Öğretim üyelerine enstitüdeki zorunlu ders görevi tamamlanmadan ek ders ödenmesi

Sayıştay 1. Dairesi, yarıyıl derslerinin sona erdiği tarihten yeni yarıyıl derslerinin başlayacağı tarihe kadar olan süreçte, enstitüler dışında birimlerde ders ve faaliyetler yapılmadığından ve yalnızca yarıyıl sınavları yapıldığından, ek ders ücreti ödemelerinde mecburi ders yüklerinin doldurulmasına bağlı kalınmadan hesaplama yapılması gerekmektiği, bu nedenle, dersler sona erdikten sonra yarıyıl sınavlarının da içinde bulunduğu dönemde … Enstitüsünde üstlendikleri danışmanlık görevleri kapsamında uzmanlık alan dersleri ve tez çalışmaları için öğretim üyelerine zorunlu ders yükü aranmadan ek ders ücreti ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığına hükmetti.

Ek ders ücreti

Üniversiteye bağlı enstitü, fakülte ve yüksekokullarda çalışan öğretim üyelerine, … Enstitüsünde yarıyıl sonu sınav dönemlerinde verdikleri dersler için zorunlu ders yükü tamamlama koşulu aranmadan ek ders ücreti ödenmesi sonucu kamu zararı oluştuğu iddia edilmektedir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Çalışma Esasları” başlıklı 36’ncı maddesinin üçüncü ve beşinci fıkralarında;

“Öğretim üyesi, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim birimi ile sınırlı olmaksızın ve ihtiyaç bulunması halinde görevli olduğu yükseköğretim kurumunda haftada asgari on saat ders vermekle yükümlüdür. Öğretim görevlisi ise haftada asgari on iki saat ders vermekle yükümlüdür. …

Rektör, rektör yardımcısı, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürlerinin ders verme yükümlülüğü yoktur. Başhekimler, dekan yardımcıları, enstitü ve yüksekokul müdür yardımcıları ve bölüm başkanları, bu madde hükümlerine göre haftada asgari beş saat ders vermekle yükümlüdür.”

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu’nun “Ek ders ücreti” başlıklı 11’inci maddesinin son cümlesinde;

“Yaz ve yarı yıl tatillerinde yapılan öğretim için verilecek ek ders ücretinin hesabında ders yükü dikkate alınmaz.”

Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen Ders Yükü Tespitinde ve Ek Ders Ödemelerinde Uyulacak Esasların,

“Ders Yükleri ve Ücret Karşılığı Okutabilecekleri Ek Ders Saatleri” başlıklı 1’inci maddesinin (a) ve (b) bentlerinde;

“a) Maaş karşılığı haftalık ders yükü, öğretim üyeleri için 10 saat, öğretim görevlileri ve okutmanlar için 12 saattir. …

b) Yaz ve yarıyıl tatillerinde yapılan eğitim-öğretim faaliyetleri için ödenecek ek ders ücretinin tespitinde, normal ders yükünü doldurmuş olma koşulu aranmaz.”

“Ek Ders Ücreti” başlıklı 3’üncü maddesinin (a) bendinin ilk cümlesinde;

“Ek ders ücreti, haftalık ders yükü sınırını aşan teorik dersler ve diğer faaliyetler için ödenir.”

“Diğer Hususlar” başlıklı 5’inci maddesinde;

“Haftalık ders yükünün tamamlanmasında ve ek ders ücretinin hesaplanmasında sırasıyla; normal örgün öğretimde verilen teorik dersler ve diğer faaliyetler, daha sonra ikinci öğretimde verilen teorik dersler ve diğer faaliyetler dikkate alınır.

2547 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin (a) bendi uyarınca görevlendirilen öğretim elemanlarının ders yüklerinin tamamlanmasında ve ek ders ücretlerinin hesaplanmasında; sırasıyla bağlı bulundukları fakülte veya yüksekokulda normal örgün öğretimde verdikleri ders ve diğer faaliyetler ile görevlendirildikleri yükseköğretim kurumlarında normal örgün öğretimde verdikleri ders ve diğer faaliyetler daha sonra bağlı bulundukları fakülte veya yüksekokulda ikinci öğretimde verdikleri ders ve diğer faaliyetler ile görevlendirildikleri yükseköğretim kurumlarında ikinci öğretimde verdikleri ders ve faaliyetler dikkate alınır.”

hükümlerine yer verilmiştir.

Bu hükümlere göre; öğretim üyelerine ek ders ücreti ödenebilmesi için gerek bağlı bulundukları yükseköğretim kurumunda, gerekse görevlendirildikleri yükseköğretim kurumlarında sırasıyla normal ve ikinci öğretim kapsamında verdikleri dersler ve ders olarak sayılan diğer faaliyetlerle haftada 10 saat (başhekimler, dekan yardımcıları, enstitü ve yüksekokul müdür yardımcıları ve bölüm başkanları için haftada 5 saat ve öğretim görevlileri ve okutmanlar için haftada 12 saat) olan ve maaş karşılığı sayılan ders yükünü doldurmaları gerekmektedir.

Rektör, rektör yardımcısı, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürlerine yapılacak ek ders ücreti ödemeleri ile yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılacak ek ders ücreti ödemelerinde ise, ders yükünü doldurma şartı aranmamaktadır.

Yükseköğretim Genel Kurulu’nun 07.07.2011 tarihli ve 15 sayılı oturumunda “Yükseköğretim Kurumlarının dönem hesabında dönem sınavları hariç bir dönemi 14 hafta (70 işgünü) olarak dikkate alarak düzenleme yapmalarına” karar verilerek üniversitelerden akademik takvimlerinin buna göre düzenlenmesi istenmiştir. … Üniversitesi Senatosunca belirlenen … Eğitim-Öğretim Yılı akademik takviminde yer alan Lisansüstü akademik takvimin de bu doğrultuda düzenlendiği anlaşılmaktadır.

… Üniversitesi … Lisansüstü akademik takviminden, güz yarıyılı derslerinin … tarihinde başlayıp … tarihinde sona erdiği, güz yarıyıl sonu sınavlarının …-… tarihinde yapıldığı; bahar yarıyılı derslerinin … tarihinde başlayıp … tarihinde sona erdiği bahar yarıyıl sonu sınavlarının da …-… tarihlerinde yapıldığı anlaşılmaktadır.

Yarıyıl derslerinin sona erdiği tarihten yeni yarıyıl derslerinin başlayacağı tarihe kadar olan süreçte, enstitüler dışında birimlerde ders ve faaliyetler yapılmadığından ve yalnızca yarıyıl sınavları yapıldığından, ek ders ücreti ödemelerinde mecburi ders yüklerinin doldurulmasına bağlı kalınmadan hesaplama yapılması gerekmektedir.

Bu nedenle, dersler sona erdikten sonra yarıyıl sınavlarının da içinde bulunduğu dönemde … Enstitüsünde üstlendikleri danışmanlık görevleri kapsamında uzmanlık alan dersleri ve tez çalışmaları için öğretim üyelerine zorunlu ders yükü aranmadan ek ders ücreti ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Bu itibarla, raporda kamu zararı olduğu iddia edilen … TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.

Karşı Oy Gerekçesi:

Üyeler … ve …’ın karşı oy gerekçesi:

… Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği’nin “Eğitim süresi ve ders kredileri” başlıklı 6’ncı maddesinin ilk fıkrasında;

“Bir eğitim-öğretim yılı; güz yarıyılı ve bahar yarıyılı olmak üzere iki yarıyıldan oluşur. Her bir yarıyıl; on dört hafta ders, bir hafta ara sınav, iki hafta yarıyıl sonu sınav haftası ve bir hafta bütünleme sınav haftası olmak üzere on sekiz haftadan oluşur. Eğitim-öğretim yılı ve ilgili diğer faaliyetlerin başlama ve bitiş tarihleri, Senato tarafından belirlenen akademik takvim ile duyurulur. Ara sınavlar dokuzuncu haftada yapılır ve bu hafta içerisinde ders yapılmaz.” denilmektedir.

Bu hüküm ile bir eğitim öğretim yılı iki yarıyıla ayrılmış ve her yarıyılın ders ve sınav haftalarıyla birlikte 18 haftadan oluşacağı hükme bağlamıştır. Ders ve sınav haftaları, birlikte ele alınarak eğitim ve öğretim döneminin bir parçası olarak değerlendirilmiştir. Dolayısıyla yarıyıl sonu sınav dönemlerine isabet eden günlerde öğretim üyeleri ile öğretim görevlilerinin gerek kadrosunun bulunduğu eğitim öğretim kurumunda gerekse görevlendirildikleri yükseköğretim biriminde ek ders ücreti alabilmeleri için zorunlu ders yükünü tamamlamaları gerekmektedir.

Bu nedenle yarıyıl sonu sınavlarının yapıldığı tarihlerde ek ders ücreti ödenen öğretim üyelerinin zorunlu ders yükünü doldurmuş olmaları gerektiğinden raporda bahsedilen kamu zararının sorumlularından müştereken ve müteselsilen tazminine karar verilmesi gerekmektedir.