Görevden Uzaklaştırma Sonrası Göreve Başlayanların Maaş İadesi
Görevden Uzaklaştırma Tedbiri Kaldırılan Memurların Göreve İadesinde Hangi Hallerde Maaş Ödenmez
Görevden uzaklaştırma tedbirinden sonra göreve iade edilen memurların görevden uzak kaldıkları dönemde alamadıkları 1/3 oranındaki maaşların ödenmesinde memur hakkındaki soruşturmanın tamamlanıp tamamlanmaması hususu dikkate alınmalıdır.
Konuya ilişkin olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Görevden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurların hak ve yükümlülüğü" başlıklı 141. maddesi aşağıdaki şekildedir.
"Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu Kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler. 143 üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir."
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Memurun göreve tekrar başlatılması zorunlu olan haller" başlıklı 143. maddesi aşağıdaki şekildedir.
"Soruşturma veya yargılama sonunda yetkili mercilerce:
a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler;
b) Yargılamanın men'ine veya beraatine karar verilenler;
c) Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar;
ç) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler;
Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır."
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere görevden uzaklaştırılan memura görevden uzak kaldığı dönemlerde almakta olduğu maaşın 2/3 oranında maaş ödenmekte ve göreve iadesi durumunda ise 657 sayılı kanunun 143. maddesinde sayılan durumların varlığı halinde ise görevden uzaklaştırma döneminde alamadıkları 1/3 oranındaki maaşlar ödenmektedir.Ancak görevden uzaklaştırma tedbirinden sonra göreve iade edilen memurun almadığı maaşların kendisine ödenebilmesi için hakkında süren soruşturma veya kovuşturmanın sonuçlanmış olması gerekmektedir.Memur göreve iade edilmiş olmakla birlikte hakkında süren bir soruşturma veya kovuşturma var ise memura ödeme yapılabilmesi için ilgili soruşturmaların sonuçlanması beklenmelidir.
Daha önceki yıllarda verilmiş olan DPB görüşü ile Sayıştay başkanlığı Temyiz Kurulu kararında da soruşturması devam eden kişilere soruşturma tamamlanmadan göreve iade edilmiş olsalar bile eksik ödenen maaşların iadesinin yapılamayacağı yönünde karar verilmiştir.
İlgili kararlar yazımız ekinde yer almaktadır.
Soruşturması Devam Eden Memura 1/3 Maaş iadesi Yapılmayacağı Hk. DPB Görüşü
ÖZET: Görevine iade edilen ancak soruşturması devam eden personelin açıkta kaldığı
sürede kesilen maaşının ödenip ödenmeyeceği ile kıdem ve terfiinin yapılıp yapılmayacağı hk.(15/04/2009-5638)
Tutukluluğu kaldırıldığı için görevine iade edilen ancak soruşturması devam eden Zabıta kadrosunda görev yapan personelin açıkta kaldığı sürede 1/3 oranında kesilen maaşının ödenip ödenmeyeceği ile kıdem ve terfiinin yapılıp yapılmayacağı hususundaki ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Değişik 141 inci maddesinde; “Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu Kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler. 143 üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.”, 143 üncü maddesinde; “Soruşturma veya yargılama sonunda yetkili mercilerce:
a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler;
b) Yargılamanın men'ine veya beraatine karar verilenler;
c) Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar;
ç) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel
olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler;
Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen hükümlerden, tutukluluk hali kalktığı için görevine iade edilmekle birlikte hakkında yürütülen soruşturma devam eden memura görevinden uzak kaldığı süre içinde aylığından kesilen üçte birlik meblağın geri ödenmesinin ve görevden uzakta geçirdiği sürenin kademe ilerlemesi ve derece yükselmesinde sayılabilmesinin soruşturma veya yargılama sonunda verilecek kararın 143’üncü maddede sayılan hallerden birisi kapsamına girmesi şartına bağlı bulunduğu mütalaa edilmektedir.
Soruşturması Devam Eden Memura 1/3 Maaş iadesi Yapılmayacağı Hk. DPB Görüşü
Sayıştay Temyiz Kurulunun 18.01.2017 tutanak tarihli ve 42621 sayılı kararı
Konu: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 141’inci maddesi uyarınca, yargılanmakta olduğu davada tutuklu kaldığı süreler için yapılan 1/3 oranındaki kesintilerin, hakkında henüz kesinleşmiş bir hüküm bulunmamasına rağmen faiziyle birlikte kendisine iade edilmesi.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü.
Rapor dosyası ve ekli belgelerin incelenmesi neticesinde;
... 6. Ağır Ceza Mahkemesinde devam eden 2010/444 Esas Nolu ceza davası nedeniyle 26.12.2009 tarihinde tutuklanan ... Genel Müdürü ...’nın 15.10.2012 tarihinde tahliye edilerek görevine yeniden başladığı, tutuklu kaldığı dönemde aylıklarından 1/3 oranında yapılan kesintilerin ilgiliye faizi ile geri ödendiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 137’nci maddesinde, görevden uzaklaştırma, kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde görevi başında kalmasında sakınca görülecek devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbir olarak tanımlanmış; 140’ıncı maddesinde, haklarında mahkemelerce cezai kovuşturma yapılan devlet memurlarının da görevden uzaklaştırılabileceği belirtilmiştir.
Kanunun 143’üncü maddesinde ise görevinden uzaklaştırılan memurun göreve tekrar başlatılmasının zorunlu olduğu haller tek tek sayılmıştır. Buna göre;
a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler,
b) Yargılamanın men’ine veya beraatine karar verilenler,
c) Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar,
ç) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenlerin hakkındaki kararların kesinleşmesi halinde, idareye görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılması konusunda yükümlülük getirilmiştir.
Aynı Kanunun 144’üncü maddesinde de, “140 ve 142 nci maddelerle 143 üncü maddenin a, b, c fıkralarında yazılı olanlar hakkındaki görevden uzaklaştırma tedbiri, devlet memurunun soruşturmaya konu olan fiillerinin, hizmetlerini devama engel olmadığı hallerde her zaman kaldırılabilir.” hükmüne yer verilmek suretiyle görevinden uzaklaştırılan memurların maddede öngörülen koşulların gerçekleşmesi halinde, görevlerine döndürülüp döndürülmemesi hususunda idarelere takdir yetkisi tanınmıştır.
Diğer taraftan, yine aynı Kanunun değişik 141’inci maddesinde, “Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler.
143 üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendisine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerdeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.” hükmü yer almıştır.
Görüldüğü üzere kanun koyucu 143’üncü madde ile, haklarında mahkemece cezai kovuşturma yapıldığı için görevinden uzaklaştırılan devlet memurları hakkında 142’nci maddede sayılan hallere ilişkin kararların kesinleşmesi halinde görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılmasını zorunlu kılmış; ayrıca, 144’üncü madde ile de görevden uzaklaştırma tedbirinin daha önce de kaldırılması konusunda idareye takdir yetkisi tanınmıştır.
Bununla birlikte, 144’üncü madde uyarınca göreve iade edilenlerin, görevden uzakta geçirdikleri süre için aylıklarından yapılan kesintilerin ödenmesi ve bu sürenin intibaklarından değerlendirilmesi, ancak 143’üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi ile mümkündür. Diğer bir anlatımla, tutukluluk halinin sona ermesi durumunda ilgililerin görevlerine iade edilmeleri konusunda idareye takdir yetkisi verildiği halde, bu takdir yetkisinden hareketle görevlerine iade edilenlerin aylıklarından yapılan kesintilerin ödenmesi için, haklarında verilecek olan kararın 143’üncü madde doğrultusunda kişi lehine kesinleşmesi zorunlu kılınmıştır.
Bu nedenle, görevden uzaklaştırılmalarına sebep olan kovuşturmaları devam ettiği halde, sadece tutuklulukları sona erdiği için idarenin takdiri ile göreve başlatılan ilgiliden yapılan 1/3 oranındaki maaş kesintilerinin, 657 sayılı Kanunun 143’üncü maddesinde belirtilen durumlara ilişkin kararların kesinleşmesinden önce ödenmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, sorumlu iddialarının reddedilerek 289 sayılı İlamın 3’üncü maddesi ile ……. TL. ye verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, Oybirliği ile,
Güncelleme Tarihi: 22 Ekim 2018, 10:52
