Kantin ve Kafeteryanın Üniversite Sosyal Tesis İşletmesine İhalesiz Tahsis Edilemeyeceği

Sayıştay Temyiz Kurulu 11.01.2017 tarihinde vermiş olduğu kararda, üniversite sosyal tesislerine ait kantin ve kafeteryaların ihale mevzuatına aykırı olarak sosyal tesisler iktisadi işletmesine tahsis edilmesini kamu zararı olarak görmüştür.

Kamu İdaresi TürüYüksek Öğretim Kurumları
Yılı2014
Dairesi2
Dosya No41083
Tutanak No42589
Tutanak Tarihi11.1.2017
Kararın KonusuÇeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar

Konu: Üniversite kantin ve kafeteryalarının ihale mevzuatına aykırı olarak Sosyal Tesisler İktisadi İşletmesine tahsis edilmesi.

1- 116 sayılı ilamın 3 üncü maddesi ile; Üniversiteye ait kantin ve kafeteryaların ihale mevzuatına uyulmadan ve kira bedeli tespit edilmeden ... Sosyal Tesisleri İktisadi İşletmesine tahsis edilmesi nedeniyle … TL.ye tazmin hükmü verilmiştir.

Sorumlu temyiz dilekçesinde özetle;

Üniversite kampüslerinde bulunan kantin ve kafeteryaların 2009 ve daha önceki yıllarda 2886/36 ncı maddesi uyarınca ihaleye çıkarıldığını ancak ihalelere katılanlar arasında tercih yapılamaması sonucunda en yüksek fiyatı veren istekliye ihale edildiğini, bunun sonucunda satılan mal kalitesi, hizmet ve fiyat kontrolünde sıkıntılar yaşandığını, bazı yüklenicilerin taahhütlerini yerine getirememiş olmalarından dolayı sözleşmelerinin fesh edildiğini,

Ayrıca; öğrenci müstecir ilişkileri ile öğrenci gruplarının dışarıdan gelen öğrenci gruplarla olan ilişkilerinin kontrol edilemediğini olaylar karşısında önceden tedbir alınamaması sonucunda problemler yaşandığını bu zorunluluk nedeniyle kampüslerde bulunan kantin ve kafeteryaların Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığınca işletilmesi amaçlanmış ise de, yapılan değerlendirmeler sonucunda personel yetersizliği, ayrıca bir noktada bu ticari faaliyetleri yürütecek bilgiye sahip, tecrübeli personelin bulunmaması nedeniyle, söz konusu kantin ve kafeteryaların işletilmesi için ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olan İktisadi İşletme kurularak faaliyete geçirildiğini,

Söz konusu kantin ve kafeteryalar Sağlık Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığı altında işletilmiş olsa, elde edilen gelir vergilendirilerek özel bütçeye ekli, (B) cetvelinde uygun olan bölüme gelir kaydedilerek tahsilatların yapılacak olduğunu, Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı dışında İktisadi İşletmece söz konusu kantin ve kafeteryaların işletilmesi halinde yine kazancın vergilendirildiğini, net kârın özel bütçeye ekli (B) cetvelinin ilgili bölümüne gelir kaydedilerek tahsilat yapıldığını,

Kantin ve kafeteryalar, Sağlık Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığınca veya İktisadi İşletmece işletildiğinde 6085 sayılı Sayıştay Yasası gereğince hesaplarının Sayıştay tarafından incelenmekte olduğunu, 2014 yılında da İktisadi İşletmenin hesaplarının Sayıştay Başkanlığınca ve aynı yıl iç denetim birimince de denetlendiğini, kamu zararını oluşturacak herhangi bir harcama tespit edilmediğini (huzur hakkı hariç),

Bu durumda özel bütçeye yatırılan kârın rayice uygun kira bedeli olarak düşünüleceğini, iktisadi işletmenin 2014 yılında muhasebe işlemlerinin standartlara uygun yürütüldüğünü, mevzuata uygun harcama yapıldığını,

2014 yılı hesaplarının incelenmesi sırasında … Kantin İşletmecileri Esnaf Derneğinden alınan 26/02/2015 tarihli yazıda söz konusu yerlerin yıllık kira rayiçleri toplamının … TL. olduğunun bildirildiğini, derneğin bu tespiti dayanak alınarak 116 sayılı ilamın 3 üncü maddesi ile …TL. kamu zararı tespiti yapıldığını,

Kira rayiç tespitinin elde edilen kârdan çok yüksek olduğunu, bu tespitin, işletme yönünden faaliyet dışında harcama yapıldığı veya ihtiyacın dışında fazla eleman çalıştırıldığı veya kar marjının düşük olduğu ve bunun gibi hususları düşündürebildiğini,

Ancak; bu konularda veya bir başka konuda yapılan dış ve iç denetimler sonucunda herhangi bir uyarı, tekit ve rapor düzenlenmediğini,

Bu durumda derneğin rayiç tespitinin değerlendirildiğini, aşağıda belirtilen hususlarda mutabakat sağlanamadığını,

1- Raporda öğrenci sayısı olarak, normal ve ikinci öğretim öğrencilerinin toplamının alındığını,

Üniversitede ikinci öğretimin, normal öğretimin bitiminden sonra başladığını, güvenlik nedeniyle merkezi kafeteryanın 19:00 dan sonra, diğer kantinlerin saat 18:00’den sonra kapatıldığını,

2- a) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (B) Blok kantininin 530 m2 ve 3370 öğrenci 1.000.-TL. kira, (C) Blok kantininin 285 m2 ve 3370 öğrenci, 2.250.-TL. kira bedeli tespiti yapıldığını, ayrıca; anılan fakültenin toplam öğrenci sayısının 3.370 olduğunu, her iki alanda toplam öğrenci sayısının ayrı ayrı değerlendirildiğini,

2- b) Ziraat Fakültesinin 49 m ve 583 öğrenci aylık ...-TL. kira, Diş Hekimliğinin 25 m ve 164 öğrenci, aylık ...-TL. kira tespit edildiğini,

c) Diş Hekimliğinin 25 m2 ve 164 öğrenci aylık ...-TL. kira, ... Sağlık Yüksekokulunun 22 m2 ve 985 öğrenci aylık ...-TL. kira tespitinin yapıldığını,

d) Tıp Fakültesi Merkezi derslikleri arasında bulunan Hipokrat kantininin bulunduğu mekanda sadece 1,2 ve 3. sınıf öğrencilerinin sürekli olarak ders gördüğünü, 4,5 ve 6. sınıfların genelde uygulama sahalarında Eğimlerine devam ettiğini, kira tespitinde, Fakültenin toplam öğrenci sayısının dikkate alınmadığını,

e) Diğer taraftan kantin alanları olarak dikkate alınan kullanım alanlarının çok küçük bir kısmının kantin olarak kullanıldığını, diğer alanların ise öğrenciler tarafından sosyal alan olarak kullanıldığını, kira tespit rayicinde bu alanların da toplama dahil edildiğini,

f) Sadece kâr amacı gütmeyip sosyal tesis anlayışıyla hizmet veren iktisadi işletmenin zorunlu olarak çalıştırılan kantinlerinde personel giderlerinin de işletme maliyeti açısından oldukça büyük bir meblağ tuttuğunu, çalışan personel maliyetinin, bu hesaplamada göz önüne alınmadığını,

3- 2015-2016 Eğim-öğretim yılında mevcut öğrenci sayısının 29.000 olduğunu, 2014-2015 Eğim-öğretim yılı sonu yaz okulunda ders alan öğrenci sayısının diğer Üniversiteler ve kendi Üniversiteleri dahil 11100 olduğunu,

Akademik takvim gereği yaz tatilinin (Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül) ortalama dört ay sürdüğünü, dört ay süresince öğrenci sayısının %80 düştüğünü, bunun yanında yaz okulunda öğrenci kaldığı dersi haftanın belirli gün ve saatte aldığını dolayısıyla kampüste bulunmadığını, güz yarıyıl tatilinin 1 ocakta başlayıp 15 şubatta sona erdiğini, bu dönemde de kampüslerde öğrenci bulunmadığını,

Kamu zararının tespitine dayanak teşkil eden yazıda “…yaz okulu, Şubat tatili,…” dikkate alınmıştır, denildiğini,

Ancak cetvellerde mevcut öğrenci sayılarının (normal ve ikinci öğretim) dikkate alınarak 1 aylık kira tespiti yapıldığını, bulunan rakamın 12 ayla çarpıldığını dolayısıyla güz yarıyılı ve yaz tatilinin düşülmediğini,

Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak ... Ticaret Odası Başkanlığından her kantin ve kafeterya için yeniden kira rayici istenildiğini, ... Ticaret Odası Başkanlığına ait yazıda görüleceği üzere söz konusu mekanlar için toplam 190.267,50.-TL. kira rayici belirlendiğini,

Bunun sonucunda; 116 sayılı ilamın 3 üncü maddesi ile sorumlulardan tahsiline karar verilen miktarın ....-TL. olması gerektiğini (...-TL. - ....-TL. = ...- TL.)

Bu nedenle 116 sayılı ilamın 3 üncü maddesinde belirtilen sorumlulardan ....-TL. tahsil edilmesine karar verilmesini istemiştir.

Başsavcılık;

“…Adı geçenin dilekçesinde ilamın 3 üncü maddesine ilişkin olarak; Üniversiteye ait sosyal tesislerin Üniversite bünyesinde kurulan iktisadi işletmeye tahsis edilirken, rayiç bedel tespiti maksadıyla ... Ticaret Odası Başkanlığından rayiç bedel konusunda görüş istenildiği ve burası tarafından belli edilen tutarın esas alınarak tahsis işleminin gerçekleştirildiği, bunun sonucunda ortaya çıkan kamu zararının ... TL. olduğu belirtilerek, verilen tazmin hükmünün buna göre tadil edilmesine karar verilmesi talep edilmektedir.

Adı geçen tarafından ibraz edilen belgelerde ortaya konulanlar karşısında temyiz talebinin kabulü ile verilen tazmin hükmünün belirtilen tutara göre tadilen tasdikine hükmedilmesinin uygun olacağı” şeklinde görüş bildirmiştir.

Dosyada mevcut belgeler okunup incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Üniversiteye ait kantin ve kafeteryaların ihale mevzuatına uyulmadan ve kira bedeli tespit edilmeden ... Sosyal Tesisleri İktisadi İşletmesine tahsis edilmesi nedeniyle … TL’ye tazmin hükmü verilmiş,

116 sayılı ilamın 3 üncü maddesiyle verilen … TL’lik tazmin hükmünün; … TL’sinin 17.11.2016 tarih ve 35436 karar sayılı ek ilamla, sorumluların uhdesinden kaldırılmasına karar verilmiş ve tazmin hükmü … TL’ye düşürülmüştür. Dolayısıyla çıkarılan ek ilamın, asıl ilam hükmünü ortadan kaldırdığı anlaşılmıştır.

Sorumlu 116 sayılı asıl ilamın 3 üncü maddesine itiraz etmekte ise de, 116 sayılı asıl ilamın 3 üncü maddesi ile verilen tazmin hükmü, yeniden hüküm tesis edilmek suretiyle 17.11.2016 tarih ve 35436 karar sayılı ek ilam düzenlenerek yeniden karara bağlandığından, yapılacak temyiz müracaatının da 35436 karar sayılı ek ilam esas alınarak yapılması gerekmektedir. Temyiz müracaatının 116 sayılı asıl ilamın 3 üncü maddesi hükmüne karşı yapılması nedeniyle bu hususta Kurulumuzca yapılacak işlem olmadığına, oy birliği ile,

Güncelleme Tarihi: 08 Mayıs 2020, 14:45