Kamu tüzel kişileri 2942 sayılı Kanun'a göre derneğin taşınmazının devrini isteyebilir mi?

Özel hukuk tüzel kişisi olan derneklerin kamu tüzel kişisi ya da kurumu olmadıklarından bir kamu kuruluşu tarafından Derneğe ait taşınmazların 2942 sayılı Kanunun 30’uncu maddesi kapsamında devrinin istenemeyeceği hakkında.

T.C

D A N I Ş T A Y

BİRİNCİ DAİRE

Esas No : 2020/561

Karar No : 2020/519Anahtar Kelimeler :

K A R A R

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü ile Karabük Öğlebeli Mahallesi Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği ile aralarında çıkan uyuşmazlığın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30’uncu maddesi hükmüne göre çözümlenmesi isteğine ilişkin Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü'nün 10.3.2020 tarihli dilekçesinde aynen;

"AÇIKLAMALAR:

Karabük Öğlebeli Mah. Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği' ne ait; Karabük İli, Merkez İlçesi, Öğlebeli Mah., Fatih Mevkii, ... cilt, ... sayfa, ... ada, ... parselde tapuya kayıtlı 195,00 m2 yüzölçümlü taşınmaz malın 87,48 m2lik kısmında müvekkil TEİAŞ lehine irtifak hakkı tesis edilmesine karar verilmiştir.

154 kV. YeniÇates- Karabük OSB Enerji İletim Hattı güzergahına isabet eden taşınmazlarda mülkiyet kamulaştırması ve kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulması amacıyla alınan TEİAŞ Yönetim Kumlunun 26/01/2012 tarih ve 2-2 sayılı Kamu Yararı Kararı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca onaylanmıştır.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun 4650 sayılı yasayla değişik 8’inci maddesi uyarınca irtifak kamulaştırmasına karar verilen taşınmazların irtifak bedelleri müvekkil Kuruluşça tespit edilmiş, ... ada, ... no.lu parselde kurulacak irtifak için 11.009,36 TL bedel takdir edilmiştir.

Müvekkil Kuruluş ödeyeceği irtifak bedelini de belirterek Karabük Öğlebeli Mah. Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğine yazılı olarak başvurmuş, 20.01.2020 tarihinde kendilerine tebliğ edilen yazıda belirtilen 03.02.2020 tarihinde yapılacak anlaşma görüşmelerine mal sahibi idare herhangi bir cevap vermemiştir.

Arz ettiğimiz bütün bu nedenlerle 2942 sayılı Yasanın 30’uncu maddesi gereğince Dairenize başvuru yapılması zorunluluğu doğmuştur.

SÜBUT DELİLLER : Tapu Kayıtları, Kamu Yararı Kararı ve Bakanlık Onayı, Bedel Tespit Formları, müvekkil Kuruluşun 17/01/2020 Tarih ve 5421 sayılı devir talebine dair yazısı ve Tebliğ Mazbatası vs.yasal her türlü delil.

HUKUKİ NEDENLER : Kamulaştırma Kanunu, 2575 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat.

NETİCE VE TALEP:

Yukarıda arz edilen nedenlerle ve 2942 sayılı Kanunun 4650 sayılı yasa ile değişik 30’uncu maddesi uyarınca;

Karabük Öğlebeli Mah. Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğine ait; Karabük İli, Merkez İlçesi, Öğlebeli Mah., Fatih Mevkii, . cilt, . sayfa, . ada, . parselde tapuya kayıtlı 195,00 m2 yüzölçümlü taşınmaz malın 87,48 m2lik kısmında müvekkil Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) lehine irtifak hakkı tesis edilmesine dair taraflar arasında çıkan uyuşmazlığın, Dairenizce incelenerek karara bağlanması hususunda;

Gereğini vekâleten arz ve talep ederim." denilmekte olduğundan konu incelenerek;

Gereği Görüşülüp Düşünüldü:

2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30’uncu maddesinde, kamu tüzel kişilerinin ve kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak veya irtifak haklarının diğer bir kamu tüzel kişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılamayacağı, taşınmaz mala, kaynağa veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idarenin 8’inci madde uyarınca bedelini tespit edeceği, bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvuracağı, mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez ise anlaşmazlığın, alıcı idarenin başvurusu üzerine Danıştayın ilgili idari dairesince incelenerek kesin karara bağlanacağı hükmü yer aldığından, uyuşmazlığın karara bağlanabilmesi için bu taşınmaz mala hangi kamu tüzel kişisinin veya kurumunun daha fazla ihtiyacı olduğunun belirlenmesi gerekmektedir.

Dosyanın incelenmesinden, TEİAŞ Genel Müdürlüğü 22. Bölge Müdürlüğünün 17.1.2020 tarih ve 5421 sayılı yazısıyla Karabük Öğlebeli Mahallesi Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğinden, 154 kV Yeni Çates- Karabük OSB Enerji İletim Hattı güzergahına isabet eden Karabük İli, Merkez İlçesi, Öğlebeli Mahallesi, Fatih Mevkii, ... ada, ... parsel sayılı, 195,00 m2 yüzölçümlü taşınmazın 87,48 m2 lik kısmında TEİAŞ Genel Müdürlüğü lehine daimi irtifak hakkı kurulmasının istenildiği, bu başvuruya Karabük Öğlebeli Mahallesi Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğince cevap verilmemesi üzerine TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından uyuşmazlığın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30’uncu maddesi hükmüne göre çözümlenmesi talebiyle Dairemize başvurulduğu görülmüştür.

Ancak, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun "Dernekler" başlıklı 56’ncı maddesinde, derneklerin, gerçek veya tüzel en az yedi kişinin kazanç paylaşma dışında belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi toplulukları olduğu hükme bağlanmış, böylece derneklerin özel hukuk hükümlerine tabi özel hukuk tüzel kişileri olduğu hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla, dernek statüsünde olup özel hukuk hükümlerine tabi bulunan Karabük Öğlebeli Mahallesi Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğinin kamu tüzel kişisi ya da kurumu olmadığı açık olduğundan, bu Derneğin malik olduğu taşınmazın bir kamu kuruluşu tarafından 2942 sayılı Kanunun 30’uncu maddesi uyarınca devrinin istenilmesine olanak bulunmadığı açıktır.

Açıklanan nedenle, Karabük Öğlebeli Mahallesi Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğine ait Karabük İli, Merkez İlçesi, Öğlebeli Mahallesi, Fatih Mevkii, . ada, . parsel sayılı, 195,00 m2 yüzölçümlü taşınmazın 87,48 m2lik kısmında 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30’uncu maddesi uyarınca TEİAŞ Genel Müdürlüğü lehine daimi nitelikte irtifak hakkı tesisine ilişkin istemin incelenmeksizin reddine ve dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 4.6.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.