Satınalmalarda Onay Belgesi Düzenlendiğinde Ayrıca Harcama Talimatı Düzenlenmeli mi?

Soru: "Bir kamu kurumunda ihale işlemlerini yürütüyorum. Yapılacak alımlar için sadece onay belgesi düzenlenmesi yeterli mi? Ayrıca harcama talimatı düzenlemek gerekiyor mu?"

Cevap: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 32 inci maddesinde harcama talimatı ve sorumluluk hakkında düzenleme yapılmıştır. Anılan maddede bütçelerden harcama yapılmasının harcama talimatı vermesiyle mümkün olduğu hükme bağlanmıştır. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.

Harcama talimatının tanımı ise, Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde yapılmıştır. Yönetmelikte harcama talimatı, “Kamu ihale mevzuatına tabi olmayan bir giderin idare adına geçici veya kesin olarak ödenebilmesi için giderin konusunu, gerekçesini, yapılacak iş veya hizmetin süresini, hukuki dayanaklarını, tutarını, kullanılabilir ödeneğini, tertibini, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgileri gösteren ve harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgedir.” şeklinde tanımlanmıştır.

Adı geçen Yönetmelik onay belgesini de tanımlamıştır. Yönetmelikteki tanıma göre, onay belgesi, “ihale usulüyle yapılacak alımlarda, kamu ihale mevzuatında standart form olarak belirlenen ihale onay belgelerini; doğrudan temin suretiyle veya kamu ihale mevzuatında belirtilen istisnai alımlarda ise alım konusu işen nev’i, niteliği ve tertibi, alımda uygulanacak usulü, avans ve fiyat farkı verilecekse şartlarını gösteren ve harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgeyi ifade etmektedir.”

Ayrıca Muhasebat Genel Müdürlüğü Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Genel Tebliğinde (Sıra No: 24) de bu konuya değinilmiştir. Dolayısıyla, onay belgesini harcama talimatının özel bir şekli olarak değerlendirmek gerekmektedir. Aksi takdirde kanunun açık ifadesine aykırılık teşkil eder.

Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği bütün harcamalar için harcama talimatını gerekli görmemiştir. Bu durum Kanunun lafzına aykırı olmakla beraber; hem ruhuna uygundur hem de uygulamayı kolaylaştırıcı niteliktedir. Yönetmelik hangi harcama türleri için harcama talimatının gerekli olduğunu belirlemiştir.

Yapılan düzenlemeler dikkatle incelendiğinde, düzenli olarak yapılan aylıklar ve aylıklara ilişkin ödemelerde; zam, tazminat ve benzeri ödemelerde, sosyal yardımlarda, ek çalışma karşılıklarında ücret, ek ders ödemelerinde, sözleşmeli personel ödemelerinde; işçi ücretlerinde; tedavi ve cenaze giderlerinde; geçici görev yolluklarında (görevlendirme yazısı yoksa harcama talimatı istenecektir); sürekli görev yolluklarında atama onayı (yoksa harcama talimatı istenecektir)yeterli olacak, harcama talimatı düzenlenmeyecektir. Bu belgeleri de harcama talimatı olarak kabul etmemiz gerekmektedir. Düzenli olmayan ödül ve ikramiyelerde; geçici personel giderlerinde; vergi, resim, harç ve benzeri giderlere ilişkin ödemelerde; tarifeye bağlı ödemelerde; kurs ve toplantılara katılma giderlerinde; temsil, ağırlama, tören, fuar ve tanıtma giderlerinde ise  harcama talimatı düzenlenecektir.

5018 sayılı yasanın  32’nci maddesinde harcama talimatlarında gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgilere yer alması gerekir. Gerçekleştirme işlemleri destek hizmetleri birimi tarafından yapılan mali işlemlerde, harcama talimatlarında iş ve işlemlerin destek hizmetleri birimi personeli tarafından yürütüleceğinin belirtilmesi yeterli bulunmaktadır. Konuya ilişkin ayrıntılı düzenleme Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ (Seri No:2)’de yer almaktadır.

Yukarıda yer alan tüm düzenlemelere baktığımızda, netice itibarıyla 5018 sayılı Kanun harcama yetkilisi tarafından verilmesi gereken harcama talimatı için şekil belirlemediğinden, kamu ihale mevzuatına göre ihale yetkilisi tarafından imzalanan ihale onay belgesi ya da diğer benzer onay belgeleri harcama talimatı olarak kabul edilmelidir. Dolayısıyla, bütçeden yapılacak bir giderin ödenmesinde gider çeşidine ve alım şekline göre Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtildiği şekilde harcama talimatı, ihale onay belgesi ya da onay belgelerinden yalnızca birinin düzenlenmesinin yeterli olacağını düşünmekteyiz.

Bu yazının tüm hakları www.mevzuatinyeri.com a  aittir.. ” www.mevzuatinyeri.com” şeklinde aktif link verilmesi kaydıyla içerik kullanılabilir. Link vermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır.