Geçmiş dönem ecrimisil tutarı hesaplanırken yeniden değerleme oranında değerleme yapılmalı
Davalı idareye ait taşınmazın fuzulen işgal edildiğinden bahisle davacı spor kulübü adına ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, hesaplama konusunda uzman olan bilirkişi tarafından düzenlenecek bilirkişi raporu ile önceki dönem kullanımlarına yönelik yargı kararlarının da dikkate alınması ve yeniden değerleme oranı kullanılmak suretiyle hesaplama yapılması sonucunda bir karar verilmesi gerektiği hakkında.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13705
Karar No : 2021/353
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Spor Kulübü
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Avrupa Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. .
İSTEMİN KONUSU : İstanbul 8. İdare Mahkemesince verilen 28/02/2017 günlü, E:2016/392, K:2017/505 sayılı, davanın reddi yolundaki kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : İstanbul ili, Küçükçekmece ilçesi, Halkalı İstasyon Mahallesi Çukurova Mevkinde bulunan . ada, . parsel sayılı arsa vasıflı 16.498,00 m2 yüzölçümlü taşınmazın 856,00 m2'lik kısmının, 22/11/2012-15/01/2014 tarihleri arasındaki dönemde zeminde 5 adet dükkan bulunan 2 katlı spor kulübü binası ve bahçe yapılmak suretiyle işgal edildiğinden bahisle 44.809,15 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin, 27/02/2014 günlü ve 17209 sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile anılan ihbarnameye karşı yapılan itirazın reddi yolundaki 02/05/2014 günlü ve 40611 sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : İstanbul 8. İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Mahkemenin davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verdiği kararın, Danıştay Onyedinci Dairesinin 03/11/2015 günlü, E:2015/10155, K:2015/4396 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyulmak suretiyle; 08/11/2016 tarihinde mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak alınan bilirkişi raporu ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, hükme esas alınan bilirkişi raporu ile önceki dönemlere ilişkin ecrimisil ihbarnameleri aleyhine açılan dava dosyalarına sunulan bilirkişi raporlarının çeliştiği, eksik incelemeye dayalı rapor dikkate alınarak karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : Devin Gülsün Öner
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K: 2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmî Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 13. maddesi ve Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası ile 10/07/2018 günlü, 30474 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 99. maddesi ve 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 798. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca İstanbul Defterdarlığı yerine İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Avrupa Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı hasım mevkiine alınmak suretiyle, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : Bakılan dava, İstanbul ili, Küçükçekmece ilçesi, Halkalı İstasyon Mahallesi Çukurova Mevkinde bulunan ... ada, ... parsel sayılı arsa vasıflı 16.498,00 m2 yüzölçümlü taşınmazın 856,00 m2'lik kısmının, 22/11/2012-15/01/2014 tarihleri arasındaki dönemde zeminde 5 adet dükkan bulunan 2 katlı spor kulübü binası ve bahçe yapılmak suretiyle işgal edildiğinden bahisle 44.809,15 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin, 27/02/2014 günlü ve 17209 sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile anılan ihbarnameye karşı yapılan itirazın reddi yolundaki 02/05/2014 günlü ve 40611 sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, "Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz." hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin 1. fıkrasında: "Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere bedel tespit komisyonunca ecrimisil tespit ve takdir edilir" hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise: "Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur..." düzenlemesi yer almış bulunmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesiyle "bilirkişi" konusunda atıfta bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 266. maddesinde; hakimin, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar vereceği öngörülmüştür.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; idarece mahallinde yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 15/01/2014 tarihli taşınmaz tespit tutanağında mülkiyeti hazineye ait arsa vasıflı, 16.498,00 m2 yüzölçümlü taşınmazın 856,00 m2'lik kısmının, zeminde 5 adet dükkan bulunan 2 katlı betonarme spor kulübü binası ve lokali, işyeri ve bahçe yapılmak suretiyle davacı tarafından fuzulen işgal edildiğinin tespit edildiği ve 19/02/2014 tarih ve 108 sayılı Kıymet Takdir Kararıyla, 2012 yılı için 43,24 TL/m2, 2013 yılı için 45,87 TL/m2 ve 2014 yılı için ise 48,31 TL/m2 bedel üzerinden, 22/11/2012-15/01/2014 tarihleri arasındaki dönem için 44.809,15 TL ecrimisil takdir edildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığın çözümü için inşaat mühendisi tarafından düzenlenen bilirkişi raporunda; internet üzerinden ulaşılan kira emsalleri üzerinden kıyaslama yapılmak suretiyle, dava konusu taşınmazın 2012 yılı birim m2 bedelinin 61,68TL/m2 olarak tespit edildiği ve bu tutara TÜİK-ÜFE endeksi uygulanarak, toplam 63.772,43 TL ecrimisil alınabileceğinin tespit edildiği ancak bilirkişinin gayrimenkul değerleme uzmanı olup olmadığı anlaşılamadığı gibi önceki dönemlere ilişkin ecrimisil istemleri sebebiyle aynı taraflar arasında devam eden dava dosyalarının ve anılan dosyalara sunulmuş bulunan bilirkişi raporlarının da değerlendirilmemiş olduğu anlaşılmaktadır.
Bilirkişiye başvurulmasındaki amacın, hukuka uygun karar verebilmek için gerekli verilere ulaşmak olduğu göz önünde tutulduğunda, bilirkişilerin uyuşmazlık konusunda özel ve teknik bilgiye sahip olan kişiler arasından seçilmesi gerektiği kuşkusuz olup, bilirkişi veya bilirkişilerce düzenlenen raporda, sorulara verilen cevapların şüpheye yer vermeyecek şekilde açık, rapor içeriğinin ise hükme esas alınabilecek nitelikte olması gerekmektedir.
Dava dosyasının, aynı taraflar arasında, aynı alanın işgali sebebiyle ecrimisil istemine ilişkin, Dairemizde temyiz aşamasında derdest bulunan; 01/01/2010-26/01/2012 tarihleri arasındaki işgale ilişkin E:2021/12932, 27/01/2012-21/11/2012 tarihleri arasındaki işgal yönünden E:2021/12613 ve 16/01/2014-16/06/2017 tarihleri arasındaki işgal yönünden ise E:2021/5750 sayılı dosyalarıyla birlikte incelenmesinden; temyiz incelemesine esas davaya konu 22/11/2012- 15/01/2014 tarihleri arasındaki işgal döneminden öncesine ilişkin E:2021/12932 ve E:2021/12613 sayılı dosyalarda temyize konu Mahkeme kararlarının, Dairemizin aynı günlü heyet oturumunda onanmasına karar verildiği ve taşınmazın 2012 yılı için birim m2 bedelin yargı kararlarıyla aylık 2.330,22 TL (32,67 TL/m2) olarak ortaya çıkmış olduğu, eldeki uyuşmazlığın da 2012 yılının kalan kısmından başladığı anlaşılmıştır.
Bu durumda Mahkemece; önceki dönem kullanımlarına ilişkin yargı kararlarının da dikkate alınması ve yeniden değerleme oranı kullanılmak suretiyle hesaplama yapılması sonucunda bir karar verilmesi gerekmekte olup, hesaplama konusunda uzman olmayan bilirkişi tarafından ve eksik inceleme ile hazırlanan bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle davanın reddi yolunda verilen İstanbul 8. İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
İstanbul 8. İdare Mahkemesince verilen 28/02/2017 günlü, E:2016/392, K:2017/505 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
