Taşeron İşçinin Kıdem Tazminatı

İşçilerin Kıdem Tazminatı Alma Hakkı  Ülkemizde kamu kurum ve kuruluşla

Taşeron İşçinin Kıdem Tazminatı

İşçilerin Kıdem Tazminatı Alma Hakkı  Ülkemizde kamu kurum ve kuruluşla

Taşeron İşçinin Kıdem Tazminatı

İşçilerin Kıdem Tazminatı Alma Hakkı 


Ülkemizde kamu kurum ve kuruluşlarında binlerce taşeron işçi çalışmaktadır.Bu işçilere ödenecek olan kıdem tazminatının nasıl hesaplanması gerektiği, hangi hallerde kıdem tazminatı ödenebileceği gibi konuları içeren makalemiz yazımız ekindedir.


Bilindiği üzere 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun 8 inci maddesi ile 4857 sayılı Kanunun 112 inci maddesine “4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;

a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,

b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734 sayılı Kanunun 62 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından, işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.

Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebi hâlinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir. Bu şekilde hesaplanarak ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı süreler dikkate alınarak hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması hâlinde, işçinin aradaki farkı alt işverenden talep hakkı saklıdır.

İkinci fıkranın (b) bendi veya üçüncü fıkra uyarınca farklı kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi hâlinde, kıdem tazminatı ödemesini gerçekleştiren son kamu kurum veya kuruluşu, ödenen kıdem tazminatı tutarının diğer kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet süresine ilişkin kısmını ilgili kamu kurum veya kuruluşundan tahsil eder. Ancak, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri arasında bu fıkra hükümlerine göre bir tahsil işlemi yapılmaz.

Kıdem tazminatı tutarı, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde kıdem tazminatı ile ilgili açılacak bütçe tertibinden, (b) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde ise hizmet alımı gider kaleminden, ödeneğin yetip yetmediğine bakılmaksızın ödenir.

Bu madde kapsamında alt işverenler yanında çalışan işçilerin bu işyerlerinde geçen hizmet süresinin hesabı, alt işverenden ve alt işveren işçisinden istenecek belgeler ve ödeme süreci ile ilgili diğer usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ve Kamu İhale Kurumunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.” fıkraları eklenmiştir.

Çalışma ve Sosyal Bakanlığınca; 04/01/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan ihaleler kapsamında, alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının ödenmesinde; kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet sürelerinin hesaplanması, alt işveren ile alt işveren işçisinden istenecek belgeler, merkezi yönetim kapsamı dışındaki kamu kurum veya kuruluşları arasındaki hizmet sürelerine tekabül eden tutarların tahsil ve ödeme işlemleri ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla 08 Şubat 2015 tarihli ve 29261 sayılı Resmi Gazetede Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştır.

Yukarıda bahsi geçen düzenlemelerle; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri kapsamında, alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının; işçilerin iş sözleşmelerinin 1475 sayılı İş Kanununun yürürlükte olan 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olması kaydıyla ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından ödeneceği hüküm altına alınmıştır.


Aşağıda yer alan  iş akdi fesih durumlarında kıdem tazminatı hakkı doğmaktadır. 


Kıdem Tazminatı Ödenmesi Gereken Haller


1- İşveren tarafından haklı nedenlerle derhal fesih hakkının kullanılması, ki bunlar 4857/25/ I-Sağlık sebepleri III- Zorlayıcı sebepler ve IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığının 4857/17. maddedeki bildirim sürelerini aşması halleridir. (25/II Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri başlıklı 25/II kıdem tazminatının kapsamı dışındadır), 


2- İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanması, ki bunlar da 4857/24/I-Sağlık sebepleri II-Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri ile III-Zorlayıcı sebeplerdir


3- Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş akdinin feshedilmesi, 


4-Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla iş akdinin feshedilmesi Ancak bu sebeple iş akdini feshetmek ve kıdem tazminatına hak kazanabilmek için çalışanın aylık veya toptan ödemeye hak kazanmış bulunduğunu  ve kendisine aylık bağlanması veya toptan  ödeme yapılması için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etmiş olduğunu belgelemesi şarttır. Uygulamada Sosyal Güvenlik Kurumu’nca iş bu sebeple başvuruda bulunanlara verilen ve üzerinde başvuru numara ve tarihi yazan küçük bir pusulanın bir örneğinin işveren veyahut işveren vekillerince iş akdinin bu sebeple feshine ilişkin gerekli ve ispat edici belge olarak kabul edildiğini görmekteyiz.


5- 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim gün sayısı olanlar,  SGK’ndan Kıdem Tazminatı Alabilir yazısı alarak iş akdini feshederse kıdem tazminatı alabilecektir.


1475 sayılı (eski) İş Kanunu'nun 14. maddesine 8.9.1999 tarihinden itibaren emeklilik yaşını yükselten 4447 sayılı Kanunla eklenen (5) numaralı bende göre, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun'un 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaş şartları dışında kalan sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını veya aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak,  SGK’ndan alacakları  Kıdem Tazminatı Alabilir yazısına istinaden kendi istekleri  ile işten ayrılanlara kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor.  


6- Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl  içerisinde kendi arzusu ile iş akdini feshetmesi, Evlilik nedeniyle iş akdini feshederek kıdem tazminatını talep edecek olan kadın; evlenme cüzdanı sureti ile iş bu talebini yazılı olarak yapmak mecburiyetinde olacaktır. 


7- İşçinin ölümü sebebiyle iş akdinin gayri iradi olarak feshedilmesi, Hiç şüphe yok ki işçinin ölüm nedeninin, kıdem tazminatı hakkının doğumuna bir etkisi yoktur. Ölüm halinde doğan tazminat hakkı da kanuni mirasçılarına ait olacaktır.  


Yukarıda saymış olduğumuz hallerde, kıdem tazminatı ödenmesinin ana koşulunun en az bir (1) yıllık çalışma süresinin varlığı olduğunu belirtmeye gerek görmedik.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri kapsamında ödenecek kıdem tazminatı ödemeleri yapılırken;

1- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih olan 11.09.2014’ten önce personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında istihdam edilen ve iş sözleşmesi devam eden işçilerin kıdem tazminatlarının hesabında kamu kurum veya kuruluşlarında ilk işe başladıkları tarih esas alınacaktır. Bu tarihten (11.09.2014) önce iş sözleşmesi feshedilmiş

olan işçilere ise kıdem tazminatı ödenmeyecektir.

2- Düzenlemenin yalnızca kıdem tazminatı ödemesi ile ilgili olmasından bahisle ilgililere yalnızca kıdem tazminatı ödenmesi, kıdem tazminatı haricinde ihbar tazminatı, izin ücreti, fazla çalışma ücreti vb. ödeme yapılmayacaktır.

3- Kıdem tazminatının hesabında, daha önce kıdem tazminatı ödenmiş süreler dikkate alınmayacaktır. Ayrıca aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ödenmeyecektir.

4- Kıdem tazminatı ödemelerinde Ödeme Emri Belgesine Yönetmeliğin 9, 10 ve 11 inci maddelerinde bahsi geçen belgeler eklenecektir.

5- Kıdem tazminatı ödemeleri hizmet alımı yoluyla çalıştırılan personele yapılacak ödemelerin devamı niteliğinde olup; genel bütçe ödenekleri kaynak gösterilerek yapılan ihalelerde genel bütçeden ve analitik bütçe sınıflandırma sisteminin 03.5.1.11 Hizmet Alımı Suretiyle Çalıştırılan Personele Yapılacak Kıdem Tazminatı Ödemeleri ekonomik

kodundan ödeneğin yetip yetmediğine bakılmaksızın doğrudan işçinin banka hesabına ödenecektir. 

6- Yönetmeliğin 5 inci ve 6 inci maddelerine göre yapılacak kıdem tazminatı ödemelerinde; işçinin almakta olduğu en son ücreti ile ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün (ikramiye, prim, yol, yemek gibi) iş sözleşmesi ve kanundan doğan menfaatler de esas alınacaktır. Kıdem tazminatı işçinin son aldığı brüt ücret üzerinden hesaplanacaktır.

7- Yönetmeliğin 7 inci maddesine göre yapılacak kıdem tazminatı ödemelerinde; işçinin son çalıştığı kamu kurum veya kuruluşundaki en son ücretinin asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı esas alınacaktır. Ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı süreler dikkate alınarak hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması halinde, işçinin aradaki farkı

işvereninden talep hakkı saklı kalacaktır.

Güncelleme Tarihi: 17 Mart 2017, 11:34
YORUM EKLE