Kar yağışı nedeniyle tatil edilen günde ek ders ödenmemesi hakkında karar

Kar yağışı nedeniyle tatil edilen günde ek ders ödenmemesi hakkında karar

Kar yağışı nedeniyle tatil edilen günde ek ders ödenmemesi hakkında karar

Kar yağışı nedeniyle tatil edilen günde ek ders ödenmemesi hakkında karar

Kar yağışı nedeniyle tatil edilen günde ek ders ödenmemesi hakkında karar

Kar yağışı nedeniyle tatil edilen günde ek ders ödenmemesi hakkında karar

Danıştay, kar yağışı nedeniyle tatil edilen günlerde ek ders ücreti ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık olmadığına hükmetti.
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/3701 E. , 2021/1835 K.
"İçtihat Metni"

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/3701
Karar No : 2021/1835

DAVACI : …'ı temsilen … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- ..
VEKİLİ : Av. …

2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

3- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Öğretmen olan davacının, kar yağışı nedeniyle tatil edilen 16-17 Ocak 2012 ve 17 Şubat 2012 tarihlerinde ek ders ücreti ödenmesi için yaptığı başvurunun reddine ilişkin Sivas Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın “Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller” başlıklı 16. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılanlar dışında "Valiliklerce yapılan tatiller" ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali ile söz konusu işlemler nedeniyle ödenmeyen ek ders ücretlerinin idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından; görev yaptığı Sivas ilinde yaşanan yoğun kış şartlarından dolayı eğitim ve öğretime 16-17 Ocak, 17 Şubat 2012 tarihlerinde Valiliklerce ara verildiğinden, o günlere ilişkin ek ders ücretlerinin ödenmediği, öğretmenlerin kendi irade ve inisiyatifi dışında Valiliklerce yapılan tatil günlerinde ek ders ücretinin ödenmemesinin hukuka ve hakkaniyete açıkça aykırı olduğu, iradeleri dışında mesai yapamadıkları günlerde ek ders görevlerini yapmış sayılmaları ve ek ders mağduriyeti yaşamamalarının hak ve adalet gereği olduğundan, "Valiliklerce yapılan tatiller" ibaresinin 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla hazırlanan ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan "Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın 16. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılanlar dışında yer verilmesi durumunda düzenlemenin hukuka uygun hale geleceği ileri sürülmüştür.

DAVALI …NIN SAVUNMASI:
Öncelikle, usule ilişkin olarak, 05/03/1964 tarih ve 439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun’un Ek 1. maddesiyle atıf yapılan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 89. maddesinde; ek ders ücreti ile ilgili ayrıntıların Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edileceğinin belirtildiği, dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı’nın teklif edicisi ve uygulayıcısı olan Milli Eğitim Bakanlığının da hasım mevkiine alınması ve savunma hakkının tanınması gerektiği ileri sürülmüştür.


439 sayılı Kanun’un Ek 1. maddesine, 5473 sayılı Kanun ile eklenen son fıkrasında; “Yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılan ders görevleri, ders görevinin yapılmış sayılacağı haller ile yüz yüze yapılan ders görevleri dışındaki ek ders görevleri hariç, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında aylık karşılığı ders görevini doldurmayanlara ek ders ücreti ödenmez.” düzenlemesine yer verildiği, Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin, görev yaptıkları okulların özelliği ve alanları itibarıyla “okul öncesi ve sınıf öğretmenleri”, “genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri” ve “atölye ve laboratuvar öğretmenleri” olmak üzere üç grupta toplandığı, bu öğretmenlerden “okul öncesi ve sınıf öğretmenleri”nin 18 saat aylık karşılığı, 12 saat ek ders ücreti karşılığı; “genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri”nin 15 saat aylık karşılığı, 15 saat ek ders karşılığı; “atölye ve laboratuvar öğretmenleri”nin ise 20 saat aylık karşılığı, 24 saat ek ders ücreti karşılığı görev yapmak durumunda oldukları, dava konusu Bakanlar Kurulu Kararı’nın 25. maddesine göre; Bakanlık kadrolarında görev yapan yönetici ve öğretmenlere dava konusu Karar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesinin, ders görevinin fiilen yapılmış olması veya aynı Karar”ın 16. maddesinde belirlenen durumlarla sınırlı olarak ders görevinin yapılmış sayılmasına bağlı bulunduğu, anılan Bakanlar Kurulu Kararı’nın 16. maddesinde, Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin, kar yağışı gibi çeşitli nedenlerle valiliklerce ilan edilen tatil günlerinde aylık ve ek ders ücreti karşılığı ders görevlerini yapmış sayılmaları yönünde bir düzenleme bulunmadığından, bu konumdaki öğretmenlerin sözü edilen saatlere ilişkin aylık ve ek ders ücreti karşılığı ders görevlerini yapmış sayılabilmelerinin mümkün olmadığı, ayrıca, ek ders ücreti aylığa (maaşa) bağlı özlük hakları kapsamında olmayıp, aylıktan tamamen bağımsız olarak değerlendirilen maddi bir hak olduğu ve görevin fiilen yapılmasına bağlı olarak ödendiği, bu nedenle, ders görevinin herhangi bir şekilde yerine getirilmediği durumlarda o ders için öngörülen ek ders ücreti ödenmediği, ancak, görevin yapılmaması nedeniyle aylıklardan herhangi bir kesinti yapılmasının da söz konusu olmadığı, anılan Karar’ın 16. maddesinde ders görevinin yapılmış sayılacağı hallerin bütününde eğitim - öğretime yönelik bir etkinliğin söz konusu olduğu, oysa kar yağışı gibi çeşitli nedenlerle valiliklerce ilan edilen tatil günlerinde eğitim - öğretime yönelik herhangi bir etkinliğin söz konusu olmadığı, diğer bir deyişle; söz konusu tatil günlerinde öğretmenlerin okula gelmeleri veya zorunlu görev yapmaları gibi bir durumun söz konusu olmayıp, öğretmenlerin bu günleri okul dışında diledikleri gibi geçirdikleri, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmuştur.

DAVALI … BAKANLIĞININ SAVUNMASI:
05/03/1964 tarih ve 439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun’un Ek 1. maddesine, 5473 sayılı Kanun ile eklenen son fıkrasında; “Yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılan ders görevleri, ders görevinin yapılmış sayılacağı haller ile yüz yüze yapılan ders görevleri dışındaki ek ders görevleri hariç, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında aylık karşılığı ders görevini doldurmayanlara ek ders ücreti ödenmez.” düzenlemesine yer verildiği, Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin, görev yaptıkları okulların özelliği ve alanları itibarıyla “okul öncesi ve sınıf öğretmenleri”, “genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri” ve “atölye ve laboratuvar öğretmenleri” olmak üzere üç grupta toplandığı, bu öğretmenlerden “okul öncesi ve sınıf öğretmenleri”nin 18 saat aylık karşılığı, 12 saat ek ders ücreti karşılığı; “genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri”nin 15 saat aylık karşılığı, 15 saat ek ders karşılığı; “atölye ve laboratuvar öğretmenleri”nin ise 20 saat aylık karşılığı, 24 saat ek ders ücreti karşılığı görev yapmak durumunda oldukları, öğretmenlerin haftalık ek ders ücretlerinin belirlenmesinde, o haftada okuttukları derslerin aylık karşılığı ders görevlerini doldurdukları saate kadar olan kısmının aylık karşılığı olarak, bunun üzerine okuttukları derslerin ise ek ders ücreti karşılığı olarak değerlendirilmesinin, 439 sayılı Kanunu ve Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı gereği olduğu, anılan Bakanlar Kurulu Kararı’nın 25. maddesine göre ek ders ücreti ödenebilmesi, ders görevinin fiilen yapılmış olması veya aynı Karar’ın 16. maddesinde belirlenen durumlarla sınırlı olarak ders görevinin yapılmış sayılmasına bağlı bulunduğu, bahse konu 16. madde de kar yağışı gibi çeşitli sebeplerle valiliklerce ilan edilen tatil günlerinde aylık ve ek ders ücreti karşılığı ders görevlerini yapmış sayılmaları yönünde bir düzenleme bulunmadığından, bu konumdaki öğretmenlere bu günlere ilişkin ek ders ücreti ödenmesinin mümkün olmadığı, ek ders ücretinin aylığa (maaşa) bağlı bir özlük hakkı olmayıp, aylıktan tamamen bağımsız olarak değerlendirilen bir maddi hak olduğu, ek ders ücretinin görevin fiilen yapılmasına bağlı olarak ödendiği, bununla birlikte 01/06/2012 tarih ve 28310 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2012 ve 2013 yıllarını kapsayan 2012/1 sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı’nın “Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller” başlıklı 24. maddesinde; “1/9/2012 tarihinden geçerli olmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders yılı içerisindeki iş günlerinde genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler ile öğrencilerin çeşitli nedenlerle sınıf veya okul bütünlüğünde izinli sayılmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar.” düzenlemesi uyarınca 01/09/2012 tarihinden itibaren Bakanlıklarına bağlı eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin kar yağışı nedeniyle eğitim kurumlarının tatil edildiği iş günlerinde, üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılarak ek ders ücretinden yararlandırıldıkları, yasal ve hukuki dayanağı bulunmayan davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmuştur.

DAVALI … VALİLİĞİNİN SAVUNMASI:
Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar uyarınca ödenen ek ders ücretinin bir özlük hakkı olmadığından standart olarak ödenen bir ücret olmadığı, öğretmenlerin aylık karşılığı okutmak zorunda oldukları haftalık ders saatinden sonra okutmuş oldukları ders saatine göre ödenen bir ücret olduğu, aylık olarak hiç ek ders ücreti alamayan öğretmenler olduğu gibi farklı tutarlarda ek ders ücreti alan öğretmenlerin de olduğu, anılan Karar’ın 16. maddesine göre; hangi tür çalışmaların ve hangi tür görevlendirmelerde yapılan işlerin ek ders görevinin yapılmış sayılacağının belirtildiği, buna göre doğal olaylar veya olağanüstü gelişmeler neticesi eğitim kurumlarında eğitim ve öğretime ara verilmesi durumunda, bu günlere ilişkin öğretmenlere ek ders ücreti ödeneceğine dair bir hüküm bulunmadığından davacıya ek ders ücreti ödenmediği, aynı Karar’ın 25. maddesine göre de ek ders ücretinin ödenebilmesi için ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan ek ders görevinin yapılmış sayılacağı haller bakımından ise bu Karar’da belirlenen koşulların oluşmasının şart olduğu, olumsuz hava koşulları nedeniyle 16-17 Ocak 2012 ve 17 Şubat 2012 tarihlerinde İl Hıfzısıhha Kurulu Kararıyla okulların öğrencilerin sağlığı ve can güvenliği nedeniyle tatil edilerek eğitim ve öğretime ara verildiği, eğitim ve öğretimin yapılamadığı bu tarihlerde ek ders görevinin yapılmasının da mümkün olmadığı, fiilen yapılmayan bir ek ders görevi için ek ders ücreti ödemesi yapılmasının ilgili mevzuat düzenlemelerine aykırılık teşkil edeceği, dava konusu Karar’da değişiklik yapma yetkisinin Bakanlar Kuruluna ait olduğu, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Mahkemenin kendisini Bakanlar Kurulunun yerine koyarak veya Bakanlar Kuruluna verilmiş bu konudaki yetkiyi kullanarak değişiklik yapılmasının, hüküm konulmasının mümkün olmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesi ve 439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un Ek 1. maddesi uyarınca, hangi hallerde aylık karşılığı ders görevi ve ek ders görevinin yapılmış sayılacağı hususunda Bakanlar Kurulunun takdir ve düzenleme yetkisinin bulunduğu; ayrıca Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 16. maddesi uyarınca ders görevinin yapılmış sayıldığı hallerde, bütünüyle eğitim-öğretime yönelik etkinliklerin söz konusu olduğu; "Valiliklerce yapılan tatiller"e ilişkin günlerde ise eğitim ve öğretime yönelik herhangi bir etkinliğin söz konusu olmadığı; bu nedenle ders görevinin yapılmış sayıldığı haller kapsamına kar yağışı gibi nedenlerle "valiliklerce yapılan tatiller" ibaresinin dahil edilmesine olanak bulunmadığı dikkate alındığında; davacının iddialarının söz konusu Kararın dava konusu edilen 16. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iptalini gerektirir nitelikte görülmediği gibi, kar yağışı gibi nedenlerle valiliklerce tatil edilen günlerde ek ders görevinin yapılmış sayılmasına yönelik düzenleme yapılması hususunda idarenin yargı kararıyla da zorlanamayacağı açık olup, anılan Kararın 16. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, dayanağı olan üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık görülmediğinden; ayrıca söz konusu düzenlemeye istinaden tesis edilen bireysel işlemde de hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Öğretmen olan davacının, kar yağışı nedeniyle tatil edilen 16 - 17 Ocak 2012 ve 17 Şubat 2012 tarihlerinde tarafına ek ders ücreti ödenmesi amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin Sivas Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün … günlü, … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan ve 16/12/2006 günlü, 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 01/12/2006 günlü, 2006/11350 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın 16. maddesinin (1). fıkrasının (b) bendinde sayılanlar dışında "Valiliklerce yapılan tatiller" ibaresine yer verilmemesine dair eksik düzenlemenin iptali ve söz konusu işlemler nedeniyle ödenmeyen ek ders ücretlerinin idareye başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi isteminden ibarettir.
439 sayılı Yasa ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesinin verdiği yetkiye istinaden hazırlanan ve 01/12/2006 günlü, 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilip 16/12/2006 günlü, 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın 1. maddesinde, bu Kararın amacının, Millî Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısını, ders görevi alacakların niteliklerini ve diğer hususları düzenlemek olduğu; "ders görevinin yapılmış sayılacağı hâller" başlıklı 16. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, İl düzeyinde milli ve mahalli bayramların kutlamaları için kurulan hazırlık komitelerinde görevlendirilen yönetici ve öğretmenler, milli ve mahalli bayramların hazırlık çalışmalarına katılan yönetici ve öğretmenler, söz konusu bayramların hazırlık çalışmalarına ve törenlerine sınıf veya okul bütünlüğünde katılan öğrencilerin öğrenim gördüğü eğitim kurumlarının yönetici ve öğretmenleri ile milli bayramlar nedeniyle tatil edilen günlerde ders görevlerini yerine getirmeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim ve hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılacakları kuralı yer almıştır.
439 sayılı Yasa'nın Ek 1. maddesinde belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı, ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlarla ilgili olarak düzenleme yapma konusunda Bakanlar Kuruluna takdir yetkisi verilmiştir.
Bununla birlikte, bu yetkinin, Anayasa'da yer alan temel kurallara aykırı olarak veya kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun dava konusu idari işlemin neden ve amaç yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşmiş yargı içtihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Ek ders görevi; öğretmenlerin maaşları karşılığında okutmakla yükümlü oldukları ders saati sayısının, ders müfredatında belirtilen ders saati sayısını karşılamaması halinde, ihtiyaç duyulan branşlardaki ders saati açığının ilgili branş öğretmenince kapatılması için mevzuatta belirtilen üst sınırı aşmamak üzere söz konusu öğretmenlere verilen bir görevdir.
Ek ders ücreti ise, bahse konu ek ders görevini yerine getiren öğretmenlere emekleri karşılığında ödenen ücrettir. Diğer bir ifadeyle "ek ders ücreti"nin amacı, öğretmenlerin mali haklarının iyileştirilmesi değil, eğitim öğretim hizmetinin sürekli ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesi amacıyla ayrıca "ek ders görevi"ni yerine getiren öğretmenlerin, bu hizmetlerinin karşılığının verilmesidir. Öte yandan, eğitim öğretim kurumlarında görevli yöneticilerin, fiilen yapmış oldukları bu yönetim görevi karşılığında aldıkları ek ders ücreti için de aynı husus geçerlidir.
Buna göre, dava konusu düzenlemenin 16. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında yer alan faaliyetlerde görevlendirilen öğretmen ve yöneticilerin, söz konusu görevlerinin de "ders görevi" bağlamında değerlendirilmesi gerektiği açık olup, öğrencilerin sınava hazırlanmaları nedeniyle okula gelmemeleri halinde ders görevlerini fiilen yerine getirmeyen öğretmenlerin bu saatlere rastlayan ders görevlerini yapmış sayılmaları yönünde bir düzenleme bulunmadığından bu yönde tesis edilen dava konusu işlemde ve dayanağı düzenlemelerde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümleri dikkate alınarak davalı konumunda bulunan Başbakanlık yerine Cumhurbaşkanlığı hasım mevkiine alınarak gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı, … İlköğretim okulunda öğretmen olarak görev yapmaktadır. Görev yaptığı Sivas ilinde yaşanan yoğun kış şartlarından dolayı eğitim ve öğretime 16-17 Ocak ve 17 Şubat 2012 tarihlerinde ara verilmiş olup, bu tarihlere ilişkin ek ders ücreti ödenmemesi üzerine, anılan tarihlerde ek ders ücreti ödenmesi talebiyle 06/03/2012 tarihinde davalı idareye başvurmuştur.


Davacı tarafından, yapılan başvurunun, dava konusu Sivas Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısı ile; ek ders ücreti ödemelerinin Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar doğrultusunda ödendiği, bu Karar’ın 25. maddesinde; “Bu Karar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesi için, ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı haller bakımından ise, bu Kararda belirlenen koşulların oluşması şarttır......Bu Karar’ın 10, 14, 16 ve 21. maddeleri uyarınca ödenen ek ders ücretleri, yarım günlük izinler hariç, her ne şekilde olursa olsun izinli ve raporlu olunan sürelerde ödenmez.” düzenlemesine yer verildiği, anılan maddeden anlaşılacağı üzere, kar yağışı nedeniyle tatil edilen günlerde görevin fiilen yapılmasına imkan olmadığından, ek ders ücretinin ödenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle reddedilmesi üzerine 14/03/2012 tarihinde bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:

İLGİLİ MEVZUAT:
439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un değişik Ek 1. maddesinin birinci fıkrasında; "Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir." kuralı; ikinci fıkrasında; "Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir." kuralı ve beşinci fıkrasında; "Yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılan ders görevleri, ders görevinin yapılmış sayılacağı haller ile yüz yüze yapılan ders görevleri dışındaki ek ders görevleri hariç, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında aylık karşılığı ders görevini doldurmayanlara ek ders ücreti ödenmez." kuralı yer almıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Ders görevi" başlıklı 89. maddesinin birinci fıkrasında; "Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir." kuralına; 2. fıkrasında da; "Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunur." kuralına yer verilmiştir.
657 sayılı Kanun'un 176. maddesinde ise; "Bu Kanunun 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere, ders saati başına gündüz öğretimi için 140, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir." kuralı yer almıştır.
Diğer taraftan, 657 sayılı Kanun'un 89. maddesinin verdiği yetkiye istinaden, 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla hazırlanan ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 1. maddesinde; "Bu Kararın amacı, Millî Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısını, ders görevi alacakların niteliklerini ve diğer hususları düzenlemektir." kuralına;
"Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesinde;
"(1) Kapsama dâhil örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli olup, aylık karşılığı ders görevini tamamlayan;
a) Müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcılarına haftada 6 saate,
b) Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenlerine 6 saati zorunlu olmak üzere haftada 15 saate,
c) Atölye ve laboratuvar öğretmenlerine 20 saati zorunlu olmak üzere haftada 24 saate, kadar alanlarında, alanlarında ek ders görevi verilemeyen veya kısmen verilebilenlere, ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında da ek ders görevi verilebilir.
(2) Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile okuma-yazma kurs öğretmenlerinin aylık karşılığı okutmak zorunda oldukları ders saati dışında ilgili mevzuatına göre fiilen okuttukları her ders saati zorunlu ek ders görevi sayılır. Ancak, bu şekilde verilecek ek ders görevi haftada, okul öncesi öğretmenlerinden anaokulları ile kız teknik öğretim okul ve kurumları bünyesindeki uygulama sınıflarında görevli olanlar için bir sınıfta bir öğretmenle tam gün eğitim yapılması şartına bağlı olarak 24 saati, diğer ana sınıflarında görevli öğretmenler ile sınıf ve okuma yazma kurs öğretmenleri için 12 saati geçemez.
(3) Öğretmenlere, ilgili mevzuatına göre öğretim yılı başında ve sonunda yaptıkları meslekle ilgili çalışma sürelerinde iki haftayı geçmemek üzere ve fiilen görev yapmaları kaydıyla haftada 15 saat ek ders ücreti ödenir.
(4) Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen atölye ve laboratuvar öğretmenlerinden kendilerine bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilenlerin, görev yaptıkları eğitim kurumunun bölüm, atölye ve laboratuvarlarındaki çalışmaların planlanması, tezgah, makine, araç ve gerecin sağlanması, bakımı, onarımı ve öğretime hazır halde bulundurulması amacıyla yaptıkları çalışmaların bölüm şefleri için haftada 10, atölye ve laboratuvar şefleri için ise haftada 6 saati ek ders görevi sayılır. Bu dersler ders dağıtım çizelgesinde “Planlama ve Bakım-Onarım Görevi” adıyla gösterilir ve haftada azamî okutabilecekleri ek ders saatleri içinde verilir.
(5) Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler hariç olmak üzere, örgün eğitim kurumlarında ilgili mevzuatında belirtilen sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilen öğretmenler ile sınıf veya şube sorumluluğu verilen sınıf/şube rehber öğretmenlerinin bu görevlerinin haftada 2 saati ek ders görevi sayılır. Bu dersler, ders dağıtım çizelgesinde “Öğrenci Sosyal ve Kişilik Hizmetleri” adıyla gösterilir. Bu kapsamda aynı kişiye hem danışman öğretmenlik hem de sınıf/şube rehber öğretmenliği görevi verilmesi hâlinde sadece bir görev için ek ders ücreti ödenir." kuralına;
"Ders görevinin yapılmış sayılacağı hâller" başlıklı 16. maddesinde;
"(1) Bir öğretim yılında 90 günü geçmemek üzere, bu Karar kapsamında bulunan personelden;
a) Bakanlıkça veya verilen yetki uyarınca valiliklerce yurt içinde düzenlenen her türlü eğitsel gezi, konferans, kurs ve seminerlerde görevlendirilenler; fiilen yerine getirdikleri bu görevleri süresince, görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders görevleri varsa bu görevlerini yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ücretleri kadrolarının bulunduğu kurumca ödenir.
b)(Değişik: 21/07/2007 tarihli ve 26589 sayılı R.G. Yayımlanan BKK ile) İl düzeyinde millî ve mahalli bayramların kutlamaları için kurulan hazırlık komitelerinde görevlendirilen yönetici ve öğretmenler, millî ve mahalli bayramların hazırlık çalışmalarına katılan yönetici ve öğretmenler, söz konusu bayramların hazırlık çalışmalarına ve törenlerine sınıf veya okul bütünlüğünde katılan öğrencilerin öğrenim gördüğü eğitim kurumlarının yönetici ve öğretmenleri ile millî bayramlar nedeniyle tatil edilen günlerde (*)(Değişik: 10/05/2008 tarihli ve 26872 sayılı R.G. Yayımlanan BKK ile) ders görevlerini yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim ve hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar.
(Ek: 23/01/2009 tarihli ve 2008/14575 sayılı B.K.K.) (2) Bakanlık merkez teşkilatında Bakan veya yetkili kıldığı makam, taşra teşkilatında ise Bakan veya valilik onayı ile ilgili mevzuatı uyarınca verilen görevleri yapmak üzere görevlendirilen yönetici ve öğretmenler ile Bakanlığa verilmiş bir görevi yürütmek üzere diğer kurumlarda Bakan onayı ile görevlendirilen yönetici ve öğretmenler, Bakanlık merkez teşkilatındaki görevlendirmeler için 1 yıl, diğer görevlendirmeler için ise her altı ayda yeni bir onay alınmak ve fiilen görev yapmak kaydıyla, yarıyıl ve yaz tatilleri de dahil olmak üzere aylık karşılığı ders görevi ile görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders görevi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın göreve başladıkları tarihten itibaren haftada 18 saat ek ders görevi yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ücretleri kadrolarının bulunduğu kurumca ödenir. Alınacak onayda görevlendirilecek personelin adı, soyadı, unvanı, görevin mahiyeti ve görev süresi ile diğer hususlar açıkça belirtilir. Bu kapsamda ek ders ücretinden yararlanan personele ayrıca asli görevi için öngörülen ek ders ücreti ödenmez. Öğretmenlerin ilgili müfredatı kapsamında ders okutmak üzere diğer eğitim kurumlarında geçici olarak görevlendirilmeleri bu fıkra kapsamında değerlendirilmez." kuralına; aynı Karar'ın "Görevin fiilen yapılması" başlıklı 25. maddesinde; "Bu Karar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesi için, ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı hâller bakımından ise bu Kararda belirlenen koşulların oluşması şarttır. Ek ders ödemelerinden harcama yetkilisi, ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlisi ve bu Kararda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde ek ders görevinin gerçekleştiğine ilişkin belgeyi düzenleyen ve onaylayan diğer gerçekleştirme görevlileri müteselsilen sorumludur.
Yapılan inceleme sonucunda fiilen yapılmadan ve gerekli koşullar oluşmadan ödendiği anlaşılan ek ders ücretleri ilgililerden yasal faizi ile birlikte geri alınır.
Bu Kararın 10, 14 ve ek 1 inci maddeleri ile 16 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ödenen ek ders ücretleri, yarım günlük izinler hariç, her ne şekilde olursa olsun izinli ve raporlu olunan sürelerde ödenmez.
(Ek: 23/01/2009 tarihli ve 2008/14575 sayılı B.K.K.) Ancak, fiilen yapılmayan ders karşılığı ek ders ücret ödemeleri nedeniyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 3 üncü maddesi uyarınca yapılmakta olan ek ödemeden yararlanamayanlar için bu fıkra hükmü uygulanmaz." kuralına ve 30. maddesinde ise; "Bu Karar kapsamında kendilerine ders görevi verilenler ile verilmiş sayılanlara, 657 sayılı Kanunun 176 ncı maddesi uyarınca ek ders ücreti ödenir." kuralına yer verilmiştir.
01/06/2012 tarih ve 28310 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren 2012 ve 2013 Yıllarını Kapsayan 2012/1 sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı'nın "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 24. maddesinde; "(1) 1/9/2012 tarihinden geçerli olmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders yılı içerisindeki iş günlerinde genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler ile öğrencilerin çeşitli nedenlerle sınıf veya okul bütünlüğünde izinli sayılmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar." kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, düzenleyici işlem yönünden incelendiğinde;
439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un Ek 1. maddesiyle, öğretmenlerin aldıkları aylıkların karşılığı olarak, haftalık okutmakla yükümlü oldukları ders sayıları belirtilmiş; öğretmenlere aylıklarının karşılığı verilen ders görevinin dışında, eğitim ve öğretim hizmetlerinin sürekli ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesi amacıyla, zorunlu olarak ek ders görevi verilmesi öngörülmüş; ek ders görevine ilişkin usul ve esasların da 657 sayılı Kanun'un 89. maddesine göre düzenleneceği ifade edilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesinde, her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları, okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen bulunmaması halinde öğretmenlere veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilmesi öngörülmüş; ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususların belirlenmesi hususunda Bakanlar Kuruluna takdir ve düzenleme yetkisi verilmiş olup; aynı Kanun'un 176. maddesinde de, ders görevi verilenlere, ek ders ücreti ödeneceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 439 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi ve 657 sayılı Kanun'un 89. maddesiyle verilen yetkiye istinaden Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda, Millî Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar detaylı bir şekilde düzenlenmiştir.
Anılan Kararın dava konusu edilen 16. maddesinde, il düzeyinde millî ve mahallî bayramların kutlamaları için kurulan hazırlık komitelerinde görevlendirilen yönetici ve öğretmenler, millî ve mahallî bayramların hazırlık çalışmalarına katılan yönetici ve öğretmenler, söz konusu bayramların hazırlık çalışmalarına ve törenlerine sınıf veya okul bütünlüğünde katılan öğrencilerin öğrenim gördüğü eğitim kurumlarının yönetici ve öğretmenleri ile millî bayramlar nedeniyle tatil edilen günlerde ders görevlerini yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenlerin, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim ve hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılması öngörülmüş olup; bu düzenlemeye göre sayılan nedenlerle ders görevini yerine getiremeyen öğretmenlerin, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders ve ek ders görevlerini yapmış sayılacakları; bu günlere isabet eden ek ders görevleri nedeniyle de, ek ders ücretlerinden yararlanacakları açıktır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 439 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi ve 657 sayılı Kanun'un 89. maddesi uyarınca öğretmenlere aylıklarının karşılığında ders görevi verilmesinin yanında, öğretmen açığının giderilmesi ile eğitim - öğretim hizmetlerinin sürekli ve kesintisiz yürütülmesini teminen, "ek ders görevi" verilmesinin mümkün olduğu; bu şekilde ek ders görevi verilenlere de 657 sayılı Kanun'un 176. maddesine göre ek ders ücretinin ödeneceği; aynı Kanunun 89. maddesi uyarınca ek ders görevine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi hususunda Bakanlar Kurulunun takdir ve düzenleme yetkisinin bulunduğu; bu yetkiye istinaden Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 16. maddesinde, sayılan nedenlerle ders görevlerini yerine getiremeyen öğretmenlerin, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim ve hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılmalarının öngörüldüğü; ancak valiliklerce yapılan tatillerde ise öğretmenlerin aylık karşılığı ders görevi ve ek ders görevini yapmış sayılacağı yönünde bir düzenlemeye yer verilmediği görülmektedir.
Bu durumda, hangi hallerde aylık karşılığı ders görevi ve ek ders görevinin yapılmış sayılacağı hususunda Bakanlar Kurulunun takdir ve düzenleme yetkisinin bulunduğu; ayrıca söz konusu Kararın 16. maddesi uyarınca ders görevinin yapılmış sayıldığı hallerde, bütünüyle eğitim ve öğretime yönelik etkinlikler söz konusu olduğu; valiliklerce yapılan tatil günlerinde ise eğitim - öğretime yönelik herhangi bir etkinliğin söz konusu olmadığı; bu nedenle ders görevinin yapılmış sayıldığı haller kapsamına "Valiliklerce yapılan tatiller" ibaresinin dahil edilmesine olanak bulunmadığı dikkate alındığında; kar yağışı gibi nedenlerle valiliklerce yapılan tatil günlerinde aylık karşılığı ders görevi ve ek ders görevinin yapılmış sayılmasına yönelik düzenleme yapılması hususunda idarenin yargı kararıyla da zorlanamayacağı açık olduğundan, anılan Kararın 16. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, dayanağı olan üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Dava, davacının ek ders ücreti ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ve ek ders ücretinin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemi yönünden incelendiğinde;
Yukarıda açıklandığı üzere, iş bu kararla, dava konusu düzenleyici işlemin hukuka uygun olduğu anlaşıldığından; kar yağışı nedeniyle tatil edilen 16-17 Ocak 2012 ve 17 Şubat 2012 tarihlerinde davacıya ek ders ücreti ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Sivas Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminde de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Öte yandan, dava konusu bireysel işlem hukuka uygun olduğundan, davacının parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine de olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi

YORUM EKLE