Memur hakkında disiplin soruşturması açılması istemiyle Ombudsman'a başvurulabilir mi? 

Başvuran;  çocuğunun intihar etmesinde ihmali bulunan öğretmen  hakkında aylıktan kesme cezası teklif edilmesine rağmen ilçe milli eğitim müdürü tarafından hiç disiplin cezası verilmediğini, ........ ’nün terör örgütü mensubu olması nedeniyle devlet memurluğundan çıkarıldığını ve ona disiplin cezası vermeyen kişinin de onunla aynı ideolojik görüşe sahip olduğunu belirterek ilgili hakkında soruşturma açılmasını talep etmiştir.

KDK, ilgilinin soruşturma açılmasını talebiyle yaptığı başvuruyu ve buna neden olan olayları inceleyerek karara bağladı. 

T.C.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

(OMBUDSMANLIK)

SAYI                  :2022/12817-S.22.19634

BAŞVURU NO  :2022/7883

KARAR TARİHİ :05/10/2022

RET KARARI

BAŞVURAN :

BAŞVURUYA KONU İDARE : DERİK KAYMAKAMLIĞI

BAŞVURUNUN KONUSU : Soruşturma açılması talebi hakkındadır.

BAŞVURU TARİHİ : 01/06/2022

BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

Başvuran ’nin Mardin Derik Cumhuriyet Ortaokulu 8. sınıf öğrencisi iken o dönemki İlçe Milli Eğitim müdür yardımcısı . ’nün ağır ihmali nedeni ile 25/03/2019 tarihinde intihar ettiğini, İlçe Milli Eğitim Müdürü . ’nın ilçe müdür yardımcısını kayırarak teklif edilen bütün cezaları kaldırdığını, . ’nün Pkk ve Kck üyesi çıktığı için meslekten atıldığını, onun cezasını ortadan kaldıran ve onu koruyan İlçe Müdürü . ’nın da aynı ideolojik görüşte olduğunu belirterek ilgili hakkında soruşturma açılmasını talep etmektedir.

İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

Mardin İl Milli eğitim Müdürlüğü tarafından gönderilen 15/06/2022 tarih ve sayılı cevabi yazısında özetle; |. hakkında aylıktan kesme cezası teklif edildiği ancak o dönemin İlçe Milli Eğitim Müdürü tarafından savunmanın yeterli görülmesinden dolayı ceza verilmediği belirtilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,

6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,

Devlet Memurları Kanununun

Disiplin amiri ve disiplin cezaları başlıklı 124 üncü maddede “Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 125 inci maddede sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir”

Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller başlıklı 125 inci maddesinde; “Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.”

Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliğinin Disiplin soruşturması başlıklı 28 inci maddesinde; (1)

Disiplin cezası verilebilmesi için memur hakkında soruşturma açılması zorunludur. Soruşturma yapılmadan disiplin cezası verilemez.

Disiplin soruşturması, memurlar arasından görevlendirilen muhakkik ya da teftiş, denetim ve soruşturma yapmakla görevli memurlar eliyle yapılır. Disiplin soruşturmasında birden fazla memur birlikte görevlendirilebilir.

Disiplin soruşturmasında muhakkik görevlendirilmesi hâlinde muhakkik, hakkında soruşturma yapacağı memurdan hiyerarşik olarak alt seviyede olamaz.”

İşleme konulmayacak ihbar ve şikâyetler başlıklı 38 inci maddesinde (1) Devlet memuru hakkında;

Belirli bir konuyu içermeyen veya somut delile dayanmayan,

Başvuru sahibinin adı, soyadı, imzası ve adresi bulunmayan,

Daha önceden şikâyet konusu yapılıp sonuçlanan hususlarda yeni delil içermeyen,

ç) Akıl hastalığı sebebiyle vesayet altına alınanlar veya henüz vesayet altına alınmamış olmakla birlikte bu hastalığa dûçar oldukları sağlık kurulu raporu ile belirlenenlerce verilmiş olan, ihbar ve şikâyetler işleme konulmaz.

(2) Birinci fıkranın (b) bendinde yazılı şartları taşımayan ihbar ve şikâyetlerin somut delillere dayanması durumunda konu hakkında disiplin soruşturmasına başlanır.

düzenlemelerine yer verilmiştir.

KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ

Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde hazırlanan Ret Karar Önerisi, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

Başvuran, çocuğunun intihar etmesinde ihmali bulunan öğretmen . hakkında aylıktan kesme cezası teklif edilmesine rağmen ilçe milli eğitim müdürü tarafından hiç disiplin cezası verilmediğini, |. ’nün terör örgütü mensubu olması nedeniyle devlet memurluğundan çıkarıldığını ve ona disiplin cezası vermeyen kişinin de onunla aynı ideolojik görüşe sahip olduğunu belirterek ilgili hakkında soruşturma açılmasını talep etmektedir.

Okul öğretmenlerinden olan . ’nin dersi olduğu sırada işinin olması nedeniyle çocuklara ödev verip izin alarak okuldan ayrıldığı, Okul Müdür Yardımcısı olan . ’nün de mazeretsiz okulda bulunmadığı bu nedenle boş derse girmediği başvuranın oğlu ile bir öğrenci arasında tartışma çıktığı, akabinde öğrencinin sınıfının değiştirilmesine karar verildiği, öğrencinin buna itiraz ettiği ancak itirazının kabul edilmediği, bunun üzerine diğer teneffüste müdür yardımcısının odasından kendini atmak suretiyle intihar ettiği anlaşılmıştır. Öğretmenler hakkında disiplin soruşturması açıldığı ve |. hakkında da aylıktan kesme cezası verildiği, savunmasında okulda olmadığını belirtmesi ve aksinin de ispat edilmemesi nedeni ile savunması yeterli bulunarak ilçe milli eğitim müdürü tarafından da savunması yeterli görülerek ceza verilmediği anlaşılmıştır. Bunun üzerine İlçe Milli Eğitim Müdürü hakkında soruşturma açılarak |. hakkında önerilen disiplin cezası olmasına rağmen hiçbir ceza vermemesi nedeni ile Devlet Memurları Kanununun 125/A-a maddesine göre verilen görev ve ödevlerin tam ve zamanında yapılmasında (...) kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak fiiline uygun davrandığı öngörülerek “uyarma” cezası verildiği anlaşılmıştır.

Evraktaki düzeltmenin memurun işine yaraması düzeltmeyi onun yaptığına delil teşkil eder mi? Evraktaki düzeltmenin memurun işine yaraması düzeltmeyi onun yaptığına delil teşkil eder mi?

Diğer taraftan nün de 20/11/2020 tarihinde “kendisine ait GSM telefonu üzerinden whatsApp uygulamasında halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve devletin egemenlik alametlerine, organlarını aşağılama içeren paylaşımlarda bulunduğu gerekçesiyle “Devlet Memurluğundan Çıkarma” cezası verildiği anlaşılmıştır.

Ayrıca başvuranın idare aleyhine tam yargı davası açtığı, Mardin 2. İdare Mahkemesinde E. / sayılı karada öğrencinin intihar etmesi ile ilgili öğretmenlerin davranışları arasında illiyet bağı olmadığı ayrıca idarenin kusurlu sorumluluğunun da bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddedildiği görülmüştür.

İlgili olaylar değerlendirildiğinde soruşturmaya konu olan olayın olduğu sırada |. ’nün okulda bulunmadığının anlaşılması nedeni ile ilçe milli eğitim müdürü tarafından disiplin cezası verilmediği görülmüş olup, başvuranın olayın olduğu saatlerde okulda bulunmaması nedeniyle de sorumluluğuna gidilemeyeceğinin düşünülmesinde isabetsizlik olmayacağı değerlendirilmiştir. Bu nedenle ilçe milli eğitim müdürünün |. ’ yü korumak amacıyla ceza vermediği sonucuna ulaşmanın dosyadaki verilerle mümkün olmadığı böyle bir kanaate ulaşmanın orantısızlık teşkil edeceği sonucuna ulaşılmıştır.

Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliğinin 38 inci maddesinde ihbar ve şikayetlerin işleme alınması için somut delile dayanması gerektiği belirtilmiş olup, önerilen disiplin cezasının verilmemiş olması disiplin cezası verilmeyen kişi ile benzer ideolojik görüşe sahip olunacağına dair somut bir veri sunmadığı için ilgili hakkında soruşturma açılması söz konusu yönetmelik hükmüne aykırılık teşkil edeceği değerlendirilmiştir.

Netice olarak, ilçe milli eğitim müdürü hakkında iddia edilen isnatlar bakımından somut delile rastlanmadığı için ilgili hakkında soruşturma açılmamasında mevzuata aykırılık saptanmamıştır.

İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; başvuru kapsamında Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde ve gerekçeli cevap verildiği görülmüştür.

HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Mardin İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.

KARAR

Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE,

Kararın BAŞVURAN ile MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi tarafından karar verildi.

Şeref MALKOÇ

Kamu Başdenetçisi

Editör: TE Bilisim