Atama Yönetmeliği Kapsamındaki Bir Okulun Makam Onayıyla Kapsam Dışına Çıkarılamayacağı

Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlan Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik kapsamında bulunan bir eğitim kurumunun Makam Onayı ile Yönetmelik kapsamından çıkarılamayacağı hakkında.

T.C.

DANIŞTAY

İkinci Daire

Esas No: 2012/10219

Karar No : 2015/9355

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi'nce işin gereği düşünüldü:

Dava, Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü ve Pratik Kız Sanat Okulu'nda müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, Yenişehir Kız Teknik ve Meslek Lisesi'ne atanması işlemine karşı yaptığı itirazın reddine ilişkin 14.10.2010 tarih ve 63214 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi'nin 19.04.2012 tarih ve E:2010/3619, K:2012/632 sayılı kararıyla; uyuşmazlıkta, dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelere göre, davacının atamasının yapılmasını istediği Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü'nde davacının branşı olan Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği norm kadrosu bulunmadığı, diğer bir deyişle davacının ilgili mevzuat uyarınca aylık karşılığı okutabileceği ders bulunmadığı, bu nedenle Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsüne atanmasının mümkün olmadığı görüldüğünden, davacının Yenişehir Kız Teknik Meslek Lisesi'ne yapılan atamasının iptali ile atamasının Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsüne yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

Davacı, dava konusu işlemde ve davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında hukuka uyarlık bulunmadığını öne sürerek kararın bozulmasını istemektedir.

Mülga 3797 sayık Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 5. maddesinde; Bakanın, Bakanlık hizmetlerini mevzuata, hükümetin genel siyasetiyle milli güvenlik siyasetine, kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak yürütmekle ve Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda diğer bakanlıklarla ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevli olduğu, 60. maddesinde; Bakan, müsteşar ve her kademedeki Bakanlık ve kuruluş yöneticilerinin, sınırlarını yazılı olarak açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebileceği, yetki devrinin, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmayacağı, 61. maddesinde ise; 23.04.1981 tarihli ve 2451 sayılı Kanun hükümleri dışında kalan memurların atamalarının Bakan tarafından yapılacağı, Bakanın, gerekli gördüğü hallerde atama yetkisini merkez teşkilatında alt kademelere, illerde valilere devredebileceği hükümleri yer almaktadır.

İşlem tarihinde yürürlükte bulunan 13.08.2009 tarih ve 24318 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlan Yöneticilerinin Atama Ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 1. maddesinde; Yönetmeliğin amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlan yöneticiliklerini ikinci görev olarak yürütecek personelin belirlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olarak belirtilmekte, anılan Yönetmeliğin 2. maddesinde ise; Yönetmeliğin, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlan yöneticiliklerini ikinci görev olarak yürütecek personeli kapsayacağı düzenlenmekte, Yönetmeliğin 4.maddesi d bendinde de; Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kampusları ile ikili anlaşmalar çerçevesinde Bakanlıkça açılan ya da yönetici ve öğretmenleri Bakanlıkça görevlendirilen yurt dışındaki okul ve merkezler de dâhil her derece ve türdeki okul ve kurumu eğitim kurumu olarak, anılan maddenin j bendinde de; Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında, eğitim kampusu bünyesinde yer alan okulların yöneticileri dâhil müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcısı görevlerinde bulunanlar yönetici olarak tanımlanmakta, 17. maddede; iller arası yer değiştirme suretiyle atamalar hariç olmak üzere bu Yönetmelik kapsamındaki eğitim kurumlarının her kademedeki yöneticilerinin valiliklerce atanacağı kuralına yer verilmektedir.

Dava dosyasının incelenmesinden; Milli Eğitim Bakanlığı'nın 19.01.2010 tarihli Oluruyla kız teknik olgunlaşma enstitülerinin doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşu haline dönüştürüldüğü, 03.03.2010 tarihli, 1023 sayılı kararıyla Olgunlaşma Enstitüleri bünyesindeki mesleki ve teknik orta öğretim programlarının ayrılarak bağımsız müdürlüklere dönüştürülmesine, bu okullarda görev yapan personelin ise norm kadro durumuna göre ayrılan okullara atanmasına karar verildiği; bu kapsamda Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü ve Pratik Kız Sanat Okulu'nda edebiyat öğretmeni olan ve müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü ve Pratik Kız Sanat Okulu'nun dönüştürülmesi sonucu Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü ve Yenişehir Kız Teknik ve Meslek Lisesi olarak iki ayrı okula bölündüğü bu bölünme neticesinde davacının 03.08.2010 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı işlemi ile Yenişehir Kız Teknik ve Meslek Lisesine müdür yardımcısı olarak atanması üzerine bu atamanın iptali ile atamasının Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsüne yapılması istemiyle davalı idareye başvurduğu, bu başvurunun dava konusu işlemle reddi üzerine açılan davada temyize konu mahkeme kararıyla; davacının ilgili mevzuat uyarınca aylık karşılığı okutabileceği ders bulunmadığı, bu nedenle Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsüne atanmasının mümkün olmadığı görüldüğünden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddedildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği gibi, idari kararların herhangi bir organ, makam veya kamu görevlisi tarafından değil Anayasa ve Kanunların yetkili kıldığı organ, makam veya kamu görevlileri tarafından alınması gerekmektedir. İdari işlemlerin yetki unsuru olarak adlandırılan karar alma yetkisi Anayasa ve Kanunların idareye bıraktığı alanlarda alınacak idari kararların veya yapılacak işlemlerin hangi idari makam veya organlarca yapılabileceğini veya alınabileceğini ifade etmektedir. Belli bir idari makama verilmiş bulunan karar alma yetkisinin yalnızca o makam tarafından kullanılması kural olmakla birlikte Kanunda açıkça öngörülen hallerde ve açıkça öngörülen işlem ve kararlar için yetki devrinin mümkün olduğu içtihatlarda ve doktrinde kabul edilmektedir. Bu haliyle idare hukukunda mevcut olan yetki devri müessesesinde yetkiyi devreden makam bu yetkisinden yetkiyi devrettiği makam lehine sıyrılmakta, karar alma yetkisi yetkiyi devreden makamdan ayrılmakta ve kendisine yetki devredilen makama geçmekte başka bir ifadeyle yetkiyi devralan devredenden bağımsız olarak bu yetkiyi kullanabilmektedir.

Yetki devri müessesesi ile ilgili bu açıklamalar ışığında, usulüne uygun olarak yetki devrinin gerçekleştirildiği durumlarda aynı usul izlenerek yetki devri geri alınmadığı sürece söz konusu yetkinin devreden makam tarafından doğrudan ve ilk elden kullanılması mümkün bulunmamaktadır.

Olayda, Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü ve Pratik Kız Sanat Okulunun yukarıda anılan Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlan Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik kapsamında bir eğitim kurumu olduğu ancak Milli Eğitim Bakanının 19.01.2010 tarihli Oluruyla kız teknik olgunlaşma enstitülerinin doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşu haline dönüştürülmesinin ardından 03.03.2010 tarihli, 1023 sayılı kararla Olgunlaşma Enstitüleri bünyesindeki mesleki ve teknik orta öğretim programlarının ayrılarak bağımsız müdürlüklere dönüştürülmesi yönünde alınan karar üzerine iki ayrı okula bölündüğü, bu bölünme neticesinde davacının 03.08.2010 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı işlemi ile Yenişehir Kız Teknik ve Meslek Lisesi'ne müdür yardımcısı olarak atanması üzerine bu atamanın iptali ile atamasının Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsüne yapılması istemiyle davalı idareye yaptığı başvurunun dava konusu işlemle reddi üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Her ne kadar davalı idare savunmasında, 19.01.2010 tarihli Olurla kız teknik ve olgunlaşma enstitülerinin merkeze bağlı taşra teşkilatı haline dönüştürülmesi nedeniyle yönetmelik kapsamından çıkarıldığı ileri sürülmüş olsa da, Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlan Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik kapsamında bulunan bir eğitim kurumunun makam onayıyla yönetmelik kapsamından çıkarılamayacağı, ancak anılan Yönetmelikte veya yasalarda yapılacak bir değişiklikle kapsam dışına çıkarılabileceği, bu yasal düzenlemeler ve yönetmelik değişiklikleri yapılmadan sadece makam onayıyla merkeze bağlı taşra teşkilatı haline dönüştürülen kız teknik ve olgunlaşma enstitülerinin halen Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlan Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik kapsamında olduğu ve anılan eğitim kurumuna yapılacak atamalarda da valiliklerin yetkisinin devam ettiği açıktır.

Bu durumda, halen Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlan Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik kapsamında bulunan Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsü ve Pratik Kız Sanat Okulu müdür yardımcılığı kadrosundan Yenişehir Kız Teknik ve Meslek Lisesi'ne aynı görevle atanan davacının, bu atamanın iptali ile atamasının Diyarbakır Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitüsüne yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi'nce verilen 19.04.2012 tarih ve E:2010/3619, K:2012/632 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibariyle yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin l/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun'la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme'ye gönderilmesine, tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde Danıştay'a kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 24.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.