işletme müdürü döner sermaye müdürü özel hizmet tazminatı 

2006/10344 sayılı BKK eki Karara ekli II Sayılı Cetvelin (Özel Hizmet Tazminatı) “(A) ÜST YÖNETİM VE GENEL İDARE HİZMETLERİ” kısmının “GRUP-8” bölümüyle “Mühendis, Mimar, Şehir Planlayıcısı, Uzman tabip olanlardan Daire Başkan Yardımcısı, İl Müdür Yardımcısı, Başkan, Grup Başkanı, Proje Müdürü, Gurup Müdürü, İşletme Müdürü, Şirket Müdürü, Şube Müdürü, Müdür, Başuzman, (KİT) kadrolarında olanlar ve bunların yardımcıları” unvanlarına ait özel hizmet tazminatın, en yüksek devlet memuru aylığının % 155' i olarak; “GRUP-10” bölümüyle de (1) kadro dereceli “İşletme Müdürü, Şube Müdürü ve Müdür” unvanlarına ait özel hizmet tazminatın, en yüksek Devlet memuru aylığının % 135'i olarak belirlendiği, buna göre; “müdür” unvanlı kadrolarda bulunanlara % 155 oranında özel hizmet tazminatı ödenebilmesi için bu kadroda görev yapanların mühendis, mimar, şehir planlayıcısı veya uzman tabip olması gerektiği, Döner Sermaye İşletme Müdürü, sayılan mesleklerden olmadığı için kendisine % 135 oranından özel hizmet tazminatı ödenmesi gerektiği, Sayıştay Başkanlığının, 14.06.2007 tarihli ve 5189/1 karar nolu “5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkında Genel Kurul Kararı” ile kamu zararı tespit edildiğinde ve kamu kaynağının verimli, etkin ve ekonomik kullanılmadığı saptandığında, 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililerin kimler olacağının belirlendiği, bu Kararda yapılan açıklamalar ve değerlendirmeler ile adı geçen tarafından imzalanan belgeler göz önüne alındığında, adı geçenin sorumluluğu bulunduğunun açık olduğu; bu nedenlerle, temyiz talebinin reddi ile tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı belirtilmiştir.

Kamu İdaresi Türü           Yüksek Öğretim Kurumları          kararı yazdır

Yılı          2017     

Dairesi  1            

Dosya No            45115   

Tutanak No        49722   

Tutanak Tarihi   16.6.2021            

Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar          İlgili Daire Kararı için tıklayın

Özel hizmet tazminatının hatalı hesaplanması:

161 sayılı İlamın 20. maddesiyle; Döner Sermaye İşletme Müdürü …’a ait özel hizmet tazminatının (% 135 yerine % 155 oranı üzerinden hesaplanmak suretiyle) hatalı hesaplandığı gerekçesiyle … TL’nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

Sorumlu [(Ödeme Emri Belgesi Üzerinde İmzası Bulunan) Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla temyiz talep eden …] (aynı ilam maddesi ile ilgili olarak temyiz talebinde bulunan diğer tüm sorumluların aşağıda kendi gündem sıralarında görüşülen dosyalarındaki temyiz dilekçelerinde de tamamen aynı olmak üzere), temyiz dilekçesinde özetle; Üniversitenin Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının her mali yılın “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin I, II ve III sayılı cetvellere ait tazminat oranlarını” vizeleyerek (Dilekçe Eki: 1) birimlere göndermekte olduğunu, personele yapılan ödemelerin de vizelenmiş tazminat oranlarına göre yapılmakta olduğunu, fazla ödenen özel hizmet tazminatına ilişkin müştereken ve müteselsilen sorumluluğun taraflarına ait olmadığını, vizelenmiş oranlara göre işlem tesis ettirildiğini ve ödemelerin de bu çerçevede yapıldığını ifade etmek suretiyle tazmin hükmünün bozulması gerektiğini Kurulumuzun bilgisine arz etmiştir.

(İlamda sorumluluğuna hükmedilen tüm sorumlular temyiz talebinde bulunmakla beraber; her bir sorumlunun dilekçesi için de geçerli) Başsavcılık mütalaasında özetle; adı geçenin dilekçesinde özetle daha önceki savunmalar da tekrarlanarak;

- Üniversite Strateji Daire Başkanlığının her mali yılın “Devlet Memurlarına ödenecek Zam ve Tazminatlara ilişkin I. II ve III sayılı cetvellere ait tazminat oranlarını” vizeleyerek birimlere gönderdiği,

- Personele yapılan ödemelerin de vizelenmiş tazminat oranlarına göre yapıldığı,

- Fazla ödenen özel hizmet tazminatına ilişkin müştereken ve müteselsilen sorumluluğun tarafına ait olmadığı,

- Vizelenmiş oranlara göre işlem tesis ettirildiği, ödemelerin de bu çerçevede yapıldığı,

Hususlarının ileri sürüldüğü ve bu meyanda tazmin hükmünün kaldırılması talebinde bulunulduğu ifade edildikten sonra; 27.12.2016 tarihli ve 2016/9670 sayılı BKK eki Kararın 1 inci maddesinin birinci fıkrasıyla, 17.04.2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı BKK eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar ve eki cetvellerin uygulanmasına 2017 yılında da devam edilmesinin hükme bağlandığı, 2006/10344 sayılı BKK eki Karara ekli II Sayılı Cetvelin (Özel Hizmet Tazminatı) “(A) ÜST YÖNETİM VE GENEL İDARE HİZMETLERİ” kısmının “GRUP-8” bölümüyle “Mühendis, Mimar, Şehir Planlayıcısı, Uzman tabip olanlardan Daire Başkan Yardımcısı, İl Müdür Yardımcısı, Başkan, Grup Başkanı, Proje Müdürü, Gurup Müdürü, İşletme Müdürü, Şirket Müdürü, Şube Müdürü, Müdür, Başuzman, (KİT) kadrolarında olanlar ve bunların yardımcıları” unvanlarına ait özel hizmet tazminatın, en yüksek devlet memuru aylığının % 155' i olarak; “GRUP-10” bölümüyle de (1) kadro dereceli “İşletme Müdürü, Şube Müdürü ve Müdür” unvanlarına ait özel hizmet tazminatın, en yüksek Devlet memuru aylığının % 135'i olarak belirlendiği, buna göre; “müdür” unvanlı kadrolarda bulunanlara % 155 oranında özel hizmet tazminatı ödenebilmesi için bu kadroda görev yapanların mühendis, mimar, şehir planlayıcısı veya uzman tabip olması gerektiği, Döner Sermaye İşletme Müdürü, sayılan mesleklerden olmadığı için kendisine % 135 oranından özel hizmet tazminatı ödenmesi gerektiği, Sayıştay Başkanlığının, 14.06.2007 tarihli ve 5189/1 karar nolu “5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkında Genel Kurul Kararı” ile kamu zararı tespit edildiğinde ve kamu kaynağının verimli, etkin ve ekonomik kullanılmadığı saptandığında, 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililerin kimler olacağının belirlendiği, bu Kararda yapılan açıklamalar ve değerlendirmeler ile adı geçen tarafından imzalanan belgeler göz önüne alındığında, adı geçenin sorumluluğu bulunduğunun açık olduğu; bu nedenlerle, temyiz talebinin reddi ile tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı belirtilmiştir.

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Konunun Esası Yönünden İnceleme:

27.12.2016 tarihli ve 2016/9670 sayılı BKK eki Kararın 1 inci maddesinin birinci fıkrasıyla, 17.04.2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı BKK eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar ve eki cetvellerin uygulanmasına 2017 yılında da devam edilmesi hükme bağlanmıştır.

2006/10344 sayılı BKK eki Karara ekli II Sayılı Cetvelin (Özel Hizmet Tazminatı) “(A) ÜST YÖNETİM VE GENEL İDARE HİZMETLERİ” kısmının “GRUP-8” bölümüyle “Mühendis, Mimar, Şehir Planlayıcısı, Uzman tabip olanlardan Daire Başkan Yardımcısı, İl Müdür Yardımcısı, Başkan, Grup Başkanı, Proje Müdürü, Gurup Müdürü, İşletme Müdürü, Şirket Müdürü, Şube Müdürü, Müdür, Başuzman, (KİT) kadrolarında olanlar ve bunların yardımcıları” unvanlarına ait özel hizmet tazminatı, en yüksek devlet memuru aylığının % 155’i olarak; “GRUP-10” bölümüyle de (1) kadro dereceli “İşletme Müdürü, Şube Müdürü ve Müdür” unvanlarına ait özel hizmet tazminatı, en yüksek Devlet memuru aylığının % 135’i olarak belirlenmiştir.

Buna göre, “işletme müdürü” unvanlı kadrolarda bulunanlara % 155 oranında özel hizmet tazminatı ödenebilmesi için bu kadroda görev yapanların mühendis, mimar, şehir planlayıcısı veya uzman tabip olması gerekmektedir.

Rapor dosyası eki belgelerin incelenmesinden; Döner Sermaye İşletme Müdürü …’ın, Sağlık Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığında Şef kadrosunda iken 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesi uyarınca Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünde “İşletme Müdürü” olarak görevlendirildiği anlaşılmış olup, asli kadrosu sayılan meslekler arasında olmadığından; kendisine % 155 değil, % 135 oranı üzerinden özel hizmet tazminatı ödenmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, bu düşünce üzerine kurulan tazmin hükmünde konunun esası yönünden herhangi bir hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.

Sorumluluk Yönünden İnceleme:

Harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin harcama sürecindeki görev ve sorumlulukları 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 32 nci ve 33 üncü maddelerinde düzenlenmiştir. Söz konusu Kanunun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32 nci maddesinde:

“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.

Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,

“Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 ncü maddesinde;

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.”

Hükümlerine yer verilmiştir.

Yine, aynı Kanunun 55 ve devamı maddelerinde kamu idarelerinin iç kontrol sistemlerini oluşturmaları öngörülmüş ve bu çerçevede harcama birimlerinin yapılan mali işlemler üzerinde gerçekleştirecekleri kontroller açıklanmış olup, harcama birimlerinin asgari yapmaları gereken kontroller, malî hizmetler birimi tarafından ön malî kontrole tâbi tutulacak malî karar ve işlemlerin usul ve esasları ile ön mali kontrole ilişkin standart ve yöntemler Maliye Bakanlığınca belirleneceği hükme bağlanmıştır.

Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 10 uncu maddesinde ön mali kontrol İşleminin harcama birimleri tarafından da yerine getirileceği belirtilerek, gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin mali karar ve işlemlerin harcama birimi tarafından mali mevzuat hükümlerine uygunluk yönüyle kontrol edileceği, aynı Usul ve Esasların 12 nci maddesinde de süreç kontrolünün nasıl yapılacağı belirtilerek, mali işlemlerin yürütülmesinde görev alanların yapacakları işlemden önceki işleri de kontrol edecekleri, ödeme emrini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlilerinin de ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol işlemini yapacakları belirtilmektedir.

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerinden; her bir harcamanın harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi tarafından süreç kontrolü çerçevesinde yapılan işlemlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadıklarının ön mali kontrole tabi tutularak kontrol edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007/5189-1 sayılı Kararının “sorumlular” başlıklı 3 üncü bölümünde, harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumlulukları açıklanmış olup; ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilmiş gerçekleştirme görevlilerinin düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiği belirtilmiştir.

5018 sayılı Kanun ve Sayıştay Genel Kurul Kararının ilgili hükümleri uyarınca, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri, giderin gerçekleştirilmesi ve harcamanın yapılması süreçlerinde, mevzuata uygunluk açısından kontrolleri sağlamakla yükümlüdürler. Yapılacak harcama, nitelik itibariyle hukuka aykırı nitelik taşıyorsa, söz konusu işlemleri yapmaktan kaçınmak durumundadırlar.

Bu minvalde, sorumlularca Üniversitenin Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının her mali yılın “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin I, II ve III sayılı cetvellere ait tazminat oranlarını” vizeleyerek birimlere göndermekte olduğu ve personele yapılan ödemelerin de vizelenmiş bu tazminat oranlarına göre yapılmakta olduğu; dolayısıyla, fazla ödenen özel hizmet tazminatında sorumluluğun kendilerinde olmadığı; Strateji Geliştirme Daire Başkanlığında olduğu iddia edilmekte ise de; yukarıda dile getirilen süreç kontrolü ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyerek vizeli cetvelleri mevzuata uygunluk yönünden kontrol etmeyen Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisinin tazmine konu olayda müştereken sorumlu tutulmaları gerektiği konusunda bir tereddüt bulunmamaktadır.

Dolayısıyla, tazmin hükmünde sorumluluk yönünden de herhangi bir hukuki isabetsizlik söz konusu değildir.

Sonuç itibariyle, yukarıda adı geçen personele özel hizmet tazminatının hatalı oran üzerinden ödenmesi, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesi kapsamında kamu zararına sebebiyet verdiğinden; temyiz talebinde bulunan tüm sorumluların tamamen ortak mahiyette olan dilekçelerinde konunun esası ve sorumluluk yönünden yapmış oldukları itirazların reddedilerek 161 sayılı İlamın 20. maddesiyle verilen … TL’nin tazminine ilişkin hükmün TASDİKİNE, (Üye … ve Üye …’ın aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

Karar verildiği 16.06.2021 tarih ve 49722 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü

Üye … ve Üye …:

Öncelikle, Kararda sorumluluk yönünden ifade edilen mevzuat hükümleri karşısında, süreç kontrolü ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyerek vizeli cetvelleri mevzuata uygunluk yönünden kontrol etmeyen Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisinin tazmine konu olayda sorumlulukları bulunduğu noktasında bir şüphe bulunmamaktadır.

Ancak, Kararda konunun esası yönünden ifade edilen mevzuat hükümleri karşısında kamu zararına oluşturduğuna hükmedilen harcamaya öncelikli olarak Üniversitenin Strateji Daire Başkanlığınca her mali yılbaşında düzenlenen ve vizelenen “Devlet Memurlarına ödenecek Zam ve Tazminatlara ilişkin I, II ve III sayılı cetvellere ait tazminat oranları” vasıtasıyla sebebiyet verildiği dikkate alınacak olursa; dilekçe ekinde gönderilen bu cetveller üzerinde imzası bulunanların da sorumluluğa dâhil edilmesi (sorumluluğun genişletilmesi) gerekmektedir.

Dolayısıyla, sorumluluk yönüyle sadece (Asıl) İlamda mevcut olan ve vizelenmiş oranlara göre işlem tesis eden sorumlular açısından tazmin hükmü verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

Sonuç itibariyle, -konunun esasına girilmeden- temyiz dilekçelerindeki sorumluluğa ilişkin aynı mahiyetteki iddiaların kısmen kabulüyle, tazmin hükmünün bozulmasına ve vizeli cetveller üzerinde imzası bulunanların da sorumluluğa dâhil edilmesini teminen yeniden hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren Daireye gönderilmesine karar verilmesi gerekir.