Üniversitede yönetici kadrolarında bulunanlara  Döner Sermaye Ödemelerinde Hangi Puanları Alabilir?

Sayıştay Temyiz Kurulu 14.12.2016 tarihinde  üniversitelerde yönetici kadrosunda görev yapan personellerin  döner sermaye ödemelerinde hangi puanlardan yararlanabileceklerine dair karar vermiştir. Söz konusu kararda;

"Yöneticilere mesai içi mesleki hizmetlerinden dolayı döner sermayeden ek ödeme yapılması;

2- 159 sayılı İlamın 32. maddesiyle; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin (f) fıkrasına göre, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılan … Fakültesi Dekanı ve Dekan Yardımcılarına mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetler için [Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 5 inci maddesinin 2 nci fıkrasında tanımlanan “(A) Kurumsal katkı puanı”, 4 üncü fıkrasında tanımlanan “C) Eğitim-öğretim faaliyeti puanı” ve 5 inci fıkrasında tanımlanan “(D) Bilimsel faaliyet puanı” üzerinden] ek ödeme yapıldığı gerekçesiyle … TL’nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

Sorumlu, temyiz dilekçesinde özetle; İstanbul Üniversitesi … Fakültesi döner sermaye gelirlerinden, dekan ve dekan yardımcılarına 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin f bendinde yer alan hükme uygun olarak ek ödeme yapılmakta olduğunu, yönetmelik ekinde yer alan “Gelir Getirici Faaliyet Cetveli"nin sadece sağlık hizmetlerini ve bu hizmetlerin karşılığında öngörülen puanları içermekte olduğunu, dekan ve dekan yardımcısı görevini yürütmekte olan öğretim üyesi adına kayıt edilmiş B1 puanı bulunmakta olduğunu; ancak, ödeme hesabına katılmadığını, üniversite bünyesinde, katkıya dayalı ek ödemenin, 2547 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri doğrultusunda hazırlanan, katkıya dayalı ek ödeme hesaplama yazılımıyla hesaplanmakta olduğunu, yönetici unvanı taşıyan kişilerin ek ödeme hesabı da aynı programla hesaplanmakta olduğundan; görülmekte olan davaya temel teşkil ettiği iddia edilen; usulsüz ödeme yapılmak suretiyle kamu zararına yol açmak iddiasının, hesaplamanın bilgisayar yazılımıyla yapılıyor olması sebebiyle zaten yazılımsal olarak engellenmekte olduğundan dolayı mümkün olmadığını, dekan ve dekan yardımcısına yapılan ek ödemelerde; kanunun yasakladığı bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1) ve kanunun izin verdiği bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai dışı (B2) puanından -hiçbir şekilde- asla ek ödeme yapılmadığını, şahsına yöneltilen suçlamaların gerçeğe aykırı olduğunu ve bugüne kadar ifa ettiği görevlerde gerçekleştirdiği tüm işlemlerin ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri çerçevesinde tesis edilmiş olup, ilgili kanun ve yönetmelikler çerçevesi dışına çıkan bir durumun asla vuku bulmadığını, yukarıda izah etmeye çalıştığı ve aşağıda da detayları ile sübut delilleri ortaya konulmuş olan beyanlardan da anlaşılacağı üzere; şahsına yöneltilen suçlamaların hukuki mesnetten yoksun olup, yersiz, gerçeğe, hak ve nefasete aykırı olduğunu, tarafına yöneltilen suçlamaları kabul etmediğini; Kurulumuzun sorumlu olarak kendisinin ilgili yasa ve yönetmelikler çerçevesinde işlem tesis ettiğini sunmuş olduğu bilgi ve beyanlardan tespit ederek gereğine karar vermesini talep ettiğini ifade ettikten sonra detayların şu şekilde olduğunu;

Fakültedeki dekan ve dekan yardımcılarına 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin f bendi hükmüne uygun olarak ek ödeme yapılmakta olduğunu, … Fakültesinin, eğitim, araştırma ve sağlık işletmesi olduğunu, bu işletmenin temel amacının lisans ve doktora eğitimi verilmesi, nitelikli tıp araştırmaları yapılması ve sağlıkta ileri teşhis ve tedavi hizmetlerinin verilmesi olduğunu, tüm bu hizmetleri kadrosunda bulunan personeli ile vermekte olduğunu, bünyesinde bulunan ameliyathanesi ile cerrahi işlem gerektiren hastalara uygun tıbbi müdahaleler yapılmakta ve sonrasında hastaların iyileşme dönemini geçirebileceği yataklı tedavi bölümünde tedavisine devam edilmekte olduğunu, bu yataklı tedavinin 24 saati aşmayan yatışları içermekte olup Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatında günübirlik yatış işlemleri olarak nitelendirilmekte olduğunu, bu açıdan bakıldığında … Fakültesinde tıbbi açıdan gerektiğinde mesai sonrasında da sağlık hizmeti verilmekte olduğunu, 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin f bendinde yer alan; "Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz." hükmünün 18 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde ve dağıtım esaslarını belirleyen 5 inci maddesinde "yöneticilere, mesai saatleri içerisinde yapılan gelir getirici faaliyetlerden ek ödeme yapılamayacağı" şeklinde açıklığa kavuşturulduğunu, buna ek olarak, 19.06.2014 tarih ve … sayılı Sayıştay Denetim Raporunun 5. paragrafında yer alan; "Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, herhangi bir döner sermaye biriminde fiilen yöneticilik yapanlara, yönetici payının yanında 2547 sayılı kanunun 5 inci maddesinin f fıkrası kapsamında gelir getirici mesleki faaliyetleri için de ek ödeme yapılabilmesi ancak bu çalışmaların mesai dışında yapılması ile mümkün olabilecektir." ifadesi ile bu görüşün desteklendiğini, aşağıdaki cümlelerde de izah edildiği üzere bu ifadelerle B1 ve B2 puanlarının tarif edildiğinin anlaşılmakta olduğunu, bu durum ile ilgili kanun ve yönetmeliğin birbirini tamamlayıcı kapsamda oldukları ve kanunda bahsi geçen mesleki faaliyetlerin yönetmelikle açıklığa kavuşturulan gelir getirici faaliyetlere karşılık geldiğini, gelir getirici faaliyetlerin sadece mesai saatleri dışında gerçekleştirilmesi halinde yöneticiler için ek ödeme hesabına yansıtılabileceğinin söylenmekte olduğunu, gelir getirici faaliyet puanları dışında yer alan diğer puan bileşenleri (A, C, D ve E Puanı) için herhangi bir kısıtlılık getirilmemekte olduğunu, Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin dağıtım esaslarını belirleyen 5 inci maddesinin 3 üncü bendinde mesai saatleri içerisinde yapılan gelir getirici faaliyetlerden alınan puanın (B1) puanı olarak; mesai saatleri dışında yapılan gelir getirici faaliyetlerden alınan puanın (B2) puanı olarak nitelendirildiğini, dekan ve dekan yardımcılarına yapılan ek ödemelerde; hiçbir şekilde kanunun kısıtladığı bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1) ve kanunun izin verdiği bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai dışı (B2) puanından ek ödeme yapılmadığını, yönetmelik ekinde yer alan "Gelir Getirici Faaliyet Cetveli"nin sadece sağlık hizmetlerini ve bu hizmetlerin karşılığında öngörülen puanları içermekte olduğunu; dolayısıyla, ilgili fakültenin dekan ve yardımcılığı görevini yürütmekte olan öğretim üyesi adına kayıt edilmiş B1 puanı bulunmakla birlikte hiçbir şekilde ödeme hesabına katılmadığını, üniversite bünyesinde 2547 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri doğrultusunda hazırlanan katkıya dayalı ek ödeme hesaplama yazılımında yönetici unvanı taşıyan kişilerin ek ödeme hesabının “=(EĞER(DÜŞEYARA (Kadro.Görev_Ünvanı;KATSAYILAR!A:G;7;YANLIŞ) =

_Yönetici;_AKREDİSİ +(B2HESAP+_CHESAP+_DHESAP)*

Kalibrasyon Katsayısı” şeklinde formülle gerçekleştirilmekte ve yazılımsal olarak engellenmekte olduğunu, formülden de anlaşılacağı üzere; yönetici unvanı taşıyan kişilerin ek ödeme hesabında mesleki faaliyetlerinin karşılığı olarak sadece mesai dışı gelir getirici faaliyet puanı (B2) puanı varsa hesaba yansıtılmakta, mesai içi gelir getirici faaliyet puanı (B1) puanı olsa dahi hesaba yansıtılmasına yazılımsal olarak izin verilmemekte olduğunu, üniversite bünyesinde geliştirilen katkıya dayalı ek ödeme hesaplama yazılımının, katkıya dayalı ek ödeme yönetmeliğinin yayımlandığı 18.02.2011 tarihinden itibaren 13 üniversitenin kullanımına sunulmuş olup, bu üniversitelerde ve benzer yazılımları kullanan diğer üniversitelerde de yönetici unvanı taşıyan kişilerin ek ödeme hesabının aynı şekilde hesaplanmakta ve mesai içi gelir getirici faaliyet puanı (B1) puanı olsa dahi hesaba yansıtılmamakta olduğunu, bu açıdan değerlendirildiğinde uygulamada bir değişiklik yapılması öngörülüyorsa; bu doğrultuda yönetmelikte değişiklik yapılması ve tüm üniversitelerde uygulama değişikliğine gidilmesi gerekmekte olduğunu ki bu durumda yüzlerce yöneticinin etkilenmesinin söz konusu olacağını, yine Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin dağıtım esaslarını belirleyen 5 inci maddesinin 1 inci bendi ile 2 nci bendi hükümleri gereği dekan ve dekan yardımcılarına, gelir getirici katkısı olmayan diğer tüm öğretim üyesi ve personele olduğu gibi; sadece (A) Kurumsal katkı puanı karşılığında ek ödeme yapılmakta olduğunu, yine Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin dağıtım esaslarını belirleyen 5 inci maddesinin 4 üncü bendi doğrultusunda tüm öğretim üyelerinde olduğu gibi; dekan ve dekan yardımcılarına da, öğretim üyeliği vasfı nedeniyle gerçekleşen, döner sermaye kapsamında yapılmayan eğitim faaliyetleri karşılığında ek ödeme yapılmakta olduğunu ve yine Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin dağıtım esaslarını belirleyen 5 inci maddesinin 5 inci bendi doğrultusunda tüm öğretim üyelerinde olduğu gibi; dekan ve dekan yardımcılarına da, öğretim üyeliği ve araştırmacı kimliği nedeniyle gerçekleşen, döner sermaye kapsamında yapılmayan bilimsel faaliyetleri karşılığında ek ödeme yapılmakta olduğunu, bilimsel faaliyetlerin zaman zaman bağımsız olarak gerçekleştirilmekte olduğunu, gerektiğinde kurum ve mesai dışında emek sarf edilmekte olduğunu, ek ödeme hesaplamalarının bu doğrultuda yapılması gerektiğini, bunun Yükseköğretim Kurulunun 2011 ve 2012 yıllarında gerçekleştirdiği ek ödeme konulu çalıştaylarda da ifade edildiğini, kanun ve yönetmeliklerin eşit işi yapan öğretim üyeleri arasında cezalandırıcı olamayacağını, aksi takdirde, yöneticilik görevinin yapılmasının kabul edilebilir olmaktan çıkacağını, yöneticilere gerçekleştirdikleri yönetsel faaliyetler karşılığında yönetici payı verilmesindeki amacın; "gelir getirici faaliyetlere" yönelmeden, yönetsel görevlerini aksatmamaları olduğunu, bunun dışında asli görevleri olan eğitim ve araştırma faaliyetlerinin devam etmesinin yasal zorunluluk olduğunu, yukarıda ilgili mevzuattaki maddeleri ile izah edildiği üzere; yöneticilere yönetici payı dışında ek ödeme yapılmasının yönetmelikte açıklanan A, C ve D puanlarının karşılığı olup, hiçbir şekilde mesai içi gelir getirici faaliyet (B1) puanlarını içermemekte olduğunu, Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin 6 ncı bendi doğrultusunda üniversitenin katkıya dayalı ek ödeme dağıtımı yapılan tüm birimlerinde inceleme heyetleri kurulduğunu, her bir hesaplama döneminde, öncelikle verilerin inceleme heyetlerince kontrol edilmekte; bu kontrol sonrası onaylanan veriler ile programsal hesaplama gerçekleştirilmekte olduğunu, hesaplama sonrası oluşturulan bordroların öncelikle Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü hesap uzmanları tarafından gerekli kontrollerinin yapılmakta; kontrollerin tamamlanması sonrasında Saymanlığa iletilmekte olduğunu, Saymanlık yetkililerince yapılan incelemeler sonrasında üç farklı kontrol mekanizmasının tamamlanmasıyla birlikte ödeme işlemlerinin gerçekleşmekte olduğunu, bu detaydan da anlaşılacağı üzere üniversitede katkıya dayalı ek ödeme sistemi içerisinde Maliye Bakanlığı kadrosunda bulunan yetkililerin de bulunduğu üç farklı heyet tarafından kontrolden geçirilip onaylandıktan sonra ödemeye aşamasına geçildiğini, katkıya dayalı ek ödeme yönetmeliğinin yayımlandığı 18.02.2011 tarihinden itibaren gerçekleşen bu uygulamanın ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda olduğunu ve harcama yetkilisi ile gerçekleştirme görevlisinin şahsi tasarrufunda olmadığının açık olduğunu, kaldı ki; ilamın karara bağlandığı yargılama esnasında Sayıştay Denetçisi tarafından; "Yönetmelik ile kurumsal katkı puanının getirildiği, yöneticilere bu puan esaslarına göre ödeme yapıldığı, bu itibarla Yönetmelikte mevzuat dayanağını bulan ödeme dolayısıyla hesap ve işlemlerin yasal düzenlemelere uygunluğuna hükmedilmesi gerektiği"nin ifade edildiğini ve Savcının da; "Savunmaların kabulü ile yapılan işlemlerin mevzuatına uygunluğuna hükmedilmesinin uygun olacağı" şeklinde mütalaasını sunduğunu, dekan ve dekan yardımcılarına ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ek ödeme yapıldığının, bu bağlamda kamu zararı oluşmadığının aşikâr olduğunu belirterek tazmin hükmünün kaldırılması gerektiğini dile getirmiştir.

Aynı ilam maddesi ile ilgili olarak İlamda Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla sorumluluğu bulunan … adına Vekil Avukat sıfatı ile temyiz talep eden ve buna ilişkin 40203 sayılı dosyası kendi gündem sırasında görüşülen Av. … ile Av. …, temyiz dilekçesinde farklı olarak özetle; tazmin hükmünün hukuka ve mevzuata aykırı olduğunu; şöyle ki; bilindiği üzere; Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin (j) fıkrasındaki; "Döner sermaye işletmelerinin faaliyet alanları, gelir ve giderleri, sermaye limitleri ile işletmelerin yönetimine ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmüne dayanılarak ve ayrıca Maliye Bakanlığının ve Sayıştayın görüşü alınarak çıkarıldığını, kanundan kaynaklanan yetkiyle ve Maliye Bakanlığının ve Sayıştayın görüşü alınarak çıkarılan söz konusu yönetmelik ile kurumsal katkı puanı getirildiğini, bu Yönetmeliğin ‘Dağıtım Esasları’ başlıklı 5 inci maddesinin kurumsal katkı puanına ilişkin fıkralarına dayanılarak yöneticilere ödeme yapıldığını ve mevzuata uygun olması sebebiyle ilgili belgelerin de müvekkili tarafından imzalandığını, bahse konu yönetmeliğin halen yürürlükte olup, kaldırılmadığı gibi iptal de edilmediğini; bu nedenle, kanundan kaynaklanan yetki ile çıkarılmış olan yönetmelikte hukuki dayanağını bulan ödeme dolayısıyla hesap ve işlemlerin yasal düzenlemelere uygun olduğunun açık olduğunu; bu bağlamda, mevzuata uygun yapılan ödemeler nedeniyle kamu zararı da oluşmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılması isteminde bulunmuşlardır.

Başsavcılık karşılamasında özetle; dilekçede; üniversitedeki bazı personele döner sermayeden yapılan ödemelerin ilgili mevzuatına uygun olduğu, ödemelerde hukuka ve mevzuatına aykırı bir cihet bulunmadığı belirtilerek, verilen tazmin hükmünün kaldırılmasının talep edildiği ifade edildikten sonra, dilekçede ortaya konulanlar karşısında adı geçenin temyiz talebinin kabulü ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesinin uygun olacağı mütalaa edilmiştir.

Öncesinde duruşmalı temyiz talebi bulunmayan sorumlu …’nın dilekçe vermek suretiyle (ilamın sadece bu maddesine yönelik) yaptığı duruşmalı temyiz talebi Kurulumuzca uygun görülerek adı geçen sorumlu ile Sayıştay Başsavcı Vekilinin sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü:

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun hesap yılında yürürlükte olan 58 inci maddesinde:

“c) Tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin hesabında toplanan döner sermaye gelirleri bakiyesinden, bu yerlerde;

1) Gelir getiren görevlerde çalışan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Kanunun geçici 3 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ödenen tazminat dahil, makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamından oluşan ek ödeme matrahının yüzde 800'ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 500'ünü; bu yerlerde görevli olmakla birlikte gelire katkısı olmayan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine yüzde 600'ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 300'ünü, (1)

2) Diğer öğretim elemanlarına ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel (…) (2) ile aynı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre sözleşmeli olarak çalışan personele ek ödeme matrahının; uzman tabipler için yüzde 600’ünü, hastaneler başmüdürü ve eczacılar için yüzde 250'sini, başhemşireler için yüzde 200'ünü, diğer öğretim elemanları ile diğer personel için yüzde 150'sini, işin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için yüzde 200'ünü geçmeyecek şekilde aylık ek ödeme yapılır. Sözleşmeli personele yapılacak ek ödeme matrahı, sözleşmeli personelin çalıştığı birim ve bulunduğu pozisyon unvanı itibarıyla aynı veya benzer unvanlı memur kadrosunda çalışan, hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personel dikkate alınarak belirlenir. Emsali bulunmayan sözleşmeli personelin ek ödeme matrahı ise brüt sözleşme ücretlerinin yüzde 25'ini geçemez.(Ek cümle: 11/10/2011-KHK-666/5 md.) Bu fıkra uyarınca yapılacak ödeme sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz. (1)(2)(3)

Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak (1) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 50’sini, (2) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 20’sini geçmeyecek şekilde ayrıca aylık ek ödeme yapılır.

…

1. d) Ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu ve bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları ile sürekli eğitim merkezleri, açık öğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumları ile düzenli döner sermaye geliri olan yükseköğretim kurumlarında üretilen mal ve hizmetlerden elde edilen döner sermaye gelirlerine katkısı bulunan öğretim elemanlarına yapılacak ek ödemeler hakkında da (c) fıkrası hükümleri uygulanır. (1)(2)

…”

Denilmek suretiyle yükseköğretim kurumları bünyesinde öğretim elemanı pozisyonunda yer alan personele,

“f) Rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, üniversite yönetim kurulunun uygun gördüğü birimin döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı ek ödeme matrahının, rektörler için yüzde 600’ünü, rektör yardımcıları için yüzde 300’ünü, genel sekreterler için yüzde 200’ünü geçemez.

Döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcılarına, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirlerinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı, ek ödeme matrahının, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü için yüzde 250’sini, bunların yardımcıları için yüzde 100’ünü, tıp ve diş hekimliği fakülteleri dekanları ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri başhekimleri için yüzde 500’ünü, bunların yardımcıları için yüzde 300’ünü geçemez.

Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunması hâlinde alabilecekleri toplam ek ödeme tutarı, hiçbir şekilde yönetici payı dahil ilgisine göre (c) ve (d) fıkralarında belirtilen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemez. (1)”

Denilmek suretiyle de öğretim elemanlarından bu kurumlarda (rektör, rektör yardımcısı, genel sekreter, dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcıları gibi) yönetici pozisyonunda yer alan personele döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemenin kurallarını ve limitlerini belirleyen temel hukuksal çerçeve çizilmiştir.

Diğer taraftan, bu hukuksal çerçeveyi açıklığa kavuşturmak ve ödemelerin usul ve esaslarını belirlemek üzere 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesine uygun olarak 18.02.2011 tarih ve 27850 sayılı Resmi Gazetede Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik yayımlanmıştır.

Bu Yönetmeliğin (hesap yılında yürürlükte olan halinin) ‘Dağıtım esasları’ başlıklı (Değişik:RG-19/9/2012-28416) 5 inci maddesinde:

“(1) Birimde çalışanların, birim veya alt birim ortalamasına göre değerlendirilmesine veya birim ve alt birim ortalamasının birlikte ve hangi oranlarda değerlendirilmesi gerektiğine yönetim kurulu karar verir. Alt birimin, özelliklerinden dolayı birim ortalamasının altında kalması durumunda, hesaplamaların birim ortalamasından yapılıp yapılmamasına yönetim kurulu tarafından karar verilir. Adına bireysel gelir getirici faaliyet puanı girilmeyen kadro-unvan gruplarından hangilerinin alt birim veya birim ortalamasından ek ödeme alabileceklerine yönetim kurulu tarafından karar verilebilir.

(2) (A) Kurumsal katkı puanı; ilgili döner sermaye birim veya alt birim ortalamasının, kadro/görev unvan katsayısı ve aktif çalışılan gün katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan puanı ifade eder. Bu puanın hesaplanmasında aşağıdaki formül uygulanır.

(A) = Birim (b-ort) veya alt birim (ab-ort) ortalaması x kadro/görev unvan katsayısı x aktif çalışılan gün katsayısı.

(3) (B) Bireysel gelir getirici faaliyet puanı; Kurum içinde bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1) ve mesai dışı (B2) puanlarının toplamından oluşan puandır. Her bir döner sermaye birimi için Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Gelir Getirici Faaliyet Cetveli”ne göre kişinin ürettiği hizmetlerden elde edilen puanlar kullanılarak hesaplanır. Bu puan aşağıdaki şekilde hesaplanır.

(B) = “Gelir Getirici Faaliyet Cetveli”ne göre alınan toplam puan.

(4) (C) Eğitim-öğretim faaliyeti puanı; döner sermaye kapsamında yapılmayan eğitim-öğretim faaliyetleri için Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Eğitim-Öğretim Faaliyetleri Cetveli”nde yer alan puanlar toplamıdır. Eğitim-öğretim faaliyetleri, kalite verimlilik unsurları dikkate alınarak puanlanır. Bu puanın hesaplanmasında kullanılacak cetvelde, genel ve bireysel memnuniyet anketleri, ulusal ve uluslararası eğitim değerlendirme ölçütleri, kurumun belirleyeceği usule uygun olarak ders notlarının basılı veya elektronik ortamda bulundurulması, örnek sınav sorularının ve cevaplarının elektronik ortamda yayınlanması gibi kalite unsurlarına yer verilir. Bu puan aşağıdaki şekilde belirlenir.

(C) = “Eğitim-Öğretim Faaliyetleri Cetveli”ne göre alınan toplam puan.

(5) (D) Bilimsel faaliyet puanı; döner sermaye kapsamında yapılmayan bilimsel faaliyetleri için, Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Bilimsel Faaliyetler Cetveli”nde yer alan puanlar toplamıdır. Bu puanlama bilimsel faaliyetlerin ölçme ve değerlendirilmesi amacıyla yapılır. Bilimsel faaliyetler cetvelinde bir faaliyet için belirlenen puan, faaliyeti gerçekleştiren öğretim elemanları arasında katkılarına göre ve bu puan toplamını aşmayacak şekilde dağıtılır. Bu puanın hesaplanması; öğretim elemanlarının bir önceki yıl içerisinde gerçekleştirdiği bilimsel faaliyetler puanı toplamının aylara eşit dağıtılması suretiyle aşağıdaki şekilde belirlenir.

(D) = (“Bilimsel Faaliyetler Cetveli” ne göre alınan toplam puan)/12.

(6) (E) Diğer faaliyetler puanı; (A), (B), (C) ve (D) puanlarının hesaplanmasında dikkate alınan faaliyetler dışındaki komisyon üyelikleri, özellik arz eden riskli birimlerde çalışma ve benzeri diğer hususlar dikkate alınarak yönetim kurulları tarafından tanımlanan ve belirlenen yüzdelik değerlerin kişinin (A) puanı ile çarpılması sonucu bulunan puandır. (E) puanı; (A) puanının her bir görev için % 30’unu, toplamda ise % 50’sini geçemez. (E) puanı aşağıdaki şekilde hesaplanır.

(E) = Kişinin (A) Puanı x Belirlenen yüzdelik değer.

(7) Kanunun 58 inci maddesinin (c) ve (d) fıkraları kapsamında bulunan personel ile (f) fıkrasının üçüncü paragrafı kapsamında yürütülen hizmetler için mesai dışı (B2) puanı hesaplanır. Bu hesaplama, ilgisine göre Kanunun 58 inci maddesinde belirlenen tavan tutarları geçmemek üzere yapılır.

(8) Yapılacak ek ödemede, tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde (hastaneler dahil) görev yapan personele;

1. a) Öğretim üye ve görevlileri ile uzman kadrosundaki uzman tabip ve diş tabiplerinin bireysel net katkı puanı = A + [(B1+B2+C) x KK]+D+E,

1. b) Araştırma görevlileri ile tabip ve diş tabiplerinin bireysel net katkı puanı =A+D+E,

1. c) Diğer personel bireysel net katkı puanı = A + E,

ç) Yapılacak ek ödeme miktarı= Dönem ek ödeme katsayısı x Bireysel net katkı puanı,

formülleri kullanılarak hesaplama yapılır.

…”

Denilirken, ‘Yöneticilere yapılacak ek ödeme’ başlıklı 6 ncı maddesinde ise aynen:

“(1) Rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, uygun görülen birimin döner sermaye hesabından yönetici payı olarak ayrılan tutardan kanunda belirtilen oranları geçmeyecek şekilde yönetim kurulunca belirlenen tutarda ek ödeme yapılır.

(2) Döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcılarına, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirlerinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan kanunda belirtilen sınırları geçmeyecek şekilde yönetim kurulunca belirlenen oranda ek ödeme yapılır.

(3) Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunulması hâlinde; bu katkıları karşılığında yapılacak ek ödemenin hesabında 5 inci maddede belirtilen esaslar dikkate alınır ve ilgililerin yönetici payı olarak aldıkları ek ödemede dahil olmak üzere alabilecekleri toplam ek ödeme tavan tutarı, ilgisine göre Kanunun 58 inci maddesinin (c) ve (d) fıkralarında belirlenen tavan tutarlarını ve her halükarda ek ödeme matrahının yüzde binikiyüzünü (8/7/2014 tarih ve 29054 sayılı Resmi Gazete gereğince yüzde binaltıyüzünü) geçemez.”

Denilmiştir.

Görüleceği üzere, gerek 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinde gerekse bu madde uyarınca yürürlüğe konulmuş olan Yönetmelikte yer alan ve yöneticilere döner sermayeden yapılacak ödemelerin esaslarını belirleyen düzenlemelerde temel kural; yöneticilere mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerden dolayı yönetici payı dışında ayrıca ek ödeme yapılamaması, mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkılarının bulunması halinde ise gelir getirici katkıları dikkate alınarak ek ödeme yapılabilmesi olup, ilamdaki tazmin hükmü de bu kuralın, “yönetmelikteki formülde yer alan (B2) puanı dışındaki (A), (B1), (C), (D) ve (E) puanlarından yöneticilere ödeme yapılamayacağı” şeklinde yorumlanması üzerine kurulmuştur.

Öncelikli olarak, hem kanun hem de yönetmeliğin yazım tekniğinden (mesai içindeki mesleki hizmetlerin ücretlendirilmeyeceğinden bahsedildikten hemen sonra mesai dışındaki gelir getirici katkılarının ücretlendirileceğinden bahsedilmesinden) anlaşılacağı üzere; mesleki hizmetler; yöneticilerin yönetici payı olarak karşılıklandırılan yöneticilik faaliyetleri dışında icra ettikleri akademik unvanlarıyla öğretim üyesi olarak gerçekleştirdikleri eğitim öğretim faaliyetleri, bilimsel faaliyetler ve akademik unvanlarının temelini oluşturan meslekleri (tıp doktoru, tarihçi, ziraatçı vb.) ile ilgili faaliyetlerdir.

Öğretim üyelerinin meslekleri sayesinde gerçekleştirdikleri ameliyat, tedavi, proje vb. döner sermaye (satış) gelirlerini doğrudan etkileyen çalışmalarda bizzat yer almalarına dayanan faaliyetler, yönetmelikle açıklığa kavuşturulan (B) puanlarına ilişkin gelir getirici faaliyetlere karşılık gelmekte olup, bu yönüyle kanun ve yönetmeliğin birbirini tamamlayıcı nitelikte oldukları söylenebilir.

Dolayısıyla, (B) puanlarında “mesai içi” ve “mesai dışı” tabirlerinden açıkça bahsedilmiş olması da dikkate alındığı takdirde, yönetmelikteki formülün (B) puanları açısından tereddüt bulunmamakta olup, mesleki hizmet kapsamındaki gelir getirici faaliyetler, sadece mesai saatleri dışında gerçekleştirilmesi halinde yöneticiler için ek ödeme hesabına yansıtılabilmektedir. Daha açık bir ifadeyle, yönetmelikteki formülde yer alan “bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1)” puanından dolayı yöneticilere ek ödeme yapılmasına hiçbir şekilde izin verilmez iken; “gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai dışı (B2)” puanından dolayı yöneticilere ek ödeme yapılmasında ise yasal yönden herhangi bir engel getirilmemektedir.

Yönetmelikte (B) gelir getirici faaliyet puanları dışında yer alan ve temyize konu ihtilafa sebep olan diğer formül bileşenleri; “(A), (C), (D) ve (E) puanlarından hangilerinin (mesai içi) mesleki hizmet kapsamında değerlendirileceği ve yapılan bu değerlendirmeye göre yöneticilere ek ödeme yapılıp yapılamayacağı hususunun açıklığa kavuşturulması için ise bu puanların tanımlarına bakmak gerekmektedir. Bu bağlamda;

(A) Kurumsal katkı puanı; ilgili döner sermaye birim veya alt birim ortalamasının, kadro/görev unvan katsayısı ve aktif çalışılan gün katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan puanı ifade etmekte olup, bu puanın hesaplanmasında;

(A) = Birim (b-ort) veya alt birim (ab-ort) ortalaması x kadro/görev unvan katsayısı x aktif çalışılan gün katsayısı formülü uygulanmaktadır. Birim (b-ort) veya alt birim (ab-ort) ortalaması ise, ödeme dönemi içinde, birim veya alt birimde üretilen bireysel puanların toplamının (Toplam = (B+C+D)), aynı dönemde tüm çalışanların aktif çalışılan gün katsayılarının toplamına bölünmesi ile elde edilen ve (A) puanının hesaplanmasında kullanılan puanı (Birimde veya alt birimde üretilen toplam puan / (birim veya alt birimde tüm çalışanların aktif çalışılan gün katsayıları toplamı) ifade etmektedir.

Buradan hareketle, (A) puanının, kadro/görev unvanına göre ortalamadan verilen bir puan olması hasebiyle, Yönetmelik eki Kadro/Görev Unvan Katsayı Cetvelinde öğretim üyesi olarak yöneticilere ilişkin kadro/görev unvanlarının açıkça sayılması (ve sadece öğretim üyesi olunmasının yeterli olması) karşısında döner sermaye biriminde görevli herkese verilen (A) puanı için yöneticilere ek ödeme yapılamayacağından bahsetmek mümkün görünmemektedir.

(E) Diğer faaliyetler puanı; (A), (B), (C) ve (D) puanlarının hesaplanmasında dikkate alınan faaliyetler dışındaki komisyon üyelikleri, özellik arz eden riskli birimlerde çalışma ve benzeri diğer hususlar dikkate alınarak yönetim kurulları tarafından tanımlanan ve belirlenen yüzdelik değerlerin kişinin (A) puanı ile çarpılması sonucu bulunan puan olması nedeniyle, yukarıda tanımlanmaya çalışılan (mesai içi) mesleki hizmetlerle ilişkilendirilemeyen bu faaliyetlerinin mevcut olması halinde kendilerine bu puanlar için ek ödeme yapılabilmesine engel bir husus olmaması bir yana; (E) puanının (A) puanı üzerinden hesaplanması hasebiyle, (A) puanı için yukarıda belirtilen gerekçelerle, (E) puanı için yöneticilere ek ödeme yapılamayacağı şeklinde bir kanaate varmak da mümkün görünmemektedir.

Buna karşın, (C) Eğitim-öğretim faaliyeti puanı; döner sermaye kapsamında yapılmayan (teorik eğitim, laboratuar uygulaması, klinik uygulama, yazılı sınav gözetmenliği, mesleki beceri eğitimi vb.) eğitim-öğretim faaliyetleri için Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Eğitim-Öğretim Faaliyetleri Cetveli”nde yer alan puanlar toplamı, (D) Bilimsel faaliyet puanı; döner sermaye kapsamında yapılmayan (uluslararası kitap yazarlığı, kitap çevirisi, dergilerde makale, araştırma ve derleme yayınlanması vb.) bilimsel faaliyetleri için, Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Bilimsel Faaliyetler Cetveli”nde yer alan puanlar toplamı olup, bu puanlara esas teşkil eden faaliyetlerin bir kısmının mesai içinde bir kısmının ise mesai dışında da gerçekleştirilebilecek olması ve buna ilişkin yönetmelikte açıkça bir ayrım yapılmamış olması karşısında bu puanlardan yöneticilere ödeme yapılıp yapılamayacağı hususunda tereddüt hâsıl olmaktadır.

Bu minvalde, öncelikle, ilama konu ahizler için, yönetici payı dışında “(A) Kurumsal katkı puanı” üzerinden ek ödeme yapıldığı ve bu puan üzerinden yapılan ödemenin yukarıda yapılan açıklamalar karşısında mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından; söz konusu puan karşılığında yapılan ödemeleri kamu zararı tutarına dahil eden tazmin hükmünde hukuki isabet görünmemektedir.

Sonrasında, yukarıda belirtilen tereddüde hâsıl olan, “(C) Eğitim-öğretim faaliyeti puanı” ve “(D) Bilimsel faaliyet puanı” üzerinden de ahizlere ek ödeme yapılmış olup, yapılan bu ödemelere esas teşkil eden ödeme emri belgeleri ve eki kanıtlayıcı belgelerden de; (mesai içi) mesleki hizmet kapsamında değerlendirilebilecek olan bu faaliyetlerden hangilerinin mesai içinde hangilerinin mesai dışında yapıldığına ilişkin bir bilgiye ulaşılamamaktadır. Dolayısıyla, yeniden bir değerlendirme yapılmadan, bu haliyle (C) ve (D) üzerinden yapılan ödemelere tazmin hükmü verilmesi de mümkün görünmemektedir.

Sonuç itibariyle, (A) puanı üzerinden yapılan ödemelerde kamu zararına sebebiyet verilmediğinden ve (C) ve (D) puanları üzerinden yapılan ödemeler yeniden yapılacak bir değerlendirmeyi gerektirdiğinden; 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesinin 7 nci fıkrası uyarınca 159 sayılı İlamın 32. maddesi ile verilen … TL’nin tazminine ilişkin hükmün BOZULMASINA ve yukarıda belirtilen yeniden değerlendirme neticesinde kamu zararı oluşmuşmuşsa; oluşan tutarın tekrardan hesaplanmasını teminen yeni hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE;

(Üyeler …, … ve …’nun; “Öncelikli olarak, hem kanun hem de yönetmeliğin yazım tekniğinden (mesai içindeki mesleki hizmetlerin ücretlendirilmeyeceğinden bahsedildikten hemen sonra mesai dışındaki gelir getirici katkılarının ücretlendirileceğinden bahsedilmesinden) anlaşılacağı üzere; mesleki hizmetler; yöneticilerin yöneticilik faaliyetleri dışında icra ettikleri akademik unvanlarının temelini oluşturan meslekleri (tıp doktoru, tarihçi, ziraatçı vb.) ile ilgili faaliyetlerdir. Öğretim üyelerinin ameliyat, bilimsel araştırma, proje vb. döner sermaye (satış) gelirlerini doğrudan etkileyen çalışmalarda bizzat yer almalarına dayanan bu faaliyetler, yönetmelikle açıklığa kavuşturulan (B) puanına esas gelir getirici faaliyetlere karşılık gelmekte olup, bu yönüyle kanun ve yönetmeliğin birbirini tamamlayıcı nitelikte oldukları görülmektedir. Nitekim “mesai içi” ve “mesai dışı” tabirlerinden yalnızca (B) puanlarında bahsedilmiş olması da bu durumu destekleyen diğer bir unsurdur.

Bu bağlamda, gelir getirici faaliyetler, sadece mesai saatleri dışında gerçekleştirilmesi halinde yöneticiler için ek ödeme hesabına yansıtılabilmektedir. Daha açık bir ifadeyle, yönetmelikteki formülde yer alan “bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1)” puanından dolayı yöneticilere ek ödeme yapılmasına hiçbir şekilde izin verilmez iken; “gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai dışı (B2)” puanından dolayı yöneticilere ek ödeme yapılmasında ise yasal yönden herhangi bir engel getirilmemektedir.

Kanun ve yönetmelikte bahsedilen; sadece “B1 puanından dolayı yöneticilere ek ödeme yapılamayacağı” olup, (B) gelir getirici faaliyet puanları dışında yer alan ve temyize konu ihtilafa sebep olan diğer formül bileşenleri; “(A), (C), (D) ve (E) puanlarından yöneticilere ek ödeme yapılamayacağı”na ilişkin bir yorumu gerektirecek kısıtlama bulunmamaktadır. Kaldı ki, kanun koyucunun, bu puanlardan ödeme yapılmamasına ilişkin bir niyeti olsa idi bunu yönetmelikte kesin bir şekilde belirteceği açık olup, böyle bir irade beyanı da bulunmamaktadır.

Tüm bu hususların yanı sıra, (C) Eğitim-öğretim faaliyeti puanı; döner sermaye kapsamında yapılmayan eğitim-öğretim faaliyetleri için Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Eğitim-Öğretim Faaliyetleri Cetveli”nde yer alan puanlar toplamı, (D) Bilimsel faaliyet puanı; döner sermaye kapsamında yapılmayan bilimsel faaliyetleri için, Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Bilimsel Faaliyetler Cetveli”nde yer alan puanlar toplamı olması nedeniyle, yukarıda tanımlanmaya çalışılan mesai için mesleki hizmetlerle ilişkilendirilemeyen (nitekim mesai dışında da yapılabilen) bu faaliyetlerinin mevcut olması halinde kendilerine bu puanlar için ek ödeme yapılabilmesine engel bir husus bulunmadığından; (C) ve (D) puanları için yöneticilere ek ödeme yapılamayacağından söz etmek de mümkün görünmemektedir.

Dolayısıyla, mesai içi-mesai dışı ayrımı yapılmayan puanlardan; tıpkı (A) ve (E) puanlarında olduğu gibi yöneticilere (C) ve (D) puanlarından ödeme yapılmasında da mevzuata aykırılık bulunmadığından tazmin hükmünün yeniden hesaplanmasını gerektirecek bir husus da bulunmamaktadır.

Bu itibarla, sorumlunun temyiz savunmasındaki iddialarının kabul edilerek tazmin hükmünün kaldırılması gerekmektedir.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

Karar verildiği 14.12.2016 tarih ve 42474 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı."

Güncelleme Tarihi: 02 Kasım 2022, 20:41