Polis memurunun meskun mahalde silah atma fiili cezası
Polis memuru meskun yerlerde veya binalarda veya herkesin dolaşıp gezebileceği veya oturabileceği yerlerde hiçbir neden yokken silah atmak fiiline uygulanacak olan disiplin cezası hakkında karar.
Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/18995 E. , 2022/855 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/18995
Karar No : 2022/855
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Davacı, ... Polis Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yaptığı dönemde "meskun yerlerde veya binalarda veya herkesin dolaşıp gezebileceği veya oturabileceği yerlerde hiçbir neden yokken silah atmak" fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/23. maddesi uyarınca "meslekten çıkarma" cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de aynı Tüzük'ün 15. maddesi uyarınca bir alt ceza uygulanarak ''24 ay uzun süreli durdurma cezası'' ile cezalandırılmasına ilişkin Trabzon Polis Meslek Yüksek Okulu Polis Disiplin Kurulunun … günlü, … sayılı kararının iptali istemiyle dava açmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine hükmedilmiş olup, anılan karar Danıştay Beşinci Dairesince verilen 13/02/2018 günlü, E:2016/16008, K:2018/8675 sayılı kararla bozulmuştur.
… İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla; soruşturmacılar tarafından teklif edilen cezanın yetkili disiplin kurullarınca görüşülmesi sırasında, eylemin sabit görülmesi, buna karşılık Tüzük'te gösterilen cezanın bir derece aşağısının uygulanması gerektiği yönünde kanaate ulaşılması durumunda ise, teklif edilen asıl cezayı vermeye yetkili disiplin kurullarının bu yetkilerini kendilerinin kullanması ve verecekleri kararların da ilgili kanunda belirtilen makamlar tarafından onaylanması gerektiği açık olup, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nde öngörülen ve davacı hakkında önerilen "meslekten çıkarma" cezasının Genel Müdürlük Yüksek Disiplin Kurulunda görüşülmesi, Tüzük'ün 15. maddesinde öngörülen koşulların varlığı halinde bir derece aşağı cezanın uygulanması kararının da, meslekten çıkarma cezasında olduğu gibi, 3201 sayılı Kanun'un Ek 7. maddesinde yer alan hüküm gereğince valinin önerisi, Genel Müdürlük Yüksek Disiplin Kurulunun görüşü ve Bakanın onayı ile kesinleşmesi gerektiğinden, Polis Disiplin Kurulunda görüşülüp karara bağlanarak Emniyet Genel Müdürünün onayı ile tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Beşinci Dairesince verilen 04/03/2020 günlü, E:2019/6682, K:2020/1750 sayılı kararla söz konusu karar onanmış ise de karar düzeltme aşamasında Dairemizin 10/06/2021 günlü, E:2021/8925, K:2021/2030 sayılı kararıyla olayda, meslekten çıkarma cezası yerine alt ceza uygulanmak suretiyle verilen ''24 ay uzun süreli durdurma'' cezası bakımından Polis Meslek Yüksek Okulu Polis Disiplin Kurulunun bu cezayı vermeye yetkili makam olduğu ve nihai cezanın meslekten çıkarma cezası olmaması nedeniyle Yüksek Disiplin Kurulu ve Bakan onayı ile değil, 3201 sayılı Kanun'un Ek 7. maddesi uyarınca Emniyet Genel Müdürü onayıyla kesinleşeceği sonucuna varıldığı, bu durumda, davanın esasının incelenerek bir karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin yetkili makam tarafından tesis edilmediği gerekçesiyle iptali yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle anılan karar bozulmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Dairemezin bozma kararında belirtilen hususlar yönünden yapılan değerlendirme sonucunda verilen … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacının bahse konu eylemi nedeniyle hakkında adli yargıda yürütülen ceza yargılaması sonucu … Asliye Ceza Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla "havaya bir el ateş etmek suretiyle genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması" suçunun sabit olduğu gerekçesiyle davacıya hapis cezası verildiği, söz konusu kararın 29/05/2013 tarihinde kesinleştiği, bu durumda, anılan disiplin soruşturmasında tespit edilen hususlar ile ceza mahkemesinin mahkumiyet kararı dikkate alındığında, davacının isnat olunan fiili işlediği hususunun sabit olması karşısında eylemine uygun disiplin hükümleri uygulanmak suretiyle hakkında disiplin cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, dava konusu işlemin yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacının ... Polis Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yaptığı dönemde "meskun yerlerde veya binalarda veya herkesin dolaşıp gezebileceği veya oturabileceği yerlerde hiçbir neden yokken silah atmak" fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/23. maddesi uyarınca "meslekten çıkarma" cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de aynı Tüzük'ün 15. maddesi uyarınca bir alt ceza uygulanarak ''24 ay uzun süreli durdurma cezası'' ile cezalandırılması üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
Mülga Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/23 maddesinde yer alan "meskun yerlerde veya binalarda veya herkesin dolaşıp gezebileceği veya oturabileceği yerlerde hiçbir neden yokken silah atmak" fiili, meslekten çıkarma cezasını gerektiren eylem, işlem, tutum ve davranışlar arasında sayılmıştır.
08/03/2018 günlü, 30354 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve emniyet teşkilatı mensuplarına ilişkin disiplin kurallarını yeniden düzenleyen 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8. maddesinin 5. fıkrasının, 24 ay uzun süreli durdurma cezasını gerektiren fiillerin sayıldığı (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinde, "meskun yerlerde, binalarda, herkesin dolaşıp gezebileceği veya oturabileceği yerlerde silah atmak" düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; soruşturma raporunda yer verilen bilgiler, davacının soruşturma kapsamında verdiği ifadesi, olayla ilgili aldırılan ekspertiz raporu ve yukarıda aktarılan fiili nedeniyle davacı hakkında ceza mahkemesince verilen ve kesinleşen mahkumiyet kararı dikkate alındığında, davacının fiilinin sabit olduğu anlaşılmıştır.
Dava devam ederken, davacının fiiline uygulanacak disiplin cezasına ilişkin mevzuatta değişiklik olması nedeniyle uyuşmazlığın çözülebilmesi için davacının işlediği fiile hangi mevzuat hükmünün uygulanması gerektiğinin de belirlenmesi gerekmektedir.
Ceza hukuku kökenli bir ilke olan ancak zaman içinde hukukun tüm dallarında geçerli bir ilke olarak benimsenen "lehe olan hükmün uygulanması ilkesi"; işlendiği zamanın hukuki normları uyarınca suç sayılan bir fiilin sonradan yürürlüğe giren bir düzenleme ile suç olmaktan çıkarılmış bulunması veya sonradan yürürlüğe giren düzenlemenin, suçun işlendiği zaman mevcut olan düzenlemeye göre suçlunun lehine sonuçlar doğurması durumunda, failin lehine olan sonraki normun daha önce işlenmiş olan fiillere uygulanmasını öngörmektedir.
İdare hukuku alanında, kural olarak idari işlemlerin yargısal denetimi tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılmaktadır. İdari işlem niteliğindeki disiplin cezasının da tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yargısal denetiminin yapılması gerekmekte ise de, lehe olan normun uygulanması ilkesinin disiplin cezaları yönünden de geçerli olduğunun kabulü gerekmektedir.
Dolayısıyla, fiilin işlendiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise, disiplin cezası ile cezalandırılacak olan kişilerin lehine olan mevzuat hükmü dikkate alınmalıdır.
Uyuşmazlıkta, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/23 maddesinde düzenlenen disiplin cezası, 08/03/2018 günlü, 30354 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve emniyet teşkilatı mensuplarına ilişkin disiplin kurallarını yeniden düzenleyen 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8/5-ç-3 maddesinde belirtilen disiplin cezası ile karşılaştırıldığında, 7068 sayılı Kanun ile uyuşmazlık konusu olayda davacı tarafından işlenen fiile uygulanacak temel ceza bakımından davacı lehine bir düzenleme getirildiği görüldüğünden, davacı lehinde olan düzenleme dikkate alınarak uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, davanın reddi yönünde verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Güncelleme Tarihi: 02 Haziran 2022, 10:14
