Harcırah Kanunu’nda “Mutad Araç” Tanımı: Memurlara Ödeme Nasıl Yapılır?
6245 Sayılı Harcırah Kanunu, kamu görevlilerinin görev yolluklarının hesaplanmasında temel mevzuat olarak uygulanmaya devam ediyor. Kanunun 6. maddesinde geçen “mutad araç (mutad vasıta)” ifadesi ise, hangi ulaşım araçlarının yol masrafı hesabında esas alınacağı konusunda memurların en çok merak ettiği konulardan biri haline geldi.
Mutad Araç Nedir?
Harcırah Kanunu’na göre “mutad araç”, bir yere gidip gelmede halkın genel olarak kullandığı, kamuya açık ve yaygın ulaşım aracıdır.
Buna göre; otobüs, tren, uçak ve feribot gibi toplu ulaşım araçları mutad araç olarak kabul edilmektedir.
Ancak taksi, özel otomobil veya kiralık araç gibi kişisel ulaşım araçları “mutad araç” kapsamına girmez. Bu araçlarla yapılan seyahatlerde, memura sadece mutad araç ücretine denk gelen tutar kadar harcırah ödemesi yapılır.
Kanuni Dayanak: 6245 Sayılı Harcırah Kanunu Madde 6
Kanunun 6. maddesi şu hükmü içermektedir:
“Harcırah, gidip gelmeye ve görev mahallinde bulunmaya mecbur olunan mutad taşıt araçları üzerinden hesaplanır.
Mutad taşıt dışındaki araçların kullanılması halinde, bu taşıtlara ait fiili giderlerin tamamı ödenmez; mutad taşıta ait yol masrafı kadar ödeme yapılır.”
Bu maddeye göre, kamu görevlisi görevlendirildiği yere mutad araçla gitmek zorundadır. Aksi durumda, idare yalnızca mutad araç ücretini karşılar.
Danıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu Görüşleri
Yargı kararlarında da “mutad araç” kavramı açıkça tanımlanmıştır.
-
Danıştay 11. Daire’nin 1996/1063 sayılı kararına göre:
“Mutad vasıta, halkın genellikle kullandığı taşıma aracıdır. Özel otomobille yapılan yolculuklar için harcırah ödenemez.”
-
Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) ise 2018/3434 sayılı kararında şu ifadeye yer vermiştir:
“Mutad vasıta bulunmayan veya seferi olmayan bölgelerde, personelin kendi aracıyla yaptığı seyahatlerde fiili gider ödenebilir.”
Bu kararlar, mutad araç bulunmayan durumlarda özel araçla yapılan yolculukların da belirli şartlarda karşılanabileceğini göstermektedir.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
| Araç Türü | Mutad Araç Sayılır mı? | Harcırah Ödemesi |
|---|---|---|
| Otobüs, Tren, Uçak | ✅ Evet | Tam yol masrafı ödenir |
| Taksi, Özel Araç, Kiralık Araç | ❌ Hayır | Mutad araç ücreti kadar ödenir |
| Mutad araç olmayan bölge (örneğin köy yolu) | ⚠️ Şartlı | Fiili gider ödenebilir |



