Harcama yetkilisi kendine yapılan hatalı fazla yan ödeme puanı ödemesinden sorumlu mudur?

Nüfus Müdürü olarak görev yapmakta olan ve bu görev öncesinde bulunduğu veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosu nedeniyle yararlanmakta olduğu yan ödeme puanı düşürülen bir personel, bu işleme dayanak teşkil eden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün... tarih ve... sayılı yazısı ile . Mal Müdürlüğünce 15/07/2013 tarihinde maaşından yapılan toplam 433,49-TL kesinti işleminin iptali istemiyle dava açmıştır.

Davalı idare ilgilinin harcama yetkilisi olduğunu ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanun'u uyarınca harcama yetkilisinin, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından sorumlu olduğu göz önüne alındığında; yersiz ödemenin davacının hatasıyla gerçekleştiğinin kabulünün gerektiği, dava konusu olayda olduğu gibi, maaş mutemetleri, gerçekleştirme görevlileri ve harcama yetkililerinin kendilerine ait maaş verilerini hataen veya kasten fazla hesaplayarak yersiz ödemeye sebep olmaları durumunda, hatalı ödemelerin, geriye doğru 60 gün dışında kalan kısmını iade etmeyecek olmalarının, hakkaniyete aykırı olduğu ileri sürmüştür.

Davaya bakan ilk derece mahkemesi, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı uyarınca ilgiliden en fazla 60 günlük ödemenin geri istenebileceğini belirterek kalan tutarın ilgiliye iade edilmesi gerektiğine hükmetmiştir. 

Danıştay 12. Dairesi 20022/2231 E., 2022/4306 K nolu kararında ilk derece mahkemesi kararını onamıştır.

Editörün değerlendirmesi:  5018 sayılı yasada harcama sürecinde görev alan gerçekleştirme görevlisi ve harcama yetkililerinin sorumlulukları dikkate alındığında kendilerine yapılan bir ödemenin mevzuata uygunluğundan sorumlu tutulması gerektiğini değerlendirmekteyiz. Şöyle ki, harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi diğer kamu görevlilerine yapılan ve süresi 60 günü geçen fazla ve yersiz ödemelerden sorumlu iken kendilerine yapılan bir ödemeden sorumlu tutulmamaları 5018 sayılı yasanın harcama sürecinde görev alanlara yüklenilen sorumluğa uygun düşmemektedir. 

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2022/2231
Karar No: 2022/4306

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- ... Bakanlığı
2- ... Kaymakamlığı
VEKİLLERİ: Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU:

... İdare Mahkemesinin... tarih ve E., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

.........................................Nüfus Müdürü olarak görev yapmakta olan ve bu görev öncesinde bulunduğu veri hazırlama kontrol işletmeni kadrosu nedeniyle yararlanmakta olduğu yan ödeme puanı düşürülen davacının, dava konusu işleme dayanak olduğu ileri sürülen Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün... tarih ve... sayılı yazısı ile . Mal Müdürlüğünce 15/07/2013 tarihinde maaşından yapılan toplam 433,49-TL kesinti işleminin iptali ve anılan kesinti tutarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

........................ İdare Mahkemesince; Danıştay Onikinci Dairesinin 23/06/2020 tarih ve E:2018/7917, K:2020/2491 sayılı kararıyla, Mahkeme kararının, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün... tarih ve... sayılı görüş yazısının iptali istemi yönünden davanın incelenmeksizin reddine ilişkin kısmı ile davacının 2004/6996 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yararlanmakta olduğu yan ödeme hakkının geri alınarak, dava konusu işlemin, 15/07/2013 tarihinden geriye doğru 60 gün içerisindeki ödemelerin tahsili yönünden davanın reddine ilişkin bölümünün onanması, dava konusu işlemin 15/07/2013 tarihinden geriye doğru 60 gün dışında kalan fazla ödemelerin tahsiline ilişkin kısım yönünden davanın reddine ilişkin bölümünün bozulması üzerine bozma kararına uyularak;

Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı uyarınca, kamu personeline yapılan fazla ve yersiz ödemelerin, herhangi bir yargı kararına gerek olmaksızın ilgililerden geri istenilmesi mümkün olmakla birlikte; yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı veya hilesi halleri dışında, fazladan yapılan ödemelerin, hatalı ödemenin yapıldığı tarihten başlamak üzere, dava açma süresinde kalan kısmının geri istenebileceğinin açık olduğu, buna göre, yapılan ödemenin her zaman geri alınabilmesi olanağını tanıyan "açık hata" halinin; yapılan ödemede, ödemenin muhatabı olan kişinin (idare edilenin) kolayca anlayabileceği kadar açık bir hatanın mevcudiyetini ifade ettiğinin kabul edildiği, uygulamada ise, bunun çoğu kez ilgili mevzuata aykırı bir şekilde ve hiç gereği yokken yapılan ödemeler şeklinde ortaya çıktığı, bu durumda, mevzuatın davalı idarece yanlış yorumlanması nedeniyle davacıya yapılan ödemelerin açık hata kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığı gibi, ödemelerin yapılmasında davacının herhangi bir gerçek dışı beyanı ve hilesi de bulunmadığından, davacıya yapılan hatalı ödemelerin, 15/07/2013 tarihinden geriye doğru 60 gün içerisindeki kısmının tahsil edilebileceği gerekçesiyle, dava konusu işlemin 15/07/2013 tarihinden geriye doğru 60 gün dışında kalan fazla ödemelerin tahsiline ilişkin kısım yönünden iptaline, bu kısma yönelik kesintinin davacıya iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:

Yersiz ödemelerin yapıldığı tarihlerde ilçe nüfus müdürlüğü görevinde bulunan davacının, kurumun harcama yetkilisi sıfatına sahip olduğu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanun'u uyarınca harcama yetkilisinin, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından sorumlu olduğu göz önüne alındığında; yersiz ödemenin davacının hatasıyla gerçekleştiğinin kabulünün gerektiği, dava konusu olayda olduğu gibi, maaş mutemetleri, gerçekleştirme görevlileri ve harcama yetkililerinin kendilerine ait maaş verilerini hataen veya kasten fazla hesaplayarak yersiz ödemeye sebep olmaları durumunda, hatalı ödemelerin, geriye doğru 60 gün dışında kalan kısmını iade etmeyecek olmalarının, hakkaniyete aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz istemlerinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesinin dördüncü fıkrasında, Danıştay'ın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.
Temyizen incelenen kararda, İdare Mahkemesince bozma kararında belirtilen esaslara uyulduğu anlaşılmış olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davalı idarelerin temyiz isteminin reddine,

2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle 15/07/2013 tarihinden geriye doğru 60 gün dışında kalan fazla ödemelerin tahsiline ilişkin kısım yönünden iptali, bu kısma yönelik kesintinin davacıya iadesi yolundaki... İdare Mahkemesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararının ONANMASINA,

3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,

4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,

5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 29/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.