Görevden uzaklaştırılan memurun davası sürüyorsa göreve iade edilse bile maaş iadesi alamaz

Görevden uzaklaştırılan memurlar aynı zamanda mahkemede yargılanıyorlarsa görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılmış ve göreve iade edilmiş iseler görevden uzak kaldıkları dönemlerde alamadıkları 1/3 maaşların iade edilip edilemeyeceği kurumlar arasında tereddüt konusu olmaktadır.Mahkeme süreci devam eden ve göreve iade edilen memurun göreve iade edilmesi nedeniyle alamadığı 1/3 oranındaki maaşları alıp alamayacağı hususunu açıklamaya çalışalım.

Bilindiği üzere, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 141 inci maddesinin ikinci fıkrasında, “143 üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.” hükmüne yer verilmiş 143 üncü maddesinde ise; “Soruşturma veya yargılama sonunda yetkili mercilerce:

1. Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler;
2. Yargılamanın men’ine veya beraatına karar verilenler;
3. Hükümden evvel hakkındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar;
4. Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel olmayacak bir ceza ile olup cezası ertelenenler;

Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır.” denilmektedir. Bu hüküm gereğince; açıkta iken kesilmiş bulunan aylıklarının 1/3’ünün memurlara tekrar ödenebilmesi için maddede belirtilen şartların gerçekleşmesi gerekmektedir.

Aynı zamanda, mezkûr Kanunun 144 üncü maddesinde, "140 ve 142 nci maddelerle 143 üncü maddenin a, b, c fıkralarında yazılı olanlar hakkındaki görevden uzaklaştırma tedbiri, Devlet memurunun soruşturmaya konu olan fiillerinin, hizmetlerini devama engel olmadığı hallerde her zaman kaldırılabilir.'' hükmüne yer verilmek suretiyle maddede öngörülen koşullarda, görevinden uzaklaştırılan memurların görevlerine döndürülüp döndürülmemesi hususunda idarelere takdir yetkisi tanınmıştır.

Öte yandan; Danıştay 5 inci Dairesinin 15.02.2001 tarihli 538 Esas ve 375 nolu Kararında “...143. madde ile haklarında mahkemece cezai kovuşturma yapıldığı için görevinden uzaklaştırılan devlet memurları hakkında verilecek beraat kararının kesinleşmesi halinde görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılmasını zorunlu kılmış, ayrıca, 144’ üncü madde ile de görevden uzaklaştırma tedbirinin daha önce de kaldırılması konusunda idareye takdir yetkisi tanımıştır. Bununla birlikte, 144’ üncü madde uyarınca göreve iade edilenlerin, görevden uzakta geçirdikleri süre için aylıklarından yapılan kesintilerin ödenmesi ve bu sürenin intibaklarından değerlendirilmesi ancak, 143’ üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi ile mümkündür. Diğer bir anlatımla, haklarında verilecek beraat kararı kesinleşmeden ilgililerin görevlerine iade edilmeleri konusunda idareye takdir yetkisi verildiği halde, bu takdir yetkisinden hareketle görevlerine iade edilenlerin aylıklarından yapılan kesintilerin ödenmesi için haklarındaki beraat kararının kesinleşmesi zorunlu kılınmıştır...” şeklinde hüküm verilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve mahkeme kararına göre , yargılama süreci devam etmekte iken, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen idarenin takdir yetkisine istinaden göreve başlatılan memurlara , yargılama sürecinin devam etmesi ve kesinleşen bir yargı kararının olmaması nedeniyle, aylıklarından kesilen miktarların mahkeme sonuçlanana  ödenmesinin mümkün bulunmadığı düşünülmektedir.