5510 sayılı yasaya göre idari para cezasında tekerrür hükümlerinin hangi hallerde uygulanacağı hakkında
1-) Aylık prim ve hizmet belgelerinin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın en geç 23’ünde Kuruma gönderileceği, 2-) 5510 sayılı Kanun’un tekerrüre ilişkin 102. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin 3. alt bendi hükmü uyarınca, idari para cezasının asgari ücretin 5 katı oranında uygulanabilmesi için birinci ihlal nedeniyle verilen para cezasının ilgiliye tebliğ edilmesinden sonra bir yıl içinde aynı ihlalin tekrar işlenmesi gerektiği hakkında.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4611
Karar No : 2021/2369
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
VEKİLİ : .
İSTEMLERİN KONUSU : Ankara 17. İdare Mahkemesinin 27/11/2014 tarih ve E:2013/1077, K:2014/1218 sayılı sayılı dava konusu işlemin 10.549,35 TL'lik kısmının iptali, geri kalan 28.368,00 TL'lik kısmı yönünden davanın reddi yolundaki kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Davacı tarafından, iki işçinin işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 3.723,30 TL idari para cezası verilmesine ilişkin 10/06/2013 tarih ve 9.735.086 sayılı, üç işçinin işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 15.336,45 TL idari para cezası verilmesine ilişkin 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı, dört işçinin işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2012/05 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 19.857,60 TL idari para cezası verilmesine ilişkin 10/06/2013 tarih ve 9.735.741 sayılı Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Rüzgarlı Sosyal Güvenlik Merkezi işlemlerine karşı yapılan itirazın reddine dair 08/07/2013 tarih ve 2013/179 sayılı komisyon kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Ankara 17. İdare Mahkemesinin 27/11/2014 tarih ve E:2013/1077, K:2014/1218 sayılı kararıyla; 29/01/2013 tarih ve 1792968 sayılı para cezasına yönelik yapılan incelemede, emniyet ekiplerince davacıya ait iş yerinde yapılan denetim sonucu düzenlenen tutanakta davacı tarafından çalıştırıldığı tespit edilen kişiler için işe giriş bildirgesinin ve aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediği anlaşıldığından bu fiiller için uygulanan idari para cezasında hukuka aykırılık görülmediği, davacı tarafından çalıştırıldığı tespit edilen kişilerin işten ayrıldığına ilişkin herhangi bir tespitin yapılmadığı görüldüğünden, işten ayrılış bildirgelerinin verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, 29/01/2013 tarih ve 1771714 sayılı para cezasına yönelik yapılan incelemede, emniyet ekiplerince davacıya ait iş yerinde yapılan denetim sonucu düzenlenen tutanakta davacı tarafından çalıştırıldığı tespit edilen ... ve ... işe giriş bildirgeleri ile aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediği anlaşıldığından bu fiiller için uygulanan idari para cezasında hukuka aykırılık görülmediği, davacı tarafından çalıştırıldığı tespit edilen kişilerin işten ayrıldığına ilişkin herhangi bir tespitin yapılmadığı görüldüğünden işten ayrılış bildirgelerinin verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan ... adlı kişi için 29/01/2013 tarih ve 1792968 sayılı işlemle işe giriş bildirgesinin ve aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediği gerekçesiyle para cezası verildiğinden 27/04/2012 tarihli denetimden bir gün sonra yapılan denetimde tespit edilen aynı fiil nedeniyle ikinci kez para cezası verilmesine olanak bulunmadığından bu kişi için uygulanan para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı, 29/01/2013 tarih ve 1794421 sayılı para cezasına yönelik yapılan incelemede, emniyet ekiplerince düzenlenen ve işyerinde bulunan kişi ve görevliler tarafından imzalanan tutanağın resmi belge niteliğinde olduğu, davacının iş yerinde daha önce yapılan denetimler uyarınca bu işyerinde çalışan kişilerin çalışmaya devam ettiğinin tespit edildiği, olayın gelişimi dikkate alınarak davacı tarafından çalıştırıldığı tespit edilen ., . ve .'ın işe giriş bildirgelerin ve aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediği anlaşıldığından bu fiiller için uygulanan idari para cezasında hukuka aykırılık görülmediği, davacı tarafından çalıştırıldığı tespit edilen kişilerin işten ayrıldığına ilişkin herhangi bir tespitin yapılmadığı görüldüğünden işten ayrılış bildirgelerinin verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, . adlı kişi için aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediğinden para cezasının bu kısmında hukuka aykırılık 29/01/2013 tarih ve 1771714 sayılı işlemle işe giriş bildirgesi verilmemesi nedeniyle para cezası verildiğinden 28/04/2012 tarihli denetimden kısa bir süre sonra yapılan denetim nedeniyle ikinci kez para cezası verilmesine olanak bulunmadığından bu kişi için işe giriş bildirgesi verilmemesi nedeniyle uygulanan para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı, davacıya toplam 38.917,35 TL idari para cezası verilmesine yönelik işlemlere karşı yapılan itirazın reddi yolundaki komisyon kararının 10.549,35 TL'lik kısmında hukuka uyarlık, 28.368,00 TL'lik kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin 10.549,35 TL'lik kısmının iptaline, 28.368,00 TL'lik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından; iş yerinin kendisine ait olmadığı, işçi olarak çalışırken iş yerinin kendi adına kaydedildiği, tutanaklarda ismi geçen . ..
ve . isimli kişileri tanımadığı, işyeri sahipleri olmadığından denetim yapan kişilerin isteği üzerine tutanağı imzaladığı, idare mahkemesi kararının redde ilişkin kısımlarının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından; emniyet tarafından tutulan tutanaklar uyarınca işlem tesis edildiği, kamu idareleri tarafından gönderilen belgelerin aksi sabit oluncaya kadar geçerliliğini koruduğu, idare mahkemesi kararının iptale ilişkin kısımlarının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma
verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : Furkan Gönüllü
DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesi kararının dava konusu işlemlerin iptale yönelik kısımlarının onanması, davanın reddine yönelik kısımlarının ise kısmen onanması kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacıya ait iş yerinde Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü ekipleri tarafından 27/04/2012, 28/04/2012 ve 11/05/2012 tarihlerinde denetim yapıldığı, sigorta bildirimi olmadan çalışan kişilerin tutanaklarla tespit edilmesi üzerine tutanakların davalı idareye gönderildiği, tutanakta ismi geçen işçilerin işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2012/04 ve 05 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmediğinden bahisle davacı aleyhine üç ayrı işlemle toplam 38.917,35 TL idari para cezası uygulandığı, bu cezalara yapılan itirazın reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 8. maddesinde; "İşverenler, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7’nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü, işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde; "İşveren bir ay içinde 4’üncü ve 5’inci maddeye tabi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80’inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için
en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, on beş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü, 102. maddesinin 1. fıkrasının "a/2" bendinde; "8’inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü, "a/3" bendinde; "işyeri esas alınmak suretiyle bildirgenin verilmediğine ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde bu bendin (2) numaralı alt bendinde sayılan durumlardan biriyle tekrar bildirge verilmediğinin anlaşılması halinde, bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında bu defa her bir sigortalı için asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü, “c” bendinde; “86’ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; ...
4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararının, dava konusu 10/06/2013 tarih ve 9.735.086 sayılı işlemle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
Uyuşmazlıkta, iş yerinde Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince 27/04/2012 tarihinde denetim yapıldığı, denetim sonucu iki işçinin işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 3.723,30 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Rüzgarlı Sosyal Güvenlik Merkezinin 10/06/2013 tarih ve 9.735.086 sayılı işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın dava konusu işlemin, iki işçinin işe giriş bildirgeleri ile 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddi, iki işçinin işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresi içinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden dava konusu işlemin iptali yolundaki kısımları usul ve hukuka uygun olup, davacının ve davalı idarenin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Mahkeme kararının, dava konusu 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı işlemle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
Uyuşmazlıkta, iş yerinde Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince 28/04/2012 tarihinde denetim yapıldığı, denetim sonucu üç işçinin işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 15.336,45 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Rüzgarlı Sosyal Güvenlik Merkezinin 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen kararın dava konusu işlemin, ... isimli işçinin işe giriş bildirgesi ile üç işçinin işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresi içinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden dava konusu işlemin iptali yolundaki kısımları usul ve hukuka uygun olup, davalı idarenin temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Mahkeme kararının, dava konusu 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı işlemin 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine dair kısmının incelenmesi:
12/05/2010 tarih ve 27579 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin "Aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlenmesi, verilmesi ve saklanması" başlıklı işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 102. maddesinde, işverenlerin bir ay içinde Kanunun 4’üncü ve 5’inci maddelerine tabi çalıştırdığı sigortalıların, aylık prim ve hizmet belgelerini Kurumca çıkarılacak tebliğde belirtilen süre içinde Kuruma vermekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış, 29/05/2016 tarih ve 29726 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle de özel nitelikteki işyeri işverenlerinin, aylık prim ve hizmet belgelerini en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde Kuruma göndermekle yükümlü olduğu düzenlemesi getirilmiştir.
01/09/2012 tarih ve 28398 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan İşveren Uygulama Tebliği'nin "Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilmesi" başlıklı 2.2. maddesinde, Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran özel nitelikteki işyeri işverenlerinin cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde Kuruma göndereceği kuralı düzenlenmiştir.
Yukarıda aktarılan yasal düzenlemeler uyarınca; istihdam edilen işçilere ait aylık prim ve hizmet belgelerinin, belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın en geç 23’ünde Kuruma gönderileceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, iş yerinde 27/04/2012 tarihinde yapılan denetim uyarınca 10/06/2013 tarih ve 9.735.086 sayılı işlemle ve 28/04/2012 tarihinde yapılan denetim sonucu 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı işlemle, 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle aynı aya ilişkin iki ayrı idari para cezasının uygulandığı görülmektedir.
Bu itibarla, iş yerinde 2014/04 döneminde istihdam edilen tüm işçilere ait aylık prim ve hizmet belgesi, bu ayı takip eden ayın 23'üne kadar bir bütün halinde Kuruma verileceğinden aynı ay için uygulanan ikinci cezanın mükerrer olması sebebiyle dava konusu işlemin bu kısmının iptaline karar verilmesi gerekirken, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Mahkeme kararının, dava konusu 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı işlemin iki işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının tekerrür hükümlerinin uygulanmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine dair kısmının incelenmesi:
Hukuka aykırı bir eylemin tekerrürü halinde verilecek cezanın artırılması, daha önce verilen cezanın ıslah edici olmadığı ve failin suç işleme konusundaki ısrarının daha ağır bir cezayı gerektirdiği düşüncesinden doğmaktadır.
Bununla birlikte, faile tekerrür nedeniyle daha ağır bir ceza verilebilmesi, bir başka deyişle failin ıslah olmadığının ve suç işleme konusundaki ısrarının ortaya konulabilmesi için, hukuka aykırı bir eylemi failin birden çok kere gerçekleştirmiş olması tek başına yeterli olmayıp, tekerrüre esas alınan eylemi nedeniyle daha önce cezalandırılmış olmasına rağmen bu tarihten sonra aynı eylemde tekrar bulunmuş olması gerekmektedir.
Belirli bir kesinlik içinde kanunda hangi eyleme hangi hukuksal yaptırımın bağlandığının bireyler tarafından bilinmesi ve eylemlerin sonuçlarının öngörülebilmesi gerektiğinden, hukuka aykırı bir eylemde bulunduğu tarih itibariyle hakkında daha önce verilen bir ceza bulunmayan kişinin daha sonraki bir tarihte almış olduğu bir cezanın esas alınarak ve tekerrür hükümleri uygulanarak cezasının artırılması hukuk devleti ilkesine uygun bulunmamaktadır. Suçu işlediği tarihte henüz mükerrir olarak kabulü mümkün olmayan kişiye tekerrür hükümlerinin uygulanması, suç ve cezaların yasallığı ilkesine de aykırılık oluşturacaktır.
Yukarıda bahsi geçen 5510 sayılı Kanun'un işe giriş bildirgesinin süresinde verilmemesinde tekerrür durumunu düzenleyen 102. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin 3. alt bendi hükmü uyarınca, işe giriş bildirgesinin verilmediği konusundaki ilk tespitin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde, ikinci kez işe giriş bildirgesinin verilmediğinin tespit edilmesi halinde idari para cezasının her bir işçi için asgari ücretin 5 katı oranında uygulanabilmesi için birinci ihlal nedeniyle verilen idari para cezasının ilgiliye tebliğ edilmesinden sonra bir yıl içinde aynı ihlalin tekrar işlenmesi gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait iş yerinde Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince ilk olarak 27/04/2012 tarihinde denetim yapıldığı, denetim üzerine iki işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmediğinden bahisle Rüzgarlı Sosyal Güvenlik Merkezinin 10/06/2013 tarih ve 9.735.086 sayılı işlemiyle idari para cezası uygulandığı, dava konusu işleme esas alınan ikinci denetimin ise 28/04/2012 tarihinde yapıldığı, bu denetim üzerine de üç işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmediğinden bahisle 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı işlemle idari para cezası uygulandığı, her iki işlemin de 18/06/2013 tarihinde tebliğ edildiği görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, 28/04/2012 tarihli denetim tutanağına istinaden sigortasız işçi çalıştırdığı sabit olan davacıya asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası verilmesi uygun olmakla birlikte, işe giriş bildirgeleri için kanunda öngörülen asgari ücretin iki katı yerine tekerrür hükmü uygulanarak asgari ücretin beş katı ceza verildiği, hem ilk cezanın hem de tekerrüre esas cezanın 10/06/2013 tarihinde tebliğ edilmesi nedeniyle işe giriş bildirgelerinin süresinde verilmemesine ilişkin olarak tekerrür hükmünün uygulanabilmesi için zorunlu olan idari para cezası uygulanıp tebliğ edildikten sonra davacının aynı fiili işlemesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı görülmektedir.
Bu durumda; temyize konu mahkeme kararının, iki işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde kuruma verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanmasına ilişkin davanın reddi yolundaki kısmında hukuka aykırılık, tekerrür hükümleri uygulanarak asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanması nedeniyle tekerrüre ilişkin kısmında ise hukuka uyarlık görülmemiştir.
Mahkeme kararının, dava konusu 10/06/2013 tarih ve 9.735.741 sayılı işlemle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
Uyuşmazlıkta, iş yerinde Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince 11/05/2012 tarihinde denetim yapıldığı, denetim sonucu dört işçinin işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2012/05 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 19.857,60 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Rüzgarlı Sosyal Güvenlik Merkezinin 10/06/2013 tarih ve 9.735.741 sayılı işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen kararın dava konusu işlemin, ... isimli işçinin işe giriş bildirgesi ile dört işçinin işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresi içinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden dava konusu işlemin iptali, 2012/05 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki kısımları usul ve hukuka uygun olup, davacının ve davalı idarenin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Mahkeme kararının, dava konusu 10/06/2013 tarih ve 9.735.741 sayılı işlemin üç işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının tekerrür hükümlerinin uygulanmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine dair kısmının incelenmesi:
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait iş yerinde Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince ilk olarak 27/04/2012 tarihinde denetim yapıldığı, denetim üzerine iki işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmediğinden bahisle Rüzgarlı Sosyal Güvenlik Merkezinin 10/06/2013 tarih ve 9.735.086 sayılı işlemiyle idari para cezası uygulandığı, ikinci denetimin 28/04/2012 tarihinde yapıldığı, bu denetim üzerine üç işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmediğinden bahisle 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı işlemle idari para cezası uygulandığı, dava konusu işleme esas alınan üçüncü denetimin ise 11/05/2012 tarihinde yapıldığı, bu denetim üzerine de dört işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmediğinden bahisle 10/06/2013 tarih ve 9.735.741 sayılı işlemle idari para cezası uygulandığı, her üç işlemin de 18/06/2013 tarihinde tebliğ edildiği görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, 11/05/2012 tarihli denetim tutanağına istinaden sigortasız işçi çalıştırdığı sabit olan davacıya asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası verilmesi uygun olmakla birlikte, işe giriş bildirgeleri için kanunda öngörülen asgari ücretin iki katı yerine tekerrür hükmü uygulanarak asgari ücretin beş katı ceza verildiği, hem ilk iki cezanın hem de tekerrüre esas alınan cezanın 10/06/2013 tarihinde tebliğ edilmesi nedeniyle işe giriş bildirgelerinin süresinde verilmemesine ilişkin olarak tekerrür hükmünün uygulanabilmesi için zorunlu olan idari para cezası uygulanıp tebliğ edildikten sonra davacının aynı fiili işlemesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı görülmektedir.
Bu durumda; temyize konu mahkeme kararının, üç işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde kuruma verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanmasına ilişkin davanın reddi yolundaki kısmında hukuka aykırılık, tekerrür hükümleri uygulanarak asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanması nedeniyle tekerrüre ilişkin kısmında ise hukuka uyarlık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine, davalı idarenin temyiz istemin reddine,
Dava konusu işlemin kısmen iptali, davanın kısmen reddi yolundaki Ankara 17. İdare Mahkemesinin 27/11/2014 tarih ve E:2013/1077, K:2014/1218 sayılı temyize konu kararının, 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı dava konusu işlemin; 2012/04 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde kuruma verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı ile (2) iki işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde kuruma verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının tekerrüre ilişkin kısımlarının ve 10/06/2013 tarih ve 9.735.741 sayılı dava konusu işlemin; üç işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde kuruma verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının tekerrüre ilişkin kısımları yönünden davanın reddine dair kısmının BOZULMASINA, diğer kısımlarının ONANMASINA,
Bozulan kısımlar hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 5 maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/05/2021 tarihinde tekerrüre ilişkin kısımlar yönünden oy çokluğu, diğer kısımlar yönünden oy birliğiyle karar verildi.
KARŞI OY
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun işe giriş bildirgeleriyle ilgili tekerrür durumunda verilecek cezayı düzenleyen 102. maddesinin 1. fıkrasının a/3 bendinde; "işyeri esas alınmak suretiyle bildirgenin verilmediğine ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde bu bendin (2) numaralı alt bendinde sayılan durumlardan biriyle tekrar bildirge verilmediğinin anlaşılması halinde, bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında bu defa her bir sigortalı için asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü yer almaktadır.
Dava konusu uyuşmazlıkta, davacıya ait işyerinde sigortasız işçi çalıştırıldığının Altındağ İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerinin 27/04/2012 tarihli denetimi sonucu düzenlenen tutanak ile tespit edildiği ve bu tespitten sonra bir yıl içinde 28/04/2012 ve 11/05/2012 tarihlerinde yapılan denetimler sonucu tekrar sigortasız işçi çalıştırıldığının somut olarak tespit edilmesi karşısında, yukarıda yer verilen Kanun'un açık hükmü uyarınca tekerrür durumu gerçekleştiğinden idari para cezasına ilişkin dava konusu işlemde tekerrür hükümlerinin uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu durumda, 10/06/2013 tarih ve 9.737.210 sayılı dava konusu işlemin, iki işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde kuruma verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının tekerrüre ilişkin kısmı ve 10/06/2013 tarih ve 9.735.741 sayılı dava konusu işlemin, üç işçinin işe giriş bildirgelerinin yasal süresinde kuruma verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasının tekerrüre ilişkin kısımları yönünden davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği oyuyla bu hususta aksi yönde verilen Daire kararına katılmıyorum.
