Kamuya ait araçların kaza yapması halinde kamu zararının tahsil işlemleri 

Kamu kurumlarına ait araçların kaza yapması halinde araçların onarım bedelleri 657 sayılı kanunun 12 maddesi ile 5018 sayılı kanunun 71 maddesi hükümleri gereği kamu zararına sebebiyet verenlerin kusur ve sorumlulukları çerçevesinde ilgililerden tahsil edilmelidir.Yazımız ekinde  yer alan sayıştay kararında kaza yapan araçlara ilişkin kamu zararı tahsil işlemlerine ilişkin mevzuat hükümleri ile alakalı ayrıntılı bir karar verilmiştir.

Sayıştay Daire kararı 

Kamu İdaresi Türü Yüksek Öğretim Kurumları
Yılı 2016
Dairesi 2
Karar Nov35520
İlam Novv100
Tutanak Tarihivv27.2.2018
Kararın KonusuvvÇeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar

Kazaya karışan bir araç için yapılan ödemenin sorumlusuna rücu edilmemesi.

…. Üniversitesi’ne ait …. plakalı aracın hasarlı bir kaza sonucu değişmesi mümkün olan parçalarının herhangi bir sebep gösterilmeksizin değişiminin yapıldığı ve aracın tamir edildiği, bedelinin kurum bütçesinden karşılandığı görülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 12 ve 13 üncü maddelerinde;

“Madde 12 – Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.

Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.

Madde 13 – Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar. Ancak, Devlet dairelerine tevdi veya bu dairelerce tahsil veya muhafaza edilen para ve para hükmündeki değerli kağıtların ilgili personel tarafından zimmete geçirilmesi halinde, zimmete geçirilen miktar, cezai takibat sonucu beklenmeden Hazine tarafından hak sahibine ödenir. Kurumun, genel hükümlere göre sorumlu personele rücu hakkı saklıdır.

İşkence ya da zalimane, gayri insani veya haysiyet kırıcı muamele suçları nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilen kararlar sonucunda Devletçe ödenen tazminatlardan dolayı sorumlu personele rücu edilmesi hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.

12 nci maddeyle bu maddede belirtilen zararların nevi, miktarlarının tespiti, takibi, amirlerin sorumlulukları ve yapılacak işlemlerle ilgili diğer hususlar Başbakanlıkça düzenlenecek yönetmelikle belirlenir.” denilmek suretiyle idarenin kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan dolayı ödemek zorunda kaldığı tazminatı yasal yollara başvurarak, sorumluluğu saptanan görevlilerden tahsil etmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

5018 sayılı Kamu Yönetimi ve Kontrol Kanunun 8 ve 71 inci maddelerinde ise;

“Madde 8 – Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.

Madde 71 – Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

Kamu zararının belirlenmesinde;

a)İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

b)Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

c)Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

d)İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

e)İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

f)(Mülga fıkra: 22/12/2005-5436 S.K./10. mad)

g)Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

Esas alınır.

(Değişik fıkra: 22/12/2005-5436 S.K./10. mad) Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir.” denilmektedir.

Savunmalarda, söz konusu hasarın 7 Haziran Türkiye Genel Seçimlerinde oy pusulalarının Seçim Kuruluna ulaştırılması sırasında gerçekleştiği, bu nedenle tutanak tutulamadığı ve şoförün sorumluluğunun tespit edilemediği ifade edilmişse de sözü edilen hususları ispat edecek herhangi bir belge gönderilmediğinden aşağıda ayrıntısı gösterilen …. TL tutarındaki kamu zararının Harcama Yetkilisi (SKS Dai. Bşk.) Okutman …. ve Gerçekleştirme Görevlisi (Şb. Md.) …..’dan müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleriyle birlikte tazminine, işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle,