Ön ödeme avans işlemlerinin zamanında mahsup edilmemesinde faiz hesaplama 

Zamanında mahsup edilmeyen avans ve kredilerde faiz alınması gerektiği hususunda sayıştay başkanlığı kararı yazımız ekinde yer almaktadır.

Kamu İdaresi TürüYüksek Öğretim Kurumları
Yılı2013
Dairesi2
Karar No35273
İlam No70
Tutanak Tarihi9.12.2014
Kararın KonusuÇeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar

Avans ve kredi açılmasında mahsup sürelerine uyulmamasına rağmen faiz uygulanmaması.



Avans ve kredi açılmasında mahsup sürelerine uyulmadığı ve faiz yaptırımının uygulanmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun ‘Ön Ödeme’ başlıklı 35 inci maddesinde;

Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek suretiyle ön ödeme yapılabilir. Verilecek avansın üst sınırları merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin ‘Ön Ödemelerde Mahsup Süresi ve Sorumluluk’ başlıklı 11 inci maddesinde;

“Her mutemet ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgili kanunlarında ayrıca belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde ise üç ay içinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade ederek hesabını kapatmakla yükümlüdür. Bakanlık, zorunlu hallerde mahsup süresini ayrıca belirlemeye yetkilidir. Mahsup süresi, avansın verildiği veya kredinin açıldığı güne, son ayda tekabül eden günün mesai saati bitiminde; sürenin bittiği ayda avansın verildiği veya kredinin açıldığı güne tekabül eden bir gün yok ise, süre o ayın son gününün mesai saati bitiminde sona erer.

…

Mutemet, işin tamamlanmasından sonra, yukarıdaki bir ve üç aylık sürelerin bitimini beklemeden, son harcama tarihini takip eden üç iş günü içinde ön ödeme artığını iade etmek ve süresinde mahsubunu yaparak hesabını kapatmak zorundadır.

...

Mutemetlerce süresi içinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Kanunen geçerli bir mazereti olmaksızın avanslarını süresinde mahsup etmeyen mutemetler hakkında, ayrıca tabi oldukları personel mevzuatının disiplin hükümlerine göre de işlem yapılır. Kurum içi veya kurum dışından görevlendirilenlere yolluk ve diğer giderleri karşılığı verilen avanslardan süresinde mahsup edilmeyenler hakkında özel kanunlarındaki hükümler uygulanır.” denilmektedir.

2007-1 sayılı Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Genel Tebliğde; belirtilen sürede mahsup edilmeyen avansların, mahsup edilmesi gereken tarihten itibaren, 6183 sayılı Kanunun değişik 51 inci maddesi hükmüne göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte, ilgili mutemetten tahsil edileceği belirtilmiştir.

Diğer taraftan, 6245 sayılı Harcırah Kanununun ‘Harcırahın Sureti Tediye ve Mahsubu’ başlıklı 59 uncu maddesinde;

“…

Daimi memuriyetle bir yere gönderilenler gidecekleri mahalle varış tarihinden ve muvakkat vazife ile gönderilenler de memuriyetleri mahalline dönüş tarihlerinden itibaren bir ay zarfında harcırah beyannamelerini, evrakı müspiteleri ile birlikte dairesi amirine tevdi ederler. Memurun kendisinden evvel veya sonra hareket eden ailesi için avans para verildiği takdirde bu bir aylık müddet, ailenin evvel gitmesi halinde memur veya hizmetlinin yeni vazifesi mahalline varış tarihinden ve sonra gitmesi hali"nde de bunların memur veya hizmetli nezdine muvasalatları tarihinden itibaren hesap olunur.

…

Alındıkları tarihten itibaren tahakkuk ettirilecek faizleri de dahil olmak üzere birinci fıkra gereğince derhal iade edilmeyen paralarla harcırahlarını avans olarak alıp da bu zimmetlerinin mahsubu için muktazi evrakı üçüncü fıkrada yazılı müddetler zarfında teslim etmeyenlerin bu borçları bu evrakı verdikleri zaman harcırah istihkakları ayrıca tahakkuk ettirilip ödenmek üzere aylık, ücret veya kabili haciz sair istihkaklarının yarısı bu borçları tamamen kapanıncaya kadar ve hüküm alınmaya hacet kalmaksızın re'sen istirdat olunmak suretiyle tahsil olunur.” denilmektedir.

Ayrıca Yüksek Öğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmeliğin ‘Mali Hükümler’ başlıklı 13 üncü maddesinde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Tezleri Projelerinin Desteklenmesine İlişkin Yönetmeliğin ‘Avans ve Mahsup İşlemleri’ başlıklı 20. maddesinde, TÜBİTAK Kaynaklarından Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ile Özel Bütçeli İdarelere Proje Karşılığı Aktarılacak Tutarların Harcanması ve TÜBİTAK Tarafından Yürütülen Dış Destekli Projelerin Harcamalarının Gerçekleştirilmesine İlişkin Esas ve Usullerin ‘Ön Ödeme ve Mahsup İşlemleri’ başlıklı 6 ncı maddesinde; belirlenen mahsup süresi sonunda kapatılmayan avans/ ön ödeme tutarları ile ilgili olarak 6183 sayılı Kanuna göre gecikme zammı oranında faiz uygulanarak ilgililerden tahsil edileceği belirtilmiştir.

Bu itibarla ……….. TL’den,

………… TL tahsil edildiğinden ilişilecek bir husus kalmadığına,

Kalan ……….. TL’den,

…….. TL’ye ilişkin olarak ………….…’nun proje ödemesinden gecikme zammına mahsuben kesilerek emanet hesaba alınmış olup bütçe hesaplarına herhangi bir gelir kaydı yapılmadığı gibi banka veya kasa hesaplarına ait herhangi bir kayıt işlemi bulunmadığı; ……… TL tutarındaki faizin ……… adına 06.02.2014 tarihli muhasebe işlem fişi ile Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı veznesine ödenerek avans kapatma işlemlerinin tamamlandığı belirtilmişse de alacağın aslı ve gecikme faizinin emanet hesaplarına alındığı, banka veya kasa hesaplarına ait herhangi bir kayıt işlemi bulunmadığı; …………… adına 17.04.2013 tarihinde ödenen ……..… TL avansın ………….. TL’sinin 21.05.2013 tarihinde kapatıldığı görülmüş olup, geriye kalan …….. TL’lik avansın …..… TL’sinin 28.04.2013 tarihi itibariyle gerçekleştiği belirtilmişse de ………….yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle giderleştirilip kalan ……… TL’lik kısmının ise 13.11.2013 tarihinde kapatıldığı, gecikme zammının ise yalnızca eksik yatırılan ….… TL için …… TL olarak hesaplanarak …………… yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile tahsil edildiği görüldüğünden, henüz tahsilatı gerçekleştirilmemiş olan ……. TL kamu zararının;

Harcama Yetkilisi …….…’e ve Gerçekleştirme Görevlisi …….…’e müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleriyle birlikte ödettirilmesine oybirliğiyle,