Devlet memurunun sportif karşılaşmalarda “Hakem” olarak görev alıp alamayacağı hususunda

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağına rağmen; aynı Kanunun 146 ncı maddesi, 5894 sayılı Kanunun 17 nci maddesi ile 2001/2863 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren, “Gençlik ve Spor Hizmetleri Uygulamasında Görevlendirileceklere Ödenecek Ücretlerle İlgili Esaslar”ın yukarıda belirtilen muhtelif hükümleri birlikte değerlendirildiğinde uhdesinde kamu görevi olan kişilerin sportif karşılaşmalarda “Hakem” olarak görev yapabileceği değerlendirilmektedir.

ÖZET: Devlet memurunun sportif karşılaşmalarda “Hakem” olarak görev alıp alamayacağı hususunda. (10/01/2013-20125)

Genel Müdürlüğünüz bünyesinde görev yapmakta olan personelin, sportif karşılaşmalarda “Hakem” olarak görev alıp alamayacağı hasebiyle tereddüt hasıl olduğundan Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz ilgi yazı incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28 inci maddesinde, “ Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). Memurlar, meslekî faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamaz. Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri görevleri, özel kanunlarda belirtilen görevler ile kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insanî ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar bu yasaklamanın dışındadır…” hükmü yer almaktadır.

            Diğer taraftan; yine 657 sayılı Kanunun 146 ncı maddesinde; “ Bu Kanunun birinci maddesinin birinci fıkrası kapsamına giren memurlar aylık, ücret, ödenek, hizmetle ilgili her çeşit ödeme ve bunların şekil ve şartları bakımından bu Kanundaki hükümlere, aynı maddenin ikinci fıkrası kapsamına giren memurlar özel kanunlardaki hükümlere tabidir. Memurlara kanun, tüzük ve yönetmeliklerin ve amirlerin tayin ettiği görevler karşılığında bu Kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenemez, hiçbir yarar sağlanamaz. (Gençlik ve Spor hizmetleri uygulamasında fiilen görevlendirilecekler hariç.)…” hükmüne yerilmiş olup; memurların ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağına gençlik ve spor hizmetleri kapsamında önemli bir istisna getirilmiştir.

            657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 28 inci maddesinde belirlenen “ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağına” ilişkin bir diğer önemli istisna da 2001/2863 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen ve 31/08/2001 tarihli ve 24509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren; “Gençlik ve Spor Hizmetleri Uygulamasında Görevlendirileceklere Ödenecek Ücretlerle İlgili Esaslar”dır. Bahsedilen Esaslar’ın 1 inci maddesindeki; “ Bu Esasların amacı, gençlik ve spor hizmetlerinin uygulanmasında görevlendirileceklerin ücretleri ile bu ücretlerin ödenmesine ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.” hükmü ile aynı Esaslar’ın 2 nci maddesindeki; “ Bu Esaslar, asli görevlerinden ayrı olarak gençlik ve spor hizmetlerinde görevlendirilecek kişileri kapsar.” hükmü birlikte değerlendirildiğinde; kamu hizmeti yürüten memurların asli görevlerinden ayrı olarak gençlik ve spor hizmetlerinde görevlendirilebilecekleri ve bunun doğal bir sonucu olarak da ücrete hak kazanacakları sonucuna varılmaktadır. Mezkûr Esaslar’ın “Görevlendirme” başlıklı 4 üncü maddesinde de; “ Gençlik ve spor hizmetlerinde görevlendirme, ilgili kurumun en üst amirinin onayı ile yapılır. Görevlendirilecek kamu personeli için adı, soyadı, asli görevi, hizmetin kapsamı, yeri ve süresi belirtilerek ilgili kurum veya kuruluştan izin alınması zorunludur.

Genel Müdürlükçe ve Genel Müdürlüğün denetimi altında veya kamu kurum ve kuruluşlarınca haftanın belirli günlerinde yapılmak suretiyle devamlılık gösteren hizmetlerde ve asli memuriyet yerinde mesai saatleri içerisinde görevlendirilecekler için yukarıdaki görevlendirme hükmü uygulanmaz. ” hükmüne yer verilmek suretiyle, bahsedilen istisnanın dışında, memur personelin gençlik ve spor hizmetlerinde görevlendirilmesinin ilgili kurumun en üst amirinin onayı ile mümkün olacağı sarih bir şekilde belirtilmiştir. İzin alma prosedürünün yerine getirilmemesi durumunda Devlet memurunun gençlik ve spor hizmetlerinde görev alması mümkün bulunmamaktadır. 

Ayrıca; 5/5/2009 tarihli ve 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun “İzinli sayılma” başlıklı 17 nci maddesinde de; “ TFF tarafından hafta sonu veya iş günlerinde oynanacak maçlarda görevlendirilen ve uhdesinde kamu görevi olan kişilerden; hakemler, temsilciler ve gözlemciler ile TFF kurul üyeleri, çalıştıkları kurumların yetkili makamlarının bilgileri dâhilinde görevleri süresince idari izinli sayılırlar.

(2) Bu maddede belirtilen sürenin başlangıcı ve bitişi TFF’nin ilgili talimatlarıyla belirlenir.” hükmüne yer verilmiş olup; sportif karşılaşmalarda hakem olarak görev yapacak kamu görevlilerinin; kurumlarının da bilgisinin olması koşulu ile idari izinli sayılacağı ve bu sürelerin başlangıç ve bitiş süresinin TFF’nin ilgili talimatlarıyla belirleneceği sarih bir şekilde belirtilmiştir.

            Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağına rağmen; aynı Kanunun 146 ncı maddesi, 5894 sayılı Kanunun 17 nci maddesi ile 2001/2863 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren, “Gençlik ve Spor Hizmetleri Uygulamasında Görevlendirileceklere Ödenecek Ücretlerle İlgili Esaslar”ın yukarıda belirtilen muhtelif hükümleri birlikte değerlendirildiğinde uhdesinde kamu görevi olan kişilerin sportif karşılaşmalarda “Hakem” olarak görev yapabileceği değerlendirilmektedir.