Polisin branş değişikliğinin genel müdür tarafından re'sen yapılabileceği
İdari ve asayişle ilgili zorunlu durumların ortaya çıkması halinde personelin (polis memurunun) branştan çıkarma işlemi diğer şartlar aranmaksızın genel müdür tarafından re'sen yapılabileceği hakkında.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2448
Karar No : 2021/786
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : Emniyet Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI) : Bitlis Valiliği
KARŞI TARAF (DAVACI) : .
VEKİLİ : Av. .
İSTEMİN KONUSU : Van 1. İdare Mahkemesince verilen 04/12/2015 günlü, E:2015/1797, K:2015/1823 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Dava; davacının, Bitlis İl Emniyet Müdürlüğü Özel Harekat Şube Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken özel harekat branşından çıkarılarak genel hizmet branşına aktarılmasına ilişkin 14/05/2014 günlü, 326203 sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ve Özel Harekat Şube Müdürlüğü emrinden alınarak Asayiş Şube Müdürlüğü'ne atanmasına ilişkin 23/05/2014 günlü, 854 sayılı Bitlis Valiliği işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Van 1. İdare Mahkemesince verilen 14/11/2014 günlü, E:2014/754, K:2014/2100 sayılı kararda; davacının, özel harekat branşından çıkartılarak genel hizmet statüsüne aktarılmasına ilişkin işlem yönünden; somut ve kabul edilebilir gerekçeler ortaya konulmadan, sadece 2014 yılı içerisinde yerel seçimler ile Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılacak olması hususunun, ilgili mevzuatta ifade edilen, "idari ve asayişle ilgili zorunlu durumların ortaya çıkması" hali olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, kaldı ki böyle bir zorunlu durumun mevcut olması ve kabul edilmesi halinde dahi "özel harekat" branşında uzun süre görev yapan ve tecrübe kazanmış olan davacının görev yaptığı coğrafya da gözetildiğinde, tecrübe kazandığı branşında hizmetine ihtiyaç duyulacağı, yıllarca hizmet ettiği ve tecrübe kazandığı birimin haricindeki bir birimde istihdam edilmesi halinde, idari ve asayişle ilgili daha olumsuz sonuçlar doğurabilme durumunun da bulunduğu, ayrıca davacının yürüttüğü branş hizmetinde başarısız olduğu ya da özel harekât branşından çıkarılmasına neden olabilecek somut herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmaması ve davacının geçmiş sicillerinin olumlu olması karşısında, davacının özel harekat branşından çıkarılarak genel hizmet branşına atamasının yapılmasında hukuka uyarlık bulunmadığı; davacının, Asayiş Şube Müdürlüğü'ne atanmasına ilişkin işlem yönünden ise; dava konusu Asayiş Şube Müdürlüğüne atama işlemi tesis edilmesinden önce, davacının özel harekat branşından çıkarıldığı, bir anlamda, dava konusu edilen ilçe emniyet müdürlüğüne atama işleminin davacının branşından çıkarılmasından dolayı gerçekleştirildiği, davacının branşından çıkarılmasına ilişkin söz konusu işlemin yukarıda belirtilen gerekçeler uyarınca hukuka aykırılığı ortaya konulduğundan, davacının Asayiş Şube Müdürlüğüne atamasının yapılmasında da hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle; dava konusu işlemlerin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Davalı idarelerin anılan karara karşı yapmış olduğu temyiz başvurusu, Danıştay Onaltıncı Dairesinin 03/06/2015 günlü, E:2015/14889, K:2015/3296 sayılı kararıyla kabul edilerek, davacının özel harekat branşından çıkarılarak genel hizmet branşına aktarılmasına ilişkin 14/05/2014 günlü, 326203 sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ile Bitlis Emniyet Müdürlüğü Özel Harekat Şube Müdürlüğü emrinden alınarak Asayiş Şube Müdürlüğü'ne atanmasına ilişkin 23/05/2014 günlü, 854 sayılı Bitlis Valiliği işlemi arasında, 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesinde aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunduğu kabul edilse bile, branş değişikliği işleminden kaynaklanan uyuşmazlık temyiz incelemesine tabi iken, görev ve unvan değişikliği içermeyen il içi naklen atama işleminden kaynaklanan uyuşmazlık itiraz incelemesine tabi olduğundan, her iki işleme karşı bir dilekçe ile dava açılmasının hukuken olanaklı olmadığı, Mahkemece dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken işin esası incelenerek karar verilmesinde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle, anılan karar bozulmuş ise de; İdare Mahkemesince, bozma kararına uyulmayarak ilk kararında ısrar edilmiştir.
Van 1. İdare Mahkemesinin 04/12/2015 günlü, E:2015/1797, K:2015/1823 sayılı temyize konu ısrar kararının Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/06/2018 günlü, E:2016/780, K:2018/3477 sayılı kararıyla; dava konusu edilen Emniyet Genel Müdürü onayı ile bu onay alındıktan sonra Valilik makamı tarafından tesis edilen görevlendirme işlemi arasında sebep - sonuç ilişkisi olduğu; ayrı ayrı dava konusu edilmeleri halinde tabi oldukları kanun yolunun farklı olmasının, anılan işlemlerin birlikte dava konusu edilmelerine engel teşkil etmediği, işlemlerin birlikte dava konusu edilebilecek nitelikte işlemler olduğu ve birlikte görülüp karar verildikten sonra kanun yolu olarak temyiz yoluna tabi olduğu gerekçesiyle; İdare Mahkemesi kararının ısrara ilişkin kısmının onanmasına, davalı idarelerden Bitlis Valiliği'nin temyiz isteminin kesin olarak süre aşımı nedeniyle reddine, davalı Emniyet Genel Müdürlüğünün temyiz istemi hakkında inceleme yapılarak karar verilmek üzere dosyanın Dairesine gönderilmesine hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; 2014 yılı içerisinde yapılacak yerel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sebebiyle ülke genelinde kamu düzeninin sağlanması için koruyucu, önleyici, caydırıcı güvenlik tedbirlerinin alınması, adli ve idari görevlerin yerine getirilmesinde zaafiyet yaşanmaması, ayrıca son zamanlarda yaşanan terör saldırıları nedeniyle ek güvenlik tedbirlerinin alınması amacıyla, özel harekât birimlerinde bu konuda tecrübeli personelin fazla olduğu dikkate alınarak, genel hizmet birimlerinde görevli personele bilgi birikimlerini aktarmak üzere özel harekat branşındaki personelin genel hizmet birimlerinde görevlendirmelerinin yapıldığı, kamu hizmetinde düzenin ve sürekliliğinin sağlanması için idarelerin mevzuata uygun olarak personelin görev yapacağı yeri belirleme konusunda takdir yetkisi bulunduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : Ülkü Bulut Yücel
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Bitlis İl Emniyet Müdürlüğü Özel Harekat Şube Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapan davacı, Emniyet Genel Müdürlüğünün 14/05/2014 günlü, 326203 sayılı işlemi ile Emniyet Hizmetleri Sınıfı Branş Yönetmeliğinin 10/7. maddesi uyarınca özel harekat branşından çıkartılarak genel hizmet statüsüne aktarılmış, akabinde Bitlis Valiliği'nin 23/05/2014 günlü, 854 sayılı işlemiyle de Özel Harekat Şube Müdürlüğü emrinden alınarak Asayiş Şube Müdürlüğü'ne atanmış, anılan işlemlerin iptali ile yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle, temyizen incelenen davayı açmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 4’üncü maddesine dayanılarak hazırlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Branş Yönetmeliği'nin, "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin (ç) bendinde, "Branş: Emniyet Teşkilatındaki görevlerin yerine getirilebilmesi amacıyla oluşturulan özel hizmet alanları" şeklinde tanımlanmıştır.
Anılan Yönetmeliğin "Branştan çıkarma" başlıklı 10. maddesinin 7. fıkrasında ise, "İdari ve asayişle ilgili zorunlu durumların ortaya çıkması halinde personelin branştan çıkarma işlemi yukarıdaki şartlar aranmaksızın Genel Müdür tarafından re'sen yapılabilir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; Bitlis İl Emniyet Müdürlüğü Özel Harekat Şube Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapan davacının, özel harekat branşından çıkartılarak genel hizmet statüsüne aktarılmasına ilişkin 14/05/2014 günlü Emniyet Genel Müdürlüğü işleminin gerekçesinin Yönetmeliğin 10. maddesinin 7. fıkrasındaki düzenleme olduğu, söz konusu düzenlemede ise, idari ve asayişle ilgili zorunlu durumların ortaya çıkması halinde branştan çıkarma işleminin, Yönetmeliğin 10. maddesinde öngörülen şartlar aranmaksızın genel müdür tarafından re'sen yapılabileceğinin belirtildiği, dolayısıyla bu iki halde genel müdüre, branşlı personel hakkında branş komisyonu kararı aranmaksızın branştan çıkarma konusunda takdir yetkisi tanındığı görülmekte olup, bu yetki, kamu yararı amacına ve hizmet gereklerine uygun kullanılıp kullanılmadığı açısından yargısal denetime tabi bulunmaktadır.
2014 yılı içerisinde yapılacak yerel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sebebiyle ülke genelinde kamu düzeninin sağlanması için koruyucu, önleyici, caydırıcı güvenlik tedbirlerinin alınması, adli ve idari görevlerin yerine getirilmesinde zaafiyet yaşanmaması, ayrıca son zamanlarda yaşanan terör saldırıları nedeniyle ek güvenlik tedbirlerinin alınması amacıyla özel harekât birimlerinde bu konuda tecrübeli personelin fazla olmasından dolayı, genel hizmet biriminde görevli personele bilgi birikimlerini aktarmak ve genel hizmet birimlerindeki tecrübeli personel ihtiyacının giderilmesi amacıyla genel hizmet birimlerinde görevlendirmelerin yapıldığı ve işlem tarihi itibarıyla, ülke genelinde farklı illeri de içine alan birçok polis amiri hakkında bu şekilde işlem tesis edildiği, bu durumun idari ve asayiş ile ilgili ortaya çıkan zorunlu ihtiyaçtan kaynaklandığı, aksi bir durumun ülke iç güvenliğini sağlamakla görevli emniyet teşkilatını görev yapamaz duruma düşüreceği, salt davacıya yönelik tesis edilmediği görülen işlemin hizmet dışı nedenler esas alınarak ya da takdir yetkisi kötüye kullanılarak tesis edildiği noktasında dava dosyasında da bilgi ve belge bulunmadığı dikkate alındığında, Yönetmeliğin 10. maddesinin 7. fıkrası uyarınca davacının, özel harekât branşından çıkarılarak genel hizmet statüsüne aktarılması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri açısından hukuka aykırılık, İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
Van 1. İdare Mahkemesince verilen 04/12/2015 günlü, E:2015/1797, K:2015/1823 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
