4 C ve 4 B Kapsamında Çalışanların İş Sonu Tazminatında Gelir Vergisi Kesilir mi?
4 B ve 4 C kapsamında çalışanların işten ayrılmaları durumunda alacak oldukları iş sonu tazminatlarından gelir vergisi kesilip kesilmeyeceği hususunda Gelir idaresi başkanlığına çeşitli zamanlarda görüş talebinde bulunulmuştur.4/B ve 4/C statüsündeki emekli olacak personele ödenecek iş sonu tazminatına tevkifat uygulanıp uygulanmayacağı hususunda verilen özelge yazımız ekindedir.İlgili özelgeye göre 4/B ve 4/C statüsünde çalışan personelinize ödeyeceğiniz iş sonu tazminatının, Gelir Vergisi Kanununun 25 inci maddesinde gelir vergisinden müstesna olan tazminatlar ve yardımların arasında yer almaması ve anılan Kanunda bu tazminatın gelir vergisine tabi olmadığı yönünde bir hükmün bulunmaması nedeniyle aynı Kanunun 61, 63, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.
T.C
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı:62030549-120[61-2015/346]-78912 04/09/2015
Konu: 4/B ve 4/C statüsündeki emekli olacak personele ödenecek iş sonu tazminatına tevkifat uygulanıp uygulanmayacağı
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Müdürlüğünüzde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B maddesine göre sözleşmeli ve 4/C maddesine göre geçici personel statüsünde çalışan personelinizin emekli olacaklarını belirterek söz konusu personellere yapılacak iş sonu tazminatı ödemesine tevkifat uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.
Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır:
…
- Evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan diğer menfaatler;
..."
hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 25 inci maddesinde "Aşağıda yazılı tazminat ve yardımlar Gelir Vergisinden müstesnadır. ...
3.Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 Sayılı Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından, kendilerine zat aylığı bağlananlar aylıkları dışında kanunları veya statüleri gereğince verilen emekli, dul, yetim ve evlilik ikramiyeleri ve iade olunan mevduatı ve sürelerini doldurmamış bulunanlarla dul ve yetimlerine toptan ödenen tazminatlar (506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen tazminat, yardım ve toptan ödemeler en yüksek Devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutarından fazla ise aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur. Bu mukayesede gerek muhtelif sandıklardan gerek aynı sandıktan muhtelif zamanlarda yapılan ikramiye, tazminat ve toptan ödemeler topluca dikkate alınır.) ...
7.1475 ve 854 sayılı Kanunlara göre ödemesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 5953 sayılı Kanuna göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler tazminat sayılmaz);"hükümleri yer almaktadır.
Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinde tevkifat kapsamına giren ödemeler bentler halinde sayılarak (1) numaralı bendinde hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104 üncü maddelere göre vergi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin esasları düzenleyen 6 Haziran 1978 tarih ve 7/15754 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 7 nci maddesinde, "Kamu kurum ve kuruluşlarının yurt dışı teşkilatlarında sözleşmeli olarak çalıştırılan yabancı uyruklu personel ile haftalık çalışma saati süresi 40 (kırk) saatin altında bulunan personel (Milli Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılmaması hallerinde sözleşme ile çalıştırılacak öğretmenlerde 40 saat şartı aranmaz) hariç olmak üzere, en az 2 hizmet yılını tamamlayanlardan;
- a) 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması,
- b) Hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi,
- c) İstihdamına ilişkin mevzuatında yer alan hükümler uyarınca ilgilinin kendi isteği ile sözleşmeyi fesh etmesi;
- d) İlgilinin ölümü
hallerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere, görev yapmakta olduğu pozisyon unvanı itibariyle, Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri hizmet sınıfındaki aynı veya benzeri kadro unvanı esas alınarak hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personele 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi tutarını geçmemek üzere, kurumunda çalışılan her tam hizmet yılı için ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılı aylık brüt ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de, tam yıl için hesaplanan miktardan o süreye isabet eden tutar kadar ödeme yapılır. Bu tazminatın ödenmesinde; daha önce iş sonu tazminatı ikramiye ve kıdem tazminatı ile benzeri ödemelerde değerlendirilmiş süreler dikkate alınmaz. İş sonu tazminatı ödemesinde dikkate alınmış süreler kıdem tazminatı ile 5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uyarınca ödenecek ikramiye hesabında değerlendirilmez..
...
İş sonu tazminatı ödemelerinde emsal belirleme hususları ile uygulamada ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı yetkilidir" hükümlerine yer verilmiştir.
Öte yandan, geçici personel istihdamı ve bu personele ödenecek ücretlere ilişkin esasları düzenleyen 28.12.2012 tarih ve 28511 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2012/4092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının "İş Sonu Tazminatı" başlıklı 9 uncu maddesinde;
"(1) 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre yapılan çalışmaların toplam süresi üzerinden hesaplanarak bu maddedeki esaslara göre iş sonu tazminatı ödenir.
(2) Ücretli izin süreleri dâhil en az 12 ay fiilen çalışan geçici personelden;
- a) Sosyal Güvenlik Kurumunca kendilerine yaşlılık veya malüllük aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması,
- b) İlgilinin ölümü,
- c) İlgilinin kendi isteği ile sözleşmeyi feshetmesi veya yenilememesi,
hâllerinden birinin vukû bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere, çalışılan her bir yıl için, ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılı brüt aylık ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenir. 12 aydan artan süreler için 12 ay için hesaplanan miktardan artan süreye isabet eden tutar kadar ödeme yapılır.
(3) Bu tazminatın ödenmesinde; daha önce iş sonu tazminatı ve kıdem tazminatı ile benzeri ödemelerde değerlendirilmiş süreler dikkate alınmaz. İş sonu tazminatında dikkate alınmış süreler kıdem tazminatı ile Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenecek ikramiye hesabında değerlendirilmez. Ölüm hâlinde, birinci fıkra uyarınca hesaplanacak tutar, ölenin kanuni mirasçılarına ödenir. …
(5) İş sonu tazminatı ödemesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; 4/B ve 4/C statüsünde çalışan personelinize ödeyeceğiniz iş sonu tazminatının, Gelir Vergisi Kanununun 25 inci maddesinde gelir vergisinden müstesna olan tazminatlar ve yardımların arasında yer almaması ve anılan Kanunda bu tazminatın gelir vergisine tabi olmadığı yönünde bir hükmün bulunmaması nedeniyle aynı Kanunun 61, 63, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Güncelleme Tarihi: 03 Kasım 2019, 09:36
