Mesleği ile ilgili olmayan üst öğrenimden mezun olanların zam tazminat farkı
teknik hizmetler sınıfına ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenlere önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranlarının ödenmesi gerektiği, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirenlerin ise kariyerleri (mesleki üst öğrenimleri) esas alınarak zam ve tazminat ödeneceği sonucuna ulaşılmaktadır. öngörülen Bu itibarla, 657 sayılı Kanuna tabi ekonomist kadrosunda görev yapmakta olan ilgilinin bitirdiği sosyoloji bölümünün mesleki bir üst öğrenim olmaması sebebiyle sosyolog kadrosu için zam ve tazminatlardan yararlanmasının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü Sayı: E-53773008-622.02-3795735
Konu: THS'de Görev Yapıp Mesleği ile İlgili Olmayan Bir Bölümü Bitirenlere Ödenecek Zam ve Tazminatlar
………. BELEDİYE BAŞKANLIĞINA İlgi: 24.05.2022 tarihli ve 49350717-929-53779 sayılı yazı. 06/06/2022 Kurumunuzda 657 sayılı Kanuna tabi ekonomist kadrosunda görev yapmakta olan memurun sosyoloji bölümünü bitirip diplomasını Kurumunuza ibraz etmesi halinde sosyolog kadrosu için öngörülen zam ve tazminatların ödenip ödenemeyeceği hakkında ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Tesis edilen sınıflar" başlıklı 36 ncı maddesinde, "... Bu Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog, hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager, matematikçi, istatistikçi, yöneylemci (Hareket araştırmacısı), matematiksel iktisatcı, ekonomici ve benzeri ile teknik öğretmen okullarından mezun olup da, öğretmenlik mesleği dışında teknik hizmetlerde çalışanlar, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden mezun şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek Bölge Plancısı, 3437 ve 9/5/1969 tarih 1177 sayılı Kanunlara göre tütün eksperi yetiştirilenler ile müskirat ve çay eksperleri, fen memuru, yüksek tekniker, tekniker teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip olup, en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Hizmetler sınıfını teşkil eder...” hükmü ile "Zam ve Tazminatlar" başlıklı 152 nci maddesinde, “…Ancak, Teknik Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenler için önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranları esas alınır…” hükmü yer almaktadır.
Öte yandan 10/12/2010 tarihli ve 27781 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 27/9/2010 tarihli ve 2010/1092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sosyolog unvanı 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının Teknik Hizmetler Sınıfı başlıklı II numaralı bendi kapsamına alınmıştır. Diğer taraftan 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, “Kurumların teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarına ait kadrolarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirenlere, cetvellerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere, kariyerleri (mesleki üst öğrenimleri) esas alınarak zam ve tazminat ödenir. Kadroları teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarından bir kadroya atanılamayacak herhangi bir üst öğrenimi bitirenlere ise bitirdikleri üst öğrenimden dolayı zam ve tazminat ödenmez.” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, 160 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde ise, “... 3- Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde de belirtildiği üzere, kadroları teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarında bulunan personelden, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirerek, diploma veya çıkış belgelerini kurumlarına ibraz edenlere, intibak işlemlerinin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, belgelerin kuruma ibrazını takip eden ay başından geçerli olmak üzere, ita amirlerinden alınacak ödeme onayı ile, cetvellerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere bitirilen aynı sınıfla ilgili mesleki üst öğrenimin karşılığı olan zam ve tazminatlar ödenecek, bunlar için ayrıca yıl içinde kontrol işlemi yapılmayacaktır. Sağlık ve teknik hizmetler sınıflarında yer alan personelin bitirdiği üst öğrenimin mesleki bir üst öğrenim olup olmadığı hususu, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 43 üncü maddesinin (b) bendi uyarınca alınan Yükseköğretim Kurulu kararlarına istinaden tespit edilecektir...” açıklamasına yer verilmiştir.
Yine, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinde; "…r) Ön Lisans: Ortaöğretim yeterliliklerine dayalı, en az iki yıllık bir programı kapsayan nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan veya lisans öğretiminin ilk kademesini teşkil eden bir yükseköğretimdir. s) Lisans: Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarı yıllık bir programı kapsayan bir yükseköğretimdir…" hükmü yer almaktadır. Personelin bitirdiği üst öğrenimin mesleki bir üst öğrenim olup olmadığı hususuna ilişkin olarak uygulama ise Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşleri çerçevesinde yürütülmekteydi. Mülga Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü 16/1/2017 tarihli ve 632 sayılı yazısında; Teknik Hizmetler Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelin söz konusu hizmet sınıflarına atanabilecek herhangi bir mesleki üst öğrenimi bitirmeleri halinde, kariyerleri için öngörülen zam ve tazminatların ödenmesinde, bitirilen üst öğrenimin "mevcut mesleki öğrenimin program ve bölüm bazında devamı mahiyetinde bir üst öğrenim olması", "kurumun görev alanıyla ilgili olması" veya "kadro göreviyle ilgili olması" gibi şartlar öngörülmediğini, sadece "bulunulan hizmet sınıfında atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirmiş olma" şartının yeterli olduğu ifade edilmiştir.
(Mülga) Devlet Personel Başkanlığının 20/1/2017 tarihli ve 31292642-109.0-E.424 sayılı görüş yazısında ise, “Bakanlığınızda fizikçi unvanlı kadroda görev yapan ve bilahare Ahmet Yesevi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olan ilgilinin, lisans öğrenimi sonucu fizikçi unvanını alması, bitirdiği endüstri mühendisliği bölümünün de lisans eğitimi veren bir yükseköğretim olması ve kişinin mühendis kadrosunda bulunmaması sebebiyle, mühendis unvanı için belirlenen zam ve tazminatlardan yararlanamayacağı mütalaa edilmektedir.” denilmektedir. Ancak, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 17/6/2021 tarihli ve E:2020/1618, K:2021/1245 sayılı Kararında, “657 sayılı Kanun'un 152. maddesi uyarınca yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin 17/04/2006 tarih ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın yukarıda metnine yer verilen 4. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde, teknik hizmetler sınıfında görev yapanlara ödenecek zam ve tazminatlarda kariyerlerinin esas alınması için gereken şartın ‘bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirmek’ olduğu görülmektedir. Bu durumda, Danıştay Onbirinci Dairesinin bozma kararı üzerine Mahkemece verilen ara kararına Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ve Üniversitelerarası Kurulca verilen cevapta, davacının mezunu olduğu lisans programının, mesleği ile ilgili bir üst öğrenim olduğu belirtilmişse de, davacının mezuniyetinin dava konusu işlem tarihi itibarıyla denkliğinin sağlanmadığı, dolayısıyla yukarıda anılan Bakanlar Kurulu Kararının 4/1-(e) maddesi uyarınca kariyeri esas alınarak mühendislere ödenen zam ve tazminatlardan yararlanmasının mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” denilmiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm, karar ve açıklamaların birlikte değerlendirilmesinden, teknik hizmetler sınıfına ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenlere önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranlarının ödenmesi gerektiği, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirenlerin ise kariyerleri (mesleki üst öğrenimleri) esas alınarak zam ve tazminat ödeneceği sonucuna ulaşılmaktadır. öngörülen Bu itibarla, 657 sayılı Kanuna tabi ekonomist kadrosunda görev yapmakta olan ilgilinin bitirdiği sosyoloji bölümünün mesleki bir üst öğrenim olmaması sebebiyle sosyolog kadrosu için zam ve tazminatlardan yararlanmasının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir. Bilgilerini rica ederim. ………… Bakan a. Genel Müdür
