İlave Tediye Hesaplamasında Yıl İçindeki Çalışma Süreleri Dikkate Alınmalıdır

İlave tediyenin hesaplanması sırasında işçilerin ilave tediye ödenme tarihinden sonra işe başlaması veya diğer ilave tediye ödemesi yapılmadan ücretsiz izne ayrılması,askere gitmesi gibi durumlarda ilave tediyenin nasıl hesaplanacağı kurumlar arasında tereddütlere neden olmaktadır.Bazı kurumlarda İlave tediye ödenme tarihinde ücretsiz izinde olan işçilere ilave tediye ödemesi yapılmamakta ve işçiler mağdur edilmektedir.

Öncelikle şunu belirtmemiz gerekir ki ilave tediyeler işçilere ilgili yılda işçinin yıl boyunca iş sözleşmesi kapsamında sürekli çalışacağı kabul edilerek peşin olarak ödenmektedir.

Daha önceki yıllarda verilmiş olan Sayıştay Başkanlığının Genel Kurul Kararında da ilgili durum "Kanunun kabul ettiği bu ilkeler uyarınca, işçinin, ödemelerin ilişkin bulunduğu yıla ait hizmet süreleri toplamının behemahal dikkate alınması ve ilâve tediyelerin hizmet süreleri ile orantılı şekilde hesaplanıp ödenmesi zorunluluğu bulunduğundan, ilâve tediye taksitlerinden bir ya da birkaçının ödenmesinden sonra işe girmenin veya taksitlerden bir bölümünün ödenmesinden önce işten ayrılmanın, ilâve tediyeye hak kazanma açısından işçiyi olumsuz yönde etkilememesi gerekir." şeklinde açıklanmıştır.

Bu nedenle ilave tediye ödenme tarihlerinde işçilerin ücretsiz izinde olması ilave tediye ödenmesine engel olmamakta ancak çalışılan sürelere göre işçiye daha az ilave tediye ödemesi yapılması sonucunu doğurmaktadır.

Ocak ayında 20 gün çalıştıktan sonra 20 gün ücretsiz izin alan ve 10 şubatta tekrardan göreve başlayacak olan bir işçinin izinli olduğu dönemde 25 ocakta ilave tediye ödemesi yapılması gerektiğinde işçinin 4 taksitle ödenen ilave tediye ödemesinin 13 günlük kısmına denk gelen çalışma günlerine göre orantı kurularak ilave tediye alması sağlanmalıdır.

İlave Tediyelerin Ödenmesine İlişkin 10.1. 04.04.1985 Tarih ve 4492/1 Sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı

28.04.1985 tarih ve 18738 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 04.04.1985 tarih ve 4492/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararında ilâve tediye taksitlerinden bir ya da birkaçının ödenmesinden sonra işe girme veya taksitlerden bir bölümünün ödenmesinden önce işten ayrılma durumlarında ilâve tediyelerin nasıl hesaplanması gerektiğine ilişkin olarak şu hükümler yer almaktadır; "...6772 sayılı Kanun kapsamına giren işçilere, ilâve tediyelerin ilişkin bulunduğu yıla ait hizmet süreleriyle mütenasip şekilde ve en çok 52 günlük ücretleri miktarında hesaplanacak ilâve tediyelerinin Bakanlar Kurulunca saptanan tarihlerde ödenmesi gerekmektedir.

Kanunun kabul ettiği bu ilkeler uyarınca, işçinin, ödemelerin ilişkin bulunduğu yıla ait hizmet süreleri toplamının behemahal dikkate alınması ve ilâve tediyelerin hizmet süreleri ile orantılı şekilde hesaplanıp ödenmesi zorunluluğu bulunduğundan, ilâve tediye taksitlerinden bir ya da birkaçının ödenmesinden sonra işe girmenin veya taksitlerden bir bölümünün ödenmesinden önce işten ayrılmanın, ilâve tediyeye hak kazanma açısından işçiyi olumsuz yönde etkilememesi gerekir.

Hal böyle olunca, ilâve tediyelerin ilişkin bulunduğu yıl içinde herhangi bir tarihte işe giren işçinin yıl sonuna kadar çalışacağı varsayımı ile bulunacak hizmet süresinin esas alınması ve bir tam yıl (365 gün) çalışan işçiye 52 günlük ücreti tutarında ödemede bulunulacağından, yukarıda belirtilen biçimde hizmet süresi saptanan işçiye kaç günlük ücreti tutarında ilâve tediye yapılacağının orantı yoluyla hesaplanıp ödenmesi icabetmektedir. Eğer, bu işçi yılın bitiminden önce işten ayrılacak olursa, işe giriş tarihi ile ayrılış tarihi arasındaki hizmet süresine göre yeniden bir değerlendirme yapılması ve yukarıda açıklanan yönteme göre yapılacak hesaplama sonunda ileride ödenecek ilâve tediye taksitlerinden bir alacağı ortaya çıkarsa bu alacağının verilmesi, işten ayrıldığı tarihe nazaran fazla ödeme yapıldıysa, bu miktarın geri alınmaması gerekmektedir."