Hukuk Müşavirliğinde Çalışan Memurlara Vekalet Ücreti Ödenebilir mi?
Son dönemde yayınlanan Sayıştay Temyiz Kurulu Kararlarının incelenmesi neticesinde idareler tarafından Hukuk Müşavirliğinde görevli diğer personele (Memur) vekalet ücreti ödemelerinin yapıldığı ve bu ödemelerin Sayıştay tarafından tazmin edildiği dikkat çekmektedir.
Bilindiği üzere vekalet ücreti ilk olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’ nun 146. Maddesinin 3. Fıkrasında yer alan “"Şu kadar ki, vekalet ücretinin yıllık tutarı, hukuk müşavirleri ve avukatlar için 10.000, diğerleri için 6.000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın oniki katını geçemez." hükmüne göre ödenmekteydi.
Söz konusu kanun maddesi 2 Kasım 2011 tarihinde yürürlüğe giren 659 sayılı KHK ile değişikliğe uğratılmış ve
- a) Vekalet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55'i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40'ı,hukuk biriminde görev yapan diğer personele %5'ieşit olarak ödenir.
b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge, diğerleri için (6.000) gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez." Şeklinde düzenleme getirilmiştir.
Diğer taraftan, 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nın 1 inci maddesiyle, 659 sayılı KHK’nin ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “, hukuk biriminde görev yapan diğer personele %5’i” ibaresi ile aynı fıkranın (b) bendinde yer alan “, diğerleri için (6.000) gösterge” ibaresi yürürlükten kaldırılmış olup, daha sonra 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK ile bu maddede yapılan düzenlemeler; 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 2012/205 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
666 sayılı KHK’ nın diğer personele ödenecek % 5 lik vekalet ücretini iptalini öngören kararının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi karşısında bazı idareler söz konusu personele vekalet ücreti ödemeye devam yolunu tercih etmişlerdir. 42929 tutanak numaralı Sayıştay Temyiz Kurulu Kararından da anlaşılacağı üzere idarelerin söz konusu vekalet ücretlerini Hukuk Müşavirliklerinde görevli memurlara ödemesi neticesinde kamu zararı oluşmakta ve Sayıştay tarafından bu borç tazmin edilmektedir. Oysa ki Anayasa Mahkemesi bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin tamamını veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez. Aynı zamanda iptal kararları geriye de yürümez. Dolayısı ile Anayasa Mahkemesinin iptal kararları neticesinde kanun maddelerini yeni bir düzenleme şeklinde yorumlayıp kamu idarelerinin bu yorumlara ilişkin işlem tesis etmesi mevzuat olarak idareleri hataya düşürmektedir.
Sonuç olarak yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde varılacak olan nihai kanaatin, 659 sayılı KHK’da hukuk biriminde çalışan personele avukat vekalet ücretinin ödenmesi yönünde bir düzenleme bulunmadığı, Anayasanın 128 inci maddesine göre "memurların ve diğer kamu görevlilerinin aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği”nin ifade edildiğinden, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrasında yeni bir düzenleme yapılmamış olması sebebiyle hukuk biriminde görev yapan personele avukat vekalet ücreti ödemesinin yasal dayanağının bulunmadığı, yasal dayanağı bulunmayan bir ödemenin yapılmasının ise 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi hükmü gereği kamu zararını oluşturacağı açıktır.
Kamu idarelerinin ileride Sayıştay İlamları ile karşılaşmamaları adına bu hususa dikkat etmeleri gerekmektedir.
Samet IŞIK
Mali Hizmetler Uzmanı
Diğer güncel makalelerimizden haberdar olmak için Facebook Grubumuza üye olabilirsiniz
Güncelleme Tarihi: 25 Ekim 2022, 08:38
