Memurun adaylığının 1 yılın sonunda kaldırılması zorunlu mudur?

Memuriyete yeni başlayanların merak ettiği konulardan biriside aday memurların adaylığının kaldırılma süresinin ne kadar olduğu hususunda yaşanmaktadır.Bazı kurumlarda memurun adaylığı 1 (bir) yıllık süre sonunda kaldırılırken bazı kurumlarda bu süre 2 (İki)  yıl  olarak uygulanmaktadır.Bu nedenle aday memurlar bu farklılığın neden kaynaklandığını merak etmektedirler.Yazımızda memurun adaylığının kaldırılmasına ilişkin yasal mevzuatı anlatmaya çalışacağız.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Adaylığa Kabul Edilme" başlıklı 54. maddesinde; "Sınavlarda başarılı olanlardan Devlet memurluğuna girmek isteyenler başarı listesindeki sıraya ve 47 nci maddeye göre ilen edilen kadro sayısı kadar, kurumlarınca memur adayı olarak atanırlar. Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmü, "Adayların Yetiştirilmesi" başlıklı 55. maddesinde de; "Aday olarak atanan memurların önce bütün memurların ortak vasıfları ile ilgili temel eğitime, bilahare sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulmaları ve Devlet memuru olarak atanabilmeleri için başarılı olmaları şarttır. Temel eğitim ile hazırlayıcı eğitim aynı kurumda yapılır. Eğitim süreleri, programları, değerlendirme esasları ve hangi kurumların sorumluluğunda yapılacağı ve diğer hususlar Başkanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almış, "Asli Memurluğa Atanma" başlıklı 58. maddesinde ise; "Adaylık devresi içinde eğitimde başarılı olan ve olumlu sicil alan adaylar sicil amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile onay tarihinden geçerli olmak üzere asli memurluğa atanırlar. Asli memurluğa geçme tarihi adaylık süresinin sonunu geçemez." hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, adaylık süresinin bir yıldan az iki yıldan çok olmayacağı, aday memurların sicil amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile asli memurluğa geçmelerinin mümkün olduğu,  asgari bir yıllık adaylık süresini doldurmuş olmasının asaletinin tasdikini zorunlu kılmayacağı, bu konuda idarelere takdir yetkisi tanındığı görülmektedir.

Benzer bir olayda adaylıkta 1 yılını dolduran bir memur çalışmış olduğu idareye adaylığının kaldırılmasını talep etmiş idare ise Kanunun kendisine vermiş olduğu yetkiye istinaden adaylığın kanunda belirlenen şartların taşınması halinde 2 yıllık sürenin sonunda kaldıracağını bildirmiştir.Dava konusu olan olayda Danıştay Başkanlığı Onikinci Daire Esas No : 2008/5809 Karar No : 2010/4347 kararında adaylığın 1 yılın sonunda kaldırılmasının zorunlu olmadığını idarenin takdir yetkisi doğrultusunda adaylığın 2 yıllık süreninde sonunda kaldırılabileceği yönünde karar vermiştir.