Belediye Başkanının İçecek Giderlerinin Belediye Bütçesinden Ödenmesi

Belediye Bütçesinden karşılanan soğuk ve sıcak içecek alımı bedelinin kamu zararı oluşturduğuna ve sorumlularından tahsili yönündeki Sayıştay Dairesinin kararına karşı yapılan temyiz başvurusu neticesinde Sayıştay Temyiz Kurulu tarafından tazminin kaldırılmasına hükmedilmiştir.

Kamu İdaresi Türü
Yılı2009
Dairesi1
Dosya No37850
Tutanak No39792
Tutanak Tarihi16.12.2014
Kararın Konusu

Dosyada mevcut belgeler okunup incelendikten sonra gereği görüşüldü:

1- 1140 sayılı ilamın 3 üncü maddesiyle; Soğuk ve sıcak içecek alımı bedelinin belediye bütçesinden karşılandığı gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçi dilekçesinde:

Mevcut fiziki yapılanma tüm hizmet birimlerinin aynı çatı altında toplanmasına uygun olmadığından, özellikle tahakkuk tahsilat, Fen İşleri (yol, kaldırım, diğer bakım ve onarımlar), Su ve Kanalizasyon İşleri (içme suyu, yağmur suyu, pis su), Park ve Bahçe İşleri (yeşil alan bakımları) gibi asli görevlerin yerine getirilmesinde üretilen hizmetlere vatandaşın erişimini kolaylaştırmak amacıyla ikinci bir hizmet binası oluşturulmuş olup, her ne kadar Belediye yerleşim planında ve Belediye Örgüt Şemasında Belediye Başkan Yardımcısı Handan Serap ÖZYAYLA'ya ait makam odası görülse de, mevcut makam odası Belediye Başkanı Sayın Ülgür GÖKHAN tarafından kullanılmakta olup, bizzat Belediye Başkanı ve misafirleri için sorguya esas sıcak ve soğuk içecek alımı gerçekleştirildiğini, Ayrıca Belediye Başkanı tarafından hizmet birimlerinin yer aldığı Balıkhane binasında belirli günlerde şehir hemşehrileri, daire müdürleri ve çalışanlarla mutat toplantı ve görüşmeler yapıldığını, Bu sebeple ilgili sıcak soğuk içecek bedelleri Belediye Başkanının takdirine uygun olarak temsil ve tanıtma giderlerinden ödendiğini,

Bu anlamda sorgu konusu olan soğuk ve sıcak içecek alımı bedelinin bütçemizden ödenmesi konusunda...

Sayıştay Genel Kurulunun 10.12.1973 Tarih ve 3702 Sayılı kararında yer verilen; "Maliye Bakanlığınca gönderilen 9.10.1973 tarih ve 122512-542/50886 sayılı yazı Dairemize havale buyurulmuş olmakla okundu: Maliye Bakanlığı yazısında;

"Bilindiği üzere, Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 95/B maddesinde, "Masrafın ziyafete taalluk etmesi halinde lüzum müzekkeresi; (Bu müzekkere metninde ziyafetin mahalli ile davetli adedinin tasrihi... lazımdır.) " hükmü yer almaktadır. (*) Ancak, gider belgelerinin denetimi sırasında, söz konusu giderlerde, aynı zamanda davetli isim listesinin de Denetçilerinizce aranması ve bulunmaması halinde istizaha alınmakta olması nedeniyle Saymanlıklarca teamülen bu listelerin istenilmekte olduğu, bu durumun ise saymanlıklarımızla giderci kuruluşlar arasında görüş ayrılıklarına yol açtığı Bakanlığımıza intikal eden olaylardan anlaşılmaktadır.

Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde gösterilen belgelere ilave olarak böyle bir belgenin aranılması uygun görüldüğü takdirde, yönetmelikte bu konuda gerekli değişikliğin yapılması yoluna gidilmek üzere Başkanlıkları düşüncelerinin bildirilmesi arz olunur." Denildiğini,

Gereği görüşüldü: Maliye Bakanlığı yazısına nazaran, Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 95/B maddesinde "Masrafın ziyafete taalluk etmesi halinde lüzum müzekkeresi: (Bu müzekkere metninde ziyafetin mahalli ile davetli adedinin tasrihi, önceden onay istihsaline imkan olmayan hallerde bu hususların ve onayın geç alınması sebebinin sonradan alınacak onayda belirtilmesi lazımdır." hükmünün yer aldığı ve bu hükmün uygulanmasında; Sayıştay Denetçilerince gider belgelerinin denetimi sırasında ziyafetin mahalli ve davetli adedinden başka davetli isim listelerinin de istenildiği ve bulunmaması halinde istizan konusu yapıldığı; bu durumun ise saymanlıklarla tahakkuk daireleri arasında görüş ayrılıklarına yol açtığı belirtilerek, böyle bir belgenin aranılması Sayıştay'ca uygun görüldüğü takdirde bu husustaki düşüncelerin bildirilmesi istenilmektedir.



Bütçe Kanunlarına ekli (R) cetvelinin temsil giderlerine ilişkin açıklamalarında "Makam sahibinin takdiri esas olmak üzere temsilin gerektirdiği her türlü giderler..." denilmek suretiyle temsil giderlerim; kanunun yazımın bir kayıt ve tahdide tabi tutmadan amiri itanın tensip ve takdirine bırakmış olduğu cihetle; masrafın ziyafete taalluk etmesi halinde verile emrine, Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 95inci maddesinin (B) fıkrasında belirtilen lüzum müzekkeresi ve bu müzekkerede de, ziyafetin mahalli ve davetli adedinin tasrihinin kafi olacağının, ayrıca davete iştirak edenlerin isimlerinin bir liste halinde gösterilmesine lüzum ve mahal bulunmadığının, Başkanlık Makamına arzına 22 Kasım 1973 tarihinde karar verildi.... " Hükmü gereği yemek verilecek kişilerin takdir yetkisi Belediye Başkanımızın uhdesindedir.



Ayrıca; 15/08/2007 tarih ve 26614 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan "Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği" nin" Temsil ve Tanıtma Giderleri" başlıklı beşinci bölümü 37 inci maddesi;



"(1) Temsil, ağırlama, tören, fuar, tanıtma ve benzeri faaliyetlerle ilgili olarak yapılacak her türlü mal ve hizmet alımı ile yapım işlerine ilişkin giderlerin ödenmesinde, bu Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen belgeler aranır.



(2) Yabancı konuk ve heyetlerin ağırlanması amacıyla görevlendirilecek personel ve ilgili yönetmeliklere göre görevlendirilecek mihmandarlar tarafından yapılan temsil ve ağırlama giderlerinin ödenmesinde;

a) Harcama talimatı,

b) Fatura, perakende satış fişi veya ödeme kaydedici cihazlara ait satış fişi ve adisyon,

c) Mihmandar Hesap Cetveli (Örnek: 26)

ödeme belgesine eklenir.

(3) Ziyafete ilişkin temsil ve ağırlama giderlerinin ödenmesinde alınacak harcama talimatında, davetli ve misafirlerin sayısı ile mihmandarın yapacağı harcamaların neleri kapsayacağı belirtilir." Hükmü gereği ödeme belgesine eklenecekler arasında yemek verilecek kişilerin niteliğine yer verilmemiştir.


Kaldı ki; Sayıştay Temyiz Kurulunun;



01.02.1994 Tarih ve 1988/1204-7498 Tutanak Sayılı; "....Görüldüğü üzere, amiri ita onayında (veya encümen kararında) misafirlerin kimler olduğunun belirtilmesine gerek bulunmamaktadır. Belgede başarılı çalışmaları görülenleri çeşitli şekillerde ödüllendirmek veya beldenin kalkınmasına katkısı olanları ağırlamak temsilin bir gereğidir. Ödüllendirilen veya ağırlanan kişilerin kim olduğu, görevi gibi bilgiler ve durumlar önemli değildir. Bu durum amiri itaya verilen takdir hakkının doğal bir sonucudur. Ancak, verile emri eki belgelerde misafir sayısı hakkında bilgi verilmediği görülmüştür. Bu eksikliğin takdir hakkının yanlış kullanılması veya usulsüz harcama olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. Bu eksiklik, yapılmış bir hizmetin yok sayılmasını gerektirecek bir eksiklik de değildir. " ve 02.04.1996 Tarih ve 23826 Tutanak Sayılı;


"İlamın tazmin gerekçesine; temsil ve ağırlama giderlerinin, hangi amaçla kimlere yapıldığının belli edilmediği hususu esas alınmıştır. Gerek Bütçe Kanunlarında, gerekse yönergelerde belirtildiği üzere, temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayininin Belediye Başkanının takdirinde bulunduğu, Ağırlama ve toplantılara katılan davetlilere ait listenin sarf evrakına bağlanmasının zorunlu olmadığı,


Yapılan temsil ve ağırlama giderinin, "beldenin kalkınmasında etken olan kişilere" verilen yemek bedelini kapsadığı, hususları dikkate alındığında; Makam sahibinin takdirine uygun olarak yapılan söz konusu harcamanın takdir hakkının yanlış kullanılması şeklinde yorumlanmasına ve usulsüz harcama olarak kabulüne imkan görülemediğinden " Kararları gereği Makam sahibi olan Belediye Başkanımızın takdirine uygun olarak yapılan söz konusu harcamanın takdir hakkının yanlış kullanılması şeklinde yorumlanmasına ve usulsüz harcama olarak kabulü mümkün görülemediğini,


Ayrıca; Sayıştay, Meclis ve Kamuoyu denetimine tabi Başkanlığın bu takdir yetkisini belediye yararına kullandığını zira sorguda takdir yetkisinin aykırı kullanıldığına dair herhangi bir bilgi ve belge de sunulmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.


Sayıştay savcılığı tazmin hükmünün kaldırılması yönünde görüş bildirmiştir.


5393 sayılı Belediye Kanununun “Belediye Giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesinde; 



“Belediye giderleri şunlardır: 



a) Belediye binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler.

b) Belediyenin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler.

c) Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri.

d) Vergi, resim, harç, katılım payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler.

e) Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler.

f) Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri.

g) Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler.

h) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri.

i) Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmetler ve yardımlar.

j) Dava takip ve icra giderleri.

k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri.

l) Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler.

m) Yurt içi yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje giderleri.

n) Sosyo-kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler.

o) Belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri.

p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler.

r) Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak harcamalar

s) İmar düzenleme giderleri 
t)Her türlü proje giderleri” denilmektedir.

Ayrıca Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin

4 üncü maddesinde;

“Temsil giderleri görevle ilgili olmak şartıyla;

a) Beldede başarılı çalışmaları görülenler için toplantılar düzenlemek,

b) Kupa ve benzeri teşvik uygulamalarında bulunmak,

c) Gerçek ve tüzel kişilere plaket, ödül ve hediye vermek, çiçek göndermek,

d) Beldede göreve başlayan veya ayrılan protokole dahil kişiler için toplantılar düzenlemek ve hediye vermek için yapılır.

Yine aynı yönergenin 5 inci maddesinde;

“Ağırlama, beldenin misafiri durumunda olan;

a) Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu Üyeleri,

b) Hükümet merkezi veya diğer illerin protokole dahil kişiler,

c) Yabancı ülke temsilcileri veya konuklar,

d) Sanat, bilim, kültür ve spor dallarında temayüz etmiş kişiler,
e) Basın mensupları,

f) Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar,

ile bunların eşleri ve refakatindeki görevliler için geleneklere ve davetin şümulüne göre, ağırlama, konuklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, hediye, çiçek, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır.”denilmiştir.

Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin Genel Kural Başlıklı 3. maddesinde, temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu kapsam ve miktarının tayininin belediye başkanının takdirine tabi olduğu belirtilmiştir. 

Dolayısıyla belediye başkanının çay ocağından doğrudan temin yoluyla alınarak ödenen sıcak ve soğuk içecek giderlerinin temsil ağırlama kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. 

Bu itibarla, dilekçi iddialarının kabul edilerek 1.Daire tarafından 1140 sayılı ilamın 3.maddesiyle verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA,