bakanlığı mevzuatında "mesai dışı çalışma", nöbet ve icap nöbetleri haricinde, başhekimlikçe belirlenen çalışma zamanlarında yapılan çalışmalar olarak tanımlanmıştır. Bu çalışmanın gönüllülük esasına göre ve talebi doğrultusunda belirleneceği , listelerin ise mesai dışı ek ödeme hesabında kullanılacağı belirtilmiştir.

3. Hukuka Uygunluk: Başvuranın yaptığı ve başvuruya konu edilen çalışmanın nöbet olmadığı, gönüllülük esasına göre yapılan mesai dışı çalışma olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın ek ödeme hesabında kullanıldığı ve karşılığında teşvik ödemesi yapıldığı belirtildiğinden , mesai dışı hizmet karşılığında idari izin verilmesinin mevzuat çerçevesinde uygun olmadığı değerlendirilmiştir.

Kurum, sonuç olarak, idare tarafından mevzuat çerçevesinde işlem tesis edildiği ve başvuranın yaptığı mesai dışı çalışmalar için izin talebinin yerine getirilmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırılık tespit edilemediği gerekçesiyle BAŞVURUNUN REDDİNE karar vermiştir.

İyi Yönetim İlkeleri Açısından Eleştiri

KDK, hukuka uygunluk yönünden ret kararı verirken, idarenin bir eksiğini de tespit etmiştir. İdare tarafından başvurana hitaplı 22.05.2025 tarihli yazıda, idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğinin gösterilmediği belirlenmiştir. Bu durumun, "karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi" ilkesine aykırılık teşkil ettiği tespitiyle idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmiştir.

T.C.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

(OMBUDSMANLIK)

SAYI : 2025/16623-S.25.23461

BAŞVURU NO : 2025/18171

KARAR TARİHİ : 08/12/2025

RET KARARI

BAŞVURAN : ,TCKN:

Adres:

BAŞVURAN VEKİLİ / TEMSİLCİSİ :

Adres:

TCKN:

BAŞVURUYA KONU İDARE : HAKKARİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

BAŞVURUNUN KONUSU : Mesai dışı çalışmaları için izin kullandırılması taleplidir.

BAŞVURU TARİHİ : 07/10/2025

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Başvuran vekili özetle; Müvekkilin Hakkari Devlet Hastanesinde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı olarak görev yaptığını, 2025 yılı Şubat, Mart ve Nisan aylarında toplam 47 saat fazla mesai yaptığını, söz konusu fazla çalışmaları karşılığında 20.05.2025, 23.06.2025 ve 24-27.06.2025 tarihleri arasında toplam 47 saati karşılayacak şekilde idari izin kullanmak üzere Hakkari Devlet Hastanesi Başhekimliğine başvuruda bulunduğunu, 22.05.2025 tarihli ve ……………………sayılı yazı ile Sağlık Bakanlığının 31.05.2024 tarihli ve sayılı Genelgesi gerekçe gösterilerek başvurunun reddedildiğini, ret gerekçesinde dayanak olarak gösterilen düzenlemelerin mesai dışı hizmetin ücretlendirilmesine yönelik olduğunu ve fazla mesai karşılığında izin verilmesini yasaklayan bir hüküm içermediğini, 657 sayılı Kanunun 178 inci maddesi uyarınca memurların fazla çalışmaları hâlinde bu çalışmaların karşılığının izin ya da ücretle telafi edilmesinin esas olduğunu, anılan Kanunun 99 uncu maddesinde haftalık 40 saati aşan çalışmaların ancak zorunlu hâllerde ve karşılığında izin verilerek yapılabileceğinin açıkça belirtildiğini, kurumların ihtiyaç hâlinde personeline fazla çalışma yaptırabileceği ve bunun karşılığının izin olarak kullandırılmasının önünde herhangi bir yasal engel bulunmadığını, daha önceki tarihlerde verdiği “fazla mesailerin bildirileceği tarihlerde idari izin olarak kullanılacağına dair” dilekçelerin Başhekimlik tarafından onaylanarak uygulamada da izin hakkı tanınmış olduğunu, bu yönüyle de talebin reddinin çelişkili ve keyfi nitelik taşıdığını, nöbet hizmeti dışındaki fazla mesailerin büyük kısmının görev tanımı dışında yer alan ek görevlerin yerine getirilmesi sırasında gerçekleştirildiğini ve hizmet sunumunun aksamaması için gönüllülük esasına dayalı olarak yerine getirmiş olduğunu ifade ve iddia etmiş olup 2025 yılı Şubat, Mart ve Nisan aylarında Müvekkilin yapmış olduğu toplam 47 saat fazla mesai karşılığında idari izin kullandırılmasını talep etmektedir.

II.İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2.Başvuran adına Hekim Birliği, Sağlık ve Sosyal Hizmetler Çalışanları Sendikası temsilcisi Avukat tarafından yapılan 2025/12540 numaralı şikayet başvurusu kapsamında hazırlanan Kurumumuzun 08.08.2025 tarihli ve sayılı yazısına istinaden Hakkari Valiliği İl Sağlık

Müdürlüğü tarafından gönderilen 08.09.2025 tarihli ve özetle;

2.1.657 sayılı Kanunun ek 33 üncü maddesi düzenlemesi uyarınca nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele nöbet ücreti ödemesi yapılmakta olduğu, aynı Kanunun 101 inci maddesinde personelin çalışma saat ve şekillerinin kurumlarınca belirleneceğinin düzenlendiği, konuya ilişkin düzenlemeler kapsamında mesai dışı çalışmanın; vatandaşın sağlık hizmetine erişimi, hasta yoğunluğu, ilgili branştaki tabip sayısı gibi hususlar göz önüne alınarak mesai dışı çalışacak personelin, gönüllülük esasına göre ve talebi doğrultusunda başhekim tarafından planlanmakta olduğu, mesai dışı çalışılan saatler için icap ve normal nöbet ücreti ödenmemesi gerektiği, icap nöbet hizmetleri ile normal nöbet hizmetlerinde genel tıbbi işlemler puanına mesai içi işlem puanının girilmesi gerektiği, ayrıca yine mesai dışı çalışma saatleri için izin kullandırılması uygulaması bulunmadığı,

2.2.Başvuruda belirtilen, kurumların ihtiyaç hâlinde personeline fazla çalışma yaptırabileceği ve bunun karşılığının izin olarak kullandırılmasının önünde herhangi bir yasal engel bulunmadığı, Başhekimlik tarafından daha önceki tarihlerde başvuran tarafından verilen ‘fazla mesailerin bildirileceği tarihlerde idari izin olarak kullanılacağına dair’ dilekçelerin onaylanarak uygulamada da izin hakkı tanınmış olduğu, bu yönüyle talebin reddinin çelişkili ve keyfi nitelik taşıdığı hususlarına dair; Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 5 inci maddesi düzenlemesi ile Sağlık Tesislerinde Mesai Dışı Sağlık Hizmeti Sunumuna Yönelik Usul ve Esaslar Genelgesinin 5 inci maddesi düzenlemelerine yer verilerek, mevzuat hükümlerine uygun işlem tesis edildiği ve keyfi nitelikte işlem tesis edilmediği,

belirtilmiş ve talep edilen belgeler yazı ekinde gönderilmiştir.

III.İLGİLİ MEVZUAT

3.2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın;

3.1.“Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde

“Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.",

3.2.“Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler” ana başlıklı 128 inci maddesinin ikinci fıkrasında

“Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. (Ek cümle: 7/5/2010- 5982/12 md.. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.",

4.6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.",

5.657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

5.1.Ek 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında “Yataklı tedavi kuramları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. (Ek cümle: 2/1/2014 - 6514/10 md.) Bu ücret yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödenir. Ancak ayda aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.",

5.2.“Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışma saat ve usulünün tesbiti" başlıklı 101 inci maddesinin birinci fıkrasında (Değişik: 13/2/2011 - 6111/105 md.) “Günün yirmidört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir.",

6.209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında

“(...) döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir.

...Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak profesör, doçent ve eğitim görevlilerine bu fıkradaki oranların yüzde 50’sini, tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlara bu fıkradaki oranların yüzde 30 ’unu, diğer personele yüzde 20 ’sini geçmeyecek şekilde ayrıca ek ödeme yapılır... ”,

7.13.01.1983 tarihli ve 17927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin “B- Çalışma Düzeni ve Çalışma Saatleri" başlığı altındaki;

7.1.37 nci maddesinde “Yataklı tedavi kurumlarında çalışmalar günün 24 saatinde kesintisiz devam eder. Normal mesai saatleri dışındaki hizmetler, acil vak'aların muayene ve tedavisini acil ameliyat ve müdahalelerin yapılmasını ve yatmakta olan hastaların bakımlarının devamını kapsar.",

7.2.38 inci maddesinde (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.) “Yataklı tedavi kurumlarında tüm personelin mesai başlama ve bitiş saatleri, hizmetin ve mahallin özelliği ve kurum personel kadrosu göz önüne alınarak ilgili kanunlara göre Valilikçe belirlenir.

Hastane baştabipleri, sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kesintiye uğramaması amacıyla personel sayısını da dikkate alarak vardiya ve nöbet gibi hizmetlerde farklı çalışma saatleri belirleyebilir ”,

8.06.08.2024 tarihli ve 32624 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında “Bu Yönetmelikte geçen; ... (h) Genel tıbbi işlemler puanı: Bakanlıkça belirlenen o dönem içinde genel tıbbi işlemler yapan uzman tabip, uzman diş tabibi, tabip ve diş tabiplerinden her biri için ilgili formüllerinde kullanılmak üzere mesai içi ve mesai dışı olmak üzere ayrı ayrı hesaplanan, genel tıbbi işlemler karşılığı elde edecekleri puanların toplamını,...

(ö) Mesai dışı çalışma: Nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmalar ile mesai saatleri içinde yapılan çalışmalar hariç, Bakanlıkça belirlenen mesai içi genel tıbbi işlem puanı eşiğini aşan tabipler ile görev verilen diğer personelin, başhekimlikçe belirlenen çalışma zamanlarında yapılan çalışmaları,.

(ş) Mesai içi çalışma: Mesai saatleri içinde yapılan çalışmalar ile nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmaları, ...ifade eder.”,

9.Sağlık Tesislerinde Mesai Dışı Sağlık Hizmet Sunumuna Yönelik Usul ve Esasların;

9.1.“Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde “Sağlık Bakanlığına bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerini ve bu tesislerde görev yapan, 209 sayılı Kanun ve Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği çerçevesinde mesai dışı çalıştığında ek ödeme verilmesi gereken tabip, diş tabibi ve diğer personeli kapsar.”,

9.2.“Mesai dışı çalışma” başlıklı 4 üncü maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında “(1) Nöbet ve icap nöbetleri haricinde mesai dışında verilen sağlık hizmetine personelin katılımıdır. Tabip ve diş tabiplerinin mesai dışı çalışmalarının mesai dışı ek ödemeye esas hesaplanabilmesi için Bakanlıkça belirlenen mesai içi genel tıbbi işlem puanı eşiğini aşmaları gerekir. Mesai dışı çalışma saatleri; sağlık tesisleri başhekimleri tarafından sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kesintiye uğramaması amacıyla personel sayısı da dikkate alınarak vardiya ve nöbet gibi hizmetlerde aksaklık olmayacak şekilde, valilikçe belirlenen mesai saatleri dışında belirlenir. Ancak mesai süresi, mevzuatı kapsamında valilikçe belirlenen mesai saatlerinden önce tamamlanan personele, başhekim tarafından mesaisini tamamlamasını müteakip mesai dışı çalışma yaptırabilir. Mesai dışı sağlık hizmetleri tatil günlerinde de verilebilir.

(4) Sağlık tesisindeki ihtiyaç göz önüne alınarak Başhekimlikçe sağlık tesisi veya klinik veya branş bazında ayrı ayrı mesai dışı çalışma yaptırılabilir.”,

9.3.“Mesai dışı çalışma temel esasları” başlıklı 5 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında “(1) Mesai dışı çalışma, vatandaşın sağlık hizmetine erişimi, hasta yoğunluğu, ilgili branşta tabip sayısı gibi hususlar göz önüne alınarak ihtiyaç ve hizmet gerekleri çerçevesinde, ilgili sağlık tesisinin başhekimi tarafından planlanır. (2) Başhekim tarafından;

a)Sağlık tesisi, klinik veya her bir branş yönünden mesai dışı çalışma ihtiyacı belirlenir. İhtiyaca göre belirlenen mesai dışı çalışma listeleri her ayın başında ilan edilir. Bu listeler mesai dışı ek ödeme hesabında kullanılır. Mesai dışı çalışma takvimi sağlık tesisinin internet sayfası, sosyal mecralar ve ayrıca sağlık tesisinin görünür alanlarında yazılı ve görsel ilan edilerek vatandaşın bilgilendirilmesi sağlanır.

b)Mesai dışı çalışma günleri ve saatleri sağlık tesisinin tümü veya ihtiyaç duyulan branşlar için belirlenir. Mesai dışı çalışma için tıbbi işlem puanı bulunmayan tabip veya tabip dışı personelin çalıştığı saatler kayıt altına alınır ve personelin ek ödeme hesabında kullanılır.

c)Mesai dışı çalışma için MHRS bekleyen talepleri göz önünde bulundurularak MHRS’de randevu oluşturulması temin edilir.

ç) Mesai dışı çalışma sadece sağlık hizmeti sunumu için planlanır.

d)Mesai dışı çalışacak personel gönüllülük esasına göre ve talebi doğrultusunda belirlenir. Tabip ve diğer personelin çalışma gün ve sürelerine ilişkin takvimin oluşturulmasında ilgili personel ile işbirliği içerisinde karar verilir.”,

düzenlemelerine yer verilmiştir.

IV.KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN'IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ

10.Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde hazırlanan Ret Karar Önerisi, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

V.DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

11. Başvuran vekili tarafından; Hakkari Devlet Hastanesi bünyesinde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı olarak görev yapmakta olan Müvekkilin, 2025 yılı Şubat, Mart ve Nisan aylarında toplam 47 saat fazla mesai yaptığı, memurların fazla çalışmaları hâlinde bu çalışmaların karşılığının izin ya da ücretle telafi edilmesinin esas olduğu, nöbet hizmeti dışındaki fazla mesailerin hizmet sunumunun aksamaması için gönüllülük esasına dayalı olarak yerine getirildiği ifade edilerek 2025 yılı Şubat, Mart ve Nisan aylarında yapılmış olan toplam 47 saat fazla mesai karşılığında idari izin kullandırılması talep edilmektedir.

12. Başvuru konusuna ilişkin idare tarafından; mesai dışı çalışılan saatler için icap ve normal nöbet ücreti ödenmemesi gerektiği, icap nöbet hizmetleri ile normal nöbet hizmetlerinde genel tıbbi işlemler puanına mesai içi işlem puanının girilmesi gerektiği, ayrıca yine mesai dışı çalışma saatleri için izin kullandırılması uygulaması bulunmadığı, mevzuat hükümlerine uygun işlem tesis edildiği ve keyfi nitelikte işlem tesis edilmediği ifade edilmiştir.

13. 657 sayılı Kanunda; günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekillerinin kurumlarınca düzenleneceğine; Ek 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan birimlerde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için nöbet ücreti ödeneceğine; 209 sayılı Kanunda ise nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak ilgililere ayrıca ek ödeme yapılacağına hükmedilmiştir.

14.Yataklı Tedavi Kurumlan İşletme Yönetmeliğinde; hastane baştabiplerinin, sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kesintiye uğramaması amacıyla personel sayısını da dikkate alarak, vardiya ve nöbet gibi hizmetlerde farklı çalışma saatleri belirleyebileceği düzenlenmiş; Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliğinde mesai dışı çalışma; nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmalar ile mesai saatleri içinde yapılan çalışmalar hariç, Bakanlıkça belirlenen mesai içi genel tıbbi işlem puanı eşiğini aşan tabipler ile görev verilen diğer personelin, başhekimlikçe belirlenen çalışma zamanlarında yapılan çalışmalar; mesai içi çalışma ise mesai saatleri içinde yapılan çalışmalar ile nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmalar olarak tanımlanmıştır.

15.Sağlık Tesislerinde Mesai Dışı Sağlık Hizmet Sunumuna Yönelik Usul ve Esaslarda; mesai dışı çalışmanın, nöbet ve icap nöbetleri haricinde mesai dışında verilen sağlık hizmetine personelin katılımı olduğu; mesai dışı çalışmanın; vatandaşın sağlık hizmetine erişimi, hasta yoğunluğu, ilgili branşta tabip sayısı gibi hususlar göz önüne alınarak ihtiyaç ve hizmet gerekleri çerçevesinde, ilgili sağlık tesisinin başhekimi tarafından planlanacağı, tabip ve diş tabiplerinin mesai dışı çalışmalarının mesai dışı ek ödemeye esas hesaplanabilmesi için Bakanlıkça belirlenen mesai içi genel tıbbi işlem puanı eşiğini aşmaları gerektiği, mesai dışı çalışma saatlerinin; sağlık tesisleri başhekimleri tarafından sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kesintiye uğramaması amacıyla personel sayısı da dikkate alınarak vardiya ve nöbet gibi hizmetlerde aksaklık olmayacak şekilde, valilikçe belirlenen mesai saatleri dışında belirleneceği, mesai dışı sağlık hizmetlerinin tatil günlerinde de verilebileceği; ihtiyaca göre belirlenen mesai dışı çalışma listelerinin mesai dışı ek ödeme hesabında kullanılacağı, mesai dışı çalışma için tıbbi işlem puanı bulunmayan tabip veya tabip dışı personelin çalıştığı saatlerin kayıt altına alınarak personelin ek ödeme hesabında kullanılacağı, mesai dışı çalışacak personelin gönüllülük esasına göre ve talebi doğrultusunda belirleneceği hususlarına yer verilmiştir.

16.Buna göre; 657 sayılı Kanunda haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için nöbet ücreti ödeneceğine hükmedildiği, 209 sayılı Kanunda nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak ilgililere ayrıca ek ödeme yapılacağının düzenlendiği, mesai dışı çalışmanın, ihtiyaç ve hizmet gerekleri çerçevesinde ilgili sağlık tesisinin başhekimi tarafından planlanacak çalışma olduğu, mesai dışı çalışacak personelin gönüllülük esasına göre ve talebi doğrultusunda belirleneceği, nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmalar ile mesai saatleri içinde yapılan çalışmaların mesai dışı çalışma sayılmayacağı, zira mesai saatleri içinde yapılan çalışmalar ile nöbet ve icap nöbetlerinde yapılan çalışmaların mesai içi çalışma olduğu, mesai dışı çalışma listelerinin mesai dışı ek ödeme hesabında kullanılacağı, mesai dışı çalışma için tıbbi işlem puanı bulunmayan tabip veya tabip dışı personelin çalıştığı saatlerin kayıt altına alınarak personelin ek ödeme hesabında kullanılacağı, Müvekkilin yaptığı ve başvuruya konu edilen çalışmanın nöbet olmadığı, gönüllülük esasına göre ve talebi doğrultusunda yapılan mesai dışı çalışma olduğu, söz konusu mesai dışı çalışmasının ek ödeme hesabında kullanıldığı ve bahsi geçen çalışma için izin kullandırılamayacağı anlaşılmakla mesai dışı yapılan hizmetin karşılığında teşvik ödemesi yapıldığından Müvekkile idari izin verilmesinin uygun olmadığını belirtmiş olan idare tarafından mevzuat çerçevesinde işlem tesis edildiği değerlendirilmiştir.

17.Diğer taraftan başvuruda belirtilen, daha önceki tarihlerde verilen “fazla mesailerin bildirileceği tarihlerde idari izin olarak kullanılacağına dair” dilekçelerin Başhekimlik tarafından onaylanarak uygulamada da izin hakkı tanınmış olduğu hususuna dair dosya kapsamında herhangi bir veriye rastlanmamış olup bahsedildiği şekilde dilekçelerin Başhekimlik tarafından onaylanmış olması durumunda dahi mevzuat karşısında zaten talebin yerine getirilemeyeceği açıktır.

18.Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın yaptığı mesai dışı çalışmaları için izin talebinin yerine getirilmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırılık tespit edilememiştir.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

19.İyi yönetim ilkelerine 28.03.2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiştir. Söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde, Kurumumuzca istenilen bilgi ve belgelerin idare tarafından süresi içinde ve gerekçeli olarak gönderildiği, ancak Hakkari Devlet Hastanesinin başvurana hitaplı 22.05.2025 tarihli ve

sayılı yazısında, idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğinin gösterilmediği ve bu nedenle de “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uyulmadığı tespitiyle idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.

VI.HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

20.6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, durmuş olan dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup (varsa) dava açma süresinden arta kalan sürede görevli ve yetkili mahkemelerde yargı yolu açıktır.

VII.KARAR

Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE,

Kararın BAŞVURAN VEKİLİNE ve HAKKARİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE tebliğine,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Mehmet AKARCA Kamu Başdenetçisi

.