Muaddel Usûl-i Muhasebe-i Umûmiye Kanun-ı Muvakkati türkçe metni

Cumhurtiyet döneminde kamu mali yönetim ve kontrol sisteminde 3 kanun uygulanmıştır. Birincisi osmanlı imparatorluğu döneminde kabul edilen Muaddel Usûl-i Muhasebe-i Umûmiye Kanun-ı Muvakkati (Hicri 1327- Miladi 1909) , ikincisi 1927 yılında kabul edilip 2003 yılına kadar uygulanan 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu (5018 sayılı yasanın tamamen yürürlüğe girmesi 2006 yılında olmuştur), üçüncüsü ise 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'dur.  

Kamu mali yönetim ve kontrol sistemimizin ilk metni olan  Muaddel Usûl-i Muhasebe-i Umûmiye Kanun-ı Muvakkatinin günümüz türkçesi ile yazılı metnine ulaşamayan araştırmacılar ve konuya ilgi duyanlar için söz konusu Kanun metnini aşağıda yayımlıyoruz. 

Muaddel Usûl-i Muhasebe-i Umûmiye Kanun-ı Muvakkati

Birinci Kısım

Bütçe

Birinci Fasıl

Devre-i Hesabiye

Madde (1) Bütçe varidat ve masarıfat-ı seneviye-i devletin muhammenatını mübin ve bunların mevki-i tatbik ve icraya vazına mezuniyetini mutazammın kanundur.

Madde (2) Devre-i hesabiye bütçenin ihtiva ettiği umur ve hidematın ifasını ve muamelatının tesviyesi müddetidir. Bir devre-i hesabiye bütçenin taalluk ettiği bir sene-i maliyenin martı ibtidasından şubatı nihayetine kadar ifa edilen umur ve hidematı ve iktisab olunan hukuku muhtevidir.

Madde (3) Senesi zarfında ifa edilen umur ve hidemat ve iktisab olununan hukukdan dolayı ashab-ı istihkaka deyn olan mebaliğin tahakkuk ve emr-i itâ ve tediye muamelatı ve varidatın tahsilatı nisan nihayetine kadar o devre-i hesabiyeye ait olmak üzere devam eder. Ancak Nisan nihayetine kadar vuku bulan tediyâtın tarih-i mezkure değin bütçeden mahsubu icra edilememiş olanların mahsubuna müteallik ve buna mukteza muamelat ağustos ğayesine kadar icra edilebilir.

Madde (4) Bir sene bütçesiyle tahsis olunan mebâliğ diğer sene masarıfına karşılık tutulamaz. Binaenaleyh madde-i sabıka vecihle devre-i hesabiye zarfında tamamen veya kısmen istilmal edilen tahsisat ağustos ğayesinde iptal edilir.

Madde (5) Devâir-i muhtelife masraf bütçelerine (sinîn-i sabıka düyûnu) namıyla birer fasıl açılıp bu fasla rakam vaz edilmeyecektir. Bütçenin taalluk ettiği seneyi takip eden senenin Nisanı nihayetine kadar i’tâ emrine iktiran etmemiş olan düyûn _ hizmetin vuku’ bulduğu sene bütçesinin sarf olunmayan tahsisatı miktarını tecavüz etmemek şartıyla beş sene zarfında tediye olunup tediye olunduğu senenin bütçesindeki mezkur (sinîn-i sabıka düyûnu) faslına masraf kayıt olunacaktır. Beş sene zarfında tediye olunmamakla beraber otuz altıncı madde mucibince mürur-u zamana dahi uğramayan düyûn kanun-u mahsus istihsaliyle tediye olunacak ve düyûn-u umumiye bütçesinde (sinîn-i sabıka düyûnu) namıyla kezalik rakamsız olarak açılakcak bir fasl-ı mahsusdan mahsup edilecektir.

İkinci Fasıl

Bütçenin İhzar ve Tasdiki

Madde (6) Nüzzâr her sene kendi daireleri masarıfatına ait bütçelerini ihzar ederek müfredatıyla beraber Temmuz nihayetine kadar maliye nazırına gönderiler. Maliye Nazırı hazine-i devletin nazırı sıfatıyla mezkür bütçeleri tekkik ve kendi nazaretinin masarıf bütçesiyle devletin varidat-ı umumiye bütçesini de ilave ederek devletin umumi bütçesini vücuda getirir.

Madde (7) böylece teşekkül eden bütçe meclis-i mahsus-u vükelâca tekkik ve tasdik olunduktan sonra sadrıazam ve maliye nazırı tarafından imzalı bulunduğu halde müteallik olduğu sene-i maliye ibtidasında mevki-i icraya vaz’ olunabilmek için devre-i ictimaiyenin akib-i küşadında meclis-i mebusana tevdi olunur.

Madde (8) Muvazene-i maliye kanunu madde madde ve ana merbut olup varidat ve masarıfın tafsilatını muhtevi olan cedavil fasıl fasıl müzakere ve tasdik olunur.

Madde (9) Bütçenin hükmü ait olduğu seneye mahsustur. Ancak ahval-i fevkaladeden dolayı meclis-i mebusan bütçeyi tasdik etmeksizin fesh olunduğu halde hükmü bir seneyi tecavüz etmemek üzere heyet-i vükelâca ittihaz ve sadrıazam ve maliye nazırı tarafından imza edilmiş bir karar ile bâ irade-i seniyye sene-i sabıka muvazenesinin cereyan-ı ahkamı meclis-i mebusanın gelecek içtimaına kadar temdid edilebilir.

Madde (10) Muvazene-i umumiyede mevcut olup mahiyeti gedişmeksizin kifayetsizliği sabit olan umurdan birine ikmal-i noksanı için ilaveten verilen tahsisata (tahsisat-ı munzame) tesmiye olunur. Bütçenin tanzim ve tasdiki zamanında mutavassar ve meczum olmayan bazı ihtiyacat-ı cedide ve mübremenin tesviyesi için bir devre-i hesabiyenin esna-yı cereyanında verilen tahsisata dahi (tahsisat-ı fevkalade) namı verilebilir.

Madde (11) Gerek tahsisat-ı munzama gerek tahsisat-ı fevkalade behemehal bir kanuna müstenid olmalıdır. Mamafih tahsisat-ı mütehavvileyi mutazammın olup bütçede tasdik edilmiş olan hidematın icap eyleyeceği masarıfın tesviyesi için tahsisatının meclis-i vükelâ kararıyla ve irade-i seniyye-i padişahî ile tezyidi caizdir. Tahsisat-ı mütehavvileyi mutazammın hidematın cedveli her sene muvazene-i maliye kunununa rapt edilecektir.

Madde (12) Kanun-u mahsusa veya muvazene-i umumiye kanununda musarrah bir mezuniyete mebni olmaksızın hatta kısa vadeli bile olsun hiç bir istikraz akdolunamaz.

Madde (13) Beş milyon kuruş ve daha ziyade sarfiyata muhtaç olan her türlü inşaat ve imalata ait taahhüdatın icrası bir kanun-u mahsusa veya bütçede sarahaten muayyen bulunmasına mütevakkıftır. Bir sene bütçesinde dahil olan tahsisata istinaden nihayet beş sene için taahhüdat icra onulabilir. Fakat mecmu’ taahhüd kadar bir meblağın  o sene bütçesindeki tahsisatından bittefrik başka hususa istimal olunmaması meşruttur. İstilzam edeceği masarıfın mecmu’u sene-i cariye bütçesinden tefrik olunmamak ve kısmen sinîn-i âtiye bütçelerinden mahsup olunmak üzere taahhüdat icrası bir kanun-u mahsus ile tasdik olunmağa veya bütçede musarrah bulunmağa mütevakkıftır. Bu yoldaki masarıfın bir cedveli bütçeye rabt olunacaktır.

Madde (14) Varidata tesir ve masarıfı tezyid edebilecek her kanun layihası maliye nazırının dahi imzasını havi olmalıdır.

Üçüncü Fasıl

Varidat

Madde (15) Bir kanuna müstenid olmadıkça hiç bir teklif tarh ve tevzi’ ve tehsil edilemez.

Madde (16) Her teklife müteallik usûl tarh ve cibayet ve takibat kavanin ve nimazat-ı mahsusaya tabidir. Muvazene-i maliye kanunu tekalifin her sene cibayet ve istifasından mezuniyet verir.

Madde (17) Muvazene-i maliye kanunuyla verilen mezuniyetin haricinde olarak her ne nam ile olur ise olsun verenlerle tahsil müzekkiresi tastir ve tarifeler tanzim veya filen tahsilat icra edenler ceza kanununun madde-i mahsusası mucibince mücazat olunur. Nisbet-i kanuniye haricinde tahsilat icra edenler hakkında da ayn-ı ceza tatbik olunur.

Madde (18) Satılması lazım gelen emval-i menkule ve gayrimenkule esmanı da dahil olmak üzere her nev’ hasılat ve varidat usûl ve nizamı dairesinde tanzim edilmiş tehsil müzekkirelerine müsteniden hazine ve şuabâtınca kabz olunur.

Madde (19) Varidat e hasılat-ı gayr-i safi olarak irad kayıt olunur. Tahsil ve idare masarıfıyla sair masarıf-ı müteferri’a dahi masraf kayıt edilir.

Dördüncü Fasıl

Masarıf

1. Tahsisatın İsti’mali

Madde (20) Nazırlar kendilerine verilen tahsisattan fazla taahhüdat ve sarfiyyatta bulunamayacakları gibi tahsisat-ı mezkureyi hiç bir nev’ varidat-ı hususiye ile de tezyid edemezler. Nüzzara verilen tahsisatın fevkinde hic bir güna tediyata maliye nazırı da mezuniyet i’tâ edemez.

Madde (21) Bir fasıldan diğer fasla nakl-i tahsisat kanun-u mahsus ile olabilir. Ancak bir fırkanın veya ana muadil kuvvanın ve kezalik aynı dereceye muadil kuvva-yı bahriyenin bâ irade-i seniyye seferber hale vaz’ında tahsisat-ı fevkalade veya munzama alınıncaya kadar harbiye veya bahriye bütçelerinde seferberlik faslı namıyla bir fasl-ı mahsus küşad olunarak seferberliği icra olunan kıtaatın her türlü masarıfı nezaret aidesi bütçesinin yekün muhassasatı dairesinde kalmak üzere mezkur fasl-ı mahsustan tesviye olunur. Umumi seferberlik veya ilan-ı harb vuku’u halinde bilumum masarıf-ı askeriye hakkında bu usûl tatik olunacaktır. Bu hususta manevra seferberlikten madud değildir.

Seferberliği ilan olunan kıtaata mensup redif taburlarıyla ihtiyat efradının levazım-ı ibtidaiyelerini bittedarik kıtalarına iltihak edebilmeleri için lazım olan mebaliğ mal sandıklarından sarfiyat-ı muvakkate suretinde tediye olunup nihayet bir mah zarfında gönderilecek havalenameler üzerine tahsisata nakil ve mahsup edilecektir.

Madde (22) Her nezarette maliye nazırına merbut ve ânın tarafından mansup bir memur muhasebe umurunu ifa ve sarfiyatı müstelzem taahhüdatı bütçeye mutabakatı nokta-i nazarından murakabe ile mükelleftir. Şayet bir nazır işbu memurun mütalaat ve ifadatını nazar-ı dikkate almayacak olur ise memur mûmâ ileyh keyfiyeti maliye nazırına ihbara mecbur olup aksi halde mesul tutulur. İşbu ihbar üzerine maliye nazırı da divan-ı muhasebatı haberdar eyler. Divan-ı muhasebat da nihayet sekiz gün zarfında bu babdaki mütalaasını beyan eyler. Bu vazaifle mükellef olmak üzere harbiye ve bahriye nezaretleri muhasebe müdürleri kendi nazırları tarafından nasb olunurlar. İşbu taahhüdat murakabesinin taşrada suver-i icraiyesi nizamname ile tayin olunacaktır.

Madde (23) Divan-ı muhasebat sarfiyat taahhüdatında muttali’ olacağı yolsuzluklardan her üç ay nihayetinde suret-i mahsusada tanzim eyleyeceği rapor ile meclis-i umumiye arz-ı malumat eyler.

Madde (24) Bütçede sarahaten muayyen olmayan ve yüzbin kuruştan fazla bir masraf icrasını icab eden her nev’ mukarrarat evvel be-evvel maliye nazırına bildirilmek lazımdır. Tahsisat miktarının sene nihayetine kadar tecavüz edilmeyeceğine maliye nazırınca kanaat hasıl olmadıkça bu kabil mukarrarat mevki’-i icraya konulamaz.

2. Masarıfın Tahakkuku ve İ’tâ Emirleri

Madde (25) Hazine-i devlet hesabına bir masrafın tahakkuku mutlaka bir nazır veya derece-i saniye amir-i i’tâlarının veyahud tevkil edecekleri memurların tasdikiyle vaki olur .

Madde (26) Her muamele-i tahakkukiye evrak-ı müsbiteye müstenid olmak lazımdır. İşbu evrakın eşkal ve ecnası nizamat ve talimat ile tayin olunur.

Madde (27) Bir nazır veya derece-i saniyede amir-i i’tâ olanlardan bir veyahud vekilleri tarafından emr-i i’tâ lahik olmadıkça hiçbir masraf tediye edilemez.

Madde (28) Her bir emr-i i’tâda veya tahsisat havalesinde masrafın taalluk ettiği bütçe ve senesi ve faslı ve maddesi münderiç bulunur. Bunların yirmi ikinci maddede gösterilen muhasebe memurları tarafından imza edilmesi meşruttur.

3. Masarıfın Tediyesi

Madde (29) Divan-ı Muhasebatın vizesini havi olmadıkça hiçbir i’tâ emri makrun-u tediye olamayacağı gibi divanın vizesini ve hazine-i muamelat-ı nakdiye müdiriyetinden kayd-ı işaratını olmayan tahsisat havalenameleri dahi muteber olmaz. Bu vize muamelatı âna ait evrakın divan-ı muhasebata vürudu tarihinden itibaren nihayet üç gün ve muamelat-ı nakdiye müdiriyetince kayd-ı muamelesi bir gün zarfında ikmal olunur.

Madde (30) Divan-ı Muhasebat i’tâ emirlerinin veya tahsisat havalelerinin bütçedeki fusûl ve mevâd-ı mahsusasına mutabık olmadığını veyahud tahsisatın adem-i kifayetini gördüğü takdirde vizeden imtina’ ederek mezkur emir ve havaleleri esbab-ı mucibeyi mübin bir takrir ile beraber ait oldukları nezarette iade ve maliye nezaretine de takririn bir suretini irsal eder. Divan-ı Muhasebatça tahsisatının adem-i kifayetinden dolayı iade edilen i’tâ emirleri ve tahsisat havaleleri kabil-i tediye değildir. Fusûl ve mevâdına adem-i mutakabatından dolayı reddedilenler maliye nazırının rey ve muvafatı üzerine ittihaz olunacak meclis-i vükelâ kararıyla tediye olunabilir ve karar-ı vaki’ divana tebliğ olunur. Divan-ı muhasebatça kavanin ve nizamat ve mukarrarata muvafık görülmeyen masarıfa ait i’tâ emirleri hakkında esbab ve edillesiyle dermeyan olunacak mutalaa üzerine âmir-i i’tâ tarafından tahriren deruhde-i mesuliyet edilir ise vize muamelesi icra olunur.

Madde (31) Maliye nazırı divan-ı muhasebatça vize edilen i’tâ emirlerinin ve tahsisat havalelerinin âmir-i i’tâ canibinden tayin edilen müddet ve mahalde tediyesi esbabını istikmal eder.

Madde (32) Maliye nazırı tarafından mansup ve doğrudan doğruya ânın taht-ı emrinde bulunan bir muhasip mesul tarafından evvela görülüp “tediyesi lazım gelir” ibaresi vaz’ ve imza edilmedikçe hiç bir masraf tediye olunamaz. Redif müfettişlikleriyle kolordu ve müstakbel fırkalarda harbiye nezaretince muhasib sıfatıyla tayin olunacak zevat bu vazife ile mükellef olacaklardır. Şu kadar ki hazine ve şuabatınca doğrudan doğruya ashab-ı istihkaka tesviyesi mümkün olmayan müteferrik veya müstacel masarıfın tediyesi için badelsarf evrak-ı müsbitesine istinaden tanzim ve divandan vize olunacak i’tâ emirleri müddet-i muayyene zarfında muhasib-i mesule tevdi’ edilmek şartıyla bir miktar-ı muayyene kadar icab eden mebaliğ âmir-i i’tâ tarafından tayin olunacak mutemedlere avans olarak i’tâ olunabilir. Daire-i aidesi tahsisat-ı muhavvilesi yekününden avans miktarı tahsisat mevkuf tutulur. Her nezaret ve daire mutemedine meclis-i vükelâ kararıyla tayin ve icab-ı hale göre aynı suretle tezyid veya tenkis olunur.

Mutemedlerin muhasib-i mesule hesap ve evrak-ı müsbitesine ne kadar müddette verecekleri nizam ile tayin olunacaktır. Her halde sene gayesinde o insanlardan gayr-i ez-sarfı mutemedler yedinde kalan mebalig derhal muhasib-i mesule iade olunacaktır. Müddet-i muayyenesi zarfından hesap ve evrak-ı müsbitesini verip muhasib-i mesulden ibraname alamayan ve sene nihayetinde mevcudunu devir ü teslim etmeyen mütemedler zimmetdar addolunarak azl olunacaklar ve hesaplarını tasfiye etmedikçe tekrar hizmet-i devlette istihdam olunamayacaklardır.

A’yan ve mebusan meclislerinin maaş ve masarıfı hazineden mezkur meclisler idare heyetlerine tahakkuku aranılmaksızın tahsisat itibariyle tediye olunacak ise de devre-i hesabiyesi nihayetinde idare heyeti sarfiyatının hazinece müttehaz-ı numuneye tevfikan hesab-ı katisini tanzim ve meclisin heyet-i umumiyesine tasdik ettirip umumi hesab-ı kat’iye ilave edilmek üzere hazineye irsal eyleyecektir.

Madde (33) Vezneye havale olunan bir emr-i i’tânın hata-yı maddîyi şamil olduğunu veya kendisine tebliğ olunan havalenamelere göre tahsisatın adem-i kifayesini veyahut matuf olduğu fusûl veya mevâd itibariyle bir sehiv mevcut bulunduğunu gören bir muhasib emr-i tediyeyi tehir eder. Masrafın matuf olduğu fusûle mutabakatı keyfiyetinde divan ısrar eder ise bundan dolayı tehir olunan tediyat hakkında divanın kararına tevfik muamele eder.

Madde (34) Bazı umur-u mühimme ve müsta’celenin teshil-i icrası için işbu umurun temşitiyle mükellef memurin-i mahsusaya yekünü yüz bin kuruşu tecavüz etmemek ve iki ay zarfında evrak-ı müsbitesini muhasib-i mesulune ibraz eylemek şartıyla tahsisat-ı muayyenesine mahsuben alelhisab akçe i’tâ olunabilir. Bu suretle verilecek avans miktarında tahsisat-ı masrafın taalluk ettiği fasıl ve madde yekününden mevkuf tutulur. İşbu memurine bir kerre alelhisab akçe verildikten sonra ikinci defa alelhisab akçe verilmesi evvelki akçeden henüz hesabı verilmemiş kısım ile yeni verilecek alelhisab mecmuunun yüzbin kuruşu tecavüz etmemesine mütevakkıftır. Mamafih ahval-i istisnaiye ilcaatıyla ve maliye nazırı tarafından mümzâ ayrı bir kararname sadır olmak şartıyla mezkur alelhisab akçenin hadd-i azamisi yüz bin kuruştan fazla olarak tayin edilebilir. Otuzikinci maddedeki mutemedler hakkındaki ahkam işbu memurin hakkında da aynen cari olacaktır.

Madde (35) Bir sene-i maliyeye müteallik olup sene-i âtiye nisanının ğayesine kadar emr-i i’tâya iktiran edip de müddet-i mezkure nihayetine kadar ashab-ı matlube tediye edilemeyen masarıf mahsusen açılacak bir emanet hesabına nakledilir ve ashab-ı hukukun müracaatı üzerine madde-i âtiyede muayyen vadenin inkızasına kadar her ne vakit müracaat ederler ise matlubları mecburi’t-tediyedir.

Madde (36) Müteallik oldukları bütçenin küşadı senesini takip eden senenin martı ibtidasından itibaren bilâmazeret beş sene zarfında ashab-ı matlub tarafından bâistid’âname talep olunmayan kâffe-i düyûn mürur-u zamana uğrar ve devlet menfaatine olarak suret-i kat’iyede hükümden sakıt olur. Ancak kuponların ve kur’a isabet eden senedatın tediyesinde mürur-u zaman müddeti her bir istikrazın akdine me’zuniyeti havi kavanin ve mukavelata tabidir.

Madde (37) Otuzbeşinci madde mucibince emanet hesabına nakledilmiş olan düyûndan madde-i sabıka vecihle mürur-u zamanı uğrayanlar hasılat-ı müteferrikaya îrâd kaydolunur.

Beşinci Fasıl

Bütçenin Kat’ ve Tesviye-yi Hesabı

Madde (38) Her nazır birisine bütçesine ait masarıfının hesab-ı katiyesini iki nüsha olarak bittanzim nihayet devre-i hesabiyenin kapandığı seneyi vely’ eden senenin ağustosu ğayesine kadar maliye nezaretine irsal eyler. Maliye nazırı bunun bir nüshasını bilâte’hir divan-ı muhasebata tebliğ eder.

Madde (39) İşbu hesabat nesk-i vahid üzere bütçenin fasılları itibariyle tertip edilip her fasılda:

Evvelen, verilen tahsisat

Sâniyen, hükümetin tahakkuk eden divanı

Sâlisen, masarıf-ı mütehakkıkadan tediye edilen ve tediye edimeyip suret-i mahsusada açılacak emanet hesabına nakledilen miktarları ayrı ayrı gösterilmek üzere emr-i i’tâya iktiran eden mebaliğ

Râbian, tamamen veya kısmen iptal edilecek tahsisatın miktarı beyan ve irâe edilir.

Madde (40) Maliye nazırı dahi sene-i maliye-i varidat ve masarıf hesab-ı katî-i umumisini tanzim ederek devre-i hesabiyenin kapandığı seneyi vely’ eden sene kanunuevvelinin ğayesinden evvel meclis-i a’yân ve mebusana ve divan-ı muhasebata tevdi’ eder.

Madde (41) Bu hesab-ı varidat nokta-i nazarından bütçenin aksam ve fusûl ve mevâdına mütenazıran:

Evvelen, varidat-ı umumiyenin muhammenatını

Sâniyen, tahakkukatını

Sâlisen, tahsilatını

Râbian, bekâyâsını

Muhtevi bulunduğu gibi masarıf nokta-i nazarından dahi her nezarat için :

Evvelen, verilen tahsisat

Sâniyen, hükümetin tahakkuk eden düyûnu,

Sâlisen, tediye edilen ve  tediye edilmeyip emanet hesabına nakledilen miktarları ayrı ayrı gösterilmek üzere emr-i i’tâya iktiran eden mebaliğ

Râbian, tamamen veya kısmen iptal edilen tahsisat yekün-ü umumisini irâe eyler

Bundan başka işbu hesabat:

Evvelen, edvar-ı hesabiye-i sabıka bekâyâsından vuku’ bulan tahsilatın nev-i varidat itibariyle müfredatını

Sâniyen, otuzbeşinci maddede muayyen emanet hesabının yekünen bulunduğu hali mübin birer cedvel rabtolunur.

Madde (42) Bütçenin kat-ı hesabı devre-i hesabiyenin kapandığı seneyi vely’ eden senenin kanunuevveli ğayesinden evvel bir kanun-u mahsus ile meclis-i mebusanın nazar-ı tasdikine arz olunur. Esbab-ı mucibeyi de muhtevi olacak olan işbu kanun layihasını tetkik için meclis-i mebusana varidat ve masarıf muhasebe-i kat’iye-i umumiyesiyle nazar-ı hesabatı da tevdi’ olunur.

Madde (43) Nüzzar, hesaplarının gerek varidat gerek masarıf cihetinden muhasipler hesabatıyla mutabakatı devre-i hesabiyenin kapandığı seneyi vely’ eden ikinci senenin nihayet-i ağustosu ibtidasında divan-ı muhasebat tarafından meclis-i a’yân ve mebusana verilmesi için icap eden umumi beyannameler ile teyid olunur.

İkinci Kısım

Muhasipler

Birinci Fasıl

Nakde Vâzı’ül-Yed Bulunan Muhasipler

Madde (44) Her muhasibin yalınız bir veznesi olacaktır. Her ne nam ile olur ise olsun yed-i memuriyetine tevdi’ olunan bilcümle nukûdu o veznede hıfz edecektir.

Madde (45) Muhasip, bu vezneye mevzu’ nukûddan mesuldür. Sirkat veya kuvve-i mücbire tesiriyle ziya’ vukûu ve bunlarda sun’ ve taksiri bulunmadığının usûlen tahkikat-ı mukteziye ile tebeyyünü halinde tarafından vukû’ bulacak ibra-yı zimmet talebi üzerine encümen-i müşavere-i maliyenin re’yiyle maliye nazırı tarafından ittihaz-ı karar edilir.

Madde (46) Kabz ettikleri her nev’ varidat ve emanât mukabilinde muhasipler derhal koçanlı bir ilmühaber i’tâsıyla mükelleftir.

Madde (47) Sıfat-ı resmiye ve salahiyet ve mezuniyet-i kanuniyesi olmayanlardan her kim hodbehod emval-i emiriyenin tahsil veya idaresine kıyam eder veyahud hazine-i devlet namına akçe kabz ve tediye eyler ise hukuk-u şahsiyenin istirdadine halel gelmemek üzere salahiyet ve mezuniyet haricinde sıfat-ı resmiyeyi takınanlar hakkında kanun-u cezanın madde-i mahsusasında muayyen cezalarla mücazat olunur ve muhasib-i mesullerin tabi’ olduğu ahkama tabi’ tutulur.

Madde (48) Muhasiplerden talep olunacak teminat nizamat-ı mahsusa ile tayin edilecektir.

Madde (49) Her muhasip kendi zaman-ı idaresi muamelatından mesul ve divan-ı muhasebata evrak-ı müsiteye müstenid idare-i hesabı ibraz etmekle mükelleftir. İdare-i hesabı bir muhasibin eğer vazife-i memuriyetinden bütün bir sene kalmış ise mart ibtidasından şubat nihayetine değin îfâ edildiği muamelatın kâffesini eğer bir seneden noksan kalmış ise müddet-i memuriyetinden îfâ edidiği muamelatı ihtiva eyler. Bütçeye taalluku olmayan muamelat dahi idare-i hesabına dahil olur.

Madde (50) Muhasiplerin hesapları her sene şubatı nihayetinde veya memuriyetlerinin hitamı tarihinde kat’ olunur

Madde (51) İdare hesabı devre-i hesabiye nihayetinde verilir. Bunda bütçeye müteferri’ muamelat müddet-i mütemmimeye ait kısmı tefrik edilmek üzere devre-i hesabiye itibariyle ve bütçeye taalluku olmayan muamelat sene-i maliye itibariyle gösterilir.

Madde (52) Muhasiper uhdesine idareten veya hükmen tahakkuk eden şu zimem vukuu tarihinden itibaren hükümetin menfaatine olarak faiz-i nizamiye tabidir. Muhasip, veznedar, sandık emini, tahsildar, anbara memuru gibi emval-i emiriyeye vâzı’ulyed olan memurinden kırkbeşinci madde gösterilen esbab-ı mücbire müstesa olarak zimmetlerine mal-ı miri geçirdikleri icra olunacak tahkikat ile sabit olanlar bir daha hizmet-i maliyede istihdam olunmamak üzere azl ve haklarında başkaca takibat-ı kanuniye icra olunur.

Madde (53) Zimemin tasfiye ve takriri tahsil için takibatı icra edecek olan maliye nazırına aittir.

Madde (54) Zimemin kısmen ve tamamen afvı encümen-i müşavere-i maliyenin re’yi ba’delistihsal maliye nazırı tarafından vuku bulacak teklif üzerine meclis-i vükela kararıyla bairade-i seniyye caiz olabilir. Fazla ve mükerrer sarfiyet veya noksan tahsilatından dolayı tazminatla mahkum olan muhasipler ba’deltazmin ashab-ı divana karşı hazinenin hukuk ve salahiyetini ihraz ederler.

İkinci Fasıl

Ayniyat Muhasipleri

Madde (55) Devlete ait anbar tersane fabrika vesair müessesatın her birinde mevcut ve kabil-i istimal ayniyatın muhafaza ve muhasebesiyle mükellef bir memur-u mesul bulunacaktır.

Madde (56) Teftiş memurları marifetiyle sene zarfında icra edilecek yoklamalara halel gelmemek şartıyla her sene nihayetinde müessesat-ı emiriyenin her birinde mevcut ayniyatın bir defteri sebt ve tanzim edilir.

Madde (57) Ayniyat muhasiplerinin hesabatı sene ibtidasındaki mevcut defteri ve ithalat ve ihracat evrak-ı müsbetesi üzerine tanzim ve tetkik olunur. İşbi evrak-ı müsbetenin enva’ı nizamat-ı mahsusa ile ta’yin olunacaktır.

Madde (58) İşbu kanunun kırkyedi, kırksekiz, elli, elliiki, elliüç, ellidördüncü maddeleri ahkamı ayniyat muhasipleri hakkında da caridir.

Madde (59) Her nezarat veya devair-i umumiyede mevcut olup devlete ait bulunan demirbaş eşyanın bir defteri tanzim ve bir sureti divan-ı muhasebata tebliğ olunur.

Üçüncü Kısım

Ahkam-ı Umumiye

Madde (60) Balada münderic ahkama muhalif olup akdemce akdedilen mukavelattan münbais ve kanun kuvvetini haiz bulunan istisnaat-ı mukavelat-ı mezkurenin inkıza-yı vadelerine değin mer’iyyül-icradır .

Madde (61) Varidatın tahakkuk ve tahsiline ve masarıfın tahakkuk ve i’ta emriyle tediyesine müteallik muamelat ve evrak maliye nazırının teklifi ve şura-yı devlet kararıyla bairade-i seniyye vaz’edilecek nizamat ile tayin olunur ve amir-i i’ta namına tutulacak olan kuyudun eşkal ve envaına ait kavaid maliye nazırı tarafından tanzim olunacak talimat ile tayin olunur

Madde (62) Evvelen i’ta emirlerinin istinad edeceği evrak-ı müsbitenin cedvel-i esamisini ihzar etmek saniyen işbu kanunun icrasını temin emrinde yapılacak nizamata ve bu nizamata ait kavaid-i hesabiyeyi mutazammın talimatta icrasına atiyen lüzum görülecek tadilat hakkında i’ta-yı re’y eylemek üzere bir encümen-i müşavere-i maliye teşkil olunacaktır.

Madde (63) Encümen-i müşavere-i maliye divan-ı muhasebattan iki aza ile bilumum nezaretler muhasebe müdürlerinden ve maliye nezareti muhasebe-i umumiye müdir-i umumisinden mürekkep olup maliye nazırının veya tevkil edeceği zatın riyaseti tahtında içtima eden işbu kanunun 45 ve 54 üncü maddeleri ahkamınca def-i mesuliyet ve afv-ı zimmet istid’aları üzerine encümen-i mezkurun re’yi alınmak mecburidir.

Madde (64) İşbu kanuna muhalif olan ahkam-ı kadimenin kaffesi mefsuhdur.

Madde (65) İşbu kanun 328 senesi ibtidasından itibaren mer’i olacaktır.

Madde (66) İşbu kanunun icrasına maliye nazırı memurdur.

Maliye Nazırı               Sadrıazam

Nail                              Said

Meclis-i umuminin küşadında kanuniyeti teklif olunmak üzere işbu kanunun mevad-ı muaddelesinin muvakkaten mevki’-i icraya vaz’ını irade ederim. Fi 9 Rebiülevvel Sene 330 ve fi 14 Şubat Sene 1327

Mehmet Reşad

{Sayfa 14 - Son Sayfa küçük tablo}

Hata ve Savab Cedveli

Sahife	Satır	Hata	Savab
6	5	tasdik	tefrik
10	1	ve bundan	düyundan
12	16	tahsilat	sarfiyat

 

Güncelleme Tarihi: 28 Aralık 2021, 12:08