Yarıyıl sınav dönemi ek ders hesabında ders yükünü doldurma şartı aranmalı mı?
Soru: Yarıyıl sınav dönemlerinde ders veren öğretim elemanlarının ek ders ücreti hesabında ders yükünü doldurma şartı aranmalı mı?
Cevap: 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Çalışma esasları” başlıklı 36’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında; öğretim üyesinin, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim birimi ile sınırlı olmaksızın ve ihtiyaç bulunması halinde görevli olduğu yükseköğretim kurumunda haftada asgari on saat, öğretim görevlisinin haftada asgari on iki saat ders vermekle yükümlü olduğu, beşinci fıkrasında rektör, rektör yardımcısı, dekan, enstitü ve yüksek okul müdürlerinin ders verme yükümlülüğünün bulunmadığı, başhekimler, dekan yardımcıları, enstitü ve yüksekokul müdür yardımcıları ve bölüm başkanlarının ise haftada asgari beş saat ders vermekle yükümlü oldukları, hükümleri bulunmaktadır.
2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu’nun “Ek ders ücreti” başlıklı 11’inci maddesinin birinci fıkrasında; 2547 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine göre haftalık okutulması mecburi ders yükü saati dışında, kısmi statüde bulunanlar dahil öğretim elamanlarına görev ünvanlarına göre Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen mecburi ve isteğe bağlı dersler ve diğer faaliyetler için bu ders ve faaliyetlerin haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla en çok yirmi saate kadar, ikinci öğretimde ise en çok on saate kadar ek ders ücreti ödeneceği, son fıkrasında yaz ve yarıyıl tatillerinde yapılan öğretim için verilecek ek ders ücretinin hesabında ders yükünün dikkate alınmayacağı düzenlenmiştir.
16.09.2005 tarihli Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genel Kurul toplantısında alınan karar ile yürürlüğe konulan “Ders Yükü Tespiti ve Ek Ders Ücreti Ödemelerinde Uyulacak Esaslar”ın 1’inci maddesinin (b) fıkrasında; yaz ve yarıyıl tatillerinde yapılan eğitim-öğretim faaliyetleri için ödenecek ek ders ücretinin tespitinde, haftalık ders yükünü doldurmuş olma koşulunun aranmayacağı ifade edilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; öğretim elemanlarının ek ders ücretine hak kazanabilmeleri için öncelikle, (maaş karşılığı) vermekle yükümlü oldukları haftalık zorunlu ders yükünü doldurmuş olmaları gerekmektedir. Diğer taraftan, yaz ve yarıyıl tatili dönemlerinde ders yükü aranmaksızın yapılan her bir ders için ek ders ödemesi yapılması mümkün olmakla birlikte, final sınavlarının devam ettiği dönemde henüz yaz/yarıyıl tatili başlamamış olduğundan, bu dönemler için öğretim elemanlarına haftalık zorunlu ders yükünü tamamlamadan ek ders hesaplanmasını mümkün değildir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Mülga Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 29.03.2017 tarihli ve 45516914-110.04.07-(831.107)-3111 sayılı görüş yazısında da; yılsonu sınavlarının yapıldığı tarihlerin yarıyıl tatili ve yılsonu tatilinin bir parçası olarak kabul edilme imkanının bulunmadığı, zira bu dönemde eğitim öğretim faaliyetinin bir parçası olan sınavlar devam ettiğinden öğrenciler için tatilin henüz başlamadığı, bu sebeple de yarıyıl/yılsonu sınavlarının yapıldığı dönemlerde yapılacak olan ek ders ücretlerinin hesabında haftalık zorunlu ders yükünün dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.
Yarıyıl sonu sınavları eğitim öğretim faaliyetinin bir parçası olup bu sınavların yarıyıl tatili veya yaz tatili kapsamında değerlendirilmesi, dolayısıyla yarıyıl sonu sınavlarına denk gelen tarihlerde enstitülerde yapılan dersler ve diğer akademik faaliyetler neticesinde hesaplanacak ek ders ödemelerinin tespitinde haftalık ders yükü zorunluluğunun aranması gerekmektedir.
Netice itibariyle; eğitim öğretim sürecinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmesi gereken ve tatil döneminden sayılmayan dönem sonu sınav dönemlerinde, öğretim elemanlarının verdikleri derslerin ek ders ücreti hesaplanırken, zorunlu ders yükünün de dikkate alınması gerektiği değerlendirilmektedir.
