Muhasebe Yetkilisi, Alacakların Takip ve Tahsilinden Sorumlu mudur?

Soru: "...'de muhasebe yetkililiği görevini yürütüyorum. Muhasebe yetkililerinin ödemelerdeki sorumluluklarını biliyorum. Bu konuda azami dikkati gösteriyorum. Ancak, personel sayımın yetersiz olması sebebiyle gelir ve alacakları tahsil konusunda zaman zaman sorunlar yaşıyorum. Gelir ve alacakların tahsilinde bir aksama olursa, muhasebe yetkilisi sıfatıyla sorumluluğum var mı?"

Cevap:  5018 sayılı Kamu Maliye Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 61 inci maddesinde muhasebe hizmeti , 60 ıncı maddesinde ise mali hizmetler biriminin görevleri düzenlenmiştir. Anılan yasanın 60'ıncı maddesinde mali hizmetler biriminin görevleri arasında ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmeyi de saymıştır.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu çerçevesinde sorumlu tutulacak görev ve yetkililerin belirlenmesi hakkındaki Sayıştay Genel Kurul Kararında bu  konuda; “5018 sayılı Kanunun 61’inci maddesinin birinci fıkrasında, muhasebe hizmeti; “gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir.” şeklinde tanımlanmış; aynı maddenin ikinci fıkrasında muhasebe yetkilisinin, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiştir. Kanunun 60’ıncı maddesinde de, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek muhasebe biriminin görevleri arasında sayılmıştır. Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 23’üncü maddesinde, gelirleri ve alacakları ilgili mevzuatına göre tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri ilgililerine iade etmek ve bu işlemlere ilişkin kayıtları usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak, mali rapor ve tabloları her türlü müdahaleden bağımsız olarak düzenlemek muhasebe yetkilisinin görevlerinden kabul edilmiş, aynı Yönetmeliğin 32’nci maddesinde de idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının yükümlüleri ve sorumluları adına ilgili hesaplara kaydedilerek tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin sorumlu olduğu açıkça ifade edilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının takip ve tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin tek başına sorumlu olduğuna çoğunlukla,” şeklinde karar vermiştir.

Yukarıda yer alan kararda görüleceği üzere, muhasebe yetkilileri kamu gelir ve alacaklarının takibinden sorumlu tutulmuştur.

Sayıştay Genel Kurulu kararı muhasebe yetkilisine gelirlerin tahsili ve alacakların takibi sorumluluğu yüklemesine rağmen,  5018 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkartılan ikincil mevzuat, muhasebe birimini ve muhasebe yetkilisine alacakların takibine yönelik bir görev atfetmemektedir. İkincil mevzuattaki bu boşluğun bir an evvel giderilmesi gerekmektedir. Mali hizmetler biriminin aynı zamanda muhasebe işlemleri de yürüttüğü idarelerde alacakların takip ve tahsilinin aynı birimde yani mali hizmetler biriminde yürütülmesi kolaydır. Ancak, iki hizmetin farklı birimlerde yürütüldüğü idarelerde bu hususta problemler yaşanmaktadır.

Her ne kadar ikincil mevzuatta muhasebe yetkililerine alacakların takip ve tahsiline yönelik bir görev atfedilmese de Sayıştay Genel Kurul kararı çok açıktır. Muhasebe yetkililerinin, doğması olası sorumlulukların önüne geçmesi için bahsi geçen Genel Kurul kararına uyma konusunda azami derecede dikkatli olmaları gerekmektedir.

Öte yandan, muhasebe yetkililerinin ödeme yaparken vergi kesintisi yapma hususunda sorumlulukları vardır. Vergi kesintisi ödeme aşamasında yapılan bir işlem olup, bu aşamada yetki ve görevi olanlar ise muhasebe yetkilileridir.

Bu yazının tüm hakları Mevzuatinyeri.com’a aittir. 5856 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca alıntılanamaz. Aktif link verilmek suretiyle paylaşılabilir.