İşçinin Yeni İş Arama İzin Hakkı, işçi yeni iş arama izin süresi ne kadardır, iş arama izni verilen işçinin ücret hakkı nedir, kısmı zamanlı çalışan işçinin iş arama izin hakkı var mı?

4857 sayılı İş Kanununa göre çalışan işçiler çalışmış oldukları yerden ayrılarak başka iş yerinde çalışmak istediklerinde ilgili kanununun 27. maddesine göre Yeni iş arama izni hakları bulunmaktadır.Kanun da yer alan hükümler doğrultusunda işçiye verilecek olan yeni iş arama iznine ilişkin olarak işçi ve iş veren tarafından yapılacak olanlar aşağıda başlıklar halinde sayılmıştır.

Yargıtay Tarafından daha önceki yıllarda verilmiş bir kararda da işçinin iş arama izni çok güzel bir şekilde açıklanmıştır.İlgili kararda iş arama izni ile alakalı olan kısım aşağıda yer almaktadır.

Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçinin iş sözleşmesinin feshinde işçiye tanınması gereken bildirim öneli, işçiyi, fesihten sonraki hayata hazırlamak için önemlidir. Bildirim süresi sonunda işten ayrılacağını bilen işçi, bu süre içinde bir başka iş arayarak bir başka işyerinde yeniden çalışabilmek için girişimlerde bulunabilecektir. Ancak bu süre içinde iş görme borcunu eksiksiz yerine getirmesi gereken işçinin, yeni iş aramasının güçlükleri de ortadadır. Bu nedenle yasa koyucu, bildirim süresi içinde işverence işçiye yeni iş araması için izin verilmesini öngören düzenlemeye gitmiştir (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, E. 2008/42741, K. 2008/35011).

İş Arama İzin Süreleri Ne Kadardır

-Bildirim süreleri içinde olmak şartıyla işveren işçiye 4857 sayılı yasanın 27. maddesine göre iş arama izni vermek zorundadır.

-İşçiye verilecek olan iş arama izni mesai saatleri içinde verilmek zorundadır.

-Günlük mesai saatlerinde iş arama izni kullanan işçinin ücretinde işverence herhangi bir kesinti yapılamaz.

-Gün içerisinde kullanılacak olan iş arama izni süresi 2 saatten az olamaz.Kanun maddesinde işçiye verilecek olan iş arama izni süresinin en az iki saat olması gerektiği hüküm altına alınmıştır.Konuya ilişkin bir yargıtay kararındada ilgili durum açıklanmıştır.Yargıtay kararına göre bu izin süresi en az iki saat olmak şartı ile daha fazlada verilebilir.

“En az” sözcükleri, süreyi belirleyen hükmün nispi emredici olduğu göstermekte; sözleşmeler ile iki saatlik sürenin artırılması, örneğin günde 3 veya 4 saat gibi belirlenmesi, bunların birleştirilmesiyle bulunacak toplu iş arama izin süresinin işçi yararına değiştirilmesi mümkün bulunmaktadır (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, 42707/34977; Yargıtay 9. H.D. 03.06.2008, 21628/13864).

-İşçi isterse günlük kullanma hakkına sahip olan iş arama izni sürelerini birleştirerek kullanabilir.

-İş Arama iznini toplu olarak kullanmak isteyen işçi toplu kullanacağı iş arama izin süresini işten ayrılış tarihinden önceki ayrılış tarihine yakın tarihte kullanmak zorundadır.Ayrıca bu izni toplu olarak kullanmak isteyen işçi bu hususu işverenine bildirmek zorundadır.

İznin Günlük Kullanılmasında İzin Saatlerinin Belirlenmesi 

İşçinin yeni iş arama iznini bildirim süresinde ve gün içinde kullanması söz konusu olduğunda, bunun zamanının belirlenmesi taraflar yönünden önemlidir. Kanun madde 27/1’de iki saatten az olmamak üzere “iş saatleri içinde” yeni iş arama izni verileceği öngörülmüş, fakat iznin iş saatlerinde hangi zamanda kullanabileceği kanunda  açıkça gösterilmemiştir.  Bu nedenle işçi bu izni kullanacağı izni işverenin onay vereceği saatte kullanmalıdır.

İş Arama İzni Kullandırılmayan İşçinin Ücret Hakkı Nedir 

-İşverence işçiye iş arama izni verilmez ise veya verilmekle birlikte eksik izin verilirse kullandırılmayan izinlerin ücretleri işçiye ödenmek zorundadır.

-İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı
ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.

Kısmi Süreli Çalışanlarda İş Arama İzni

İş arama izni kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanları da kapsamaktadır. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 27. maddesinde iş arama izninin günde 2 saatten az olamayacağı hükmü tam süreli çalışanlar için geçerlidir, kısmi süreli çalışanlar için asgari 2 saatlik izin süresi geçerli değildir.

4857 sayılı Kanunun 27 Maddesine Göre İş Arama İzni Hesaplaması

İş arama izninin personele rızası dışında kullandırılmadığı durumlarda, personelin sözleşmede yer alan ücret bilgisi aylık çalışma saatine bölünerek, toplam iş arama saat süresi ile çarpılarak çıkan sonucun iki katı şeklinde hesaplanmaktadır.