Ek Gösterge Nedir?

Devlet Memurlarının maaş hesabında kullanılan unsurlardan birisi ek göstergedir. Ek gösterge kişinin maaşına etki ettiği gibi aynı zamanda emekli keseneğinde, emekli ikramiyelerinde ve emekli maaşına da etki etmektedir. Bu yüzden kamu personelinin en çok istediği hususlardan birisi kadrosunun ek göstergesinin yükseltilmesi veyahut ek göstergesi yüksek bir göreve geçiş yapabilmektir. Burada dikkat çekmemiz gereken bir diğer husus ise tüm memurların ek göstergelerinin bulunmamasıdır.

Devlet memurlarına ödenecek ek gösterge oranları görev unvanları ve kadro derecelerine göre belirlenmiştir. Devlet Memurları Kanunu'na ekli I ve II sayılı cetvelde memurların ek gösterge oranları belirlenmiştir. Ek gösterge, 657 sayılı kanuna tabi personellerin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge oranlarıyla hesaplanan bir maaş unsurudur.

Ek Gösterge Aylığı Nasıl Hesaplanır?

Devlet memurlarının ek gösterge aylığı, kanunda yer alan ek gösterge oranlarının aylık maaş katsayısı ile çarpımı suretiyle hesaplanır. Örneğin :2200 ek göstergesi olan bir memurun ek gösterge aylığı 2.200 rakamı ile 2017 yılı ikinci döneminde geçerli olan maaş katsayısının çarpımı suretiyle hesaplanır. Bu kişinin ek gösterge aylığını hesapladığımızda 2.200*0,102706=225,95-TL olduğunu görüyoruz. Ek göstergesi 3.600 olan personele ödenecek tutarın ise 3.600*0,102706=369,74-TL olduğunu görürüz.

Ek gösterge rakamındaki farklılıkların en önemli etkisi ise emekli ikramiyesi ve emekli maaşında görülür. Ek gösterge tutarlarının emekliliğe ait ödemelere etkisini ayrı bir çalışmada inceleyeceğimiz için burada konuya değinmeyeceğiz. Memurun gerek maaşına gerekse emekliliğine etki eden ek göstergeden yararlanamayan memurlar da olduğunu ifade etmiştik.

Bundan sonraki bölümde ise kendilerine ek gösterge ödenmeyen memurlar hakkında bilgi vereceğiz.

Ek Göstergesi Olmayan Memurlar

Devlet Memurları Kanunu'na ekli I ve II sayılı cetvelde yer alan sıraya göre kendilerine ek ödeme verilmeyen memurları açıklayalım.

A-GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFI

Ek gösterge oranlarını gösteren I sayılı cetvelin ilk sırasında Genel İdare Hizmetleri sınıfına girip kendilerine ek gösterge ödenecek personeller yer almaktadır. Kamuda üst düzey kadrolar diye tabir edilen müsteşarlık, bakan yardımcılığı, genel müdürlük, teftiş kurulu başkanlığı gibi kadrolara atanan birinci dereceli memurlara ödenecek ek gösterge rakamları bu cetvelde yer almaktadır. Bunların dışında mesleğe yarışma sınavı ile atanan ve kariyer meslekleri ya da A grubu kadrolar diye tabir edilen müfettiş, kontrolör, denetmen ve uzman kadrolarında görev yapan personellere ödenecek ek gösterge oranları da bu  cetvelde düzenlenmiştir. Bu personellere 1 ile 8 inci derece arasındaki kadrolarda görev yapmaları halinde görevleri ve kadro derecelerine göre cetvelde yer alan oranda ek gösterge verilecektir. Bunlardan 8 inci derecenin altında görev yapanlara ise ek gösterge ödenmemektedir.

Müfettiş, denetmen, uzman gibi kadrolar dışında kalan memurlara ek gösterge ödenmesi için ilk dört dereceli kadrolara atamasının yapılması gerekmektedir. Mesleğe özel yarışma sınavı ile girmeyen ve  kurumların 5-15 inci dereceli kadrolarında görev yapan memurlar ek gösterge ödemesinden yararlanamazlar.

B-TEKNİK HİZMETLER SINIFI

I sayılı cetvelde ikinci sırada Teknik Hizmetler Sınıfı personeline ödenecek ek gösterge oranları düzenlenmiştir. Teknik hizmetler sınıfında ise 4 yıllık fakülte mezunu olup cetveldeki unvanı alanlarla teknik yüksek öğretmen okulundan  mezun olanlara 1-8 inci dereceli kadrolarda görev yapmaları şartıyla ek gösterge alma hakkı tanınmıştır. Teknik hizmetler sınıfı kadrosuna dahil 4 yıllık okul mezunu olmayanlara ise ilk dört derece için ek gösterge verilmiştir. Lisans mezunu olmayan ve 5-15 derece arası kadrolarda görev yapan personel ek göstergeden yararlanamaz.

C-SAĞLIK HİZMETLERİ SINIFI

Sağlık Hizmetlerine verilecek ek gösterge oranları I Sayılı cetvelin üçüncü sırasında düzenlenmiştir. Burada da tıpkı teknik hizmetler sınıfındaki gibi mezun olunan okulun süresi esas alınarak düzenleme yapılmıştır. Memur 4 yılın altında bir süreyle öğrenim görmüşse ilk dört derecede görev yapması halinde ek gösterge ödenir. 5-15 arası dereceli kadrolarda ise ek göstergeden yararlanamaz.

D-EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI

Ek gösterge oranlarının yer aldığı I sayılı cetvelin dördüncü sırasında eğitim hizmetleri sınıfına ait ek gösterge oranları düzenlenmiştir. Bu sınıfa mensup olanlardan 1-8 inci dereceli kadroda görev yapanlara ek gösterge ödenmektedir.

E-AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI

Bu sınıfa mensup personellerden 1-8 inci dereceli kadrolarda görev alanlara ek gösterge ödenmektedir.

F-DİN HİZMETLERİ SINIFI

Din Hizmetleri sınıfına mensup ve 4 yıldan daha az süreyle eğitim gören 5-15 derece arasındaki personellere ek gösterge verilememektedir.

G-EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI

Bu sınıfa mensup olanlardan yüksek öğrenim mezunu olmayan ve 5-15 inci dereceli kadrolarda görev yapan personellere ek gösterge ödenmemektedir.

H-MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ HİZMETLERİ SINIFI

Bu sınıfa mensup olanlardan 1-9 uncu derece arasında görev yapan herkese ek gösterge ödeme hakkı verilmiştir.

Yardımcı Hizmetler Sınıfında görevli bulunan personellere ise kadro dereceleri ne olursa olsun ek gösterge ödenmemektedir. Ek gösterge verilmesinde belli noktalarda aksaklıklar bulunmaktadır. Örneğin, genel idare sınıfına mensup müdür ya da müdür yardımcısı görevindeki bir personel 5 inci derecede ise ek göstergeden faydalanamamaktadır. Bu durumun yaptığı için önemiyle bağdaşmadığını düşünüyoruz. Yapılacak bir yasal düzenlemede ek gösterge oranlarındaki aksaklıkların gözden geçirilerek yeniden düzenleme yapılması yerinde olacaktır.