Üst görevlilerin takdir yetkisi kapsamında görevden alınması
Genel müdür daire başkanı genel sekreter v.b üst kadrolarda bulunanların herhangi bir soruşturma olmaksızın idarenin takdir yetkisi kapsamında görevden alınması hususu ile ilgili anayasa mahkemesi ve danıştay başkanlığınca verilmiş olan kararlar yazımız ekindedir.
Anayasa Mahkemesi 08.12.2015 tarih ve 2014/87 esas, 2015/112 sayılı kararı
Anayasa Mahkemesi 08.12.2015 tarih ve 2014/87 esas, 2015/112 sayılı kararında aynen; “Genel müdür yardımcısı, daire başkanı ve il müdürü kadroları idareci (yönetici) kadroları olup idarenin bu kadrolara bir kere atadığı kişileri meslek hayatları boyunca bu kadrolarda çalıştırma zorunluluğunun bulunmayacağı açıktır. Dolayısıyla bu kadrolara atanan kişiler yönünden, bulundukları statülerden doğan, tahakkuk etmiş, kendileri yönünden kesinleşmiş ve kişisel alacak niteliğine dönüşmüş haklardan yahut bu durumun devam edeceği yönündeki haklı beklentiden söz edilemez. Bu nedenle, kamu yararı ve hizmetin gerekleri dikkate alınarak bu kişilerin idarecilik görevlerine son verilmesi ve (…) kadrolarına atanmaları mümkün olup bunu düzenleyen kuralın kazanılmış hakları veya genel olarak hukuk güvenliği ilkesini ihlal eden bir yönü bulunmamaktadır” kanaatine yer verildiği görülmektedir
T.C. DANIŞTAY 2. DAİRE Esas No: 2019/2024 Karar No: 2020/1504
İSTEMİN KONUSU : İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesince verilen 07/02/2019 günlü, E:2018/2395, K:2019/254 Sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49.maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; ................. Üniversitesi Genel Sekreteri olarak görev yapmakta olan davacının, bu görevinden alınarak Fakülte Sekreteri olarak atanmasına ilişkin 18/08/2017 tarih ve 26450 Sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : İzmir 1. İdare Mahkemesi'nin günlü, E:2017/1521, K:2018/1462 Sayılı kararıyla; dava konusu atama işleminin dayanağı olan, davacının 1/30 oranında aylıktan kesme disiplin cezası ile tecziye edilmesine ilişkin ............... Üniversitesi Disiplin Kurulu'nun tarih ve 11 Sayılı toplantısında alınan kararın, Mahkemelerinin günlü, E:2017/1522, K:2018/1463 Sayılı kararı ile iptal edildiği, yapılan tarihli ara kararı ile davacının anılan aylıktan kesme cezası dışında başka bir disiplin cezasının olup olmadığının davalı idareye sorulduğu, davalı idarece verilen tarihli cevapta ise; davacının başka bir disiplin cezasının bulunmadığının belirtildiği görüldüğünden, söz konusu atama işleminin gerekçesini oluşturan disiplin cezasının iptal edilmesi nedeniyle, yasal dayanaktan yoksun hale gelen atama işleminde hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuk ve usule uygun olduğu, davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; Mahkemece, atama işleminin gerekçesini oluşturan disiplin cezasının yargı kararıyla iptal edildiği, bu nedenle yasal dayanaktan yoksun kaldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de, davacı tarafından işlenen fiilin disiplin suçu oluşturmadığı yönünde esastan verilmiş bir iptal kararı bulunmadığı, mahkeme kararı üzerine usul eksikliklerinin tamamlanarak davacının, 27/11/2018 tarihli Disiplin Kurulu kararı uyarınca 1/30 aylıktan kesme disiplin cezası ile tecziye edildiği, davacının fakülte sekreteri olarak atanma işleminin tesisi anında idari açıdan yürürlükte olan bir aylıktan kesme cezasının mevcut olduğu, 2547 Sayılı Kanun'un 53/D maddesi uyarınca aylıktan kesme cezası alanların daire başkanı, dengi ve üstü kadrolara atanamayacağının hüküm altına alınması nedeniyle dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi'nin temyize konu kararının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Davacı tarafından; Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu ileri sürülerek temyiz talebinin reddine karar verilmesi istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulüyle Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Karar veren Danıştay İkinci Dairesi'nce, Danıştay Sekizinci Dairesinin 31/05/2019 günlü, E:2019/4233, K:2019/5352 Sayılı gönderme kararı ile Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
KARAR : İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
................ Üniversitesi Genel Sekreteri olarak görev yapan davacı, davalı idarenin 18/08/2017 tarih ve 26450 Sayılı işlemi ile bu görevinden alınarak Sağlık Bilimleri Fakültesi'ne Fakülte Sekreteri olarak atanmıştır.
Davacı tarafından; anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun, "Atamalar" başlıklı 52. maddesinin atama esaslarının düzenlendiği 1. fıkrasının ( a ) bendinde "Genel Sekreter ile daire başkanları, müdürler, hukuk müşavirleri ve uzmanlar, yükseköğretim üst kuruluşlarında ilgili kuruluşların görüşü alınarak Yükseköğretim Üst Kuruluşunun Başkanı; üniversitelerde ise yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanır. Fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterinin atanması, ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından yapılır." kuralına yer verilmiştir.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesi, 1. fıkrasında "Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Genel Sekreterlik kadrosuna yapılacak atamaların, yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler doğrultusunda atanma şartlarını taşıyan kişiler arasından, Üniversite Yönetim Kurulu'nun görüşü alınmak suretiyle Üniversite Rektörü tarafından yapılacağı, bu hususta Üniversite Yönetim Kurulu ve Üniversite Rektörünün takdir yetkisine sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, davacı hakkında tesis edilen atama işleminde, idareye tanınan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığına dair herhangi bir somut bilgi ve belgenin olmadığı, 2547 Sayılı Kanun'un 52. maddesine de aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, davalı idare tarafından kamu yararı ile hizmet gereklerine uygun olarak kullanılan takdir yetkisi kapsamında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesince verilen 07/02/2019 günlü, E:2018/2395, K:2019/254 Sayılı kararın, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 6545 Sayılı Kanun'la değişik 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 Sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na 6545 Sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 12.03.2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
( X ) KARŞI OY :
Temyize konu İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin 07/02/2019 günlü, E:2018/2395, K:2019/254 Sayılı karar, hukuka ve usule uygun bulunduğundan, anılan kararın onanması gerektiği oyuyla, anılan kararın bozulması yolundaki çoğunluk kararına katılmıyoruz. 12.03.2020
T.C. D A N I Ş T A Y İKİNCİ DAİRE Esas No : 2021/15705 Karar No : 2021/2712
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. .
KARŞI TARAF (DAVACI) : .
VEKİLİ : Av. .
İSTEMİN KONUSU : . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen . günlü, E:., K:. sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; . Üniversitesi Genel Sekreteri olarak görev yapan davacının Necmettin Erbakan Üniversitesi Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesi Fakülte Sekreterliğine atanmasına ilişkin Necmettin Erbakan Üniversitesi Personel Daire Başkanlığının . günlü, . sayılı işlemi ile tebliğ edilen 08/08/2019 günlü, 9767 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : . İdare Mahkemesinin . günlü, E:., K:. sayılı kararıyla; davacının Öğrenci İşleri Daire Başkanı olarak görev yapmakta iken 31/01/2014 tarihinde Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sekreteri kadrosuna atandığı, 16/07/2019 günlü işlemle bu kez Öğrenci İşleri Daire Başkanlığını yürütmek üzere vekaleten görevlendirildiği ve son olarak Rektörlük Makamının 08/08/2019 günlü Olur'u ile Genel Sekreterlik kadrosundan alınarak Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesi Sekreterliği görevine atanması üzerine bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı; davacının Genel Sekreterlik görevinden alınmasına ilişkin işlem incelendiğinde; genel sekreterin doğrudan rektöre bağlı olarak çalıştığı ve rektörle sıkı bir ilişki içerisinde olduğu, Rektörün kendisine doğrudan bağlı olan genel sekreteri seçmekte takdir hakkının bulunduğu, olayda ise, bu yetkinin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanıldığına ilişkin herhangi bir tespit bulunmadığından, davacının Genel Sekreterlik görevinden alınmasına ilişkin işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı; davacının Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesi Sekreterliği kadrosuna atanması işlemine gelince;
davalı idare tarafından, davaya konu işlemin idareye tanınan takdir yetkisi uyarınca tesis edildiği öne sürülmüş ise de, idareye tanınan takdir yetkisinin bu yönde kullanımını gerektirecek nitelikte davacının görevinde başarısızlığına, disiplinsizliğine veya liyakaten yetersiz olduğuna ilişkin hukuken kabul edilebilir herhangi bir durumun olmadığı, salt takdir yetkisine dayanılarak tesis olunan davaya konu atama işleminde sebep ve maksat unsurları yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin davacının Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesi Sekreterliği kadrosuna atanmasına ilişkin kısmının iptaline, davanın, davacının Genel Sekreterlik görevinden alınmasına ilişkin kısmının ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; davalı idarenin istinaf başvurusu açısından; istinaf başvurusuna konu Mahkeme kararının davacının Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesi Sekreterliği kadrosuna atanmasına ilişkin kısmının iptaline ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, bu kısma yönelik davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varıldığı; davacının istinaf başvurusuna gelince; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 52'nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; "Genel Sekreter ile daire başkanları, müdürler, hukuk müşavirleri ve uzmanlar, yükseköğretim üst kuruluşlarında ilgili kuruluşların görüşü alınarak Yükseköğretim Üst Kuruluşunun Başkanı; üniversitelerde ise yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanır...." düzenlemesinin yer aldığı, Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sekreteri olarak görev yapan davacının . günlü, . sayılı işlem ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 52'nci maddesi dayanak gösterilmek suretiyle bu görevinden alınarak aynı Üniversitenin Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesine Fakülte Sekreteri olarak naklen atamasının yapıldığı, dava konusu işlem tesis edilmeden önce üniversite yönetim kurulunun görüşünün alınmadığının anlaşıldığı,
"Usulde paralellik" ilkesi, bir idari işlemin geri alınmasının, kaldırılmasının ya da değiştirilmesinin o işlemin tesisinde izlenen yönteme göre yapılması gerekliliğini, "yetkide paralellik" ilkesi ise işlemin tesisi bakımından yetkili olan tüzel kişilerin yetki veren mevzuatlarında aksi yönde bir değişiklik olmadıkça işlemin kaldırılması hususunda da yetkili oldukları yönünde, idari yargı yerlerince içtihatlarla geliştirilen ilkeyi ifade ettiği, olayda, davacının genel sekreter olarak görev yaptığı ve 2547 sayılı Kanun'un yukarıda aktarılan düzenlemesi uyarınca atamasının üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından yapılması gerektiği gözetildiğinde, usulde ve yetkide paralellik ilkesi uyarınca aynı şekilde üniversite yönetim kurulunun görüşü alınmak suretiyle bu görevinden alınabileceği açık olup, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınmaksızın tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yöndeki istinaf başvurusuna konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararının dava konusu işlemin davacının Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesi Sekreterliği kadrosuna atanmasına ilişkin kısmının iptaline ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığından, davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin davacının Genel Sekreterlik görevinden alınmasına ilişkin kısmı bakımından davanın reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına, dava konusu işlemin davacının Genel Sekreterlik görevinden alınmasına ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; davacının feragat dilekçesine istinaden takdir yetkisi kapsamında dava konusu işlemin mevzuata uygun olarak tesis edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan, dava konusu işlemin, davacının Genel Sekreterlik görevinden alınmasına ilişkin kısmı hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verildiğinden, davacının Seydişehir Sağlık Bilimleri Fakültesi Sekreterliği kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin de hukuki dayanağı bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen . günlü, E:., K:. sayılı kararın ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın, kararı veren ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 15/09/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi
