Personele toplu taşıma kartı yerine nakden ödeme yapılması kamu zararı mıdır?

Personele toplu taşıma kartı yerine nakden ödeme yapılması kamu zararı mıdır?

Personele toplu taşıma kartı yerine nakden ödeme yapılması kamu zararı mıdır?

Personele toplu taşıma kartı yerine nakden ödeme yapılması kamu zararı mıdır?

Personele toplu taşıma kartı yerine nakden ödeme yapılması kamu zararı mıdır?

Personele toplu taşıma kartı yerine nakden ödeme yapılması kamu zararı mıdır?

Sayıştay Temyiz Kurulu, memur ve sözleşmeli personele geliş ve gidişler için ulaşım kartı yerine nakdi sosyal yardım verilmesinin kamu zararı olduğuna hükmetti.

Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2018
Dairesi 5
Dosya No 48498
Tutanak No 50144
Tutanak Tarihi 15.9.2021
Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararla

Konu: Belediyede görev yapan memur ve sözleşmeli personele mesaiye geliş ve gidişleri için nakdi yol masrafı ödenmesi.

151 sayılı İlamın 1. Maddesi ile, ... Belediyesinde görev yapan memur ve sözleşmeli personele mesaiye geliş ve gidişleri için nakdi yol masrafı ödenmesi sonucunda ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Üst yönetici ... ile sorumlu 74 kişinin ortak imzalı temyiz dilekçesinde özetle;

25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan, Kamu Görevlilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018-2019 Yıllarını Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmenin, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme Başlıklı 4. Bölümünde yer alan, Toplu Taşıma Kartı başlıklı 12. maddesinde;

“Büyükşehir kapsamına giren illerdeki belediyelerde veya büyükşehir belediyelerine bağlı kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak şekilde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir ” denildiğini,

Anılan hüküm üzerine, Belediye tarafından ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ... Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığına yazı yazılarak, 25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan, Kamu Görevlilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmenin, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme Başlıklı 4. Bölümünde yer alan, Toplu Taşıma Kartı başlıklı 12. Maddesine istinaden, memur ve sözleşmeli personelin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere verilmesi planlanan aylık ulaşım kartı kullanım bedelinin Belediye’ye bildirilmesinin istendiğini,

... Büyükşehir Belediyesi ... Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının cevabi yazısıyla, Memur Personel Ulaşım Kartı Kullanım Bedelinin aylık 88 kontör, yıllık 1056 kontör olarak, kart bedeli hariç, aylık ödemeli ... TL şeklinde olduğunun bildirildiğini, 

Gelen cevabi yazıya istinaden, İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü, Sözleşmenin 4. Bölümünde yer alan, Toplu Taşıma Kartı başlıklı 12. Maddesinde yer alan, “Büyükşehir kapsamına giren illerdeki belediyelerde veya büyükşehir belediyelerine bağlı kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak şekilde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir” hükmüne istinaden memur ve sözleşmeli personelin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ... Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı’nın tarifesi olan (aylık 88 binişlik ) ... TL olarak ödeme yapılması hususunu üst yönetici sıfatına haiz olan belediye başkanına sunulduğunu ve belediye başkanı tarafından gerekli olurun verildiğini,

Yukarıdaki açıklamalar ışığında, toplu sözleşmede belirtilen toplu taşıma kartı verilir hükmü gereğince, memur ve sözleşmeli personelin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ... Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı’nın tarifesi olan (aylık 88 binişlik) ... TL’nin ödendiğini,

Anılan toplu sözleşme gereği, personele ulaşım kartı verilmesi durumunda ve ilgili idareye ödenecek olan tutar ... TL olacağından, memurlara ve sözleşmeli personele ödenen mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere aynı tutarda ulaşım bedeli ödenmesinde herhangi bir kamu zararı bulunmadığını,

Ulaşım kartı ile ilgili olarak, “Belediyece 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre görev yapan tüm personele servis hizmeti için, Ocak - Mayıs ayları arasındaki dönemde aylık 120 kontörlük (binişlik) toplu taşıma kartı verilmesi, Haziran - Aralık ayları arasındaki dönemde ise 120 kontörlük kart bedelinin nakit olarak ödenmesi. “ Konulu 06.07.2018 tarihli ve 2018/44838 sayılı Temyiz Kurulu Kararında,

Özetle “Dilekçiler söz konusu meclis kararıyla yapılan yardımların hafta içi mesai saatlerinde kullanılmak üzere verildiğinin çok açık bir biçimde ifade edildiğini, söz konusu kararlarda herhangi bir gün sayısının gösterilmediğini, bu itibarla temyiz ilamında yapılan hesaplamanın tamamıyla afaki olduğunu belirtmişlerse de her personelin işe gidiş gelişi için iki araç kullandığı varsayımı ile yapılan hesaplama sonucunda söz konusu yardımların aylık yirmi iki iş günü olduğundan düzenli olarak hafta sonu tatil günleri için de personele otobüs kartı ödemesinin yapıldığı anlaşılmaktadır. Sorumlularca bazı personelin işe gidiş geliş için birden fazla araç kullandığı, bazılarının ise hafta sonu da işe geldikleri için daha fazla karta ihtiyaç duydukları iddia edilmektedir. Bu durumda dahi seksen sekiz binişlik karta ihtiyaç olduğu açıktır ve ayda on binişlik dokuz kartın yeterli olduğu görülmektedir. Üstelik ulaşım kartı verilen personelin tamamının birden fazla araç kullanmadığı da bir gerçektir. Bu itibarla Temyiz Kurulu Kararında karar düzeltilmesine mahal olmadığına” denildiğini,

Bu karara göre, yıl içerisinde bazı aylarda kart verilmesi ve bazı aylarda ise nakit olarak ödenmesi konusunu aylık 88 binişlik bir bedel üzerinden değerlendirildiğini,

Belediyece de, memur ve sözleşmeli personelin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ... Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının tarifesi olan (aylık 88 binişlik ) ... TL olarak ödeme yapılmış olup, Sayıştay denetimi sonucu sorgu yapılmasına müteakip bu uygulamadan hemen vazgeçildiğini,

Sonuç olarak; 25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan, Kamu Görevlilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmenin, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme başlıklı 4. Bölümünün, Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12. Maddesi hükmü gereği, yukarıda bahsi geçen Temyiz Kurulu Karında da belirtildiği üzere 88 binişlik kart ücreti tutarı ile personele yapılan nakdi yardım tutarları aynı olup, yapılan ödemeyle 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesi kapsamında kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmadığını belirterek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

Başsavcılık mütalaasında;

“Temyize konu olan ... Dairenin 18.01.2021 tarih ve 151 no.lu ilamın 1. maddesinde; "... Belediyesinde görev yapan memur ve sözleşmeli personele mesaiye geliş ve gidişleri için Kamu Görevlilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4 üncü Dönem Toplu Sözleşmenin, "Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme" başlıklı 4 üncü bölümünde yer alan, "Toplu Taşıma Kartı" başlıklı 12 nci maddesi hükmü gereğince sadece toplu taşıma kartı verilebileceğinden nakdi yol masrafı ödenmesi sonucu oluşan ... TL kamu zararının;

Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine" karar verildiği görülmüştür.

Sorumlular temyiz dilekçesinde; "...

... belediyemiz toplu sözleşmede belirtilen toplu taşıma kartı verilir hükmü gereğince, memur ve sözleşmeli personelin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ... Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının tarifesi olan (aylık 88 binişlik) ... TL ödenmiştir.

Anılan toplu sözleşme gereği, personele ulaşım kartı verilmesi durumunda ve ilgili idareye ödenecek olan tutar ... TL olacağından, memurlara ve sözleşmeli personellere ödenen mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere aynı tutarda ulaşım bedeli ödenmesinde herhangi bir kamu zararı bulunmamaktadır.

25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete 'de yayınlanan, Kamu Görevlilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmenin, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme başlıklı 4. Bölümünün, "Toplu Taşıma Kartı" başlıklı 12. Maddesi hükmü gereği, yukarıda bahsi geçen Temyiz Kurulu Karında da belirtildiği üzere 88 binişlik kart ücreti tutarı ile personele yapılan nakdi yardım tutarları aynı olup, yapılan ödemeyle 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesi kapsamında kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmamıştır.

Verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını saygıyla arz ederiz." denilmektedir.

Sorumluların fazla ödemeye ilişkin yapmış olduğu açıklamalar ve iddialar Daire yargılamasında ayrıntılı olarak karşılanmış olup, Savcılık görüşümüz aşağıdadır.

2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4 üncü Dönem Toplu Sözleşmenin, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme Başlıklı 4 üncü bölümünde yer alan, "Toplu Taşıma Kartı" başlıklı 12 nci maddesinde; " Büyükşehir kapsamına giren illerdeki belediyelerde veya büyükşehir belediyelerine bağlı kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak şekilde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir" hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen düzenlemeye aykırı olarak, nakdi yol masrafı ödenmesi sonucu oluşan tutar kamu zararı olarak değerlendirilmektedir.

Bu nedenle, talebin reddedilerek Daire kararının onaylanmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Arz olunur.” Denilmiştir.

Duruşma talebinde bulunan … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

151 sayılı İlamın 1. Maddesi ile, ... Belediyesinde görev yapan memur ve sözleşmeli personele mesaiye geliş ve gidişleri için nakdi yol masrafı ödenmesi sonucunda ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan, Kamu Görevlilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018-2019 Yıllarını Kapsayan 4 üncü Dönem Toplu Sözleşmenin, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme Başlıklı 4 üncü bölümünde yer alan, “Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12’nci maddesinde;

“Büyükşehir kapsamına giren illerdeki belediyelerde veya büyükşehir belediyelerine bağlı kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak şekilde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir.” denilmektedir.

Yukarıdaki düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak şekilde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere sadece toplu taşıma kartı verilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde; memur ve sözleşmeli personele mesaiye geliş ve gidişleri için toplu taşıma kartı verilmesi gerekirken ... Büyükşehir Belediyesi ... Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının 12.07.2018 tarih ve 73164386-E.8353 sayılı yazılarında belirtilen 11.07.2018 tarihli ve 97509404.301.E.05.833 sayılı ... Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararındaki; “ Memur Personel Ulaşım Kartı Kullanım Bedelinin aylık 88 kontör, yıllık 1056 kontör olarak, kart bedeli hariç, aylık ödemeli ... TL belirlenmesi, ayrıca yıllık 1056 kontör aşıldığında aşılan miktarın idaresinden tahsil edilmesi ve 90 dakika aktarma hakkı uygulanması şeklinde Temmuz ayından geçerli olmak üzere uygulanması …” hükmü doğrultusunda Belediyede görev yapan memur ve sözleşmeli personelin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanmak üzere Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarında aylık … TL nakit ödeme yapılarak toplu sözleşme hükümlerine aykırı hareket edildiği görülmüştür.

Anayasa’nın 128’inci maddesinde, memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği belirtilmiş olup, sözü edilen bu düzenlemeler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile yapılmıştır.

657 sayılı Kanun’un 146’ncı maddesinin 2’nci fıkrasında, memurlara, kanun, tüzük ve yönetmeliklerin ve amirlerin tayin ettiği görevler karşılığında bu Kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenemeyeceği ve hiçbir yarar sağlanamayacağı hükme bağlanmasına rağmen, Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarında ulaşım için aylık ... TL nakit ödeme yapılması mümkün değildir; çünkü nakdi ödeme ücret niteliği taşımaktadır. Memurlara Kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenemeyeceği ve hiçbir yarar sağlanamayacağı 657 sayılı Kanun’un 146’ncı maddesinin 2’nci fıkrasında belirtilmektedir.

Netice itibariyle, personel mevzuatında da personele nakdi ulaşım yardımı adı altında sosyal yardım öngörülmemiştir. Personelin işe geliş ve gidişlerinde Kuruma ait araçlarla veya hizmet alımı yoluyla servis kiralaması yerine Toplu Sözleşme ile toplu taşıma kartı verilmesi, bu suretle toplu taşıma araçlarından hizmet alınması hakkı tanınmıştır.

Buna karşın ise, işe geliş ve gidişler için ulaşım kartı yerine verilen nakdi sosyal yardım hizmetin gereği olmadığı gibi mevzuata da aykırıdır.

Bu itibarla 151 sayılı İlamın 1. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,(Temyiz Kurulu ve ... Daire Başkanı …, ... Daire Başkanı …, Üyeler …, …, …, … ile …’ın aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,

Karar verildiği 15.09.2021 tarih ve 50144 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

Karşı oy gerekçesi

Temyiz Kurulu ve ... Daire Başkanı …, ... Daire Başkanı …, Üyeler …, …, …, … ile …’ın karşı oy gerekçesi

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 71. Maddesinde; “kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır” şeklinde tanımlanmış, 71. Maddesinde;

“Kamu zararının belirlenmesinde;

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

f) (Mülga:22/12/2005-5436/10 md.)

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

Esas alınır.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Bu çerçevede, kamu zararından bahsedilebilmesi için kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar ile kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması gerekmektedir. İlama konu olayda, her ne kadar 25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan, Kamu Görevlilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018-2019 Yıllarını Kapsayan 4 üncü Dönem Toplu Sözleşmenin, “Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” başlıklı 4 üncü bölümünün, “Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12 nci maddesi hükmü gereği ulaşım yardımının kart olarak verilmesi gerekmekte ise de, kart tutarı ile personele yapılan nakdi yardım tutarları aynı olduğundan, yapılan ödeme usule aykırı olup, 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi kapsamında kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olmadığından verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
 

YORUM EKLE