Hakediş Ödemelerinde Vergi Borcu Sorgulama 

Bilindiği üzere; kamu giderlerinin finansmanı için en önemli gelir kaynağı vergilerdir. Vergilerin tahsil edilmesinde de bir takım sorunlar yaşanmaktadır. Mevzuatımıza göre de Devlete ait vergi alacakları ve bu alacaklara ait takip masrafları için  6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun hükümleri tatbik olunmaktadır.

6183 sayılı kanunun 22. Maddesi “Amme alacağı ödenmeden yapılmayacak işlemler ile işlem yapanların sorumluluklarını “ açıklamaktadır. Madde hükmüne göre 5018 sayılı kanuna tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin yapacağı her türlü ödemeler ile bunların dışında ve 4734 sayılı kanun kapsamına giren kurumların bu kanun kapsamındaki ödemeleri için Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirmeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmış ve nitekim bu yetkiye istinaden 01/08/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Seri: A Sıra No: 2 Tahsilât Genel Tebliği ile ;

• 4734 sayılı Kanun kapsamına giren kurumların bu kanun kapsamında hak sahiplerine yapacakları 2000 TL ve üzeri ödemelerde  mükelleflerden “vergi borcunun olmadığına” dair yazı istenilmektedir

Maddenin Maliye Bakanlığı’ na verdiği yetkiye istinaden "vadesi geçmiş borç" olarak değerlendirilmek üzere madde kapsamına giren amme alacakları ise;

• Tür olarak; yıllık gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim ve banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevkifatlar ve geçici vergiler ile bu vergi türlerine ait vergi ziyaı cezaları, gecikme zam ve faizleri,
• Tutar olarak; kapsama giren amme alacaklarının toplam 1000,- lirayı aşan tutarı,

şeklinde belirlenmiştir.

Getirilen zorunluluğa rağmen borcun olmadığına dair belgeyi aramaksızın işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara ikibin Türk Lirası idari para cezası verileceği 6183 sayılı kanunun ilgili maddesinde bahsedilmektedir.

Mevzuatın lafzi ile yorumlanması ile kamu idareleri 2.000 TL’ yi aşan ödemeleri için mükelleflerden vergi borcu yoktur yazısı istemek zorundadır ve mükellefin vergi borcu 1.000 TL yi aşmıyorsa borcun bulunmadığı kabul edilerek gerekli ödeme/işlemler yapılmalıdır. Bu belgelerin tanzim edildiği tarihten itibaren 15 gün süre ile geçerli kabul edileceği de Tahsilat Genel Tebliğinde yer almaktadır.  Yine burada 2.000 TL’nin  KDV dahil olarak mı yoksa KDV hariç olarak mı hesaplanması gerektiği  kamu idareleri tarafından tereddüte düşülen bir başka konudur. Alacaklı hak sahibine yapılan ödeme KDV dahil tutarlar üzerinden yapıldığından, vergi sorgulamasına konu parasal limitlerin de KDV dahil tutarlar üzerinden dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir.

Ancak konu ile ilgili 10.06.2014 ve 113 sayılı Sayıştay Kararında;” her ne kadar Denetçi sorgusunda ...Belediyesince muhtelif tarihlerde doğrudan temin yöntemi ile gerçekleştirilen mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemelerde, alım yapılacak firmanın sigorta primi ve vergi borcu bulunup bulunmadığı araştırılmaksızın ödeme yapıldığından bahisle mevzuata aykırı hareket edildiği ileri sürülmüş ise de, anılan mevzuat hükümleri uyarınca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’inci maddesi kapsamında yapılan alımlarda böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır “ şeklinde ilginç bir karar verilmiştir.

Yürürlükte ki mevzuatımızı değerlendirdiğimizde 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin yapacağı her türlü ödemeler ile bunların dışında kalan ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu bulunduğu ve söz konusu idarelerin  4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında hak sahiplerine KDV dahil 2.000 TL üzerinde yapacakları ödemelerde “vergi borcu yoktur” yazısı arama zorunluluğu bulunmaktadır. 1.000 TL altında borcu bulunan mükelleflerin de borcunun bulunmadığının kabul edilmesi gerektiği de açıktır. Doğrudan temin yöntemi de , 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 4'üncü maddesinde açıklanan bir alım yöntemidir. Dolayısıyla her ne kadar doğrudan temin usulü ile yapılan ödemelerde SGK borcu yoktur yazısı aranmasa da Vergi Borcu Yoktur Sorgulamasının yukarıda bahsedilen parasal limitler üzerinden yapılması gerekmektedir.

Bu yazının tüm hakları Mevzuatinyeri.com’a aittir. 5856 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca alıntılanamaz. Aktif link verilmek suretiyle paylaşılabilir.

 Diğer güncel makalelerimizden haberdar olmak için Facebook Grubumuza üye Olabilirsiniz.