Memur Maaşında Sakatlık İndirimi Hesaplama

Ücret karşılığı çalışanların sakatlık indirimlerinin nasıl hesaplanacağına ilişkin mevzuat  222 sıra nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer almaktadır.İlgili mevzuatta yapılan açıklamalar ve çeşitli zamanlarda sakatlık indiriminin nasıl uygulanacağına ilişkin Gelir idaresi başkanlığınca verilen özelgeler yazımız ekinde yer almaktadır.

Sakatlık İndiriminden Faydalanacak Olanlar Başlıklı 5. maddesinde 

 Sakatlık indirimi;

- Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabına,

- Özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabına,

- Basit usulde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan (ilk madde ve yardımcı malzeme müşteriye ait olarak faaliyet gösteren terzi, tamirci, marangoz gibi) özürlülere,uygulanmaktadır." hükmü yer almaktadır.

İlgili maddede yer alan bakmakla yükümlü kişi ifadesinden , özürlü kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı veya bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumunun mevzuatına göre bakmakla yükümlü sayılan anne, baba, eş ve çocukları anlaşılması,  çocuklarda yaş sınırlamasına gidilmeksizin işlem yapılması gerekmektedir.

Sakatlık İndirimi 3 derecede belirlenir.

İlgili kanun hükümleri gereği çalışma kabiliyetinin asgari

%80’ını kaybetmiş kişiler 1.Derece Sakat,

%60’ını kaybetmiş kişiler 2.Derece Sakat,

%40’ını kaybetmiş kişiler ise 3.Derece Sakat olarak değerlendirilmektedir.

Gelir Vergisi Kanunun ilgili maddesinde belirtildiği üzere, asgari çalışma gücünü belli ölçülerde kaybeden çalışanlar için geçerli Sakatlık İndirimine ilişkin tutarlar her yıl için ayrı ayrı belirlenmektedir. 

2022 yılı için Sakatlık İndirimi Kapsamında Vergi Matrahından İndirilecek Tutarlar aşağıda gösterilmiştir.

%80 ve Üzeri     1. Derece Engellilik İndirimi         2.000

 %60 – %80         2. Derece Engellilik İndirimi         1.170

 %40 – %60         3. Derece Engellilik İndirimi         500

Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin bir dilekçe ve aşağıda belirtilen belgelerle birlikte; illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Malmüdürlüğüne başvurması gerekmektedir.

Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin dilekçe ekinde bulunduracağı belgeler şunlardır:

Özürlü hizmet erbabı için;

a) Çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,

b) Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.

Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için;

a) Ücretlinin çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,

b) Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğrafı,

c) Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belge.

İlgili belgelerle Defterdarlık Gelir Müdürlükleri, Vergi Dairesi Müdürlükleri ve Malmüdürlükleri kendilerine başvuran özürlülerin kişisel bilgilerini, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki Yönetmeliğin  eki rapor formuna yazacaklar ve bu formları bir yazıya ekleyerek, özürlüleri yetkili sağlık kurulundan en yakınına sevk edeceklerdir.

Yetkili sağlık kuruluşunca verilecek raporlar ilgili müdürlüklerce Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünde oluşturulan Merkez Sağlık Kuruluna gönderilecektir.

Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu, sağlık kuruluşları tarafından düzenlenen raporları inceleyerek, başvuru sahibinin çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğine karar verecektir. Bu şekilde sakatlık dereceleri belli olanlara ilişkin raporlar, ücretlilerde işverenine, diğerlerinde kendilerine verilmek üzere ilgili Defterdarlığa gönderilecektir.

Bu süreçleri tamamlayan memurun Gelir Vergisi Matrahından Sakatlık Oranına göre gerekli indirimler yapılabilecektir.Sakatlık İndirim Uygulamasına ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığınca çeşitli zamanlarda verilen özelgeler yazımız ekindedir.

İşçilerde Engelli Vergi İndirimi Nasıl Uygulanır?

Engelli vergi indirimi, çalışanın vergi dairesine başvurması sonucu, vergi dairesinin bu indirimin uygulanmasını onaylaması durumunda bordroda uygulanır.

İşverene bağlı olduğu vergi dairesinden çalışanı ile ilgili “engelli vergi indirimi” yazısı tebliğ edilmişse, tebliğ edilen tarih itibariyle çalışanın gelir vergisi matrahına gelirken engellilik derecesine karşılık gelen indirim tutarını düşer.

Örneğin, 10.000 TL Brüt ücretle çalışan ve 2. Derece engelli indirimi uygulanacak bir çalışanın gelir vergisi matrahını hesaplayacak olursak;

Ücret:10.000

SGK Matrah: 10.000

SGK işçi payı: %14 = 10.000 x %14 = 1.400

İşsizlik Sigortası İşçi Payı: %1 = 10.000 x %1 = 100

Gelir Vergisi Matrahı: 10.000 – 1.400 – 100 = 8.500 – 1.170 (2.derece engelli indirimi) = 7.330 TL

Bu çalışanın gelir vergisi, engelli vergi indirimi hakkı sebebiyle 8.500 yerine 7.330 TL üzerinden hesaplanacaktır

Diğer güncel makalelerimizden haberdar olmak için Facebook Grubumuza üye Olabilirsiniz.

Sakatlık İndiriminin Ekders Ücret Gelirine Uygulanması Hk. Özelge 

Sayı:
B.07.4.DEF.0.12.10.00-B.07.4.DEF.0.12.10-2
Tarih:
25/02/2012
T.C.
BİNGÖL VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
Sayı : B.07.4.DEF.0.12.10.00-B.07.4.DEF.0.12.10-2 25/02/2012
Konu : Sakatlık İndiriminin Ekders Ücret Gelirine Uygulanması
Hk.
İlgi kayıtlı özelge talep formunda, öğretmen olarak çalıştığınızı, bakmakla yükümlü olduğunuz çocuğunuzun rahatsızlığı nedeniyle aldığınız rapora istinaden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesine göre sakatlık indiriminden yararlandığınızı ancak söz konusu indirimin ek ders ücret ödemesine yansıtılmadığını belirterek konu hakkında bilgi talep etmektesiniz.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetin değiştirmez." hükmü yer almaktadır.
Söz konusu Kanunun 31 inci maddesinde ise; "Çalışma gücünün asgari % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece sakat, asgari % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece sakat, asgari % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece sakat sayılır ve aşağıda sakatlık dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir." hükmü yer almakta olup, Gelir Vergisi Kanunun 89/3 üncü maddesinde de bu indirimden bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabının da yararlanacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, çalışmakta olduğunuz bakanlıktan alınan ek ders ödemeleri ile maaş ödemelerinin tek işverenden alınan ücret olarak değerlendirilmesi, bakmakla yükümlü olduğunuz çocuğunuzun rahatsızlığı nedeniyle faydalandığınız sakatlık indirimine ilişkin tutarın, söz konusu ücretler toplamına uygulanması gerekmektedir.
Bilgilerinize rica ederim.

Sakatlık indirimi ve asgari geçim indirimi uygulaması Hk. Özelge 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı   38418978-120[61-13/4]-860                                                                                                                  05/08/2013

Konu  Sakatlık indirimi ve asgari geçim indirimi uygulaması

             İlgide kayıtlı özelge talep formunda, bir kamu kurumunda daimi işçi kadrosunda 1 inci derece sakat işçi olarak çalışmakta olduğunuzu belirterek, 15 Aralık 2012 - 14 Ocak 2013 arası ücret ödemesinde hangi yıla ilişkin sakatlık indirimi ve asgari geçim indirimi tutarlarının dikkate alınması gerektiği hakkında Başkanlığımızdan özelge talebinde bulunmaktasınız.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinde; çalışma gücü kayıp oranı asgari %40 ve üzerinde olanların ücret ve/veya kazançlarına sakatlık derecelerine göre kanunen belirlenen miktarda sakatlık indiriminin uygulanacağı belirtilmiştir. Aynı Kanunun 61 inci maddesinde, ücretin tanımı yapılmış ve ücret sayılan ödemeler bentler halinde sayılmıştır.Anılan Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, yapmış oldukları ödemelerden vergi tevkifatı yapacaklar sayılmış olup, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde ise, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden, 103 ve 104 üncü maddelere göre vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, aynı Kanunun 32 nci maddesinde asgari geçim indirimi uygulamasına ilişkin hükümler yer almakta olup, konu ile ilgili olarak 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "Asgari Geçim İndirimi Tutarının Hesaplanması" başlıklı 5 inci bölümünde;

            "Asgari geçim indirimi yıllık tutarı, ücretlinin asgari geçim indiriminden bir yıl boyunca faydalanacağı net menfaattir. Aylık yapılan ücret ödemelerinde ise asgari geçim indirimi, hesaplanan yıllık tutarın 12'ye bölünmesi suretiyle uygulanacak ve bir ay içerisinde yararlanılabilecek asgari geçim indirimi tutarı, yıllık olarak hesaplanan tutarın 1/12'sini geçemeyecektir.

            Asgari geçim indiriminin yıllık tutarı, her ücretli için asgarî ücret üzerinden hesaplanan yıllık vergi tutarını aşamayacak ve yılı içerisinde asgari ücret tutarında meydana gelen değişiklikler, asgari geçim indirimi uygulamasında dikkate alınmayacaktır.

            Ücretlinin faydalanacağı azami indirim tutarı, elde ettiği ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sınırlı olduğundan, mahsup edilecek kısmın  fazla olması halinde ücretliye herhangi bir iade yapılmayacaktır." açıklamaları yer almaktadır.

            Diğer taraftan, 166 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, memur ve işçi olarak çalışan ücretlilere 15 Aralık-14 Ocak dönemi itibariyle yapılan ödemelere uygulanan gelir vergisi tarifesi hakkında açıklamalara yer verilmiştir.

            Söz konusu Tebliğin "5. Memur ve İşçi Olarak Çalışan Ücretlilere 15 Aralık-14 Ocak Dönemi İtibariyle Yapılan Ödemelere Uygulanan Özel İndirim ve Vergi Tarifesi" başlıklı bölümünde "....193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 96 ncı maddesinde, vergi tevkifatının, 94 üncü madde kapsamına giren nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanacağı belirtilmiş, hesaben ödeme ise, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemler olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 98 inci maddesinde de, "94 üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri kârlar ve iratlar ve bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın 20'nci günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar..." hükmü yer almıştır

            Bu hükümlere göre, 15 Aralık-14 Ocak dönemi için 15 Aralık 1990 tarihinde peşin olarak ödenen kamu personeli memur aylıklarının 1990 yılı geliri sayılması ve 1990 yılındaki esaslara göre, 15 Aralık-14 Ocak dönemi için işlenmiş olarak 14 Ocak 1991 tarihinde ödenen işçi ücretlerinin ise 1991 yılı geliri sayılarak, 1.1.1991 tarihinden geçerli olan vergi tarifesinin ve özel indirim tutarlarının uygulanarak vergilendirilmesi gerekmektedir." düzenlemesine yer verilmiştir.

            Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, 15 Aralık 2012 - 14 Ocak 2013 dönemine ait ücretlerin tahakkuk ve ödemesinin Aralık ayında yapılması halinde söz konusu ödemelerin 2012 yılı geliri sayılması ve 2012 yılı için geçerli olan tutarların indirim konusu yapılması gerekmekte olup, söz konusu ücretlerin tahakkuk ve ödemesinin 2013 Ocak ayında yapılması halinde ise 2013 yılı geliri sayılarak bu yıl için geçerli olan tutarların indirim konusu yapılması gerekmektedir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.

Sakatlık İndiriminin kıst dönem maaşlara uygulanması hk. Özelge 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

T.C.

MALİYE BAKANLIĞI

Gelirler Genel Müdürlüğü

 Diğer güncel makalelerimizden haberdar olmak için Facebook Grubumuza üye Olabilirsiniz.